Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir inşaat mühendisi tarafından sunulan eğitim formatında olup, akış şeması oluşturma ve çevresel analiz yöntemlerini anlatmaktadır.
- Video, inşaat sektöründeki çevre etkilerinin değerlendirilmesi için gerekli adımları adım adım göstermektedir. İçerikte akış şeması oluşturma, veri toplama, envanter analizi, etki analizi ve yaşam döngüsü değerlendirmesi gibi temel konular ele alınmaktadır. Alüminyum üretim süreci, çimento ve beton üretimi, farklı yalıtım malzemeleri ve güneş panelleri gibi örnekler üzerinden çevre etkileri detaylı olarak incelenmektedir.
- Eğitimde ayrıca elektrik enerjisinin diğer yakıtlardan dönüşümü, karbon emisyonları, yalıtım malzemelerinin enerji tasarrufu ve geri ödeme süreleri, TS 825 yalıtım kodu ve iklim değişikliğinin inşaat sektörüne etkileri gibi konular da ele alınmaktadır. Video, inşaat mühendisleri için çevresel etki analizi yapmak isteyenler için kapsamlı bir rehber niteliğindedir.
- Akış Şeması Oluşturma
- Akış şeması, bir sistemin kritik aşamalarını, girdileri ve çıktılarını gösteren bir modeldir.
- Akış şeması çizildiğinde sistemin sınırları doğal olarak ortaya çıkar.
- Akış şemasında gizli akışlar da eklenmelidir.
- 00:30Alüminyum Örneği
- Alüminyum enstitüsü 2005'teki raporunda birincil alüminyum üretiminde tüketilen kalemler ve emisyonları belirlemek amacıyla akış şeması oluşturmuştur.
- Alüminyum üretiminde boksi, soda ve kireç taşı kullanılarak elektrolizle ayırma işlemi yapılarak külçe elde edilir.
- Akış şemasında tüm sistemdeki girdiler ve çıktılar not edilir.
- 02:18Veri Toplama Aşaması
- Akış şeması oluşturulduktan sonra veri toplama aşaması başlar.
- Veri toplama sırasında kamyonların gittiği mesafe, kepçe çalışma süresi, doğal kaynakların tüketimi gibi detaylar not edilir.
- Veriler malzeme, enerji, ana ürün, katı atıklar ve emisyonlar (hava, su, toprak) olarak sınıflandırılır.
- 03:43Veri Toplama Faktörleri
- Lokasyon, üretim zamanını ve emisyonları etkiler.
- Tek bir fabrika için mi yoksa toplam sanayi için ortalama mı veri alınacağı belirlenmelidir.
- Bazı veriler literatür ve veri tabanlarından çekilebilir, örneğin bir kepçenin ne kadar emisyon çıkaracağını veri tabanından bulabilirsiniz.
- 04:51Veri Tabanları ve Analiz
- Akış şeması oluşturulduktan sonra veritabanlarında sistem oluşturulur.
- En popüler veritabanı EcoMent'tir ve bazı ülkelerde ücretsiz olarak kullanılabilir.
- Veriler normalize edilmeli ve akış aşamasındaki aksaklıklar düzeltilmelidir.
- 06:20Alüminyum Üretim Örneği
- Alüminyum üretiminde A tesisinde külçe yapılır, B tesisinde ise bu metal ince levhalar haline getirilir.
- A tesisinde üretilen atıklar B tesisine geri döndürülerek levhalara katılır.
- Bir çöp kovası 1,60 metrekarelik levhadan üretilir ve metalin kalınlığı 1 mm, yoğunluğu 8000 kg/m³'dür.
- 09:50Enerji Tüketimi ve Dönüşüm
- Üretim sürecinde elektrik, dizel ve yakıt tüketimi vardır.
- Elektrik tüketimi çok değişken olduğundan, dizel ve elektrik enerjisinin dönüşüm oranları önemlidir.
