Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir hukukçu konuşmacının hitabet sanatı, Türkçe dilbilgisi ve yazı sistemi hakkında bilgiler paylaştığı bir sohbet formatındadır. Konuşmacı, kendi hayat deneyimlerinden örnekler vererek konuları açıklamaktadır.
- Videoda hitabede başarılı olmanın anahtarları, Türkçe'nin kelime zenginliği, doğru kelime seçimi, Osmanlıca yazısının özellikleri ve İslami kelimelerin kullanımı gibi konular ele alınmaktadır. Konuşmacı, zamanı ve muhatabı tanımak, Allah vergisi ve kazanılmış özelliklerin önemi, Osmanlıca yazısının avantajları ve Türkçede yaşanan kelime değişimleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Konuşmacı ayrıca, Osmanlıca yazısının insan fıtratına uygun olduğunu, harf değişikliğinin Kur'an'la milletin irtibatını koparmak için yapıldığını ve İslami kelimelerin kullanılarak Türkçenin hayatiyetinin devam ettirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Video, Türkçede kelime kullanımının önemi ve İslami kelimelerin dildeki yerini ele alarak, Türkçenin manevi kalkınma açısından önemini vurgulamaktadır.
- Güzel Konuşma Sanatı
- Konuşmacı, güzel konuşmak ve yazmak konusunu ele alıyor.
- Hitabet sanatının inceliklerini ve lisanın ehemmiyetini bir haftalık sohbette anlatmanın sığacağını belirtiyor.
- Hatipin ilk bilmesi gereken iş, bir meseleyi anlatacağı zamanın ne kadar olduğunu bilmektir.
- 02:03Zaman Yönetimi
- Zaman için bir hudut yoksa, hatip çok derinden, evveliyattan ve umumi hükümlerden başlar.
- Mesele ne kadar ehemmiyetliyse, o kadar işe kökünden başlanır.
- Hatip zamanını bilmelidir, aksi takdirde esas meseleye gelemeden zaman biter.
- 03:35Bir Hapishane Deneyimi
- Konuşmacı, Eskişehir cezaevinden İstanbul'a gelmek için bir bahane aramış.
- Eskişehir'de psikiyatri kliniği olmayan dört hastanenin birinde tedavi edilme imkanı bulmuş.
- Avukatı, üç hastanenin akli asabiyet doktorunu razı etmiş, ancak doktor muameleyi cezaevi doktoru muameleye koymuş.
- 08:41Hasta Kapısında Hitabet
- Hastanede kapısında kuyruk olan bir doktora kısa ve keskin bir konuşma yapması gerektiğinde karar vermiş.
- Normalde esbab mucibe ve umumi hükümden başlayıp mantıki bir teselsülle hareket ederken, bu durumda direkt konuya girmiş.
- Mustafa Kemal'in Anadolu'ya gönderildiği ve İngilizlerle anlaşması hakkında konuşarak doktorun dikkatini çekmiş.
- 11:11Hitabede Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hatip zamanın şartları ve muhatabını bilecektir.
- Muhatabın seviyesine göre konuşma yapmak önemlidir.
- Hatip'in ikinci yapacağı şey muhatablarını tanımaktır.
- 12:59Gurbette Yaşayan Cevahir Ailesi Hakkında Anılar
- Konuşmacı, Londra'da Mehmet Cevahir ile bir kahvede buluştuklarını ve orada bir akrabalarından birinin uyuşturucudan kaçarak Türkiye'den kaçtığını öğrendiklerini anlatıyor.
- Cevahir, üre'nin uşağını (İbrahim Cevahir) niye rahat bıraktıklarını sorgulayarak, partiyi kendisinin kurması gerektiğini iddia eden bir adamla karşılaştıklarını belirtiyor.
- Konuşmacı, bu tür adamlara laf söylemenin gereksiz olduğunu, onlara imandan başlayıp Mustafa Kemal mizanına kadar gitmenin gerekliliğini vurguluyor.
- 15:09Muhatabı Tanımak ve Cesaret Kullanmak
- Konuşmacı, muhatabı tanımak için sahip olduğun zamanı, içinde bulunduğun şartları ve fikir hürriyeti bakımından cebelan edebileceğin sahiplerini bilmek gerektiğini belirtiyor.
