Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından hücre zedelenmesi konusu anlatılmaktadır.
- Video, hücre zedelenmesinin nedenlerini ve mekanizmalarını detaylı şekilde ele almaktadır. İlk olarak iskeminin hücre zedelenmesindeki en temel neden olduğu, ardından serbest oksijen türevlerinin (hidrojen peroksit, hidroksit) etkileri açıklanmaktadır. Hücre zedelenmesinde mitokondri, ATP sentezi, sodyum-potasyum pompası, glikoliz ve kalsiyum seviyelerinin değişimi gibi mekanizmalar anlatılmaktadır. Son bölümde ise serbest radikallere bağlı zedelenme ve antioksidan sistem (süper oksit dismutaz, glutatyon peroksidaz, katalaz) hakkında bilgiler verilmektedir.
- Hücre Zedelenmesinin Nedenleri
- Hücreyi zedeleyen nedenler arasında serbest oksijen ve türevleri (negatif değerlikli oksijen, hidrojen peroksit, hidroksit) bulunmaktadır.
- Serbest oksijen türevlerini oluşturan nedenler radyasyon, inflamasyon, serbest oksijen toksitesi ve kimyasallardır.
- Hücreyi asıl zedeleyen neden iskemidir, yani hücreye doğru oksijen akışının azalmasıyla ortaya çıkan hipoksidir.
- 01:01İskemi ve Hücre Zedelenmesi
- İskemide asıl etkilenen organel mitokondridir, çift membranlı yapısı arasındaki oksidatif fosforilasyon bozulur.
- Oksidatif fosforilasyonun bozulması ATP sentezinin azalmasına, ATP bağımlı sistemlerin (sodyum-potasyum ATP pompa sistemi) bozulmasına ve hücre şişmesine yol açar.
- ATP'nin azalması ile organizma anaerobik glikolizyona geçer, glikojen azalırken pH düşer ve asidoza doğru gider.
- 03:03Hücre Zedelenmesinin Kritik Aşaması
- Hücre zedelenmesinde organizma adaptif mekanizmalarını kullanarak hipoksiye karşı koyar, ancak bu kritik aşamaya kadar devam eder.
- Hücre zedelenmesine kritik aşama membran hasarıdır, bu aşamadan sonra geri dönüş zedelenmeye geçiş olur.
- Hücre içerisine giren kalsiyumun artması ile morfolojik değişiklikler ortaya çıkar.
- 03:54Kalsiyumun Hücre Zedelenmesindeki Rolü
- Hücre içerisinde kalsiyumun artması ATP sentezini daha da azaltır ve fosforlipazların aktive olmasına yol açar.
- Fosforlipazların aktive olması membran hasarının ortaya çıkmasına, hücrenin iskeletinin bozulmasına ve proteazların aktive olmasına neden olur.
- Endokleazların aktive olmasıyla nükleer değişiklikler ortaya çıkar.
- 04:41İskemiye Bağlı Hücre Zedelenmesinde Azalanlar ve Artanlar
- İskemiye bağlı hücre zedelenmesinde ATP azalır, hücre an aerobik glikolize girer ve glikojeni kullanır.
- Protein sentezi bozulur, hücre içerisinde sodyum birikimi olurken potasyum azalır ve hücre şişer.
- ATP azaldığına göre ADP artar, kalsiyum morfolojik değişikliklerin habercisidir ve inorganik fosfatlar, nükleozzitler, laktik asit birikimi asidoza doğru giden bir yol açar.
- 05:54Serbest Radikallere Bağlı Zedelenme
- Serbest radikallere bağlı zedelenmede stokrom oksidazlar ve oksidazlar işin içerisine girer.
- Oksidazlar hücre içerisinde endoplazmik retik ve hücrenin membranında bulunur, endoplazmik retik P450 oksidazlar, NDPH oksidazlar ise hücrenin membranında yer alır.
- Oksidazların aktive olmasıyla serbest oksijen türevlerinin ortaya çıkmasıyla serbest radikallere bağlı bir zedelenme ortaya çıkar.
- 06:46Antioksidan Sistemi
- Organizma negatif değerlikli oksijenin istenmeyen etkilerine antioksidan sistemle karşı koyar.
- Antioksidan sisteminde etkili olan üç enzim vardır: süper oksit dismutaz, glutatyon peroksidaz ve katalaz.
- Süper oksit dismutaz negatif değerli oksijenden hidrojen peroksit oluşmasına, glutatyon peroksidaz hidrojen peroksiti hidroksil gibi daha az toksik bir metabolize çevirir, katalaz ise hidrojen peroksitin suya indirgenmesini sağlar.
- 08:25Antioksidan Sisteminin Bileşenleri
- Antioksidan sisteminde süper oksit dismutaz, vitamin C, glutatyon peroksidaz, ferritin ve selüloplazmin bulunmaktadır.
- Antioksidanlar hem serbest radikallerin bloke edilmesi hem de inaktive edilmesi şeklinde bir mekanizma ile çalışır.