Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan göğüs hastalıkları ve patoloji konularını içeren kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitimci, referans kitabı olarak Robin'i kullanarak konuları açıklamaktadır.
- Video, immün sistem ve makrofajların antijen sunumu ile başlayıp, astım türleri, bronko konstrüksiyonu ve mikroskobik bulgular gibi konuları ele almaktadır. Ardından akciğer enfeksiyonları (bakteriyel ve viral), pnömoni türleri, akciğer apseleri ve işle ilişkili hastalıklar (pnömokonyozlar) detaylı şekilde anlatılmaktadır. Son bölümde ise çevresel ajanlar (silika, asbest, kurşun zehirlenmesi, civa, sigara ve alkol) ve baş boyun hastalıkları (loko pilaki, eritroplaki, tüberküloz) ele alınmaktadır.
- Video özellikle TUS sınavına hazırlık yapan öğrenciler için önemli bilgiler içermekte, her bir hastalığın patolojik özellikleri, tanı kriterleri, klinik seyirleri ve kanser riskleri hakkında detaylı açıklamalar sunmaktadır. Ayrıca mikroskobik bulgular, radyolojik bulgular ve klinik bulgular gibi sınav hazırlığı için kritik bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:01Makrofajlar ve Antijen Sunumu
- Makrofajlar antijen sunumuyla görevlendirilmiş hücrelerdir ve yüzeyinde MHC-2 klas antijenleri bulunur.
- Makrofajlar T-lenfositleri doğrudan uyarlamaz, antijeni işleyip sunduktan sonra aktive olurlar.
- Makrofajlar aktive olmak suretiyle güçlü bir inflamatuar yanıtın ortaya çıkmasını sağlarlar.
- 01:57Astım Türleri
- Astım iki tip olarak ifade edilir: immünolojik (dış kaynaklı) astım ve intrinsic astım.
- Ekstrinsik astım çocukluk çağından itibaren başlar, toz ve polen gibi alerjenlerle ortaya çıkar ve kontrolü daha kolaydır.
- Atopik astım, astım tipleri içerisinde en yaygın görülen tipidir ve genellikle aile hikayesi vardır.
- 03:01Astım Atağının Mekanizması
- Astım atağının başlamasında kişinin aynı immünojenle ikinci kez karşılaşması gerekir.
- İlk karşılaşmada organizma immünojeni tanır ve yanıt hazırlar, ikinci karşılaşmada antikor yanıtı oluşur.
- Mast hücrelerinden regülasyon ortaya çıkar ve alerjik reaksiyon (astım atağı) başlar.
- 04:20Astımın Anahtar Özellikleri
- Astımla ilgili bilmeniz gereken anahtar bronko konstrüksiyondur.
- Alerji atağının başlamasıyla birlikte bronşlarda aşırı kasılma ve ekspratuar direnç atağı (status asmaticus) ortaya çıkar.
- Intense astım, hayatın ileri dönemlerinde başlayan ve kontrolü güç olan astım tipidir.
- 04:51Astım Nedenleri
- Intense astım kolonerjik veya alfa adrenerjik uyarı nedeniyle oluşabilir.
- Beta adrenerjik uyarının blokajı astım atağını tetikleyebilir, özellikle beta bloker kullanan hastalarda.
- Aspirinle indüklenmiş astım, aspirin kullanımı ile skro inhibi olması ve lokotiren yolunun açılmasına yol açarak ortaya çıkar.
- 06:17Astımın Mikroskobik Bulguları
- Astımda düz kaslarda kalınlaşma ve sekresyon artışı görülür.
- Gladler hiperplazi üzerinde artış olur ancak kronik bronşit kadar değildir.
- Astımda eozinofillerin artması karakteristiği olarak ortaya çıkar.
- 08:08Bronşektazi
- Bronşektazide anahtar kelime kas ve elastik dokuda harabiyet olmadan bronşektazi olmaz.
- Bronşektazi gelişmemiş ülkelerde enfeksiyon hastalığının yaygın olduğu ülkelerde sık görülür.
- Gelişmekte olan ülkelerde bronşektazinin asıl nedeni altta yatan enfeksiyonlarken, gelişmiş ülkelerde bronşit tıkayan yabancı cisim veya tümör gibi nedenler ön plandadır.
- 10:15Bronşektazinin Radyolojik ve Mikroskobik Bulguları
- Radyolojik bulgu olarak bronşlarda genişleme (dilatasyon) görülür.
