Buradasın

İslam İtikat Mezhepleri ve Allah'ın Sıfatları Üzerine Dini Sohbet

youtube.com/watch?v=M-RUUdNnDLM

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir din adamının İslam itikat mezhepleri ve Allah'ın sıfatları hakkında yaptığı kapsamlı bir dini sohbet formatındadır. Konuşmacı, İslam tarihindeki önemli düşünürlerden İmam Gazali, İmam Maturidi ve İmam Ebu Mansur Maturidi gibi isimleri ele almaktadır.
Sohbet, İslam itikat mezheplerinin Ehl-i Sünnet altındaki konumundan başlayarak, Allah'ın varlığı, yaratılış süreci, Allah'ın sıfatları (Esma-i İlahiye), arş ve kürsü kavramları gibi temel İslami konuları detaylı şekilde incelemektedir. Konuşmacı, Allah'ın "Mübdi" (ilk yaratan), "Mük" (eşsiz yaratan), "Lima Yurid" (ne istiyorsa onu hakkıyla yapan) ve "El-Mecid" (ulu arşın sahibi) gibi sıfatlarını açıklamakta ve bu sıfatların anlamlarını örneklerle pekiştirmektedir.
Videoda ayrıca Allah'ın mekandan münezzeh olması, şirk meselesi, kıble kavramı, dua konuları ve cennet-cehennem kavramları da ele alınmaktadır. Konuşmacı, İmam Gazali'nin kitabından örnekler vererek ve hadis-i şerifleri yorumlayarak dinleyicilere İslam dininin temel kavramlarını aktarmaktadır.

00:17İmam Gazali ve Eş'ari İtikatı: İmam Gazali Hazretleri Şafii mezhebinden olup, itikatta Eş'ari usulü üzeredir.
İmam Maturidi ile İmam Gazali büyük insanlardır ve mezhep içinde de büyük yere sahiptirler.
İmam Ebu'l-Hasan Eş'ari, Mutezile ile sıkı fıkıh ilişkisi kurmuş ve hepsinin batıllıklarını bilmiştir.
01:00Eş'ari ve Maturidi İtikatları: Maturidi ile Eş'ari arasında bazı ufak farklar olsa da bu farklar ihtilaf sebebi olmazlar.
İkisi de Ehl-i Sünnettir ve dört fıkıh mezhebi de bu iki itikat mezhebinin altındadır.
İmam Ebu'l-Hasan Eş'ari Hazretleri yirmi sene yatsının abdestiyle sabah namazı kılmıştır.
01:36İbadet Kuvveti ve İlim: Zamanla ibadet kuvveti azalır çünkü kuvvet ve insanların himmeti azalır, nur nübüvvet uzaklaştıkça.
Allah, ilimlerini ilham ettiği kişilere haramlardan sakınmalarını ve Allah'tan sakınmalarını tavsiye eder.
02:24İman ve Veliler: Bir kul bildiği amel ederse, Allah bilmediklerine onu varis eder ve babadan kalmış gibi ilham eder.
Peygamberlerin dışında günahsız masum yoktur, ancak evliyada günah işlemesi düşünülebilir.
Hiç günah işlemeyen veliler de vardır ve Allah onlara imtihan eder, imtihanı kazananları imamete nasp eder.
03:25Ehl-i Sünnet İtikadında İmamet: Ehl-i Sünnet itikadında imamet kolay bir şey değildir ve önüne gelene verilmez.
Üçüncü asrın sonu ve dördüncü asrın başı, dünya kuruldu kurulalı asırların en hayırlısıdır.
Bu dönemde Ebu'l-Hasan Eş'ari ve İmam Ebu Mansur Maturidi gibi önemli veliler çıkarılmıştır.
04:48Batıl Fırkalar ve Hidayet İmamı: Ümmet yorulmuş, fitneler ve cehalet başlamış, Allah'a cisim diyenler, kader yok diyenler, Mutezile, Şia ve Hariciler gibi fırkalar çıkmıştır.
Yetmişiki fırka Ehl-i Sünnet'i bozmak için türemiş ve kendi içlerinde de türevleri vardır.
