Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, ilahiyat eğitimi almış bir din adamının En'am Suresi'nin 65-67. ayetlerinin tefsiri üzerine yaptığı dini sohbettir.
- Sohbet, İslam'da birlik ve beraberliği sağlayan 33 maddeyi ele almaktadır. Konuşmacı, tatlı dilli olma, kardeşlerin meziyetlerini övme, hakperestlik, feragat, suizan etmeme, tecessüste bulunmama, gıybet yapmama, nefis cümleden edna, vazife cümleden ala prensibi gibi konuları Kur'an-ı Kerim'den örnekler ve hadislerle açıklamaktadır.
- Konuşmacı, Hz. Muhammed, Hz. Muaviye, Hz. Ömer gibi sahabelerin örneklerini paylaşarak hakperestliğin önemini vurgulamakta ve "nefis cümleden edna, vazife cümleden ala" prensibinin hizmetkarlığı makamata tercih etmenin önemini anlatmaktadır. Video, bir tefsir dersi formatında olup, konuşmacı gelecek hafta Enam Suresi 68. ayetinden itibaren devam edeceğini belirtmektedir.
- 00:01Birlik ve Beraberliğin Önemi
- En'am suresinin 65-67. ayetlerinde, Müslümanların en büyük imtihanının birbirleriyle olacağı anlatılıyor.
- Bu imtihanı kazanmak için sahabe-i kiram'ın ilk dönemindeki kardeşlik makamında bir kardeşlik yaşamalıyız.
- Birlik ve beraberlik için belli şartlar, yolu, yöntemi ve metotları vardır, bunlara riayet etmeliyiz.
- 02:05Tatlı Dilli Olmanın Önemi
- Birlik ve beraberliği sağlayacak unsurlardan biri, İslam dünyasında ve dünyadaki Müslümanlar arasındaki konuşmalarda tatlı dilli olabilmektir.
- Kur'an-ı Kerim'de "bir- kavi leyyin" (yumuşak), "iki- kavlen sedide" (kalemle maruf) gibi farklı sözler vardır.
- İnsanların anlayabileceği kadar konuşmak, tatlı dille, cazip ifadelerle konuşmak, takdir makamında konuşmak ve karşı tarafa değer vererek konuşmak önemlidir.
- 04:44Söz Söyleme Sanatı
- Söz söyleme sanatı ile ilgili kitaplar okumalıyız, hem Batı klasiklerinde hem de kendi kültür dünyamızda bu konuda kaynaklar vardır.
- Kur'an-ı Kerim, Hz. Musa ve Hz. Harun'un Firavuna gönderince "yumuşak söz söyle" demesi önemli bir manidardır.
- Muhatabın aklıyla dalga geçmek yerine, ismiyle hitap etmek, vasfıyla veya hoşlandığı bir lakapla değer verecek şekilde ifade etmek bizi birbirimize yaklaştırabilir.
- 07:53Meziyetlerle Şakirane İftihar Etme
- Birlik ve beraberlik için kardeşlerimizin meziyetleriyle şakirane iftihar etmeliyiz.
- En kötü insanın bile bir fazilet, bir meziyeti vardır, onların fazilet ve meziyetleriyle iftihar etmek bizi iftar makamında bir kardeşliğe götürebilir.
- Kur'an-ı Kerim, sahabe-i kiramın met etmekle beraber, bazı sahabeleri hususi meziyetleriyle nazara vermiştir.
- 11:34Hakperestlik
- Bizi kardeş yapacak otuzüç maddeden biri hakperest olmaktır.
- Perestliğin çeşitleri vardır: nefisperestlik, meslek ve meşrep perestliği, siyasetperestlik, milliyetperestlik ve hakperestlik.
- Hakperest olduğumuz zaman istiklaliyet kazanırız, ancak hakperest olmazsak aramızdaki vahdeti koruyabilmemiz mümkün olmayabilir.
- 14:38Hz. Muaviye'nin Hakperestliği
- Hz. Muaviye hutbede "mal bizim malımız, ganimette bizim ganimetimiz" diyerek istediğini verip istediğini men edebileceğini söyledi.
- Üç defa minbere çıktığında aynı cümleleri tekrar edince mescitten bir adam ayağa fırladı ve "mal ve ganimet Allah ve Resul'ünündür" dedi.
- Hz. Muaviye, adamın itirazına karşı ağlayarak indi ve namazdan sonra onu odasına çağırdı, sonra "Allah senden razı olsun" diyerek onu affetti.
- 15:59Hz. Muaviye'nin Hadisi
- Hz. Muaviye, Hz. Muhammed'in "bir zaman bu ümmetin başına öyle emirler gelecek ki, malı benim malım diyecek, ganimet benim ganimetim diyecek" hadisini hatırladı.
