Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İlber Ortaylı (İlber Hoca) ile yapılan bir röportaj veya sohbet formatındadır. İlber Ortaylı, Türk tarihinde önemli bir yere sahip bir akademisyen ve tarihçidir.
- Sohbet, Türk kimliği, Türkçenin önemi, Türklerin kökeni ve tarihsel gelişimi üzerine kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. Video, Atatürk'ün 100. yıl ziyareti ile başlayıp, Türkçenin bir dil birliği olarak tanımlanması, Türk lehçeleri, etnik grupların kimlik sorunları, Türklerin Orta Asya'dan çıkışı, İslam dünyasındaki etkisi ve Fatih Sultan Mehmet'in tarihsel rivayetleri gibi konuları ele almaktadır.
- Sohbette ayrıca Sümer-Türk yakınlığı, Etrüsklerin dili, Firdevsi'nin Şehnamesi, Karlofça Antlaşması, Türk-İran tarihi ilişkileri ve farklı kültürlerin birbirleriyle olan bağlantıları gibi tarihsel ve kültürel konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, etnik kimlik tartışmalarının faydasız olduğunu ve her milletin kendi kültürünü ve dilini ispat etmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:17Atatürk'ün İzmit Ziyareti
- İlber Ortaylı, Atatürk'ün İzmit'teki 100. yıl ziyareti hakkında konuşuyor.
- Atatürk, mütarekeden sonra İstanbul'a ilk kez gelmiş ve burada önemli bir cumhuriyet programı ve anlayışını basına açıklamış.
- Atatürk, İstanbul'a 1927'ye kadar gitmemiş, ancak annesi hastalandığında bile toplantıdan vazgeçmemiş.
- 01:23Atatürk'ün Muhalefet Karşısındaki Tutumu
- Atatürk, Ankara'ya çok erkenden muhalefete başlamış, Ahmet Emin Bey ve Hüseyin Cahit Yalçın gibi isimlerle birlikte.
- Bu kişiler 1950'lerde bile tekrar muhalif olmuş, Türkçeleri iyi ve yabancı dilleri de çok iyi biliyorlardı.
- Hüseyin Cahit Yalçın, Çin kaynaklarını tercüme etmiş, ancak sinoloji bilgisi olmadığı için çevirilerinde hatalar yapmış.
- 04:57Atatürk'ün Menderes ile İlişkisi
- Menderes, Hüseyin Cahit Yalçın'ı çağırıp matbaa ve para vererek kendisine lehine bir gazete yapmasını istemiş.
- 1946'da Hüseyin Cahit Yalçın CHP'ye geçmiş, DP'nin Moskova'dan talimat aldığı gibi yoz ifadeler kullanmış.
- Menderes ile Hüseyin Cahit Yalçın arasında hiçbir zaman barışamamış, muhalefet devrinden beri bu durum devam etmiş.
- 07:22İstanbul'un Değişimi
- Konuşmacı, 1953 sonbaharında bir köy düğününe gittiğini ve fakir insanların durumunu hatırladığını anlatıyor.
- 1950'lerde İstanbul'un imarının kötü olduğunu, 11-12 yaşındaki bir çocuğun bile imajını yıktığını belirtiyor.
- Türkiye'de kimse dört dörtlük tutunamadığını, Fransa ve İngiltere'de ise eski büyük politikacıların yerini kötü adamların aldığını söylüyor.
- 11:14Zeki Kune Alp Hakkında
- Konuşmacı, Zeki Kune Alp'i "Türkiye büyükelçisi" değil "Türklerin büyükelçisi" olarak tanımlıyor.
- Zeki Kune Alp, Osmanlıca, eski Yunanca, Rusça ve İspanyolca biliyor, Madrid'de İspanyollar ona hayran.
- Zeki Kune Alp, kurmay imtihanında birincilikle başarılı olmuş, ancak bu başarı gölgeleyecek bir maneviyata bulunmuş ve memleketini terk etmiş.
- 14:18Anayasadaki Türklük Meselesi
- Konuşmacılar anayasadaki "Türklük" meselesinin ele alınması gerektiğini belirtiyor.