- Kömürden %35, doğalgazdan %40, yakıttan %32 elektrik üretilir, bu nedenle toplam yakıt tüketimi hesaplanırken bu dönüşüm oranları dikkate alınmalıdır.
- 11:36Enerji Tüketimi ve Etki Analizi
- Dizel ve doğalgaz ile elektrik dağıtımı yapıldığında toplam tüketim 200 megaj oluyor, normalde 56 megaj elektrik harcıyoruz.
- Enerji tüketimi ve karbondioksit salınımı gibi verileri anlamlı hale getirmek için etki analizi yapılıyor.
- Etki analizinde, örneğin kömürün atık olarak mı yoksa inşaat mühendisleri için hammadde olarak mı değerlendirileceği gibi kararlar vermek gerekiyor.
- 13:28Etki Analizi Yöntemleri
- Etki analizinde iki yöntem var: sistemi kapsamlı hale getirmek veya bölmek.
- Sistemi kapsamlı hale getirmek gerçekçi olmayabilir, bu nedenle bölmek daha yaygın bir yöntem.
- Bölme yönteminde, örneğin elektrik ve kömür gibi farklı kaynakları para veya hacme göre ayırmak mümkün.
- 14:26Atık Isısı Kullanımı
- Kentsel dönüşüm sahasında atık ısısı kullanılarak ofisler ısınabilir.
- Atık ısısını kullanmak için iki yöntem var: sistemi genişletmek veya bölmek.
- Sistemi genişletmek, atık ısıyı tüm sistemde kullanmak; bölmek ise atık ısıyı belirli bir alana yönlendirmek.
- 16:07Etki Analizi Yorumlaması
- Etki analizi, tüm çevresel etkileri toplayıp bir araya getirerek yorumlamayı kolaylaştırıyor.
- Karar vericiler binlerce kalem yerine on ana kalemle daha kolay karar verebiliyor.
- Etki analizi, farklı ürünlerle kıyaslama imkanı veriyor ve ürünün algısını kolaylaştırıyor.
- 17:10Etki Kategorileri ve Yöntemler
- Etki analizi için farklı kategoriler ve yöntemler kullanılıyor, Avrupa ve Amerika'da farklı yaklaşımlar var.
- Küresel ısınma potansiyeli, toksikasyon, insan sağlığına zararlar ve kaynakların tüketimi gibi farklı kategoriler bulunuyor.
- Her etki suya, karaya veya havaya salınlardan olmak zorunda değil, insan hayat kalitesini düşürme gibi etkiler de olabilir.
- 19:26Küresel ısınma Potansiyeli
- Küresel ısınma potansiyeli, su buharı, karbondioksit, nitrozoksit ve metan gibi gazların atmosferde oluşturduğu battaniye ile ilgili.
- Bu gazlar solar radyasyonun dışarıya kaçmasına izin vermiyor ve içeride ısınan bir sistem oluşturuyor.
- Su buharı küresel ısınma gazı olsa da yağmur olarak yağdığı için katsayılar toplanmıyor.
- 20:29Çimento Analizi Örneği
- 2012'de Petek Gürsel ile yapılan çimento analizi, Türkiye'deki tipik bir cam ve çimento için çevresel emisyonları bulmayı amaçlıyor.
- Çimento üretimi için hammaddeden kapıya kadar olan süreç inceleniyor ve girdiler-çıktılar belirleniyor.
- Bir ton çimento üretimi için Türkiye'de 1,18-1,19 ton karbondioksit salınımı gerçekleşiyor, bu yüksek bir oran.
- 22:39Çimento ve Beton Sisteminde Karbon Salınımı
- Çimento sisteminde beton ve çimento agregaları kullanılarak beton üretimi yapılmaktadır.
- 2015-2017 yıllarında yapılan çalışmada elektrik karışımı, yakıtlar, çimento üretimindeki nakliyeler ve fırın teknolojisi gibi tüm faktörler envanterlenmiştir.