İmam Ebu Mansur Maturidi, Maveraünnehir'de (Özbekistan, Türkmenistan, Türkistan) yaşamış ve "Hidayet İmamı" lakapla anılmıştır.
07:11Allah'ı Tanımak ve Hamd: Allah'ı tanımak için ayet ve hadislerden anlaşılanlara göre hareket etmek gerekir, kendi kafamıza göre Allah'ın ismini, sıfatını tespit edemeyiz.
Hamd özel bir hamddir ve Allah'ın kendi zatına kendi yaptığı hamddir çünkü Allah'ı Allah'tan başka kimse hakkıyla tanıyamaz.
"Elhamdülillah" demek "Ya Rabbi, biz hamdinden aciziz, senin yaptığın hamd yine sana mahsustur" demektir.
11:46Hamd Türleri: Hamd iki türlü yapılır: Allah'ın bize ina ettiklerinden dolayı ve Allah'ın kendi zatındaki faziletlerinden dolayı.
Allah'ın bize ina ettiklerinden dolayı hamd ederiz, örneğin imana itikada hidayet etmesi en büyük nimettir.
Allah'ın kendi zatındaki faziletlerinden dolayı hamd ederiz, örneğin çocuk edinmemesi, mülkte ortağı olmaması gibi.
13:40Elhamdülillah'ın Anlamı: Allah, kullarının kendisine hakkıyla hamd etmekten aciz olduğunu bildiği için "Elhamdülillah" deyin, hem deyin diye emir buyurmuştur.
Allah, Habibine de "Velhamdülillah" diyerek nasıl zikred edileceğini öğretmiştir.
"Lillah" Allah'ın özel ismi, hususi ismi, isimlerin şahı, padişahı, bin bir ismin padişahı lafza-i celale'dir.
14:26İlah Kavramının Anlamı: Cahiliyet döneminde Araplar, ibadet edilen her şeye "ilah" derlerdi; maymun, inek gibi her şey tapılan bir ilah olabilirdi.
İlah kavramı, ibadet olunup olunmadığına bakılmaksızın, ona tapan varsa kullanılırdı, tapılmayı hak edip etmediği mülahaza edilmezdi.
Musa aleyhisselam, Samiri'ye "tapınmaya devam ettiğin ilahına bak" diyerek, Samiri'nin yaptığı buzağıyı yakacağını ve küllerini denize savuracağını belirtmiştir.
16:51Allah ve İlah Arasındaki Fark: Allah da ilah olarak adlandırılır, ancak Allah ibadet olunmayı hak eden tek ilahtır.
Hakikatte kendinden başka ibadeti hak eden hiçbir mabud bulunmayan Allah'tır, ondan başka ilah yoktur.
Müşrikler de Allah'ı biliyorlardı, ancak putlara da şefaatçi yaparak ortak koştukları için müşrik oluyorlardı.
19:03Şefaat ve Şirk: Şirk, Allah'ın şefaate izin vermediğine rağmen, putlara şefaatçi yaparak ortak koşmakla gelir.
Peygamberlerin ve velilerin hürmetine şefaat istemek hakiki muvahhit olmayı sağlar.
Hadis-i şerifte şefaatçi olacak üç zümre belirtilmiştir: başta nebiler, sonra alimler, sonra şehitler.
20:32Kıble ve Şirk Hakkında: Kıble konusunda Allah'ın delil indirdiği bir konu olduğu, taş ve toprak kıble olarak kullanılabilmesi Allah'ın emriyle mümkün olduğu belirtiliyor.
Allah'ın kendinden gayrına taptırmadığı, ibadete müstehak olanın ancak Allah olduğu vurgulanıyor.
Meleklerin Adem'e secde etmesi tapın manasında değil, Allah'ın ibadet ederken Adem'i kıble yapması anlamında olduğu açıklanıyor.
24:04Sünnetin Önemi: Dinimizin akılla bulunacak değil, akılla anlaşılabilir bir din olduğu, tespitlerinin vahiyle yapıldığı belirtiliyor.
Sünnetin Kur'an gibi vahiy olduğu, sünneti devreden çıkartan kişinin dinin elden gittiği vurgulanıyor.