- Üç defa itiraz edince cemaatin tepki vermediğini görünce, "o cehenneme gidecek olan melik ben değil, maymunlar gibi tepetaklak cehenneme gidecek olan cemaate siz değilsiniz" dedi.
- Hz. Muaviye hakperest olmasına rağmen o dönemde vahdet muhafaza edilememiştir.
- 18:08Hz. Ömer'in Hakperestliği
- Hz. Ömer, mehiri azaltmayı önerdiğinde bir kadın perdeyi kaldırdı ve Kur'an'da "kantar dolusu al mehirler isteyin" dediğini hatırlattı.
- Hz. Ömer ayeti duyunca tövbe etti ve "ben bu kadın bile kadın kadar bile dinimi bilmiyorum" dedi.
- Hakperestliğin bir boyutu, haklı olduğun bir hakkını iddia ettiğin zaman yüz liralık zararı olacaksa vazgeçmek, bu duruma İslam literatüründe "feragat" denir.
- 19:46Feragat ve Fedakarlık
- Feragat, fedakarlıkdan çok daha önemlidir; fedakarlık ispatı vücuttur, feragat ise şartlar gereği kendini nefye edebilmektir.
- Hz. Osman döneminde sahabe hacca gittiğinde, Hz. Osman namazları dört rekat kıldırdığında pek çok sahabi itiraz etmek istedi.
- Abdullah ibn Ömer, "burada İslam dünyasının vahdete ihtiyacı var, bölünmektense kardeşliğimizin zayi olmasındansa takvime mekruh dahi olsa bırak biz bu namazı böyle kılalım" dedi.
- 21:46Vahdetin Tesisi İçin Prensipler
- Birlik ve beraberliğimizin tesisi için birbirimize suizan etmemeliyiz, tecessüste bulunmamalıyız ve asla gıybet yapmamalıyız.
- İstişare meclislerimiz, görüşme yerlerimiz gıybet meclisleri olmamalıdır.
- Suizan yapan mutlaka kusur araştırır, kusur araştıran da onun gıybetini yapacak demektir.
- 23:47Hüsnü Zan ve Meslek Muhabbeti
- Hüsnü zan yolu kapalı değildir, hüsnü zan yapma imkanı varken gıybet etmek doğru değildir.
- Herkes kendi mesleğinin muhabbetiyle yaşamalı, başkalarının noksaniyeti veya kemalatı bizi alakadar etmemelidir.
- Başkasının mezarı üstüne kendi evini inşa etme, başkasının yıkılmışlığı üstünde kendi medeniyetini kurma yerine kendi meslek ve meşrebinin hizmetini anlatmalıdır.
- 26:15Hizmet ve Birlik Prensipleri
- Gelecekte hizmetimizi bölmek isteyenler olacak, bu nedenle "nefis cümleden edna, vazife cümleden ala" prensibiyle yaşamak gerekir.
- Hizmetkarlığı makamata tercih etmek, dünya darül hizmet, ahiret darül ücrettir demek ve hizmetlerde en önde ama mükafatın tevziinde en arkada olmak önemlidir.
- Bu dört prensip (hizmet kelimesi geçen dört altın prensip) yaşamadığımız sürece aramızdaki vahdeti koruyabilme şansımız olamaz.
- 27:17Gerçek Birlik ve Beraberlik
- "Birleşelim, havariliği yapmayalım" diyerek herkesin kendi düşüncesine göre birleşmesi, ayrı gruplar haline gelmesine neden olur.
- Gerçek birlik ve beraberlik, herkesi kendi meslek ve meşrebi içinde idare etmek, başkasının zararı ona alakadar etmemek ve başkalarının güzelliklerini iftihar etmektir.
- Diğer cemaatlerin meziyetlerini methederek birlik ve beraberlik kurulabilir, aksi takdirde havariliği yapmak parçalanma ve bölünme meselesi olabilir.
- 28:33Dış Dünya Hedefi
- Hedefimiz dış dünya olmalıdır, aksi takdirde kendi aramızda birleşiriz ve vahdet olur.
- Anadolu'da Söğüt'teki Ertuğrul Gazi Beyliği, hedefi dış dünya olduğu için hem dış dünyayı fethetti hem de diğer beylikleri kendi potasında eritti.
- Türkiye'deki tarikatların ve cemaatlerin hedefi birbirlerini yok etmeye çalışmak değil, imansızları imanlı hale getirmektir.
- 30:37İhtilafın Akıbeti
- İhtilafın akıbetini bilmek önemlidir, örneğin iki kedi peynir çalmış, maymuna adil hakemlik istemişler.
- Maymun peyniri ortasından bölmüş, adil olmadı diye her iki taraftan da ısırmış, böylece terazinin bir kefesinde az peynir kalmış.
- Aramızda ihtilaf etmekten daha ziyade ittifaki noktaları bulup bunların üstünde durmalıyız.
