Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "İslam Aynası" programında, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi olan Doçent Dr. Emel Topçu ile yapılan bir röportaj sunulmaktadır. Konuşmacı aynı zamanda dekan yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
- Bu video, kadınların çalışma hayatındaki yeri, İslam tarihindeki kadınların rolü ve modern toplumda kadınların durumunu ele almaktadır. Program, kadınların çalışma hakkının İslam'daki yeri, kadınların çalışma sermayesi, kadınların çalışma hayatında karşılaştığı engeller ve çözüm önerileri gibi konuları kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Ayrıca, kadınların liderlik anlayışı, takım çalışması ve toplumsal katkıları da tartışılmaktadır.
- Videoda, İslam tarihinde kadınların bilim insanı ve yönetici olarak görev aldıkları örnekler, modern zamanlarda kadınların çalışma hayatındaki durumları ve Türkiye'deki Suriyeli mülteciler konusunda kadınların gönüllü çalışmaları gibi konular da ele alınmaktadır. Ayrıca, kadınların çalışma hayatına dahil olmasının nasıl daha adil bir şekilde sağlanabileceği konusunda esnek çalışma şartları, evden çalışma imkanları ve yarı zamanlı çalışma gibi çözümler önerilmektedir.
- 00:23Programın Tanıtımı ve Konuk
- İslam Aynasında Kadın programında kadının çalışma hayatındaki yeri konusu ele alınacak.
- Programa Hasan Kalyoncu Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doçent Dr. Emel Topç konuk olarak katılmıştır.
- 00:51Kadının Çalışma Hayatındaki Yeri
- Kur'an-ı Kerim ve İslam metinlerinde kadının çalışmasına yönelik antibi görüş bulunmamaktadır.
- İslam coğrafyasında kadınların çalışma hayatının bizzat içinde olduğu görülmektedir.
- Batı'da kaynaklanan bazı değişimler neticesinde kadınların çalışma hayatındaki yerinin sadece dışarıda kamusal alanda çalışma ya da evde çalışmalarında işsizlik olarak algılandığı bir anlayış oluşmaya başlamıştır.
- 01:34Çalışma Kavramı
- İnsanlar yaratıldığında ekmeğini karnını doyurmak için çalışıyor, kendi hayatını sürdürmek için yaptığı bütün faaliyetler çalışma kavramının içerisinde yer alır.
- Yerleşik hayata geçtikten sonra çalışma işlemi daha yoğunlaşıyor ve belirli kurallara bağlanıyor.
- Moderniteye kadar insanların kadın-erkek hepsinin hayatın her evresinde çalıştığını görüyoruz, kadının çalışmaması hiçbir toplumda bir kavram değildir.
- 02:36Modernitenin Çalışma Kavramını Değiştirmesi
- Şimdiki anladığımız manada çalışma kavramı modernite ile ortaya çıkmıştır.
- Modernitede üretim kavramı değişti, fabrikalar kuruldu ve üretim toplu hale gelmeye başladı.
- Toplu üretimle 24 saat çalışma başladı, moderniteye kadar insanların hayat ritmi güneşle başlayıp batışıyla bitiyordu.
- 03:52Kadınların Çalışma Hayatına Girmesi
- Kadınların çalışma hayatına girmesi modernitenin anlam anladığı manada, belirli bir güne karşılık alacağınız ücret ya da haftaya, aya karşılık yaptığınız işe karşılık alacağınız ücretle çalışıyorsanız buna çalışma demeye başlandı.
- Kadınlar evde yemeği yapıyor, ütü yapıyor, temizliği yapıyor gibi işleri yaparken, bunlara para karşılığı başka birinin yaptıracak olsak büyük meblağlarda para vermemiz gerekecektir.
- Kadınlar evdeki işleri yaparak çalışmakta olup, iş kurumlarına müracaat etmemeleri nedeniyle gizli işsiz olarak değerlendirilmektedir.