Kur'an'ın kısa temas ettiği, sünnetin ise daha detaylı bilgiler sunduğu ifade ediliyor.
25:02Allah İsmi ve Tealluk: Allah isminin özel bir isim olduğu, kimseye takılması nasip edilmediği belirtiliyor.
Esma-i İlahiye'deki diğer isimlerle tealluk kurulabileceği, Allah ismiyle ise sadece muhabbet, tazim ve zikir ilişkisi kurulabileceği açıklanıyor.
Allah isminin özel bir isim olduğu, elif, la, ya harflerinden biri kaldırıldığında Allah'ın özel ismi olduğu vurgulanıyor.
31:37İsm-i Azam ve Dua: İsm-i Azam'ın Allah'ın en büyük ismi olduğu, ancak bu ismin sadece "Allah" olarak okunması gerektiği belirtiliyor.
Allah'ı zikretmek için kalbinde onun yüceliğini ve büyüklüğünü hissetmek gerektiği vurgulanıyor.
Duanın kabul edilmesi için Allah'ın davetine icabet etmek gerektiği, en büyük davetin ezan olduğu ifade ediliyor.
36:22İmam Gazali'nin Kitabı ve Allah'ın Tanımı: İmam Gazali, kitabına girmeden yarım sayfa mukaddime ve girizgah yapıyor.
Bu zatlar, Allah'ı tanımak için kitaba girmeden bile yeterli izahatlar sunuyorlar.
Allah, "el-mübdi" olarak tanımlanıyor, yani yokluktan izhar eden, yaratmaya başlatan.
36:52Allah'ın Varlığı ve Yaratılış: Hepimiz yokluktaydık, göklerde ve yerlerde de yokluktaydı.
Allah varken arş da yoktu, arşın üzerine istivayı kalkıp oturdu manasına hamledenler var.
Allah gökte diyenler akıl fukarası olarak nitelendiriliyor.
37:33Hadis ve İnanç: Buhari'nin bu hadisi kabul edenler için konuşulabiliyor.
Hadisi kabul etmeyenler dinsiz olarak görülüyor ve onlarla iş yapılmıyor.
Hadisin mütevatirini kabul etmeyen kişi müslüman olarak kabul edilmiyor.
38:26Allah'ın Ezeliyeti ve Yaratılış: Allah'la birlikte hiçbir şey yoktur, ezel olarak tanımlanıyor.
Allah'ın başladığı nokta bulunamazken, göklerin, yerin, kürsünün ve arşın başladığı noktası var.
Allah var iken hiçbir şey yokken, şimdi arş, kürsü, semavat, arazi, gökler, yerler, alemler, felekler ve melekler var.
39:02Allah'ın Mekansızlığı: Allah'ın alem-i vücudda "sağda", "solda", "üstte" veya "altında" gibi kavramlar söz konusu olamaz çünkü bunlar için altta veya üstte bir şey olması gerekir.
Ayetel Kürsü'de "kürsü gökleri yerleri kaplamış" denildiği için Allah'ın göğün içine sığacağı düşünülemez.
Allah'ın gökte olduğu iddiası akıl fukarası veya kasıtlı olarak mantık dışı bir şekilde savunulmaktadır.
40:04Ayetlerin Doğru Yorumlanması: "Gökte olandan emin misiniz? Sizi yere batıracak" ayeti, Allah'ın gökte olduğu anlamına gelmez, gökte kudreti ve ayetleri olduğu anlamına gelir.
"Göklerde de, yerlerde de" ve "rızkınız da gökte" gibi ayetler de Allah'ın gökte olduğu anlamına gelmez.
"Melekler gökte" ifadesi de Allah'ın gökte olduğu anlamına gelmez, meleklerin gökte olduğu anlamına gelir.
43:12Cariye Hadisi ve Anlamı: Cariye hadisinde, bir sahabenin cariyesini azat etmesi gerektiği için "Allah nerede" diye sorduğu anlatılır.
Bu hadiste Allah'ın gökte olduğu bir beyan yoktur, sadece cahiliyet dönemi putlara tapılanların gökte olmadığı için semaya işaret edilmiştir.