- Makroskobik olarak bronşlar içerisinde pürülan mukus tıkaçları ve balgam tıkaçları bulunur.
- Enfeksiyon yayılabilir ve akciğer apsesi olasılığı artar.
- 11:03Akciğer Enfeksiyonları ve Pnömoni
- Akciğer enfeksiyonları genellikle bakterilerle ortaya çıkar ve pnömoni, akciğer parankiminin ve alveollerin hastalanması ile eksitasyon (hücre içi sıvı birikimi) ile karakterize edilir.
- Bakteriyel enfeksiyonlar alveollerin yüzeylerine veya boşluklarına doğru eksitasyonla birlikte hastalanmasına yol açarken, viral enfeksiyonlar daha çok interstisyel (akciğerin ara mesafesini tutan) enfeksiyonlara neden olur.
- Akciğer enfeksiyonları anatomik olarak lober pnömoni (bir lobun tamamı) veya bronkopneumonali (yama tarzında birden fazla akciğer alanı) olarak sınıflandırılır; bakteriler genellikle lober pnömoni yaparken, virüsler ve interstisyel enfeksiyonlara neden olan mikroorganizmalar bronkopneumonali yapar.
- 12:59Atipik Pnömoni
- Viral pnömoni terimi genellikle atipik pnömoni olarak bilinir ve bu durumda yama tarzında bir inflamasyon (bronkoli) oluşur.
- Atipik pnömonide alveol konsolidasyonu olmaz, bakteriyel enfeksiyonlarda beklenen belirgin lokositoz (nötrofili) ve terlik yaymada sola kayma gibi özellikler görülmez, yerine hafif bir monoik inflamasyon (lenfosit artışı) ortaya çıkar.
- Primer atipik pnömoniler genellikle antibiyotik tedavisi gerektirmez, ancak sekonder bir bakteriyel enfeksiyonun viral enfeksiyonun üzerine oturmasını önlemek amacıyla antibiyotik tedavisi yapılabilir.
- 14:44Atipik Pnömoni Ajanları
- Interstisyel mesafeyi tutan atipik pnömoni ajanları arasında influenza A ve B virüsleri, mikoplazma, respiratuvar sinsitiyal virüs, rinovirüs, rubella, varisella ve klamidya gibi pek çok ajan bulunur.
- Robins'e göre primer atipik pnömonilerde en sık altta yatan neden grip virüsü (influenza A ve B)lerdir.
- 15:50Akciğer Apsesi
- Akciğer apselerinde yumuşak dokuda oluşan apseler gibi nekroz alanı ortaya çıkar ve septik emboli ile ağır bir klinikte akciğer apsesine bağlı olarak ortaya çıkabilir.
- Aspirasyonla ortaya çıkan akciğer apseleri, sağ akciğere giden ana bronşun daha dik açıyla ayrılması nedeniyle daha çok sağ akciğer alt doplarda görülür.
- Aspirasyon apseleri, ağız içerisindeki an aeropları da içine alan bir karma flora ile ortaya çıkar.
- 17:29Pnömokonyozlar ve İşle İlişkili Hastalıklar
- Pnömokonyozlar veya işle ilişkili hastalıklar, çalıştığımız ortamda bulunan tozlara bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklardır ve partikülün boyutu ne kadar küçük ise hastalığın ortaya çıkma ihtimali o kadar artar.
- Çözülebilen tozlar ekstif reaksiyona yol açarken, çözülmeyen partiküller (asbest, silika) fibröz reaksiyonu tetikleyerek fibröz pnömokonyozlara neden olur.
- Makrofajlar solunan havayla birlikte alveollere ulaşan partikülleri fagosite eder, ancak sindirilebilir partiküller değildir ve immünolojik yanıtı beraberinde getirirler.
- 19:02Makrofajların Etkileri ve Fibrozis
- Makrofajın fagositozu ile birlikte lenfosit kolu verilir ve polimorf lökositler bölgeye ulaşarak proteazlar ve elastazlar ortaya çıkarır, bu da doku harabiyetine yol açar.
- Doku harabiyeti olunca organizma fibrozis yaparak doldurma yoluna gider ve makrofajlar fibroblasları bölgeye çağırmak suretiyle fibroblastik aktiviteyi tetiklerler.
- Fibroblastik aktivitenin tetiklenmesi fibrozis yani bağ dokusunun yapılması demektir ve silika gibi çözülmeyen partiküller fibrozis yol açarak fibroz pnömokonyozların ortaya çıkmasına neden olur.
