Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, genel kültür temel yurttaşlık bilgisi alanının idare hukuku konusunu anlatan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, idare hukuku alanındaki alt konuları detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, idare hukukunun tanımı ile başlayıp, idarenin görevleri, 1982 Anayasası'nda idareye hakim olan ilkeler, devlet idare teşkilatı, merkezden ve yerinden yönetim ilkesi, başkent ve taşra teşkilatları, kamu görevlileri (memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler), memurluğun temel ilkeleri, memur olabilme koşulları, memurlara ilişkin disiplin ve disiplin cezaları, memurlukla ilgili önemli kavramlar ve istisnai devlet memurlukları gibi konuları sırasıyla ele almaktadır.
- İdare Hukuku Konusunun İçeriği
- İdare hukuku alanında idare hukukunun tanımı, idarenin görevleri, 1982 Anayasasında idareye hakim olan ilkeler, devlet idare teşkilatı, merkezden yönetim ilkesi, başkent ve taşra teşkilatları, kamu görevlileri ele alınacaktır.
- Memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler, memurluğun temel ilkeleri, memur olabilme koşulları, memurlara ilişkin disiplin, disiplin cezaları ve bu cezaların hiyerarşik sıralaması incelenecektir.
- Memurlukla ilgili önemli kavramlar ve istisnai devlet memurlukları tanımlanarak konu tamamlanacaktır.
- 00:55İdare Hukukunun Tanımı ve İdarenin Görevleri
- İdare hukuku, devletin belli başlı organları ile belli bir tür faaliyetlerini ifade eder; başbakanlık, bakanlıklar ve kamu kuruluşları bu kapsamın içindedir.
- İdari fonksiyon, kamu gücüne dayalı ve sürekli bir devlet faaliyetidir; kural olarak devletin yasama ve yargı organları ile yürütme organının meclis ile olan ilişkileri dışındaki tüm faaliyetleri kapsar.
- İdarenin görevleri arasında milli güvenliği sağlamak, kamu hizmeti sunmak, planlama yapmak, kolluk faaliyetlerinde bulunmak, personel alımı, eğitim ve araç-gereç temini bulunmaktadır.
- 01:571982 Anayasasında İdareye Hakim Olan İlkeler
- 1982 Anayasasında idareye hakim olan ilkeler: hukuk devleti ilkesi, laiklik ilkesi, merkezden ve yerinden yönetim ilkesi, yetki genişliği ilkesi, idarenin bütünlüğü ilkesi ve demokratik devlet ilkesidir.
- Türk idare teşkilatı merkezden yönetim ve yerinden yönetim sistemine göre kurulmuştur.
- Merkezden yönetim ilkesi, topluma sunulan hizmetlerin başkent adı verilen devlet merkezinden ve tek elden yürütülmesini sağlar; güçlü yönetim sağlar ve hizmetleri daha az harcamayla yürütür, ancak bürokrasi ve kırtasiyeciliğe neden olur ve demokrasiye tam olarak uygun değildir.
- 02:55Yerinden Yönetim İlkesi ve Başkent Teşkilatı
- Yerinden yönetim ilkesi yerel yerinden yönetim ve hizmet yerinden yönetim olarak altmışiki başlığı ayrılabilir; yerel yerinden yönetim kamu tüzel kişilikleridir (belediyeler, il özel idareleri ve köyler), hizmet yerinden yönetim ise mal topluluğudur (üniversiteler, TRT).
- Başkent teşkilatı cumhurbaşkanı, başbakan, bakanlar kurulu, bakanlıklar, Danıştay, Temyiz Mahkemesi ve Sayıştay'dan oluşur.
- Sayıştay, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerini, sosyal güvenlik kurumlarının, mali idarelerin gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemleri kesin hükme bağlamakla görevlidir.
- 04:18Milli Güvenlik Kurulu ve Taşra Teşkilatı
- Milli Güvenlik Kurulu (MGK), Türkiye Cumhuriyeti genelinde yürütmekte olan güvenlik uygulamaları ile ilgili bütün denetimleri ve düzenlemeleri gerçekleştirir.
- MGK tarafından alınan bir karar, diğer kurumlar ile işbirliği içerisinde bir çalışma gerektiriyorsa, kuruluşların bu kurul ile eşgüdümlü olarak çalışması zorunludur.
- İdarenin taşra teşkilatı il genel idaresi, ilçe genel idaresi ve bölgesel örgütler olarak ayrılabilir; il genel idaresi vali başkanlığı en büyük temsilcisidir.
- 06:08Kamu Görevlileri
- Devlet Memurları Kanunu'na göre kamu görevlileri memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçilerden oluşmaktadır.
- Memurlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidirler ve devlet ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından genel idari usullerine göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini yerine getirmekle görevlidirler.
- Sözleşmeli personel, zorunlu hallerde çalıştırılan, uzmanlığa ve özel bir mesleki bilgiye sahip olan kamu personelidir; idari hizmet sözleşmesi sonucunda çalıştırılırlar.
- 07:02Geçici Personel ve İşçi
- Geçici personel, sürekli bir yıldan daha az veya mevsimlik işlerde sözleşme yapılarak çalıştırılan ancak işçi olarak kabul edilmeyen görevlilere denir; idare hukuku kurallarına bağlıdırlar.
- İşçi, memurlar, sözleşmeli personel ve geçici personel dışında kalan ve iş sözleşmesi ile çalıştırılan, özel hukukun esaslarına bağlı olan personele denir.
- Memur olabilme koşulları: Türk vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş olmak, askerlikle ilişki olmamak, en az ortaokul mezunu olmak, kamu haklarından yoksun olmamak, sağlıkla ilgili bir sorun olmamak ve hükümlü olmamaktır.
- 08:12Memurlara İlişkin Disiplin ve Cezalar
- Memurlar memurluk esaslarına ilişkin olumlu davranışlarda bulunmaz ve memurluğa aykırı davranışlarda bulunurlarsa, bu davranışlar idari kuruluşun iç düzenini bozmaya yönelikse disiplin cezası verilir.
- Disiplin cezaları idari ceza sayıldığı için mahkeme tarafından değil idare tarafından verilir, genel cezalar ise kamu düzenini korumak amacıyla mahkemeler tarafından verilir.
- Disiplin cezalarının hiyerarşik sıralaması: uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesini durdurma, bir ila üç yıl arası ve devlet memurluğundan çıkarmadır.
- 09:41Memurlukla İlgili Önemli Kavramlar ve İstisnai Devlet Memurlukları
- Görevinden ayrılan bir memur, ayrıldığı tarihin üzerinden altı ay geçmedikçe görevine tekrar dönemez; yerine atanan kişinin gelmesini beklemeden görevi bırakan memur, bırakılma tarihin üzerinden bir yıl geçmedikçe devlet memurluğuna dönemez.
- Memurlar başka bir işte çalışamazlar, siyasi partilere ve derneklere üye olamazlar, ancak sikalara üye olabilirler; uyarma ve kınama cezaları beş yıl sonra memurların sicillerinden silinir.
- İstisnai devlet memurlukları: Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Başbakanlık Baş Müşaviri, Başbakanlık Müşavirleri Kurulu Sekreteri, Hukuk Müşavirleri, Valiler, Özel Kalem Sekreterleri, MIT Müsteşarı, MIT Müşavirleri, MIT Memurları, MGK Genel Sekreteri, Dışişleri Yüksek Kurulu Üyeleri, Büyükelçiler, Elçiler ve görevlendirilecek olan sendika uzmanlarıdır.