- Hukukçu olmasaydı belki başıma gelen belanın on kat fazla gelirdiğini, her Karadenizli gibi öfkeli olduğunu söylüyor.
- Altmışbeş yaşına kadar cesareti elde edeceğin netice kadar kullanmak gerektiğini öğrenemediğini, cesareti sonuna kadar kullandığını ancak o cesareti kullanmak o ölüm getirecek olsa bile, alacağın netice buna değiyorsa ölümden kaçılmaz diye belirtiyor.
- 16:42Nefes Yorma ve Mümbit Toprak
- Hiçbir köylü tohumunu kayalığa ekmez, kayalığı boş bırakır, mümbit toprağa eker, bu da Allah'ın nimetlerini doğru kullanmak, yerinde kullanmak ve müsmir semere verecek şekilde kullanmak akıl icabıdır.
- Yaşlı başlı bir adam yanlış konuşsa onu düzeltmeye uğraşmamak, ancak genç biri yanlış konuşsa onun istikbali olduğu için ondan yanlışıyla uğraşmak gerektiğini vurguluyor.
- Konuşmacı, eserlerinin hepsinin genç adama hitap ettiğini, mümbit toprak gibi gördüğüm gençlere hitap ettiğini belirtiyor.
- 18:54Tatbikat ve tecrübe
- Bir şeyi yapmaktan çekiniyorsan, onu yaparak o çekingenliği yenersin, ilk yaptığında hata azametinde olur, sonra yavaş yavaş o kabiliyetin gelişi hata asgariye iner.
- Almanya'da üniversite tahsil etmiş bir çocuğa dinlerin tanınmasına dair doktora yapmış bir Alman'ın tercümesini yaptırmaya çalışınca, çocuk topluluk huzurunda hiç konuşmamış olduğunu fark etmiş.
- Ünsiyetin üçüncü şartta olduğunu, bir işi fazla yaptığın zaman o sende tabii iyileşir diye belirtiyor.
- 20:24Hatipin Gerekli Özellikleri
- Bir hatibin güzel ve müessir söz söylemesi için iki kategori iki grup hususiyet mevzubahis vardır ve bunların birincisi Allah vergisi olan hayal gücüdür.
- Hatip bir cümle söyleyeceğiz zaman lügattaki bütün kelimeleri o cümle için namzet görmelidir ve maksadını en iyi ifadeye medar olacak kelimeleri seçip onu kullanmalıdır.
- Hatip için ses güzelliği de mühimdir, sesi çirkin veya ince olmamalıdır, hatim için rafonik (tok gür) ses olmalıdır ve yüz güzelliği hatip için çok çirkin olmamalıdır.
- 25:09Kelime Zenginliği ve İfade Sanatı
- Hatip için iktisabi şartlar vardır ve bunların en önemlisi kelime zenginliğidir.
- Az kelime bilen biri maksadını düzgün ifade edemez, bu durum "Hissederim, söyleyemem, dili yok kalbimin" sözleriyle ifade edilir.
- Kelime seçimini doğru yapamama (diksiyon) ve kelime kullanımında eksiklikler, hisleri doğru şekilde ifade etmeyi engeller.
- 27:00Kelime Kullanımı ve İncelikler
- Türkçe'de "meşhur", "maruf" ve "mahmut" gibi kelimelerin farklı kullanım alanları vardır.
- "Meşhur" kelimesi şöhreti ifade eder ancak müspet veya menfi olduğunu belirtmez, "maruf" şöhretin müspetini, "mahmut" ise menfisini ifade eder.
- Kelimeyi sadece duymuş olmak yetmez, kelimenin manasını ve nerede kullanılacağını bilmek gerekir.
- 29:12Türkçe'de Kelime Kullanımında Hatalar
- Türkçede bazı kelimeler yanlış kullanılmaktadır, örneğin "layık" kelimesi müspete, "müstehak" kelimesi ise menfiye denir.
- "Ölü" kelimesi farklı durumlarda farklı anlamlara gelebilir, örneğin katli olunarak öldürülen makbul, asılarak öldürülen maslup, başyaklıkta ölen mevtadır.
