Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih öğretmeni tarafından sunulan, KPSS ve diğer sınavlara hazırlanan öğrencilere yönelik kapsamlı bir ders formatındadır. Öğretmen ve Günay adlı bir kişi, II. Abdülhamid dönemi hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, II. Abdülhamid dönemindeki Meşrutiyet'in ilanı, Kanuni Esasi'nin içeriği, eğitim politikaları, ilahiyatlar ve siyasi gelişmeleri kronolojik olarak anlatmaktadır. İçerikte II. Abdülhamid'in "Maarifperver" lakabı, eğitim sistemi, Berlin-Boğazlar-Bağdat demiryolu projesi, Ziraat Bankası, İttihat ve Terakki'nin kuruluşu, 31 Mart Vakası ve Osmanlı Devleti'nin dağılma süreci gibi önemli olaylar ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Kanuni Esasi'nin 1899'daki değişiklikleri, Osmanlı Devleti'nin iflası, Duyunu Umumiye İdaresi'nin kuruluşu ve Osmanlı'nın kaybettiği topraklar hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Öğretmen, sınavlarda çıkabilecek önemli bilgileri vurgulayarak, öğrencilerin sınav hazırlıklarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
- İkinci Abdülhamid Dönemi ve Araştırmalar
- İkinci Abdülhamid döneminde son altı-yedi yıl içinde, eskiden yapılan yayınların aksine iki-üç kat daha farklı yayınevlerinden ve yazarlardan kitaplar çıkıyor.
- Herkes ikinci Abdülhamid'i araştırıyor, kimdir, nedir, dahi midir, zeki midir, toprak kaybetti mi gibi tartışmalar var.
- Olayları anlamak için biraz ikinci Mahmut dönemine gideceğiz.
- 01:10Genç Osmanlılar ve Meşrutiyet İstekleri
- II. Mahmut döneminde Avrupa'ya öğrenci gönderildi, bu öğrenciler Avrupa'da meşruiyeti ve halkın yönetime katılımı gördüler.
- Dönüşen öğrenciler, Osmanlı Devleti'nde de demokratikleşme istediler.
- 1839 Tanzimat Fermanı, 1856 Islahat Fermanı gibi gelişmeler oldu ancak genç Osmanlılar bunları yeterli görmediler.
- 02:09Abdülaziz ve Murat Dönemleri
- Genç Osmanlılar Abdülaziz'e meclis kurulmasını ve padişahın yetkilerinin kanunla sınırlandırılmasını istediler, ancak Abdülaziz bunu kabul etmedi ve tahttan indirildi.
- Murat V. döneminde de aynı talepler geldi, ancak Murat'ın "daimi cinnet" fetvası çıkarıldı ve tahttan indirildi.
- II. Abdülhamid sözünde durdu ve 1876'da Kanuni Esasi (ilk yazılı anayasası) ilan edildi, ardından Meşrutiyet de ilan edildi.
- 03:52Meşrutiyet Dönemi ve Meclisler
- Osmanlı Devleti'nde parlamentolu bir döneme geçildi, iki meclis kuruldu: padişahın atadığı Ayan Meclisi ve halkın seçtiği Mebusan Meclisi.
- Mebusan Meclisi'nde sadece erkekler ve emlak sahipleri oy kullanabiliyordu, tam bir demokrasi değildi.
- Kanuni Esasi'nde padişahın ekberiyesi, resmi dilin Türkçe olması, resmi dinin İslam olması gibi maddeler vardı.
- 05:36Meşrutiyet'in Sonu ve İkinci Abdülhamid Dönemi
- Meşrutiyet ilan edildikten kısa süre sonra 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı çıkınca, Mebusan Meclisi'ndeki Ermeni vekiller bağımsızlık istediler.
- II. Abdülhamid anayasanın yürürlükten kaldırılmasını ve meclislerin kapatılmasını sağladı.
- 1878'den 1908 Meşrutiyet'e kadar geçen dönem tarihçileri tarafından baskı veya istibdat dönemi olarak adlandırılmış, ancak Milli Eğitim Bakanlığı "ikinci Abdülhamid dönemi" olarak adlandırıyor.
- 06:51İkinci Abdülhamid'in İlahiyatları
- II. Abdülhamid döneminde çok fazla ıslahat yapıldı, dış politikası ümmetçilik (panislamizm) olarak biliniyor.
- Orta Afrika'ya kadar alimler ve kadılar gönderildi, bu sayede birçok Afrika ülkesi Müslüman oldu.
- II. Abdülhamid en çok okul yaptırdığı için "maarifperver" (eğitimi seven) lakapla anılıyor, bu yönü daha çok bilinmeyen bir yönüdür.