- Zeki Kuneralp'in hatıratında "Türk olmak bir imtiyazdır ve zor meslektir" ifadesi yer alıyor.
- Sabiha Sultan'ın Kahire'de refah içindeyken Türkçe konuşamadığı için rahatsız olduğu ve dönüşünün acelesi olduğu belirtiliyor.
- 18:04Türkçenin Önemi
- Türkçenin sadece solcuların değil, herkesin vatan ve Türkçeye olan sevgisi için önemli olduğu vurgulanıyor.
- Nazım Hikmet, Ahmet Haşim ve Cem Uzan gibi isimlerin de Türkçeyi konuşamamak konusunda rahatsız olduğu belirtiliyor.
- Konuşmacı, Türkçeden uzak kalmayı yapamayacağını ifade ediyor.
- 19:11Türk Dili ve Yazarlar
- Türk dilinde yazan kişilerin Türk şairi, Türk romancısı veya Türk tarihçisi olarak nitelendirildiği belirtiliyor.
- Sovyet şairi, Sovyet yazar gibi kavramların tutmadığı, ancak Amerikan yazarı gibi kavramların kabul edildiği vurgulanıyor.
- Kimliğini muhafaza etmek isteyen insanların o dilde yazdığı açıklanıyor.
- 26:52Türk Dili ve Coğrafyası
- Türkçenin Moğolistan'ın içlerinde, 11. yüzyılda Türkmenistan'a yerleşen ve kuzeyden Özbekistan'a sızan bir dil olduğu belirtiliyor.
- Türkçenin 11. yüzyıldan itibaren İran üzerinden Anadolu'ya, Kuzey Musul, Irak, Suriye'nin kuzeyindeki Halep bölgesinde ve Osmanlı devrinde Balkanlara yayıldığı açıklanıyor.
- Kırım Yarımadası'nda hem Kıpçak hem Oğuz lehçelerinin konuşulduğu, güney kıyıları ile iç tarafının çok farklı olduğu belirtiliyor.
- 28:11Türk Dili ve Lehçeler
- Kafkasya'nın güneyinde Azerbaycan, kuzeyinde Kumuk ve Şam halılığı gibi lehçeler bulunur, Kumukça Türk devrimi sırasında dil devrimi sırasında zengin olarak kullanılmıştır.
- Bu lehçeler lisan olarak kabul edilir, ancak bazı insanlar bunlara lehçe denirken, lisan olarak da kabul edilebilir.
- Bu lehçeleri insanlar öğrenemezler, ancak konuşanların dilini anlayabilirler, özellikle Farsça bilenler için bu daha kolaydır.
- 29:56Türk Kelimesinin Kökeni
- Türk kelimesinin kökeni tartışılır, Hintliler ve Çinliler "tukyo", Araplar "Türk Etrak" veya "Türkmen" gibi farklı isimler kullanmıştır.
- Yunanlar, Sanskritçede ve Avrupa dillerinde "Turki", "Tur", "Çanka" gibi farklı isimlerle Türk kelimesi kullanılmıştır.
- Alman kelimesinin kökeni de tartışılır, Fransızca'dan giren "almam" lafı bize ve Azerbaycan'a gelir, ancak bu kelimenin gerçek anlamı kesin değildir.
- 32:11Rus Kelimesinin Kökeni
- Rus kelimesinin kökeni de tartışılır, Hintliler ve İsveç'teki Rothsche kabilesi teorisi vardır.
- Bazı kaynaklara göre Rus kelimesi Dinyeper'in kollarından birinin adını taşır, ancak bu nehir kayıp bulunmuştur.
- Rus kelimesinin kökeni konusunda ciddi alimler arasında kavga olmuştur, bazı teoriler savunulurken diğerleri reddedilmiştir.
- 34:19Kimlik ve Kimlik Sorunu
- İranlılar kendilerini Fars olarak tanımlamazlar, Selçuklu devrinden beri bölgedeki milletler "Iranlı" ismi altında toplanmıştır.
- Türk isminin yayılması konusunda farklı görüşler vardır, bazıları bu ismin yayılmasını anlamamaktadır.