- Müslüman'ın ölüsünü "merhum" olarak, gayrimüslimin ölüsünü "müteveffâ" olarak ifade etmek gerekir.
- 32:06Dilin Gelişimi ve Eğitim
- Cahili ölçü almak komünizmin yoludur, Müslüman'ın metodu ise cahili alimin seviyesini çıkarmaktır.
- İslam'da ilim tahsili her müslümana farzdır.
- Kur'an'ın Arapça gönderilmesi, Arap milletine önce belagat, fesahat, talakat ve edebiyat temali verilmesiyle iki bin yıl sürmüş bir hazırlık sürecinin sonucudur.
- 34:10Türkçe Yazısı ve Okuryazarlık
- Türkçe'de iki türlü tamlama terkibi vardır, örneğin "ahlakı islamiye" şeklinde yazılır ve okurken muhakeme gerekir.
- Arapçada her kelime el harfi tarifi ile yazılır ve şemsi harfler şeddelenir.
- Okuryazarlık etimoloji bilmeye ve lisaniyat ilmini bilmeyi gerektirir, bu bir seviye ilmiyedir.
- 36:36Okuryazarlık Hakkında Görüşler
- Amerikalıların meşhur mürşi'si, cahil bir kavme okuma yazma öğretildiğinde okuma yazma bilen cahil bir kavim elde edildiğini söylemiştir.
- Herkesi okuryazar yapmak seferberliği kemalistlerin cehaletidir ve "yazı kolaylaştı" iddiası yalan yalan.
- Hafize Özal'a göre, eski Osmanlı yazısı çocuklarda daha kolay öğrenilirdi.
- 38:35Eski Türk Harflerinin Avantajları
- Konuşmacı, çocukken büyük harfle "A" yazmayı öğrenirken babası tarafından "leylek bacakları" olarak nitelendirildiğini anlatıyor.
- Bir ay sonra küçük harfle "a" ve "beyaz" yazmayı öğrenince, babası bu harflerin farklı olduğunu sorgulamış.
- Osmanlıca'da her harfin üç çeşidi vardı, bu da çocuklara harfleri üç defa öğrenmelerini gerektiriyordu.
- 41:40Türk Harflerinin Psikolojik Avantajları
- Türk harfleri stenografik nitelikte olup, psikolojik olarak insan fıtratına uygundur.
- Çocuklar doğal olarak sağdan sola çizgi çizerler çünkü kolun içeri hareketi daha kolaydır.
- Türk harfleri sağdan sola yazılmadığı için iktisadi, bedi bakımdan güzel ve tekerrür eden çizgilerle doludur.
- 44:31Latin Harflerinin Dezavantajları
- Latin harflerinde kırık çizgiler hakimdir ve gözü yorar.
- Konuşmacı, tarihle uğraşırken Cumhuriyet öncesi bir gözlüklü adam resmi görmediğini belirtiyor.
- Kırık çizgiler asabiyeti ifade eder; sakin ve huzurluysa insan yuvarlak çizgiler çizer.
- 45:52Türk Harflerinin İnanç ve Mimari ile İlişkisi
- Tüm insanlarda şuur altında Allah inancı vardır ve bu inancı şuur üstüne çıkaran memnun olur.
- Batı aleminde müzik köpek hırıltısına benzer ve asabiyeti ifade eder.
- İslam mimarisinde kırık çizgi yoktur, pencere ve kapı girişleri kavislidir.
- 47:46Türk Harflerinin Göz Sağlığı ve İbadet Üzerindeki Etkisi
- Herkesin evi ve yürüyüşü şahsiyetinden bir ifadedir.
- Türk harfleri huzuru temsil eder ve gözü bozmaz.
- Konuşmacı, Cumhuriyet öncesi bir gözlüklü adam resmi görmediğini tekrar vurguluyor.
- 49:11Kur'an ve Türk Harfleri
- Kur'an Türk harfleriyle yazılamadığı için asla bir Müslüman'ın milli yazısı olamaz.
- Harf eksikliği nedeniyle "Yakup" ismi "Yakub" olarak yazılır, "Fatih" ismi ise "Fatih" olarak yazılır.
- Türkçeyi mahveden birinci sebep gavur yazısıdır.