- 08:36İkinci Abdülhamid Dönemi Eğitim ve İdari Gelişmeleri
- İkinci Abdülhamit döneminde engellilere yönelik eğitim kurumları (sağır dilsiz okulu) ve fen liseleri ilk kez kurulmuştur.
- Abdülhamit, Yıldız Sarayı'na taşındı ve bir istihbarat ağı oluşturarak Jurna Teşkilatı'nı kurdu.
- Doğu'daki Ermeni isyanlarını bastırmak için Hamidiye Alayları kuruldu ve Darül Hayr Ali adında yetimlere ve güçsüzlere bakılan bir kurum açıldı.
- 10:12İkinci Abdülhamit Dönemi Ekonomik ve Sosyal Gelişmeleri
- İkinci Abdülhamit, Berlin-Boğazlar-Bağdat (3B) demiryolu projesini başlatmıştır.
- Sanayi Mektebi'ni kuran Osman Hamdi Bey, Türkiye'nin ilk müzesi olan As Atikayı (Antika Müzesi) kurmuştur.
- Ziraat Bankası, Memleket Sandıkları adıyla 1863 yılında açılmış, 1888 yılında Mithat Paşa'nın önderliğinde Ziraat Bankası'na dönüşmüştür.
- 12:33Birinci Meşrutiyet ve Kanuni Esasi
- İkinci Abdülhamit, genç Osmanlıların baskısıyla birinci meşrutiyeti ilan etmiş ve 1876 yılında Türk Tarihinde ilk yazılı anayasası olan Kanuni Esasi'yi ilan etmiştir.
- Meclisler Ayan ve Mebusan olarak ikiye ayrılmış, Ayan Meclisi padişah tarafından atandığı ve ömür boyu görevde kalabileceği, Mebusan Meclisi ise 4 yılda bir halk tarafından seçilen emlak sahibi erkeklerden oluşmuştur.
- Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle çift parlamentolu dönem başlamıştır.
- 14:50Kanuni Esasi'nin Önemli Maddeleri
- Kanuni Esasi'nde ekberiyet sistemi (Osmanoğulları sülalesinden gelen en büyük erkek evlat tarafından yönetilme) ve devletin dili Türkçe, dini İslam olduğu belirtilmiştir.
- Yasama yetkisi Ayan ve Mebusan Meclislerine, yürütme yetkisi Heyet-i Vükelaya (hükümete) aittir.
- Padişah, bir kanunu sınırsız veto edebilir ve meclisi açıp kapatabilir yetkisine sahiptir.
- İkinci Abdülhamit, Ermenilerin bağımsızlık taleplerinin mecliste çok söylenmesi üzerine anayasanın kendisine verdiği yetkiye dayanarak meclisi kapatmıştır.
- 19:06Abdülhamit'in İsimlendirme Özellikleri
- Abdülhamit, camiden çok okul yaptırdığı için "Maarifperver" ünvanı verilmiştir.
- İsimlendirme konusunda, il adıyla başlayan lise adları genellikle ikinci Abdülhamit döneminde yapılmıştır.
- Türkiye Cumhuriyeti döneminde ayrılan illerin (Düzce, Kırıkkale) lise adları ise Cumhuriyet döneminde yapılmıştır.
- 21:24Abdülhamit Dönemi İlahiyatları
- Yönetim merkezi Yıldız Sarayı'na taşındı.
- Kız çocukları için kız meslek liseleri açıldı (İstanbul Kız Lisesi gibi).
- 1863'te kurulan Memleket Sandıkları'nın ismi Ziraat Bankası olarak değiştirildi.
- 22:26Medya ve Askeri İlahiyatlar
- Tercüman-ı Hakikat gazetesi çıkarıldı.
- Doğu'daki Ermeni isyanlarının bastırılabilmesi için Hamidiye Alayları kuruldu.
- Haberleşme jurnal teşkilatı (hafiyelik) kuruldu.
- 23:29Haberleşme ve Sağlık İlahiyatları
- Telgraf ağları genişletildi ve Avrupa'ya telgraf öğrenilmesi için öğrenciler gönderildi.
- Şişli Etfal Hastanesi (eski adıyla Hamidiye Etfal Hastanesi) çocuk hastanesi açıldı.
- Çoban okulu, baytar okulu (veteriner) ve orman mektebi gibi mektepler kuruldu.
- 24:25Kültür ve Eğitim İlahiyatları
- Osmanlı Devleti'nin ilk müzecisi Osman Hamdi Bey tarafından Asar-ı Atika (antika müzesi) açıldı.
- Sanayi Nefs Mektebi kuruldu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde Güzel Sanatlar Fakültesi'ne dönüştü.
- Şükürfezar adında tamamen kadınlardan oluşan bir dergi çıkarıldı.
