Buradasın
İslam Düşüncesinde İctihat ve Reform Üzerine Akademik Sohbet
youtube.com/watch?v=egp-yrrkKgIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Diyanet TV'de yayınlanan "Genç İlâhiyat" programının 77. bölümüdür. İlk bölümde Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'nde Prof. Dr. Hacı Yunus Apaydın ile, ikinci bölümde ise Erzurum Erzincan Üniversitesi'nden bir akademisyen ile sunucu arasında İslam düşüncesi, ictihat ve reform konuları üzerine akademik bir sohbet gerçekleştiriliyor.
- Program, İslam hukukunun temel kaynaklarından biri olan ictihat kavramının tanımı ve türleriyle başlıyor, ardından İslam dünyasındaki reform hareketleri, mezhep döneminden sonraki ictihat söylemi ve fıkıh düşüncesi ele alınıyor. Sohbet, Batı'daki dini reformun özellikleri, Hz. Ömer dönemindeki uygulamalar ve modern dünyada İslam'ı yaşanır kılabilmek için gelenekten nasıl yararlanılacağı gibi konuları da kapsamaktadır.
- Program, öğrencilerin sorularıyla devam ediyor ve Kur'an ve Sünnet'in yorumlanması, ehl-i hadis-ehl-i rey tartışması gibi İslam fıkıhının önemli konularını da içermektedir.
- 00:17İctihat ve Reform Konusuna Giriş
- İctihat ve reform kavramları İslam düşüncesinde ne anlama geldiğine dair merak edilen sorular ele alınacak.
- İctihat kapısı açık mı kapandı mı? ve Müslümanlar bugün hangi İslam'ı yaşıyor? gibi sorular tartışılacak.
- Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde Prof. Dr. Hacı Yunus Apaydın'la birlikte ictihat ve reform konusu ele alınacak.
- 01:30Programın Önemi ve Konuşmacının Tanıtımı
- Programın 77. bölümü özel bir yer olan Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde gerçekleşiyor.
- Programın finali özel bir konuyla ve alanda uzman bir hocayla tamamlanacak.
- Konuşmacı Prof. Dr. Hacı Yunus Apaydın, Erzurum Erzincan Üniversitesi'nden misafir olarak katılmış.
- 06:38İctihat Kavramının Açıklanması
- İctihat, İslam hukukunun iki temel kaynağından biri olup, vahiy (nas) ile birlikte hayata uyarlanan hükümleri açıklamak anlamına gelir.
- İctihat, anlam üzerinden yürütülen bir entelektüel faaliyet olup, istidlalden farklıdır.
- İctihat, ayetlerdeki hükümlerin konuluş gerekçelerini (illetler) tespit edip başka olaylara uyarlama çabasıdır.
- 09:24İctihat Türleri ve Reform Kavramı
- İctihat genel anlamda iki şekilde tasavvur edilmelidir: kurucu içtihat (mezhep imamlarının sistem kurmak için yaptıkları faaliyet) ve mezhep içi içtihat.
- İctihat kavramı genel olarak kullanıldığında mezheplerin istikrar bulmasından önceki dönemlere de uzanır.
- Reform kavramı modern bir dönemi ifade eder ve Batı'daki dini reformun kilise ile hesaplaşma anlamına geldiği belirtilmiştir.
- 12:23Mezhepler ve Fıkıh Düşüncesi
- Mezheplerin temel endişeleri Kur'an-ı Kerim ve vahiy kaynaklı güzel sünnetten gelen kelimelerin anlamını açıklamaktı.
- Sahih al döneminde mezheplerden kurtulma fikri, mezhepleri kenara itip mükelleflerin bir işle ilgili herhangi bir müçtehide sorması anlamına geliyordu.
- Fıkıh düşüncesi, ehl-i rey ile ehl-i hadisin mücadelesi olarak geçmiştir.
- 13:18Ehl-i Hadis Zihniyeti ve Çözüm Yolları
- Ümmetin başına gelen en büyük entelektüel musibet, ehl-i hadis zihniyetinin başat olması olarak görülmektedir.
- Bu zihniyette "fiilen benim çözme yetkim yok ama üretme görevim var" düşüncesi hakimdir.
- Mezheplerin öncesi ve mezhep dönemi arasında bir hukuk sisteminde 200 yıldır değişiklikler olmuştur.
- 14:01Rekabet ve Problem Çözümü
- Rekabet gücü yüksek ve problem çözücü mahiyette üretim yapabilenler ortaya çıkabilir.
- Hayat devam ederken, taassub yerine kim rekabet gücü yüksek görüş ortaya koyabiliyorsa o çözüm getirebilir.
- Akıl kullanmama durumu, hayatımızı, düşünce dünyamızı ve her şeyimizi tamamen etkilemektedir.
- 14:52Dini Uyum ve Gerçeklik
- Önemli bir nokta olarak, içinde yaşadığımız gerçekliği görmezden gelmemek gerektiği vurgulanmaktadır.
- Toplumda olanı ve toplum tarafından görünenleri görmenin önemine dikkat çekilmektedir.
- Hz. Ömer'in uygulamalarından biri, ayetin hükmünü değiştirmesi anlamına gelmez, altyapı, şartlar ve illet değiştiği zaman hükmün değişmesi gündeme gelebilir.
- 17:21Gelenek ve Çözüm Üretimi
- Dini çağrışımı azaltıp insani çözümleri üretmek için düşünmemiz gerekmektedir.
- Modern dünyada İslam'ı yaşanır kılabilmek için gelenekten hareket etmek önemlidir.
- Kitaptaki ayetlerin neye delalet ettiğini net belirlemek için sünnete muhtaçız ve mezhep sistematiği de önemli bir kısım olarak değerlendirilmelidir.