- 52:03Yazı Değişikliğinin Gayesi
- Yazı değişikliğinde gayesi Kur'an'la milletin irtibatını koparmaktır.
- Lisandaki değişikliğin gayesi de Kur'an'la ünsiyeti (ruhi tanışıklık) izale etmektir.
- Kur'an'ın içinde geçen kelimeler Türkçede yaygın olduğundan, Kur'an'ı dinlediğimizde ruhumuzda tefekkür ve tahassüs uyanır.
- 53:33Kur'an'ın Türkçeye Uygunluğu
- Hamidullah, Fatiha suresinin Türkçe olduğunu ve içindeki her kelimenin Türklerin lisanında cari olduğunu belirtmiştir.
- "Elhamdülillah", "rabbil alemin", "errahman errahim" gibi kelimelerin herkesin bildiği kelimeler olduğu vurgulanıyor.
- Yazı değişikliği ve lisan değişikliği, Türk milletinin geleceğine karşı icra edilen cinayetlerin birincisi ve ikincisi olarak nitelendiriliyor.
- 55:49Güzel Konuşmak ve Güzel Yazmak
- Konuşmacı, "güzel konuşmak ve güzel yazmak" konusunu ele alıyor ve kulaklarınıza alışmanız için İslam kelimeleri sunuyor.
- "Umk" kelimesi derinlik, "tamik" kelimesi ise derinleştirmek veya derinlikler anlamına geliyor.
- Konuşmacı, 1914'te vefat eden Filibeli Ahmet Ahmet Ahmet İlim'in "Hayal" adlı kitabını örnek veriyor.
- 59:18Türkçedeki Kelime Değişiklikleri
- Konuşmacı, "ürün" kelimesinin "üremekten" uydurulduğunu ve "mahsul" kelimesinin uydurma olmadığını belirtiyor.
- "Yön" kelimesinin Türkçede idareyle alakası olmadığını, bugün "yönetim" olarak kullanıldığını söylüyor.
- "Okul" kelimesinin "okula" olarak uydurulduğunu ve sonra "kuyruğunun" düştüğünü, sadece "okul" kaldığını anlatıyor.
- 1:00:14Dildeki Değişikliklerin Etkileri
- Konuşmacı, "adalet" yerine "yargı", "hürriyet" yerine "özgürlük", "delil" yerine "kanıt", "şahit" yerine "tanık" gibi kelimelerin değiştirilmesinin ilmi meselelerin anlatılamamasına neden olduğunu belirtiyor.
- Sağdan sola yazı öğrenmenin ve Kur'an'ı okumak için gerekli olduğunu vurguluyor.
- Menşei Kur'an olan kelimelerin nisyana terk edilmesine karşı mücadele etmek gerektiğini, bu kelimelerin kullanılarak hayatiyetinin devam ettirilmesi gerektiğini söylüyor.
- 1:02:00Eğitim Sistemindeki Değişiklikler
- Konuşmacı, eğitim hayatında bir ayın adının üç defa değiştiğini (ilkokulda "teşin sani kanunu", ortaokulda "birinci ten, ikinci ten", lisede "ekim, kasım, aralık") belirtiyor.
- Dildeki istikrarsızlığın en önemli sebeplerinden biri olduğunu, devletin bu duruma karşı durmadığını söylüyor.
- Eğitim sisteminde maneviyatın takviyesi ve İslam'a dönüşün hızlandırılması gerektiğini, maddi kalkınma planının olduğu gibi manevi kalkınma planının da yapılması gerektiğini vurguluyor.
- 1:04:24İslami Mesailerin Önemi
- Konuşmacı, Müslümanların mesailerine güvenmediğini ancak ehl-i küfrün Allah'ın cezasına maruz kaldığını görerek sevindiğini belirtiyor.
- Hak ve batılın terazinin iki kefesi gibi olduğunu, Allah'ın batıl yolda olanlara celaliyle tecelli ettiğinde bunun Müslümanlara ruhsat olarak döndüğünü anlatıyor.
- Müslümanların kayığının akıntıya denk geldiğini, kürek çekmese bile ilerleyeceğini, ehl-i küfrün kayığının ise akıntıya ters düştüğünü ve yakında İslam'ın eski izzetine kavuşacağını söylüyor.