Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İsem Yayıncılık için hazırlanmış bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından idare hukuku konusu anlatılmaktadır.
- Video, idare hukukunun genel esaslarından başlayarak, Fransız Devrimi ile oturduğunu, genç bir hukuk dalı olduğunu ve ana amacı kamu yararı olduğunu açıklamaktadır. Ardından kamu tüzel kişiliklerinin tanımı ve özellikleri, hiyerarşi kavramı, idari vesayet ve kapsayıcılık ayrımı detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Video, ÖSYM'nin idare hukukundan iki-üç soru getirdiğini belirterek, öğrencilere bu konuyu nasıl ele alacaklarını öğretmeyi amaçlamaktadır. Bir sonraki derste idare hukukunun yetkilerinin (mal edinme ve kolluk yetkileri) ele alınacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:05İdare Hukuku Giriş
- İdare hukuku, devlet, belediyeler, yerel yönetimler, kamulaştırmalar ve özelleştirmeler gibi konuları ele alan teknik ve hantal bir yapıya sahip bir dersdir.
- ÖSYM son iki-üç yıldır idare hukukundan kesinlikle iki-üç soru getirmektedir.
- İdare hukuku, Fransız Devrimi ile ortaya çıkmış olup, modern anlamda devletin oluşumuyla birlikte gelişmiştir.
- 02:16İdare Hukukunun Genel Özellikleri
- İdare hukuku genç bir hukuk dalıdır ve kamu yararını hedef alır.
- Kamu yararı dengesi, idarenin bütüncül bütünlüğü korumak için parçayı harcayabilmesini sağlar (örneğin kamulaştırma).
- İdare hukukunda eşitsizlik mantığı vardır; idare, kamu gücü kullanarak kamu yararını hedefler.
- 05:05İdare Hukukunun Yapısı
- İdare hukuku tedvin edilmemiş (kodifiye edilmemiş, düzenlenmemiş) bir yapıya sahiptir.
- İdari hukukundaki ilişkiler süreklidir; çöp toplama, sağlık ve emniyet hizmetleri gibi hizmetler talep olmadan kendiliğinden gerçekleşir.
- İdare hukukunda hiyerarşi, idari vesayet ve kamu tüzel kişiliği gibi temel kavramlar bulunmaktadır.
- 07:14Kamu Tüzel Kişiliği
- Kamu tüzel kişiliği, insan ömrüyle izah edilemeyen hedefleri gerçekleştirmek için kurulan sanal kişiliklerdir (şirketler, dernekler, vakıflar).
- Bazı kamu tüzel kişilikleri hedeflerini gerçekleştirmek için kamu gücüne ihtiyaç duyarlar (örneğin İzmir'in kalkındırılması için kamulaştırma).
- Kamu tüzel kişiliğinin hedefi kamu yararıdır ve bunu gerçekleştirirken kamu gücü kullanırlar.
- 10:27Kamu Tüzel Kişiliklerinin Özellikleri
- Kamu tüzel kişiliklerinin mal varlığı özel bir hukuki sisteme tabidir.
- Kamu hizmetlerinde görev almak için çok sayıda sınava girilirken, özel sektörde işe başlama ve işten ayrılma daha kolaydır.
- Kamu tüzel kişilikleri kanunla veya cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulur.
- 12:33Hiyerarşi Kavramı
- Hiyerarşi, klasik anlamda ast-üst ilişkisidir ve aynı kamu tüzel kişilik içinde kurulabilir.
- Hiyerarşik üst, astı denetleme konumuna ve emir verme yetkisine sahiptir.
- Hiyerarşik üst, astın yerine geçip işlem yapamaz, sadece emir verebilir, işlemi değiştirebilir, düzeltebilir veya askıya alabilir.
- 14:39Hiyerarşik Denetim Türleri
- Hiyerarşik üst, astın işlemlerini hukukilik açısından (mevzuata uygun olup olmadığı) denetleyebilir.
- Hiyerarşik üst, astın işlemlerini yerindelik açısından (en doğru işlem mi) denetleyebilir.
- 16:52İdari Vesayet Kavramı
- İdari vesayet, devletin diğer kamu tüzel kişiliklerine veya kapsayıcı tüzel kişiliklerin küçük tüzelçiliklere yaptığı denetimdir.
- İdari vesayet sadece hukukilik açısından yapılabilir, denetlenen makamın işlemleri üzerine işlemin özüne dokunamaz.
- İdari vesayet makamı, denetlediği makamın işlemleri üzerine askıya alabilir veya dava konusu yapabilir.