- 26:28Sosyal Hizmetler ve Demiryol İlahiyatları
- Ümmetçilik dış politikada benimsendi.
- Berlin-Bağdat projesi başlatıldı.
- Anadolu Osmanlı Şömendifer Kumpanyası kuruldu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde Devlet Demiryolları'na dönüştü.
- 27:40Sosyal Yardım İlahiyatları
- Darül Aceze kuruldu; kimesizler, düşkünler, yaşlılar ve engelliler için.
- 1903'te Darül Hayrul Ali kuruldu; 1895'ten beri başlayan Ermeni isyanlarından sonra yetim kalan çocukların ahlaki bozulmalarını engellemek ve ilmi gelişimini sağlamak için.
- Himaye-i Etfal 1903'te kuruldu ve günümüzde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bağlı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak faaliyetlerine devam etmektedir.
- 31:01Osmanlı Devleti'nin İflası ve Duynu Umumiye İdaresi
- Devlet iflası, gelirin gideri karşılamaması veya borçları ödemesi yetmemesi durumudur; Osmanlı Devleti hala vergi almasına rağmen gelir-gider dengesini bozmuştu.
- İngiltere ve Fransa gibi alacaklı devletler, Osmanlı'nın borçlarını ödemesi için Duynu Umumiye İdaresi (Genel Borçlar İdaresi) kurdu ve devletin gelirlerine el koydular.
- Duynu Umumiye İdaresi, devlet içinde devlet olarak adlandırıldı ve ekonomik politikaları belirleyen bir bakanlık haline geldi.
- 33:47Osmanlı'da Darbe Girişimleri
- Osmanlı'da ilk darbe girişimi Sultan Abdülmecid döneminde Kuleli Olayı olarak bilinir; Müslüman ve gayrimüslimlerin eşitliği konusunda fikir ayrılığı yaşanmıştır.
- İkinci darbe girişimi, Sultan Abdülaziz'in yenilik yapmadığı gerekçesiyle tahttan indirilmesiyle gerçekleşmiştir.
- 1878'de Ali Suavi ve Rumeli yandaşları Çırağan Sarayı'na baskın düzenlemişler, ancak Yedi-Eski Hasan Paşa tarafından engellendi ve Ali Suavi öldürüldü.
- 37:43İttihat ve Terakki'nin Kuruluşu ve Reval Görüşmeleri
- 1881'de Selanik, Makedonya ve İsviçre'nin Basel kentinde İttihat ve Terakki örgütü kuruldu, başlangıçta adı İdiada Osmaniyedir.
- İttihat ve Terakki, Balkan hakları ve II. Abdülhamid'in meşrutiyet ilan etmesini amaçlayan gizli bir örgüt olarak faaliyet gösterdi.
- 1908'de İngiltere ve Rusya Reval Görüşmeleri'nde Osmanlı Devleti'nin parçalanması konusunda anlaştılar.
- 39:31Meşrutiyet Dönemi ve 31 Mart Olayı
- İttihat ve Terakki, Balkanlar'da meşrutiyet ilan edilmesi için baskı uyguladı, II. Abdülhamid başlangıçta reddetti ancak baskıya dayanamadı ve ikinci kez meşrutiyeti ilan etti.
- Meşrutiyet ilan edildiğinde Kanuni Esasi yürürlüğe girdi ve Ayan Meclisi açıldı, ancak meşrutiyet yanlıları ve karşıtları arasında çatışmalar başladı.
- 31 Mart Olayı olarak bilinen isyan, Mustafa Kemal'in de katıldığı Hareket Ordusu'nun faaliyetiyle bastırıldı.
- 41:5431 Mart Vakası ve İkinci Abdülhamid'in Tahttan İndirilmesi
- İkinci Abdülhamid'in tahttan indirilmesi için bir plan oluşturuldu ve Mustafa Kemal bu planı çizdi.
- İtihat ve Terakki lideri Mahmut Şevket Paşa komutasındaki hareket ordusu isyancıları bastırdı.
- Meclis kararıyla İkinci Abdülhamid görevden alındı ve yerine V. Mehmet Reşat getirildi, İkinci Abdülhamid ise Selanik'e sürgün edildi.
- 42:36Osmanlı Devleti'nin Kaybettiği Alanlar
- Osmanlı Devleti'nin iç sorunları sırasında Girit Yunanistan'a bağlandı.
- Bosna Hersek Avusturya-Macaristan tarafından ilhak edildi.
- Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.
- 43:00İlhak Kavramı
- İlhak, bir devletin sınırlarına başka bir bölgeyi katmak anlamına gelir.
- İlhak, sınırların oluşmadığı yerdeki olaylara uygulanır.
- Reddi İlhak Cemiyeti, bir devletin sınırlarına katılmayı reddetme anlayışını temsil eder.
