Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan KPSS ve ÖSYM sınavlarına hazırlık amacıyla hazırlanmış idari hukuk ve kamu hukuku dersidir.
- Video, idari teşkilat konusundan başlayarak vali ve kaymakamların atanma şekilleri, görev ve yetkileri hakkında bilgiler sunmaktadır. Ardından yönetmelikler, kolluk kavramı, memurluk, aday memurluk süreci, disiplin cezaları ve memurların hakları gibi konular ele alınmaktadır. Son bölümde ise devlet memurları kanunu, istisnai devlet memurları ve güvenceli klasik devlet memurları arasındaki farklar açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca il, ilçe, belediye ve köylerin kurulması, büyükşehir belediyelerinin 750 bin nüfus üzerinde kurulduğu, belediyelerin 5 bin nüfus üzerinde kurulduğu gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır. Eğitimci, bir sonraki derste ilk ünite ile ilgili soru-cevap yapacağını belirtmektedir.
- 00:10Vali ve Kaymakam Hakkında Bilgiler
- Vali, ildeki en yüksek mülki idare amiri olup istisnai bir devlet memuru olarak cumhurbaşkanı kararıyla atanır.
- Vali yetki genişliği ilkesine sahiptir, genel emir çıkartabilir, komşu sınır makamlarıyla irtibata geçebilir ve kolluk tedbirlerini alabilir.
- Vali, ilde ayaklanma çıkarsa TSK'dan yardım isteyebilir ve bu yardım gelmek zorundadır.
- 03:21Kaymakam Hakkında Bilgiler
- Kaymakam, klasik bir devlet memuru olup cumhurbaşkanı onayı ile atanır ve üniversite mezunu olmak zorundadır.
- Kaymakam sadece cumhurbaşkanı'nın temsilcisi olup vali kadar geniş yetkilere sahip değildir.
- Kaymakam genel emir çıkartamaz, komşu sınır makamlarıyla irtibata geçemez ve TSK'dan yardım isteyemez.
- 04:24İl ve İlçe Yönetimi
- İl ve ilçe kurulması, kaldırılması, ad ve merkezinin belirlenmesi kanunla yapılır.
- Büyükşehir belediyesi 750 bin ve üzerinde nüfusla kurulabilir, belediye ise 5 bin nüfusla cumhurbaşkanı kararıyla kurulabilir.
- İl ve ilçede nüfusa bakılmaksızın belediye kurmak zorunludur, köyler ise İçişleri Bakanlığı'nın idari kararıyla kurulur.
- 07:56Yönetmelikler
- Yönetmelik, idarenin düzenleyici işlemlerinden biridir ve kanunların uygulanmasını göstermek amacıyla çıkartılır.
- Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişiliği yönetmelik çıkartabilir.
- MIT, ilçe idaresi, sanayi başkanlığı ve hukuk fakültesi gibi kurumlar yönetmelik çıkartamaz çünkü kamu tüzel kişiliğine sahip değildir.
- 12:06Yönetmeliklerin Resmi Gazete Yayınlaması
- Tüm yönetmeliklerin resmi gazete yayınlanması şart değildir, sadece herkesi ilgilendiren yönetmelikler resmi gazetede yayınlanmalıdır.
- Herkesi ilgilendirmeyen, belirli sınıf veya grup için çıkarılan yönetmelikler resmi gazete yayınlamak zorunda değildir.
- Herkesi ilgilendiren yönetmeliklerin iptali Danıştay'dan, ilgilendirmeyenlerin iptali ise İdare Mahkemesi'nden istenebilir.
- 14:13Kolluk
- Kolluk, kamu düzenini sağlamak için yürütülen kamusal faaliyettir ve adli, idari ve siyasi kolluk olmak üzere üç ana kategoriye ayrılır.
- Adli kolluk savcılığa bağlı, suç işlendikten sonra suç delillerini toplayan ve suçluyu yakalayan kolluktur.
- İdari kolluk, suç işlenmeden önce gerekli önlem ve tedbiri alan kolluktur (maske takma kontrolü, alkol muayenesi gibi).
- Siyasi kolluk, Cumhurbaşkanlığına bağlı MIT'tir.
- 16:37Kolluk Memurları ve Makamları
- Türkiye'nin dört bir tarafında teşkilatlanmış genel kolluk memurları: polisler, emniyet teşkilatı, jandarma, bekçi ve sahil güvenlik memurlarıdır.
- Tüm genel kolluk birimleri İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır ve Jandarma artık TSK ile bağlantısı kalmamıştır.
- Genel kolluk makamı Cumhurbaşkanı'dır, vali ilde, kaymakam ise ilçe genel kolluk makamıdır.
- Özel kolluk memurları: belediyeye ait zabıta, köy korucuları, gümrük muhafız, orman muhafız, infaz gardiyanlar ve özel güvenlik mensuplarıdır.
- 18:28Devlet İstihdam Şekilleri ve Memur Olma Şartları
- Devletin istihdam şekilleri: memur, işçi ve sözleşmeli personeldir, geçici personel artık yoktur.