Cariye dilsiz olduğu için kime taptığını anlatmak için semaya işaret etmiştir, bu da Allah'ın gökte olduğu anlamına gelmez.
48:29İtikadi Mücadele ve Uyarılar: Vehhabi ile karşılaşıldığında tartışmaya girmemek daha iyi olabilir, ilmin yetmediği konularda tartışmaya girmemek gerekir.
İtikadı bozuk adamlarla mücadele etmek yerine kaçmak daha iyi olabilir.
Bid'at ehli ile iş tutanlar dünya ve ahirette helak olacaklardır, bid'at ehlinden uzak durup sünnet ehline dönmeleri gerekir.
53:03Hak ve Batıl Arasındaki Mücadele: Maddi imkanlar bakımından mağlup olsak da, hüccet ve delil bakımından her zaman üstünüz elhamdülillah karşımızda konuşamazlar çünkü hakkın karşısına batıl tutunamaz.
Batıl üzere olanlar asla muvaffak olamaz, çünkü batıl üzeredirler.
Doğru iş yapmaya çalıştığınızda, hepsi birden üzerine çullanmaya çalışsa da galip gelemezler.
54:34Allah'ın İsimleri ve Sıfatları: Allah'ın "El-Mübdi" sıfatı yoktan yaratan, "El-Murid" sıfatı ise iade eden anlamına gelir.
Allah önce yoktan var etti, sonra tekrar yok edecek ve sonra tekrar iade edecektir.
Kur'an-ı Kerim'de ancak Allah'tır baştan hiç yoktan yaratan, sonra tekrar yok eden, sonra tekrar iade eden.
56:03Yaratılış ve İade İlişkisi: Baştan yaratması iade edeceğinin en büyük delilidir çünkü baştan yapmak bize göre mantıken daha zordur.
Allah'a göre ikinci iş daha kolaydır, bu da ilk yaratmanın zor olduğunu gösterir.
Mantar da olsan, kendi kendine de biçsen, tohumsuz da gelişsen, susuz da büyüsen seni bir yaratan var, bu da Allah'ın iade edeceğini gösterir.
57:49Allah'ın Mübdi Sıfatı: Mübdi ismi şerifinde "ilk başta yaratan ama nasıl yaratan tekrar edilmeye, iade edilmeye, ikinci defa yaratılmaya müheyya vaziyette baştan yaratan" manası çıkıyor.
Kuyruk sokumunun hücresi çürümüyor, gök yere inse bile herkesin kuyruk sokumu hücresi duruyor ve üzerine bina edecek.
Allah her parçanı yok etse de tekrar ol der olursun, ancak hikmeti hikmetine göre orada bir cüzü de bırakıyor.
1:01:35Eşsiz Yaratma: Allah'ın mük sıfatında "kendinden önce bunun da bir misali geçmemiş" iddiası var, bu da bedi'den geliyor.
Allah misale ihtiyacı yok ama burada misalsiz yaratıyor, eşsiz yaratıyor.
Eşsiz yaratan, yarattığı şeylerin önceden bir eşi var mı, benzeri var mı sorusuna "yaratan'ın eşi benzeri yok, yarattığı şeyin de önceden eşi benzeri yok" cevabı verilir.
1:02:50İrade-i Külliye: Allah hakkıyla yapandır, engel tanımayandır, ne başlatırken engel tanıdı, ne tekrar diriltirken engel tanıyacak.
Allah dilediğini yapar, dilediği gibi yapar, dilediği zaman yapar, kimsenin isteğine göre değil bu işler.
İrade-i külliye Allah'a aittir, ne yazdıysa onu göreceğiz, herkes yazılan bozulmaz.
1:05:49Allah'ın İstiva Sıfatı: Allah arşın sahibidir, arşı yaratan demektir.
İstiva sıfatı var, şeklini bilmiyoruz, bunu sormak bid'attır, buna inanmak vaciptir.
Halef ulema istivanın manasını tevil ediyor: hükümranlık, sahibiyet, maiyet, tecelliyat gibi anlamlara getiriyor.
1:07:19Arş ve Mecid Sıfatı: Arş en büyük cisimdir, bütün cisimleri kaplamıştır, yüksekte olan manasına gelir.