- Üç farklı beton karışımı incelenmiş olup, %25 uçucu çimento içeren karışım 560 kg çimento kullanırken, %45,5 çimento içeren karışım 400 kg çimento kullanmaktadır.
- 25:04Çevresel Avantajlar ve Dayanıklılık
- Bu sistem çevresel anlamda büyük avantajlar sunmaktadır; doğal kaynak tüketimi azalmış, karbon salınımı azalmış ve atık değerlendirilmiştir.
- Erken dayanımları düşük olsa da, bu karışımlar belirli alanlarda kullanılabilir.
- Türkiye'de termik santrallerin yakınında kül taşınması, uzaktan kül getirmekten daha ekonomiktir.
- 26:06Kurudu Sistemleri ve Yalıtım
- Türkiye'de 90 farklı kurudu sistemi bulunmaktadır ve bu sistemlerin salınımları hesaplanmıştır.
- Kurudu sistemlerinde en önemli faktör çelik kasnaktır; daha efektif kullanılması ciddi oranda karbon salınımını düşürebilir.
- Tuğla duvarları, gaz beton duvarları ve EPS yalıtım malzemesi ile karşılaştırıldığında, termal performansa bağlı olarak salınımlar birbirinden farklıdır.
- 29:32Yalıtım Malzemelerinin Yaşam Döngüsü
- Yalıtımsız bir binayı TS 825'e getirmek için maliyet harcanır ve karbon salınımı yapılır.
- Yalıtım malzemelerinin kaynaklı salınımı, başlangıç aşamasında yüksek görünse de, yaşam döngüsü boyunca enerji tasarrufu sağlar.
- Yaşam döngüsü boyunca, yalıtım malzemelerinin karbon salınımı geri ödenebilir; en kötü durumda 1,5 senede, en iyi durumda 1 senede geri ödenebilir.
- 32:05Sistem Bazlı Yaklaşım
- Sadece ürün bazlı bakıldığında yanıltıcı sonuçlar verebilir, sistem bazlı bir yaklaşım gereklidir.
- Çimentodan betona, betondan binaya kadar tüm sistem değerlendirildiğinde, yalıtımın etkisi tartışılmaz hale gelir.
- Yüksek binalara taş yünü yalıtım malzemesi kullanılmaz, ancak yangın riski olan binalarda da kullanılabilir.
- 33:47Çevre Değerlendirmesi ve Kriterler
- Çevre değerlendirmesinde parasal ve ekonomik kazanımlar önemli olsa da, kanser gibi sağlık sorunları gibi faktörler de değerlendirilmelidir.
- İnşaat sektöründe çevre dostu ürünler kullanmak zordur çünkü çok fazla atık tüketilir ve bu ürünler inşaatta kendine yer bulamaz.
- Çevre değerlendirme sistemleri veri tabanlarına dayanır ve emisyonları analiz ettikten sonra otomatik olarak etki kategorilerini belirler.
- 35:27Çevre Değerlendirmesinin Uygulamaları
- Solar panellerin deterjanla yıkanması gibi beklenmedik etkiler de çevre değerlendirmesinde dikkate alınmalıdır.
- Çevre değerlendirme sistemleri, üreticilerin aklında bile olmayan potansiyel sorunları ortaya çıkarabilir.
- İklim değişikliği gibi faktörler de değerlendirilmelidir ve sistem büyüttükçe bu faktörler de hesaba katılabilir.
- 37:03İnşaat Sektöründe Çevre Yaklaşımı
- İnşaat sektöründe kullanılan çimentoda cüruf ve doğal traslar gibi katkılar çeşitli etkilere sahiptir.
- Çeliğin çevreye etkisi tartışılabilir olsa da geri dönüştürülebilir olması avantaj sağlar.
- İnşaat sektöründe maliyet konusu da yaşam döngüsü değerlendirmesi kapsamında değerlendirilmelidir.