- Türk lafı Türklerin lafıdır, isteyen Türk olur, istemeyen olmaz; memleketin adı Türkiye olur, Fransa'nın Fransız olması gibi herkesin Fransız olması zorunlu değildir.
- 37:00Kimlik ve Kimlik Sorunu
- Kimlik konusunda oynama hakkı olmaz, çünkü bir kişinin kimliğini zedeleme hakkı yoktur.
- Kimlik bir mirastır, hangi kimlikle doğarsan, pasaportun olur olmaz, bu bir mirastır ve benimsenir.
- Kimlik kavramı çevrilmez, tercüme edilemez; ifade etmeyen şeyle kimlik açığa çıkmaz.
- 39:40Amerika Örneği
- Amerika bir memlekettir, keşfedenin haberi olmadan keşfedilmiş, sonra Vespucci'nin ayrı bir kıta olduğunu söylemesiyle memleketin adı Amerika olmuştur.
- Amerika'da gelenler "White", "Anglo-Sakson", "Protesto" politikanın kimliğini etrafa da yaşamak zorundadırlar.
- Amerika'da İspanyol, İthalo, Afrikalı gibi farklı topluluklar olsa da, "İspanyol-Amerikalı", "İthalo-Amerikalı" gibi ifadeler kullanılmaz, sadece "Amerikan" denir.
- 41:10Türkiye'nin Adının Kökeni
- Türkiye'de papağan urban değil, urban haçlı seferi yapıyor ve o sırada Anadolu'da Türk varlığı çok zayıftı.
- İtalyanlar ten tüccar, coğrafyacı ve iktisatçı bir millet olarak Türkiye'yi "Türkmenya" olarak adlandırdılar.
- Türkiye adını verenler aslında biz değiliz, İtalyanlar ondan sonra giderek gelişiyor ve bir Türk düşmanlığına dönüşüyor.
- 42:25Etnik Gruplar ve Tarih
- Türkiye'deki etnik grupların Lozan'da tarif edilen ve tanınan etnik grupları artık hiçbir problemimiz yok.
- Tarih unutulmaz ve unutulmamalı, ancak mevcut olanlar Almanca'da "folk group" (halk grupları) olarak adlandırılan bir takım şeylerdir.
- Bu grupların kendilerini dilini, kültürünü ve tarihini iyi bilmemeleri önemli bir sorundur.
- 43:27Yunanca ve Koine
- Yunanca klasik Yunanca, İonia ve Aiolen lehçeleriyle Perikles'in nutuk, Demoster'in nutuk, Platon'un ve Homeros'un yazdığı bir evrim geçiren umumi destandır.
- Orta zaman Yunanca'da (koine) Anadolu'nun içlerine ve Karadeniz'e yayıldıkça İonia lehçelerinin farkı kalmıyor ve bir nevi umumi halk dili ortaya çıkıyor.
- Türkiye'de konuşulan Pontus Rumcası, koine'nin değişmiş şeklidir ve İstanbul'daki Rumca koine'nin edebi biçimidir.
- 45:03Dil ve Kültür Bağları
- Anlamadığınız dilin bile müzik kalitesinden fark edebilirsiniz; zengin, müzikal ve tutarlı müzik dinlemek anlaşılır.
- Karadeniz'de klasik Yunan'a ait eserler, mabet veya bibliyotek kalıntıları yoktur, sadece efsaneler ve mitolojiler vardır.
- Dillerin kendilerinin ifade edilmesi gerekir, örneğin Ermenice incelenmiş ve bilinen bir dil olmasına rağmen, Frigya'daki Ermenice ile Kafkasya'daki Ermenice aynı değildir.
- 47:34Etnik Karışım ve Politika
- Yirminci yüzyılın başında Levant'ta Avrupalılara "Frank" deniyordu, ancak bu sadece Franklar değil, Galyalılar ve Katianlar gibi farklı milletlerin de bir araya gelmesiyle oluşan bir Fransa'yı ifade ediyordu.
- Avusturya ve Almanya için de etnik renklilik söz konusudur, ancak bu bir problem teşkil etmiyor.
