Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan interaktif bir insan hakları hukuku dersidir. Eğitmen, öğrencilere sorular sorarak konuyu anlatmaktadır.
- Video, insan hakları hukuku konusundaki önemli konuları kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte Birleşmiş Milletler'in insan hakları organları, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Türkiye'nin bu sözleşmeyle ilgili durumu ve insan haklarının korunmasına yönelik yargısal başvuru yolları detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin bağlayıcılığı, Türkiye'deki insan hakları mekanizmaları (Anayasa Mahkemesi, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, ilçe insan hakları kurulları, meclis komisyonları, kamu denetçiliği kurumu), bireysel başvuru, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuru ve ombudsmanlık konuları da ele alınmaktadır. 10 Aralık'ın İnsan Hakları Günü olduğu ve Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne 1954'te onayladığı, 1987'de bireysel başvuruları kabul ettiği ve 1990'da mahkemenin zorunlu yargı yetkisini kabul ettiği bilgileri de paylaşılmaktadır.
- 00:03İnsan Hakları Hukuku Soru Çözümleri
- Her türlü ırk ayrımcılığın kaldırılması sözleşmesinin önemli ölçüde ihlal edildiği durumlarda acil müdahale gerektiren mekanizma "erken uyarı sistemi" olarak adlandırılır.
- İnsan hakları evrensel bildirisinde beyan edilen insan haklarının desteklenmesi ve korunması için çalışan Birleşmiş Milletler kuruluşu İnsan Hakları Yüksek Komiserliğidir.
- Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi üyeleri Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından seçiliyor ve genel kurul onayıyla üç yıl için görev yaparlar.
- 01:42Birleşmiş Milletler Organları
- Ekonomik ve Sosyal Konsey, Birleşmiş Milletler'in ekonomik, sosyal alanlarda ve insan hakları teşviki aracı olarak görevli organlardan biridir.
- İnsan Hakları Günü her yıl 10 Aralık tarihinde kutlanmaktadır çünkü bu tarih 1948'de Birleşmiş Milletler tarafından İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin kabul edildiği gündür.
- İnsan Hakları Konseyi, devletlerin insan hakları karnelerini yayınlıyor, ihlallerle ilgili araştırmalar yapıyor ve devletlere karneler veren Birleşmiş Milletler kuruluşudur.
- 03:25Uluslararası Ceza Mahkemesi
- Uluslararası Ceza Mahkemesi, Birleşmiş Milletler'e bağlı bir yargı organı olup, soykırım, savaş, insanlığa karşı ve barışa karşı suçları yargılayan mahkemedir.
- Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin yargı yetkisine giren suçlar arasında savaş suçları, soykırım suçları ve saldırı suçları bulunur, kaçakçılık gibi adi suçlar ise kapsamına girmez.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ihlallerine bakılmak üzere Avrupa Konseyi tarafından kurulmuştur.
- 05:18Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi'ne bağlı bir organ olup merkezi Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.
- Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni 1954 yılında imzalayıp, 1987'de bireysel başvuruları kabul etmiş, 1990'da ise mahkemenin zorunlu yargı yetkisini kabul etmiştir.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkı, Avrupa Konseyi'ni tanıyan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni imzalayan ülkelerde yaşayan kişiler için tanınmaktadır.
- 08:39Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Başvuru Hakkı
- Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkı 1987 yılında kabul etmiştir.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurabilenler arasında gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişiler, tüzel kişiliği olmayan kişi grupları ve hükümet dışı örgütler bulunmaktadır.
- Kamu tüzel kişiliği olanlar (belediye, üniversite gibi) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuramazlar.
- 10:08İnsan Hakları Belgeleri ve Çekirdek Haklar
- İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 10 Aralık 1948'de Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiş, hukuki bağlayıcılığı olmayan tavsiyesi niteliğinde bir metindir.
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde olağanüstü hallerde bile askıya alınmayacak dört çekirdek hakkı vardır: yaşam hakkı, işkence yasağı, kölelik ve zorla çalıştırılma yasağı, kanunsuz ceza olmaz.
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 18 maddelik olup, bir giriş maddesi ve 17 madde içerir.
- 12:06Ölümcül Ceza ve Protokoller
- Türkiye'de ölüm cezası 2004 yılında anayasadan çıkarılmış, aynı yıl Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 13. no'lu protokolünü kabul etmiştir.
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. no'lu ek protokolünde savaş durumları dışında ölüm cezasının kaldırılması, 13. no'lu protokolde ise her durumda ölüm cezasının yasaklanması belirtilmiştir.
- Türkiye'de 1 Şubat 2022'den itibaren iç hukuk yollarını tükettikten sonra Anayasa Mahkemesi bireysel başvurusu tükettikten 4 ay içerisinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapılabilir.
- 15:02Avrupa Birliği Kriterleri ve Ulusal İnsan Hakları Mekanizmaları
- Avrupa Birliği üyelerinden ve birliğe dahil olmak isteyen ülkelerden demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü konularında yerine getirilmeleri gereken kriterlere "Kopenhag Kriterleri" denir.
- Türkiye'de insan hakları konusunda görev yapan ulusal mekanizmalar arasında yargısal başvuru olan Anayasa Mahkemesi bireysel başvurusu, idari başvuru olan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, ilçe insan hakları kurulları ve siyasi başvuru olan Meclis insan hakları inceleme komisyonu bulunmaktadır.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuru, Türkiye için iç hukukun bir parçası olsa da uluslararası bir kuruluş olduğu için ulusal değil uluslararası bir mekanizma olarak değerlendirilir.
- 19:33İnsan Hakları Korunması ve Yargısal Başvuru Yolları
- İnsan haklarının korunmasına yargısal başvuru yolu olarak bireysel başvuru Anayasa Mahkemesi'ne yapılır.
- Bireysel başvuru, iç hukuk yollarını tükettikten sonra dört ay içerisinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılabilir.
- Ombusman (Ombudsman) başvuru, Meclis Başkanlığına bağlıdır ve Kamu Baş Denetçisi Meclis tarafından seçilir.
- 20:31Ombusman ve Kamu Baş Denetçisi
- Ombusman, halkın şikayetleri üzerine inceleme yapabilen ve gerektiğinde yalnız tavsiye kararlar sunabilen, yurttaşı koruyan kamu görevlisidir.
- Ombusman Meclis Başkanlığına bağlıdır ve TBMM dört turlu gizli oyla seçer.
- Türkiye'de mevcut Kamu Baş Denetçisi 2020 yılında ikinci kez seçilen Şeref Malkoç'tur.
- 22:15Anayasa Değişiklikleri ve İnsan Hakları
- Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkı 2010 yılında hukukumuza girmiştir.
- 2010 anayasa değişikliği ile kamu denetçiliği kurumu kurulmuş, memurlara verilen uyarma ve kınama cezalarına yargı yolu açılmıştır.
- Hakimler, savcılar kurulu ve Yüksek Askeri Şura'nın meslekten ihraç kararlarına yargı yolu açılmış, belirli gruplara pozitif ayrımcılık getirilmiştir.