- 06:00İslam'da Çalışma Anlayışı
- İslam'da Nisa Suresi 34. ayette erkekleri Allah kavvam diye belirleyerek ailenin geçimini sağlamakla yükümlendiriyor.
- İslam'da Kur'an-ı Kerim'de ve hadislerde kadınların çalışmasına yönelik bir kısıtlama görülmemektedir.
- Hz. Peygamber pazarı denetleyici olarak bir kadını atamış, İslam tarihinde kadınların özellikle ilim alanında çalıştıkları görülmektedir.
- 08:05Maslow'un ve Max-Neef'in İhtiyaç Modelleri
- Maslow'un ihtiyaçlar piramidi, insanın ihtiyaçlarını fizyolojik ihtiyaçlardan başlayarak korunma, sosyal ilişkiler, güven ve öz realizasyona kadar hiyerarşik bir şekilde tanımlamıştır.
- Max-Neef, İkili bir ekonomi profesörü olarak, ihtiyaçları piramit yerine yuvarlak bir şekilde düzenleyerek, insanların ihtiyaçlarının hiyerarşik değil, çeşitli düzeylerde farklı olduğunu vurgulamıştır.
- Max-Neef'in sekiz ihtiyaç modelinde, Maslow'un beş ihtiyaçının yanında anlama, tasarım, gerçekleştirme ve katılım ihtiyaçları da bulunmaktadır.
- 09:58Kadınların Çalışma ve İhtiyaçları
- Kadın ve erkeklerin ihtiyaçları arasında cinsiyete göre farklılık göstermemektedir.
- Çalışma sadece geçim için değil, kendi kendini gerçekleştirmek ve topluma katkıda bulunmak açısından da önemlidir.
- Kadınların çalışma potansiyelinin atıl kalması, özellikle kadınlar için evde kalmak durumunda kalması durumunda büyük bir kayıptır.
- 11:32Suriyeli Kadınların Durumu
- Suriyeli toplumunda kadınların çalışma oranı savaş öncesi yüzde ondört civarındaydı ve kadınlar genellikle belirli "kadın meslekleri" olarak nitelendirilen işlerde çalışmaktaydı.
- Savaş sonrası kocalarının öldüğü kadınlar, evde sadece ev işlerini bilmelerine rağmen, çocuklarıyla birlikte Türkiye'ye veya başka ülkelere göç etmek zorunda kaldılar.
- Kadınların kapasitelerinin gelişmesi için sadece üniversite eğitimi yeterli değildir, hayat boyu öğrenme ve sürekli gelişim gereklidir.
- 13:35Toplumun Kalkınması ve Vatan Sevgisi
- Kadın ve çocukların tüketici olarak görülmesi ve ekonomik sisteme katılmaması, toplumun ilerlemesini engellemektedir.
- Suriye örneğinde, erkeklerin çok az maaşla çalıştığı ve devletin insanların öğrenmesini istemediği bir sistem vardır.
- Vatan sevgisi, devletin sadece baskı aracı olarak görülmesi nedeniyle gelişmemiştir.
- 14:49İnsanın Gelişimi ve Çocukların İhtiyaçları
- İnsanların herkesin ürettiği bir toplumda, devlet insanı yaşatmak için değil, insanın yaşaması için vardır.
- Kendine güvenli yetiştirilen çocuklar fikir üretme kapasitesine sahiptir.
- Çocukların gelişmesi için sevgi ve güven ihtiyaçları vardır; bu ihtiyaçlar karşılandığında çocuklar özgür bir şekilde fikirler üretmekte ve katkıda bulunabilmektedir.
- 15:39Kadınların Çalışma Hayatı ve Ev Hayatı Arasındaki Zorluklar
- Çalışma hayatı sadece maddi anlamda üretim değil, zihni anlamda da üretim içerirken, kadınlar genellikle sadece maddi alanda, kamusal alanda çalışmaktan bahsedilir.
- İki kişilik bir performans beklenirken, kadın hem ailede hem de dışarıda çalışma hayatında kendini ispatlaması gerekiyor.
- Bu durumda kadın daha fazla yorulmaktadır ve hem aile huzurunu hem dışarıdaki iş potansiyelini artırmak için çaba göstermek zorundadır.
- 16:22Türkiye'de Kadın ve Modernleşme
- Türkiye'de modernleşme özellikle kadın üzerinden yürütülmüştür; kadın kıyafeti değiştirilmiş, kamusal alana çekilmiştir.
- 1970'li yıllarda kadınlar üniversite hayatına ve çalışma hayatına daha yoğun şekilde girmeye başlamıştır.
- 1980'li yılların başlarında toplum tamamen geleneksel olup, kadından evdeki tüm işleri yapması ve dışarıda çalışması bekleniyordu.
- 17:33Evdeki İşlerin Ortaklaşa Yüklenmesi
- Aradan kırk yıla yakın zaman geçmesine rağmen, kadın-erkek arasında evdeki işlerin ortaklaşa yüklenmesi bakımından çok fazla değişme yaşanmamıştır.
- Bir ailede hem kadın hem erkek çalışsa bile, arabayı genellikle erkek kullanır ve bu bir statü meselesidir.
- Kadın işten eve geldikten sonra alışveriş, çocukları okula götürme, okuldan alma gibi işleri yaptıktan sonra evdeki tüm işleri de üstlenirken, erkek genellikle televizyon seyreder.
- 19:44Çocukların Yetiştirilmesi ve Eşitlik
- Çocukların yetiştirilmesi görevinin sadece anneye bırakılmaması ve babanın da bu görevi paylaşması gerekmektedir.
- Baba da anne gibi çocuğu okula bırakmalı, okuldan almalı ve çocukla vakit geçirmelidir.
- Dışarıda çalışma hayatına baktığımızda en iyi aşçılar ve temizlikçiler erkeklerden çıkarken, evde bu işleri yapan erkekler görülmemektedir.
- 21:26Eşitlik ve Adalet
- Eşitlik diye bir şey yoktur, çünkü eşitlik uygulandığında haksızlık yapılıyor.
- Fizyolojik farklılıklar görmezden gelinmemelidir; kadın bütün insanlığın anasıdır ve nesli devam ettirme yükü kadının üzerinde olmalıdır.
- Doğurganlık 20-35 yaş arasında en idealdir ve bu dönemde kadına erkeklerle aynı şartlarda olmak zorunda bırakmak imkansızdır.
- 25:18Kadın Emeklerinin Değerlendirilmesi
- Batı ülkelerinde kadınlar evliliklerini veya doğurganlıklarını erteliyorlar, bu da nesil sayısının geriye doğru gitmesine neden oluyor.
- Sistemi değiştirip daha adaletli bir şekilde, her çocuk için belirli bir meblağ yardımda bulunarak kadını desteklemek gerekir.
- Esnek çalışma şartları, evden çalışma, yarı zamanlı çalışma gibi seçenekler sunulmalıdır ki kadın emeği hem değerlendirilsin hem de topluma fayda sağlasın.
- 26:37İslam Tarihinde Kadın Alimler ve Yöneticiler
- Hz. Ayşe büyük bir alim olarak hadis nakli yaparak fetva veriyor ve öğrenciler yetiştiriyor.
- Rubiye bint Muvahhit, Hz. Ayşe'nin öğrencilerinden biri olup hadis nakli yapıyor.
- Amra bint Abdurrahman, Uhud Savaşı'nda ailesi öldükten sonra büyük bir hadisçi olarak öğrenci yetiştiriyor.
- 27:57İslam Tarihinde Kadın Alimlerin Önemi
- El-Dara, yedinci yüzyılda yaşamış bir kadın alim olup Mekke'de ilmini geliştirdikten sonra Şam'a giderek birçok öğrenci yetiştirmiş.