- 32:56Takdir ve Tenkit
- Birbirlerimize karşı tenkitten daha ziyade takdirle yaklaşmalıyız, her tenkit ettiğimiz kardeşimizin bir de takdir edebileceğimiz bir noktası mutlaka vardır.
- Hazreti Davut aleyhisselam, çürümüş bir köpeğin çirkinliğine rağmen dişlerinin güzelliğini fark etmiş ve bu örneği bize göstermiştir.
- İlahi ahlakta, hasenat tarafımız bir gram fazla gelse günah tarafını yok sayacak ve bizi affedip cennete koyacak.
- 34:55Problemleri Çözme
- Problemleri çözme yollarını bilmeliyiz, problemleri çözmeyen merci merci olma vasfını kaybeder.
- Evde bir baba çocuklarının problemini çözemiyorsa çocuklar bir daha babasına problem getirmez, kendileri çözmeye çalışır.
- Fertler arasında, cemaat, kardeşler arasında hizmetle alakalı ve şahsi olarak bazı problemler varsa bunları mutlaka bir kişi, bir heyet veya üç arkadaş grubu çözmelidir.
- 36:24Kardeşlik ve Hizmet Prensipleri
- Kardeşliğin önemli maddelerinden biri vesilelere takılıp kalmamak ve daima maksada dönük hizmet etmektir; vesile hizmetleri (dergi çıkarmak, bina yapmak, burs toplamak) tebliğ ve irşada vesile olmalıdır.
- Çileği beraber omuzlamak ve yapılan hizmetlerin sonunda mükafat beklememek, mükafatı sadece Allah'tan beklemek önemlidir.
- Sadece kendi mesleğinin hak olduğunu düşünmemek, başka mesleklerin meşreplerinde hak olduğu olabileceği ihtimaliyle yaşamak ve daima mütevazi olmak gerekir.
- 38:14Tevazu ve Hizmetkarlık
- Tevazunun zirvede olması, Allah'ın nimetlerine mazhar olma liyakatı kazandırır; bir kişiye vazife verildiğinde, ayağına top geçince tek başına önünde bulunan her tarafları çalım atarak geçip gol atacağını zannetmesi bir hastalıktır.
- Ehli dünyada bir vazife, bir makam verilince makamı artar, bizde ise mesuliyeti artar; makam yükseldikçe saygı göstereceği ve hizmet edeceği insanların sayısı artar.
- Her hak her yerde söylenmemeli, haset iftiraa sebebiyet verir; takdirle hareket etmek ve her insanı kendi hissiyatı içinde idare etmek gerekir.
- 40:38İttihat ve İttifak
- İttihat ve ittifak basiretli itaatla mümkündür; İslam'da mutlak itaat değil, basiretli itaat esastır.
- Başımızdaki abimiz ne derse desin, idareci, cumhurbaşkanı, parti başkanı ne derse desin, Kur'an ve sünnet ölçülerine göre mi değil mi diye bir takmalıyız.
- İslam'da imarata, idareciliğe teşvik yoktur; hiç kimse imamete, idareciliğe, liderliğe büyük bir iddia ile talip olmamalıdır.
- 42:35Haberlerin Tahkik Edilmesi
- Hizmetin veya cemaatin aleyhinde gelen kötü haberleri tahkik etmeden hemen kabul etmemeliyiz; Hucurat suresi 6. ayette Peygamber Efendimiz'in Mustalikoğullarından gelen fısk haberini tahkik etmesi anlatılır.
- Tahkik etmeden hemen kabul edilen kötü haberler, gazetelerin, basının, yalancı medyanın ve siyasetçinin verdiği haberlerle bir insanın hakkındaki kötü şeyler, birlik ve beraberliği bozar.
- Birlik ve beraberlik bir ilim işidir, fikir işidir; cahillerle ittifak edebilmek mümkün değildir; ihtilafın, fitnenin, iftirakın ana kaynağı cehalettir.
- 44:30Kalplerin Telif Edilmesi
- Birlik ve beraberlik ve kalplerimizin telifini ancak Allah yapar; kardeşliğimize götüren yollara tevessül ederek, İhlas Risalelerinde anlatılan prensiplere riayet ederek, Uhuvvet ve Muhabbet Risalesinde anlatılan prensiplere riayet ederek fiili bir dua yapmış oluruz.
- Allah'ın bizi birlik ve beraberliğe ulaştırma manasında fiili bir duadan sonra kavli dua yaparak "Ey kalpleri eviren çeviren Allah'ım, kalbimizi hak üzerinde sabit kadem eyle, bizim birbirlerimizin kalplerini te'lif eyle" diyerek dua etmeliyiz.
- Bir ayeti kerimede Allah "Biz inşallah yeryüzü dolusu altın sarf etseydin onların kalplerini telif edemezdin" demiştir; kalpler Allah'ın elindedir ve birlik ve beraberlik kalplerin telifiyle meydana gelir.