- Almanların başka ülkelerin etnik sorunlarını merakın ötesinde fazla kurcalamaları tehlikeli bir politika olarak görülüyor.
- 50:15Türklerin Orta Asya'dan Çıkışı
- Türklerin Orta Asya'dan çıkışı tarihi bir olaydır, ancak Germenlerin Roma İmparatorluğu'na göçleri gibi detaylı bilgiler bulunmamaktadır.
- Türklerin kökeni Moğolistan'ın Ötüken bölgesinde, Moğollarla aynı tabiatı, atı, iti ve otu paylaşmalarına rağmen dil ve kültürel bağları farklıdır.
- Türkler step'i takip ederek doğrudan Özbekistan'a giremediler, Türkmenistan'a sızdılar ve Volga boyuna 1220'lerde Altınorda Batuhan zamanında geçtiler.
- 52:52Türk Boyları ve Hunlar
- Cengiz Han'ın ordularında çoğunluk Türk boyları değildi, Kıpçak milletleri de vardı ve bu boylar Tataristan, Kırım ve Kuzey gibi bölgeleri oluşturdu.
- Hunların Türk olup olmadığı konusunda tartışmalar vardır, Hunlardan yazılı bir şey kalmamıştır.
- Hunların isimleri yabancıların da ezberinden geçmiştir ve 16. asır seyahatnamelerinde bile Türklerin isimlerinin yazılışına bakıldığında farklılıklar görülür.
- 56:39Türk Hükümdarları ve Karizma
- Türk kavimlerinde iki tane hükümdar vardır: meşru ve insana karizma getiren.
- İlk efsanevi kral Oğuzhan'dır, ikincisi Oğuz Han'dır ve Mete üzerinde çok şey bilinmemektedir.
- Hükümdarların dünyevi olmayan bir karizmaya tabi olması gerekir, bu karizmatik dönüşler sınırlıdır fakat vardır.
- 1:00:43Türklerin İslam'a Geçişi
- Türklerin İslam'a geçişi, Hristiyan tarihlerindeki gibi tek bir kişi tarafından tüm toplumun vaftiz edilmesi şeklinde gerçekleşmemiştir.
- İlk İslam devleti Uygurların Kidir'dir ve Doğu Türkistan'da 18. asırda Müslüman olanlar vardır.
- Türklerin Anadolu'da bir devlet kurmadan önce, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, İslam devletlerinde ve Mısır'da ciddi bir Türk varlığı vardır.
- 1:03:18Abbasiler ve Emeviler Arasındaki Farklar
- Abbasiler paralı asker olarak gelen, sonra yönetici olmaya başlayan ve devletlerin neredeyse sahibi haline gelen kişileri idare etmişlerdir.
- Emeviler ise kabilenin üstünlüğünü ve hakimiyetini elde tutmak için "Acem" ve "Mevali Taifesi" olarak adlandırdıkları gayrı Arap ve gayrı Kureyşli'leri Kureyş'e tabi tutmaya çalışmışlardır.
- Abbasiler ise imparatorluğu idare için Türklerin askerlerinden ve silahlarından istifade etmişlerdir.
- 1:04:55Medeniyetin Yaratılmasında Türk Rolü
- Endülüslü Kadı Ahmet'in "Tabakat" kitabında medeniyetin yaratılmasında Hintliler, İranlılar, Yahudiler, Rumlar, Yunanlar, Mısırlılar, İbraniler ve Araplar yer almıştır.
- Türkler (El-Etra ve Sin) medeniyeti yaratmakla değil, pragmatik ve faideli insanlar olarak kağıt, ipek, silah ve at gibi şeyler üretmişlerdir.
- Memluklar (kölemen demek kul taifesi) kurduğu devletlerde, bazıları Arapça öğrenmemiş, isimleri Türkçe ve Çerkezce olmuştur.
- 1:07:15Asimilasyon Süreci
- Asimilasyonu Araplar yapmış, İslam'ın getirdiği şey olmuştur.
- Amr İbnü'l-Ass Mısır'ı, Halid bin Velid Irak mıntıkasını ele geçirmiş ve orada Arap hakimiyeti kurulmuştur.
- Mısırlılar o anlamda Arap değil, Araplaşmayan, Çerkez olan ve Türk asıllı olanlar vardır.
- 1:08:15Türk Varlığı ve Kültür Etkisi
- Suudi Arabistan'da, Bakü'de ve Ürdün'de Türk asıllı kral aileleri bulunmaktadır.
- Hindistan'da da ciddi bir Türk varlığı vardır, Gazneliler girmiş ve Delhi'de Tac Mahal gibi eserler bırakmıştır.
- Hindistan'da Fars kültürü önemli olup, Farsça çok iyi konuşulup kullanılmıştır.
- 1:12:29Hindistan'da İslam Hareketi
- İngilizler Nehru'yu İngilizleştiremediler fakat Nehru oradaki takımı Hintlileştirdi.
- Hindistan Müslümanlarının örgütlenmesi ve İstanbul'daki halifeye bağlılıkları bir din olarak değerlendirilmelidir.
- Aligard'daki İslam hareketi hiçbir zaman Hindistan'dan ayrı bir devlet düzeni özleyen bir yer değildir.
- 1:14:03Azeri Kavmi
- Azeri kavmi, Beni Rezali ile arasında denizi'nin güneyinde yaklaşık 300 bin civarında sayıları olan sempatik bir halktır.
- Sasaniler devri Farsçası (Pahlevi gibi) konuşurlar ve Safevi devri Türkçesi konuşanlar da vardır.
- İran'da Türk kalıntıları bulunmaktadır.
- 1:15:48Seyyid Ahmet Kesrevi ve Azerbaycan Kimliği
- Seyyid Ahmet Kesrevi, Azerbaycan halkının Türk değil, Azeri olduğunu iddia eden önemli bir yazardır.
- Stalin'in tesiriyle Azerbaycan'da "Türk" lafı kaldırılmış, ancak güneyde "Türküz" denmeye devam edilmektedir.
- İran, Azerbaycan'daki "Azeri" ifadesine karşı çıkmakta ve bu ifadenin yanlış olduğunu düşünmektedir.
- 1:18:10Türklük Tartışmaları ve Siyaset
- Anayasadan Türklük tartışmalarının çıkarılması hiçbir faydası olmaz ve ırkçı bir Türklük değildir.
- Siyasette tarihe iyi geçmemek boş bir iş olup, doğru yapmak gerekir.
- Seyyid Ahmet Kesrevi, İslam dönem düşmanlığından dolayı Firdevsi'yi çok sevmiş, diğer İslam şairlerini ise küçümsemiştir.
- 1:20:19Milliyetçilik ve Kültür
- Türkiye'de bazı gruplar etnik kimliklerini savunmak için konuşmakta, ancak bu faidesizdir.
- Macaristan örneğinde olduğu gibi, kültür, dil ve edebiyatla milliyetçilik yapıldığında anlayış görülür.
- Herkes kendini ispat etmek zorundadır, kültürüyle ve iddiasıyla saygı görür, zorla kabul ettirilemez.
- 1:22:59Firdevsi'nin Şehnamesi ve Turan
- Firdevsi'nin Şehnamesinde Feridun adlı efsanevi bir kralın üç oğlu vardır: İran'ı kuran, Turan'ı kuran ve Arabistan'ı kuran.
- Firdevsi, Arapçada "iğrenç" kelimesini kullanmaz ve Turan'ı İran'dan daha üstün görür.
- İran'da Türk hanedanları yönetmiş, Karlofça Antlaşması'nda Safeviler İran'ı Hristiyan dünyanın yanında saf tutmuştur.
- 1:26:39Fatih Sultan Mehmet'in Truva'nın İntikamını Aldım Cümlesi
- Fatih Sultan Mehmet'in "Truva'nın intikamını aldım" cümlesinin gerçekliği tartışılıyor.
- Atatürk'ün de bir dönem üstünde durduğu, Anadolu'da Sümer'in Türk olduğu gibi rivayetlerin gerçeklik payı inceleniyor.
- Fatih Sultan Mehmet üzerindeki vesika kalabalığı, Kanuni ve Yavuz Sultan Selim'e göre daha az ve eski değil, onbeş asır öncesine dayanıyor.
- 1:27:28Fatih Sultan Mehmet'in Kaynakları ve Şiirleri
- Fatih Sultan Mehmet'in kaynakları çok az ve edebiyat fakültesi tarihçileri tarafından yayınlanmış.
- Fatih'in "Bum növbet mizenet der tae mi Afrasiyab" gibi şiirleri tartışmalı çünkü çok güzel Farsça biliyor ve yetenekli bir şair.
- İstanbul'un alınışı ve etrafı gezerken gördüğü şeyler üzerine şiirler yazmış, ancak 1204'te şehrin büyük eserleri soyulmuş.
- 1:30:17İstanbul'un Harap Durumu ve İslahı
- İstanbul'un harap durumu karşısında Fatih Sultan Mehmet'in ıslahı başlamış.
- Her mahalleyi paşa'ya verilmiş, Mahmut Paşa cami, medrese ve vakıf yapmış.
- Yeniçeriler dış mahallelerde yerleştirilmiş, 1950'lerde o bölgeler tenha yerlerdi, bostanlar ve tütün depoları vardı.
- 1:32:02Truva'nın Önemi ve Fatih'in Tarih Anlayışı
- "Truva'nın intikamını aldım" ifadesi Türk yapısı anlamında değil, Yunanlılara karşı asalet olarak Truva'yı tutuyor.
- Roma patriçileri hep Truvalılara dayanırlar, Enesi destanı Truva'dan kurtulanların Roma'yı kurduğu hikayesini anlatır.
- Fatih tarih okuyor, dünya tarihi ve İskender'i Yunanca'dan okuyor, bu nedenle Truva'yı Türkler anlamında değil, tarihi bir bağlamda kullanıyor.
- 1:33:53Sümerlerin Türklüğü ve Etrüskler
- Sümerlerin Türklüğü konusunda benzer bir yaklaşım var, ancak akademik eserlerde dil maddelerinden uzak bir şekilde yazılırsa ciddiye alınmaz.
- Etrüsklerin dili belli değil, Urartuca'da benzerliği var ancak dilleri okunamıyor.
- Çeçenköy'deki bekçi Mehmet, Etrüsk tabletlerindeki çivi yazısını Çeçence olarak algılayarak teoriyi kuvvetlendirmiş.
- 1:35:19Dil İlişkileri ve Türk Tarihi
- Sümerce'de aglütine bir dil ve köklerle çıkıyor, ancak hangi dil neyin nesi olduğu belli değil.
- Macarların Sümer-Türk yakınlığını gösterdiği ve filologların bu konuda çalıştığı belirtiliyor.
- Türklerle ilgili tarihi kayıtlar Moğolistan'a, Çinlilerin kayıtlarına ve milattan önce bin yıl öncesine kadar uzanıyor.
- 1:36:31Eski Türklerin Kökeni
- Eski Türklerin Sibirya'nın kuzeyinden geldiği teorisi var, ancak bu teoriye mensup kişiler matematik bilen bir hocanın teorisine bağlı.
- Sümerlerin milattan önce üç-dört bin yıl önce ortaya çıktığı, Türklerin ise daha yeni ortaya çıktığı belirtiliyor.
- Halı desenlerinin birbirine benzer olması ve kimin kime halıcılık öğrettiği tartışılır bir konu.
- 1:39:23Luviler ve Dil Bağlantısı
- Luviler'e bugün Kürtler sahip çıkıyor, ancak Sami dil olmadığı belli.
- Eski Yunanca ile yeni Yunanca arasında bağlantı kurmak zor çünkü eski Yunanca'nın telaffuzunu bilmiyoruz.
- Halk her zaman yazılı dilin kurallarından kaçmaya dikkat eder ve ağzını kendine göre bozar.
- 1:41:20Yunanca ve Dil Değişimi
- Sosyalistlerin devrinde Dimetik ile uğraşılmaktan vazgeçildi ve millet konuştuğu gibi yasaklandı.