- 43:58Reval Görüşmeleri ve Meşrutiyet İkinci Kez İlan Edilmesi
- 1908 yılında İngiltere ve Rusya arasında Reval Görüşmeleri yapıldı ve Osmanlı Devleti bu iki devlet arasında paylaşıldı.
- Meşrutiyet yanlıları Selanik, Makedonya ve Manastır gibi yerlerde isyan başlattı.
- İkinci Abdülhamid, bu isyanlara karşı meşrutiyeti ikinci kez ilan etti ve tekrar meclisler açıldı.
- 45:48İlk Basın Şehidi ve 31 Mart Vakası
- İlk basın şehidi Hasan Fehmi'nin öldürülmesi ve Avcı Taburlarının isyanı sonucu 31 Mart Vakası başladı.
- Selanik'ten gelen hareket ordusu isyancıları bastırdı ve ordunun komutanı Mahmut Şevket Paşa'dı.
- 31 Mart Vakası, Osmanlı Devleti tarihinde rejimi değiştirmeye yönelik çıkan ilk ve son isyandır.
- 48:27Mustafa Kemal'in Tarih Sahnesine Çıkışı
- Mustafa Kemal'in rütbesi kurmay yüzbaşıydı ve tarih sahnesine ilk çıktığı olay 31 Mart Vakasıdır.
- Mustafa Kemal, isyan sonucunda halka dağıtılan bildiriyi kaleme almıştır.
- Milli Eğitim Bakanlığı'nın yeni ders kitaplarında 31 Mart Vakası "darbe" olarak adlandırılmaktadır.
- 52:18Kanuni Esasi'nin Değişiklikleri
- İttihat ve Terakki, yeni padişah V. Mehmet Reşat'a Kanuni Esasi'ni demokratikleştirmesi için baskı yaptı.
- 1909 yılında Kanuni Esasi'nde değişiklikler yapıldı, ancak ilk beş maddede değişiklik olmamıştır.
- Altıncı maddede, hükümetin yaptığı işlerden padişaha değil meclise karşı sorumlu olduğu belirlendi.
- 54:55Osmanlı Anayasası Değişiklikleri
- 1876 Anayasası'nda meclisin üçte ikisi tarafından kabul edileceği belirlenmiş, böylece padişahın meclisi tek başına kapatma yetkisi elinden alınmıştır.
- 1876 Anayasası'nda sürgün ve angarya cezası tamamen kaldırılmıştır.
- 1876 Anayasası'na bir ekleme madde olarak "Osmanlı Devleti'nde herkes siyasi parti kurabilir" ifadesi eklenmiştir.
- 56:05Osmanlı'da Siyasi Partiler
- Osmanlı Devleti'nde siyasi partiler fırka adıyla kurulmuştur.
- İttihat ve Terakki Fırkası, Ahrar Fırkası, Osmanlı Demokrat Fırkası, Osmanlı Sosyalist Fırkası, Hürriyet ve İtilaf Fırkası, İttihadi Muhammediye Fırkası, Fedakar-ı Millet Fırkası ve Milli Meşrutiyet Fırkası gibi siyasi partiler kurulmuştur.
- Osmanlı Devleti 1912 yılında seçimlere gidecek, İttihat Terakki Fırkası büyük oy alacak ancak "sopalı seçim" olarak tarihe geçecektir.
- 58:00İkinci Abdülhamit Dönemi ve Önemli Olaylar
- İkinci Abdülhamit döneminde Ziraat Bankası kurulmuştur.
- Hamidiye Alayları doğuda Ermenistan bastırılması amacıyla kurulmuştur.
- Çırağan vakası, Sultan II. Abdülhamid'i indirmek isteyen Ali Suavi ve Rumeli göçmenlerinin padişahı esir alma girişimidir.
- 59:22Dış Politika ve Önemli Tarihler
- İkinci Abdülhamit döneminde dış politikada ümmetçilik (diğer adıyla İslamcılık) uygulanmıştır.
- 1908 tarihinde İtilaf bloğu kurulmuştur.
- İlk basın şehidi Hasan Fehmi Serbest gazetesi başyazarıdır.
- 1:00:43Sınav Hazırlığı ve Önemli Bilgiler
- Mustafa Kemal'in tarih sahnesine çıktığı ilk olay 31 Mart Vakası'da Bastırılmasında hareket ordusunun içindeki kurmay yüzbaşısı olarak görev yapmasıdır.
- Osmanlı Devleti tarihinde rejimi değiştirerek çıkan ilk ve son isyan 31 Mart İsyanıdır.
- 1876 Anayasası ve 1909 Değişiklikleri ile sürgün ve angarya cezası kaldırılmış, siyasi partiler kurulmuştur.