Arşın sahibidir, malikidir, halikidir.
Mecid sıfatı iki manada gelebilir: ulu arşın sahibi veya arşın sahibi ulu olan zat.
1:08:58Allah'ın Kürsüsü ve Arşı: Allah'ın kürsüsü, on sekiz bin alem arşın içindedir ve bu alemler arasında insan sivrisineğin kanadı kadar küçüktür.
İnsanlar kendilerini çok büyük zannederken, aslında alemlerin içinde yoksundurlar.
Allah'ın kürsüsü ve arşı farklıdır; kürsü gökleri ve yerleri kaplamış olsa da, arşın yanında koca çölün ortasına attığın bir bilye kadar eder.
1:11:52İnsanın Küçüklüğü ve Ahiret: İnsanlar mahlukat kendine göre büyüklüğe, ebatlara ve boyutlara bakar, ancak Allah'ın arşı hasa oturmak için değil, mahlukatın büyüklüğünü göstermek için yapılmıştır.
İnsanlar dünyayı geniş zannederken, aslında ananın karnından daha dar bir yerdir ve ahirete gidince bunu anlayacaklardır.
Ahirette cennetin eni yedi kat gökler ve yedi kat yerlerin dört katı kadar geniş olacak, ancak cehennemde dar yerlere atılacaklar ve şeytanlarla zincire bağlanacaklardır.
1:14:59Allah'ın Arşı ve Sıfatları: İnsanlar mal ve mülk büyüklüğüne göre zenginlik kavramını değerlendirirken, Allah'ın arşı gökler ve yerlerin yanında halka etmez.
Allah arşı var etmiş ve ona ululuk ve şeref vermiştir, ancak oturmaktan münezzehdir.
Arşın üçyüzaltmış sütunu vardır ve direkten direğe beş yüz senelik mesafe vardır.
1:17:13Arşın Boyutu ve Allah'ın Sıfatları: Yedi kat gölleri yan yana koysan, yedi kat gökleri yayına koysan, kürsüyü de onların yanına koysan, hepsi koca bir çöl ve sahra gibi görünür.
Arşın yanında her şey çok küçük kalır, arşın maliki her şeyin sahibi demektir.
Allah'ın "Mecid" sıfatı, genişlik, üstünlük, mükemmellik ve çokluk anlamına gelir.
1:18:32Allah'ın Sınırsız Vüs'atı: Allah'ın "El-Vasisi" sıfatı, her bakımdan geniş, her imkanı geniş ve her sıfatı geniş anlamına gelir.
Allah hakkında genişlik, imkanlar, kudret ve güç manasında sınırsız vüs'at vardır.
Allah hiçbir şeye hulul etmez ve hiçbir şeyde Allah'a mahal olamaz.
1:19:21Kalp ve Ruhun Mekansızlık: Tasavvufçular arştan büyük bir şeyin kalp olduğunu söylerler, Allah "Mü'min kulumun kalbi aldı beni" der.
Ruh mekansızlık üzere yaratılmıştır, rüyada bilet almadan nerelere gezebiliriz.
Mekan bedenle alakalıdır ve bedeni sınırlar, ancak ruh mekanla sınırlı kalmaz.
1:21:43Allah'ın Şiddetli Yakalama Sıfatları: Allah'ın "Şedid" sıfatı, şiddetli yakalama anlamına gelir ve intikamı çok süratlidir.
Allah düşmanlarından intikam almaya kararlıdır ve almaktadır.
Allah'ın şiddetli kavrayışı, uzuv olmadan yakalama anlamına gelir.
1:22:44Zikir ve Allah'ı Anlamak: Zikirlerin en büyüğü marifetullahtır, Allah'ı bilmekten büyük zikir yoktur.
Zikir Allah'ı bilmektir ve hatırlamaktır, bilgiye göre hatırlanmalıdır.
Allah'ı celle kendisini tarif ettiği şekilde, büyüklerin Kur'an ve hadisten anladığı şekilde ehl-i sünnet'e göre anlayıp anlatmak gerekir.

İslam İtikat Mezhepleri ve Allah'ın Sıfatları Üzerine Dini Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir