Buradasın
İrade Özgürlüğü ve Belirlenimcilik Üzerine Felsefi Bir Tartışma
youtube.com/watch?v=Og-oTEYRVgEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, felsefe bölümünde okuyan ve uzun süredir araştırmalar yapan Zübeyir'in kendi kendine yaptığı felsefi bir tartışma formatındadır. Konuşmacı, felsefe konusunda bilgi sahibi olduğunu belirterek izleyicilere felsefi düşüncelerini aktarmaktadır.
- Video, irade özgürlüğü ve belirlenimcilik konularını ele almaktadır. Zübeyir, günlük hayatta küçük seçimlerde özgür olduğumuzu düşünürken büyük olaylarda kaderi ve üstün varlıklara yüklediğimizi sorgulamaktadır. Belirlenimcilik felsefesinin temel prensipleri, metafizik özgürlük (irade özgürlüğü) ve pratik özgürlük arasındaki farklar örneklerle açıklanmaktadır.
- Videoda zaman çizgisi ve kelebek etkisi gibi örnekler kullanılarak belirlenimcilik kavramı anlatılmakta, ayrıca Sartre'nin "varoluş özden önce gelir" sözü açıklanmaktadır. Konuşmacı, belirlenimcilerin özgür olduğumuzu düşünmemizin sadece sağduyudan ibaret olduğunu savunduğunu ve bu durumun kötü insanları cezalandırmak veya iyi insanları ödüllendirmek gibi konuları nasıl etkilediğini açıklamaktadır.
- Felsefe Videoları ve İrade Özgürlüğü
- Konuşmacı Zübeyir, felsefe ile ilgili videolar çekmeye başladığını ve düzenli şekilde içerik üretebileceğini belirtiyor.
- Bugün daha önce çektiği ancak beğenmediği bir videonun tekrarını çekeceğini, seçimlerimizden ve irade özgürlüğü konusundan bahsedeceğini söylüyor.
- Günlük hayatta çay veya kahve gibi küçük seçimlerde özgür olduğumuzu düşünürken, büyük kararlarda ve dönüm noktalarında özgür olmadığımızı, kaderi üst varlıklara yüklediğimizi sorguluyor.
- 01:38Kader ve Belirlenimcilik
- Konuşmacı, kader belirlenimcilik olaylarının kendisini küçük yaşından beri ilgilendirdiğini ve felsefe bölümüne başladığında daha güvenilir kaynaklarla çalışmaya başladığını anlatıyor.
- Felsefe kitaplarını okudukça kafasının daha da karıştığını, eskiden birkaç sorusu varken şimdi yüzlerce soru olduğunu belirtiyor.
- Kadercilik inancının Türk toplumunda yaygın olduğunu ve zaman dışı bir görüş olduğunu, zaman konusunu ortaya atarak kendine güçlü bir savunma oluşturduğunu savunuyor.
- 04:28Nedensellik İlkesi ve Belirlenimcilik
- Nedensellik ilkesinin her olayın bir nedeni olduğunu söyleyen, belirlenimcilik ilkesiyle birlikte anılması gereken bir görüş olduğunu açıklıyor.
- Belirlenimcilikte geçmiş, günümüz ve gelecek birbirine bağlı bir zincir şeklinde benzetiliyor.
- Özgürlük kavramının iki çeşit olduğunu, pratik özgürlük (istediğimiz şeyi yapabilme özgürlüğü) ve metafizik özgürlük (irade özgürlüğü) olduğunu belirtiyor.
- 06:46Belirlenimcilik ve Özgürlük
- Belirlenimciler, insanların özgür olduğunu düşünmelerinin sebebinin aslında öyle hissetmeleri olduğunu ve özgür olduğunu düşünen insanların sağduyularına güvendiğini savunuyorlar.
- Belirlenimcilik tartışmasında, özgür olmadığımızı kabul edersek kötü insanları cezalandırmak veya iyi insanları ödüllendirmek ne kadar doğru olur sorusu ortaya çıkıyor.
- Belirlenimcilik tartışması daha çok metafizik özgürlük alanındaki özgürlüğü tartışıyor, pratik özgürlükle ilgili değil.
- 08:01Özgürlük Türleri
- Pratik özgürlük alanında, bir eylemi yapmaya zorlanmadığımız veya ondan alıkonmadığımız müddetçe bir şeyi yapmakta özgürüz.
- Felsefenin amacı cevap bulmak değil, soru sormaktır ve bu konuda da soru sormaya devam edilecek.
- Saatler'e göre, bir faaliyeti bırakıp başka bir faaliyete yönelebiliyorsak ve daha sonra tekrar eski faaliyete dönebiliyorsak özgürüz.
- 09:31Varoluş ve Özgürlük
- Saatler'in meşhur sözü "varoluş özden önce gelir"dir ve bu sözle varoluşumuzun özümüzden önce geldiğini, belli bir amaç veya kader üzerine doğmadığımızı açıklıyor.
- Konuyla ilgili daha detaylı araştırma yapmak isteyenler için "Felsefe Aracılığı Düşünmez" kitabının ilk bölümünü okumaları öneriliyor.
- Kitabı okurken kurşun kalemle not almanın daha faydalı olduğu, çünkü tükenmez veya fosforlu kalemle not alındığında geri dönüp silinemeyeceği belirtiliyor.