- Eski Yunanca ile yeni Yunanca arasında benzerlik yüzde yirmi civarında.
- Eski Yunanca'da kullanılan vurgular (diftonglar, tritonglar) nasıl telaffuz edileceği konusunda tartışmalar var.
- 1:45:45Din ve İrk İlişkisi
- "Müslüman olmayan Türk Türk değildir" gibi ifadeler cahil laflar olarak değerlendiriliyor.
- Müslüman olmayan Araplar (Lübnanlılar ve Suriyeliler) çok güzel Arapça konuşuyorlar.
- Gagavuzlar ve Karamanlı Rumlar gibi gruplar var, ancak "Türk" kavramı sadece Müslümanlıkla sınırlı değil.
- 1:47:27Karay Yahudileri
- Karay Yahudileri, misyoner bir din olmamasına rağmen Hazar İmparatorluğu'nda propagandasını yapmışlar.
- Karay mezhebi, Tevrat Talmut inanışında olmayan, sırf okuyanlar ve ahde atike (eski Tevrat'a bağlı) bir mezhep.
- Karay Yahudileri, Kırım Türkçesine yakın bir dil konuşuyorlar ve farklı bir ırk olarak kendilerini tanımlıyorlar.
- 1:50:36Zerdüştler ve Türkler
- Günümüzde ağrıyan insanların içinde hala Zerdüştler ve Siiler var, Sünni pek yok.
- Zerdüşt takımı unutulacak bir takım değil, Zubi, Mehta ve Hindistan'ın en zengin koçları onlardan.
- İran'da Zerdüştler hak tanındı, belirli sayıda mebusları var ve rejimle mücadele ediyorlar.
- 1:52:16Dünyadaki Türk Nüfusu
- Türkiye'de 80 milyon nüfusun içinde hakim bir grup Türk var, Azerbaycan'ın iki'sinde topladığınızda 30'un üstünde oluyor.
- Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan ve Kırgızistan'da da Türk nüfusu var, Volgabo atarları da yüz milyonluk bir kitle oluşturuyor.
- Osmanlı İmparatorluğu'nun kalıntıları olan Batı Trakya, Güney Bulgaristan, Makedonya, Halep ve Irak'taki Türkler de kültürel azınlık kategorisine giriyor.
- 1:53:43Türk İdrak-ı Bi İdrakar
- Osmanlı bürokrasisinin kullandığı "Türk İdrak-ı Bi İdrakar" tabiri, Türkleri aşağıladığı ve sevmediği anlamına geliyor.
- Her toplumda köylüsü vardır, Türkmen'e "ahmak" demek gibi bir strateji olduğu iddia etmek abartılı.
- Seçimlerde Türkler kızarlar, vayreyi vermezler, kendi menfaatlerine şey çıkarsa sandıktan çıkarırlar.
- 1:55:54Tutankamon Sergisi
- Tutankamon sergisi çok seviliyor, piramit değil, Yeni Krallık zamanı Krallar Vadisi'nde çocuk kralın mezarı.
- Sergideki tabut, mask'lar birebir replikalar, orijinalleri gelmiyor.
- Ramses'in mumyası Paris'te pasaporcu kırıldı, kendisi derhalli ve tören alayı geldi, devlet reisi üçbin sene bile olsa devlet reisi.
- 1:58:43Dostoyevski ve Tolstoy
- Dostoyevski çok büyük bir romancı ve psikolog, Tolstoy ise çok daha kültürlü ve geniş bir adam.
- Dostoyevski doğrudan doğruya insanlara gidiyor, Rus anlatmıyor, insan anlatıyor ve insanlara karşı hiç yücelten biri değil.
- Tolstoy çok şey biliyor ve dünyaya karşı çok toleransı var, bu büyük bir şey.
- 1:59:58Sohbetin Sonu
- İlber Hoca'nın yeni bir kitabı var ve bu sene yapmayı planlıyor.
- Türkler üzerindeki görüşler henüz tartışma halinde, doğrudan doğruya bir siyasi propagandaya çevrilmemeli.
- İlber Hoca'nın bu konudaki görüşleri YouTube'dan yıllarca seyredilebilecek.