- Cambridge Üniversitesi'nden Pakistan orijinli Prof. Dr. Muhammed Akram, İslam tarihindeki kadın alimleri araştırarak on bine yakın kadın alim bulmuş.
- Bu kadınlar sadece alim değil, fetva vermiş ve öğretmenlik yapmış.
- 30:43İslam Tarihinde Kadın Sultanlar
- Faslı bir profesör, İslam alemindeki kadın yöneticileri araştırarak on sekiz tane kadın sultan bulmuş.
- Bu kadın sultanlardan on altısı Türk kökenli olup, Türklerin İslam'dan önceki hayatlarında kadın-erkek eşitliği kurmuş olması bu durumu etkilemiş.
- Abbasi Halifesi el-Mervan'ın annesi Şahap, oğlu 13 yaşındayken sultan olmak durumunda kaldığında yönetimi üstlenmiş ve kadını adalet bakanı olarak atamış.
- 33:07Modern Zamanlarda İslam ve Batı Ülkelerinde Kadın Yöneticiler
- Batı ülkelerinde kadın devlet yöneticileri yeni çıkmaya başlamışken, İslam ülkelerinde 80'li ve 90'lı yıllarda kadın devlet yöneticileri çıkmış.
- Türkiye'de Tansu Çiller, Pakistan'da Benazir Butto gibi kadınlar devlet başkanlığına ulaşmış.
- İslam ülkelerinde kadınların devlet yöneticiliği konusunda daha az yadırganma görmüş.
- 34:31Kadın Yöneticilerin Rolü ve Postmodern Çağ
- Kadınların çalışmasında "kadınları kaybetmemek" önemli bir faktör olmalı, kadınlar erkekleri taklit etmek yerine kadınca yönetmelidir.
- İnsanlık tarihi geleneksel, modern ve postmodern çağlara ayrılmış, her çağda farklı bir anlayış ve yaşayış şekli vardır.
- Postmodern çağda bilgi üretimine geçilmiş, toplum karmaşıklaşmış ve hiyerarşik örgütlenme yerini takım çalışmasına bırakmıştır.
- 38:09Modern ve Postmodern Yönetimi
- Modern çağda önce hedef belirlenir, strateji oluşturulur ve bu stratejiler küçük bir takıma bırakılır, diğerlerinin uyması zorunludur.
- Postmodern çağda hedef belirlenmez, süreç önemlidir ve bu süreci iyi yönetmek daha büyük hedeflere ulaşmayı sağlar.
- Kadınlar takım çalışması yapar, kararları beraber almayı severken, erkekler genellikle tek başına karar almayı tercih eder.
- 39:11Kadınca Yönetimin Avantajları
- Kadınca yönetme tekniği, takım çalışmasına önem vererek, herkesi işe dahil ederek ve kararları ortak alarak çalışmayı içerir.
- Kadınlar çalışma hayatında kimseyi üzmemeye çalışırlar ve bu yeni yönetim anlayışında çok önemlidir.
- Yeni liderlik anlayışında lider hedef belirlemek yerine, çalışanların kapasitesini ortaya çıkarmak ve bu kapasiteyi geliştirecek ortam hazırlamak durumundadır.
- 40:08Kadınların Liderlik Anlayışına Uygunluğu
- Kadınların özelliği bu yeni liderlik anlayışına çok daha uygun olup, evinden oturarak bile liderlik yapabilmektedir.
- Bu yeni anlayışta belirli bir merkeze gitmek zorunlu değildir, ancak iletişim ve bağ kurma gereklidir.
- Kadınlar genellikle gönüllü çalışmayı tercih ederler ve bu suriye meselesinde sosyal patlamayı engellemek için önemli rol oynamışlardır.
- 41:13Suriye Meselesinde Kadınların Rolü
- Dört-beş yılda Türkiye'ye üç buçuk milyon Suriyeli girmiş olmasına rağmen sosyal patlama yaşanmamıştır.