- Memur olma şartları: TC vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmak, askerliği ile ilişkisi olmamak ve en az ortaokul mezunu olmak.
- Şehit yakınları ve gazileri KPSS'ye girmeden direkt memur olarak atayabilirler.
- Memur olmak için kasıtlı bir suçtan dolayı toplam bir yıl ve daha fazla hüküm giymemiş olmak gerekir, taksirli suçlardan hüküm giyenler memur olabilir.
- Devletin aleyhine işlenen zimmet, rüşvet, irtikap, ihaleye fesat karıştırma, görevi kötü kullanma, kaçakçılık, hırsızlık, dolandırıcılık ve terör örgüt kurma suçlarından bir gün dahi ceza alanlar memur olamaz.
- Güvenlik soruşturması konusunda Anayasa Mahkemesi'nin kararı nedeniyle kanun boşluğu vardır, savcılıktan sicil arşiv kaydını getirip atanma süreci devam etmektedir.
- 22:56Devlet Memurlarının Göreve Başlama Süreci
- Atanma tebligatı eline ulaştığında, bulunduğunuz il sınırları içinde atanıyorsanız ertesi gün, il sınırları dışında atanıyorsanız onbeş gün sonra göreve başlayabilirsiniz.
- Devlet memurlarına yolluk verilir ve ilk maaş sıcak para bankamatikten akacak.
- Aday memurluk süresi maksimum iki yıldır, en azı bir yıldır.
- 23:45Aday Memurluk Sürecinde İstifalar
- Aday memurluk süresi içerisinde görevinden çekilip istifa edebilirsiniz.
- Meslekten istifa ederek çekilen bir kişi, üç yıl geçmedikçe mesleğe geri dönemez.
- 24:20Memurların Yapabileceği ve Yapamayacağı İşlemler
- Memurlar siyasi parti üye olamaz, grev hakkı yoktur, iş bırakamaz veya yavaşlatamaz.
- Memurlar sanat ve ticaretle uğraşamaz, hediye alamaz, basın toplantısı veremez ve amir itaatsizlik edemez.
- Bir memur birden fazla sendikaya üye olabilir ve devletle toplu sözleşme yapabilir.
- 25:40Memurlara Uygulanan Disiplin Cezaları
- Memurlara uygulanan disiplin cezaları: uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve görevden çıkartma.
- Görevden uzaklaştırma, açığa alma ve yer değiştirme disiplin cezaları değil, devletin güvenlik tedbirleridir.
- Devlet memurları kanuna göre bir kişi en fazla üç ay görevden uzaklaştırılır ve maaşının üçte biri kesilir.
- 28:10Disiplin Cezalarının Verilmesi ve İtiraz Hakkı
- Uyarma, kınama ve aylıktan kesmeyi sicil amirleri verir, kademe ilerlemesinin durdurulması atamaya yetkili amir tarafından verilir.
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bir ile üç yıl arasında olabilir.
- Memurları görevden çıkartan organ Yüksek Disiplin Kurulu'dur.
- Bütün disiplin cezaları için yargı yolu açık ve amirler memurun savunmasını almak zorundadır.
- 30:21İstifa Eden Memurların Mesleğe Dönüşü
- Yerine atanan kişi beklemeden çekilen bir devlet memuru bir yıl geçmedikçe tekrardan mesleğe geri dönemiyor.
- Devir teslim yükünü yerine getirmeden görevi bırakan bir memur üç yıl beklemeden mesleğe geri dönemez.
- Olağanüstü hal döneminde istifa eden bir devlet memuru hiçbir şekilde mesleğe geri dönemez.
- 32:05Mal Bildirimi ve Devlet Memurları
- Mal bildirimi, sıfır ve beş yıl arasında biten yıllar arasında yapılır.
- 2021'de devlet memuru olan birinin sonraki mal bildirimi tarihi 2025'tir.
- En yüksek devlet memuru Cumhurbaşkanı İdari İşler Başkanı'dır.
- 33:09Hiyerarşik Amirler
- Merkezdeki en üst hiyerarşik amir Cumhurbaşkanı'dır.
- Kamu hizmeti içerisindeki en üst hiyerarşik amir bakan, merkez teşkilatı içerisinde ise Cumhurbaşkanı'dır.
- Yeni sistemde bakanlar Cumhurbaşkanlığına bağlıdır.
- 33:49İstisnai ve Güvenceli Memurlar
- Vali, büyükelçi, bakan yardımcıları, özel kalem müdürlükleri, TOKİ başkanı istisnai memurlardır.
- Kaymakam güvenceli klasik bir devlet memurudur.
- Konuşmacı, Allah'ın nasip etmesi durumunda güvenceli klasik devlet memuru olacağını belirtiyor.
- 34:28Gelecek Ders Planı
- Bir sonraki ders saatinde ilk ünite ile ilgili toplu tekrar yapılacak.
- Oy kullanıp kullanamayacaklar, siyasi parti üye olup olamayacaklar, siyasi partinin kapatılma süreci, seçimler, anayasa tarihi ve temel hukuk bilgisi konuları ele alınacak.