- Gaziantep'te beşyüz bin Suriyeli bulunurken, Almanya'da beşyüzseksen bin Suriyeli bulunmakta ve bu durum Avrupa'da şok yaratmıştır.
- İnsanlar dini inançlarıyla ve ansar muhacir anlayışıyla harekete geçmiş, en çok harekete geçenler kadınlar olmuştur.
- 42:04Kadınların Çalışma Anlayışı
- Kadınlar bir şey yaptıklarında sahiplenirler ve isimlerinin duyurulması o kadar önemli değildir.
- Erkekler ise zamanla iş haline getirirler ve kadın hala gönüllü çalışmaya devam eder.
- Kadınların gönüllü çalışmaları olmasaydı devlete çok daha fazla yük düşecekti.
- 43:05Müslüman Kadınların Çekinceleri
- Müslüman kadınlar kamusal alanda veya özel sahada çalışırken engelleyici problemlerle karşılaşmaktadırlar.
- Kamusal alanda çalışmak tüm kadınlar için engelleyici olup, "cam tavan" olarak adlandırılan gizli engeller bulunmaktadır.
- İslam olarak gerekçelendirilerek kadının çalışmaması gerektiği ve kadının yerinin ev olduğu iddia edilmektedir.
- 44:12Çalışma Ortamındaki Engeller
- İş hayatında kadınlar "yapamaz, edemez" anlayışıyla yaklaşılır ve bu kadınları kötü hissetmeye başlar.
- Çoğunluğu erkek olduğu için erkekler beraber sosyal aktivitelerde bulunurken, kadınlar bu fikirlerin dışında tutulur.
- Bu gizli mekanizmaların engellenebilmesi için devlet tarafından yukarıdan gelen politikalar uygulanması gerekmektedir.
- 45:20Gaziantep'teki Değişim ve Kadınların Durumu
- Konuşmacı Gaziantep'te Hasan Kalyoncu Üniversitesi'nde çalışmakta ve her gittiği yerde arka sokakları ve semtleri dolaşarak insanların yüzlerine bakmaktadır.
- Gaziantep'te kırk sene önce yaşadığı yerde kadınların kendine güvenin arttığı ve insanların görünüşü bakımından zengin-fakir ayrımının kalmadığı gözlemlenmektedir.
- Kadınlar kıyafetlerinde zengin-fakir ayrımı olmamakta ve kendilerine güvenerek yürüyorlar.
- 46:05Kadınların Sosyal Durumu ve Devlet Desteği
- Konuşmacı parklarda kadınlarla konuşabilmek için fırsatlar bulmakta ve bir kadının kocası hapse girmiş olmasına rağmen devletin ona destek verdiği öğrenmektedir.
- Devletin kadınlarımıza sahip çıkması önemli olmasına rağmen, kadınlar yavaş yavaş kendileri bile farkında olmadan üretmeye başlamaktadır.
- Belediyeler kadınların yeteneklerini geliştirecek kurslar açmakta ve kadınlar pazar yerlerinde el işlerini ve yemekleri satmaktadır.
- 47:06Kadınların Siyasetteki Yeri ve Gelişmeler
- Konuşmacı Gaziantep Belediyesi ve Kalemin tarafından düzenlenen "Yerel Siyasette Kadın Akademisi"nde ders vermiştir.
- Çalışma hayatında çalışmayan kadınlar siyasette bir şeyler yapabilmek için bu akademiye katılmaktadır.
- Kadınların kendilerine güvenleri artmakta ve bu imkanlar Türkiye tarafından sağlanmaktadır.
- 47:40Kadınların Önünün Açılması ve Sorunlar
- Kadınların önü açılmakta ancak bu durum hala yeterli değildir ve bu konuda birçok problem bulunmaktadır.
- Sosyal politikaların hemen hemen hepsi yapılmış olmasına rağmen, bu politikaların uygulanması gerekmektedir.
- Uygulama aşamasında yerel yöneticiler ve yerel politikacıların daha aktif olması ve kadınları harekete geçirmesi gerekmektedir.
- 48:54Kadınların Çalışma Hayatına Katılması İçin Öneriler
- Kadınların sayı anlamında artması gerekmekte, en az yüzde otuz-beş-kırıze ulaşması beklenmektedir.
- Erkeklerin de eğitilmesi gerekmekte, çünkü kadınlar çok eğitilmiş olsa da erkekler hala eski anlayışlarını devam ettirmektedir.
- Toplantıların daha fikir üretmeye yönelik yapılması ve haftada iki saat kadının fikirlerini ortaya koyması için zaman ayrılmalıdır.
- 50:34Kadınların Farklı Yaklaşımları ve Örnekler
- Konuşmacı dekan yardımcısı olarak bir şikayet olayında erkek yöneticilerin farklı yaklaşımlarından bahsetmektedir.
- Kadın yöneticilerin olayı yumuşak bir şekilde çözebilme ve herkesi tatmin etme yeteneğine sahip olduğunu göstermektedir.
- Hocalık sadece sınıfta ders vermek değil, öğrencilere sürekli irtibat halinde olmak ve onlarla arkadaşlık ilişkisi kurmaktır.
- 53:22Dezavantajlı Gruplarda Kadınların Rolü
- Ankara'daki bir kadın cezaevinde idarecilerin değişiklik gösterdiği ve kadın idarecilerin bulunduğu belirtilmektedir.
- Cezaevinde kadınlar için mantı atölyesi, el işçiliği, boncuk işleme ve sabun işçiliği gibi imkanlar sağlanmaktadır.
- Engelli kadınlarda da çok ciddi üretkenlik gösterenler bulunmaktadır.
- 54:13Kadınların Toplumsal Katılımı
- Kadınların sadece yemek alanına sıkıştırılması doğru değil, bilgi üretecek alanlara da çekilmeleri gerekiyor.
- Almanya'da Berlin'de Suriyeliler için kurulan teknoloji okulunda özellikle kadınlar teknoloji ile tanıştırılmaya çalışılıyor.
- Engelli insanların zihinsel kapasiteleri daha yüksek olabiliyor ve işitme yeteneğini yitirince görme ve tat alma yetenekleri artabiliyor.
- 55:51Ayrımcılık ve Engelli İnsanların Rolü
- Engelli insanlar daha fazla ayrımcılığa uğruyor, bu da onlara kıymet ve ayrımcılığın ne anlama geldiğini öğretiyor.
- Engelli arkadaşlar toplumun kaynaştırılması konusunda görevlendirilebilirler.
- Engelli insanlar moderatörlük tekniği ile insanları bir araya getirip ortak atölye çalışmalarında ve teknolojik bilgi transferlerinde kullanışlı olabilirler.
- 57:00Kadınların Yeni Alanlarda Kullanımı
- Kadınların mantı yapma ve makarna kesme gibi alanlarda çok fazla üretim yaptığı için piyasa doyduğunu belirtiyor.
- Kadınların hem sosyal alanda kaynaştırıcı olarak hem de teknoloji transferi alanında kullanılabileceği vurgulanıyor.
- Kadınların zihinlerini ifade ettikleri ve kapasitelerini yeni alanlar açmasında kullanması öneriliyor.
- 57:39Programın Özeti
- Doçent Dr. Emel Topçu ile kadınların çalışma sahasındaki yeri, önemi ve konumu konusunda konuşuldu.
- Kadınlardan çalışma alanında ne tarzda istifade edilebileceği ve fikir üretme noktasında nasıl başvurulabileceği ele alındı.
- Kadınların İslam coğrafyasında gösterdiği faaliyetler ve günümüzde çalışma alanında yer edinmesi gereken hususlar, kadın yönetici konusu da konuşuldu.