- 20:17Kömür İşçisi Pnömokonyozu
- Pnömokonyozlar içerisinde tartışmasız en sık karşılaşılan kömür işçisi pnömokonyodur ve karbon tozunun akciğerlerde birikmesi, lenf nodlarında birikmesiyle andropoz tablosu ortaya çıkar.
- Kömür tozuyla karşılaşma devam ederse ilerleyici masif fibrozis adı verilen bir reaksiyon tetiklenir ve bu reaksiyon amansız bir şekilde sürer.
- Kömür tozu akciğerlere gittiğinde makrofajlar tarafından fagosite edilip etkisiz hale getirilmeye çalışılır ve makrofajlar kümeler yapmak suretiyle akciğerde kömür lekesi adı verilen lekelerin oluşmasına yol açar.
- 21:37Kömür İşçisi Pnömokonyozunun Özellikleri
- Kömür işçisi pnömokonyozunda fibron ise bağlı olarak floit tablosu da ortaya çıkabilmektedir.
- Kömür işçisi pnömokonyozu akciğer kanseri ile ilişkisi yoktur, ancak bu hastalarda tüberküloz sıklığı artmıştır.
- Kömür işçisi pnömokonyozunda, emekli edilip temiz, havalı bir yerde oturulursa ilerleme baskılanabilirken, asbest ya da silikaya maruz kalmakla ortaya çıkan pnömokonyozlarda tablo amansız bir şekilde ilerler.
- 22:57Pnömokonyoz Tanısı
- Pnömokonyozda tanıyı koymakta temel kriter meslek öyküsünün alınmasıdır.
- Nodüller ve solunum bozukluğu diğer tanı kriterleri oluşturmaktadır.
- 23:14Silika Partikülleri ve Silikozis
- Silika partikülleri özellikle cam işçiliği yapan ve oto cam sanayide çalışan işçilerde sık karşılaşılan, sinsi ve amansız ilerleyici bir hastalıktır.
- Silikozis, kömür işçisi pnömokonyoz gibi tümer filozun artmış bir sıklığını beraberinde getirmektedir.
- Silikozis tanısında polaroskopik mikroskop ile ışığı kıran silika partikülleri görülebilir.
- 24:29Glomatozis ve Asbest Hastalıkları
- Akciğerde glomatöz reaksiyon, tüberküloz ve sarkod gibi hastalıklarda görülebilir, sarkod ise non-kafiye reaksiyona sahiptir.
- Asbest partikülleri ile karşılaşma ile ortaya çıkan tablo çok çabuk geçer ve interstalmoonya'dan sonra ilerleyici bir fibrozis tablosu ortaya çıkar.
- Asbest maruziyetiyle en çok artan manite mezeterolomadır, ayrıca bronş adenokarsinomları ve akciğer adenokarsinomları sıklığını da artırır.
- 26:49Asbest Maruziyetinin Etkileri
- Asbeste bağlı mezotelyomalar en sık plevrada, ikinci sırada peritondan, üçüncü sırada peri kartta ortaya çıkar.
- Asbest maruziyeti mezoma yanı sıra artmış akciğer manitesi veya diğer maniteler (nazofarenks kanseri, gastro hıristina kanserleri, mide kanseri) sıklığının artması anlamına gelir.
- Asbest maruziyeti ile ortaya çıkan mezotelyomalar arasında uzun bir latent periyot vardır, bu süreç 20-50 yıl kadar sürebilir.
- 29:07Asbest Maruziyetinin Klinik Görünümü
- Asbest maruziyeti ile bir interstal akciğer hastalığı ortaya çıkar, hastalarda solunum yetmezliği ve parmaklarda çomaklaşma görülebilir.
- Asbest maruziyeti ile ortaya çıkan en temel hastalık plevral efüzyondur ve vakaların tamamında ortaya çıkar.
- Asbest, koah grubu hastalıklarla ilişkilendirilir ancak amfizem ve kronik bronşit ilişkisi yoktur.
- 32:22Diğer Çevresel Hastalıklar
- Siroz ismen bilinmesi faydalı olabilir, barda çalışanlarda barut, osis, kalay, stansis; tarımsal alanda çalışanlarda pamuk, keten veya kenevir tozlarına bağlı hastalıklar ortaya çıkabilir.
- Kurşun zehirlenmesi özellikle erişkinlerde, akü sanayinde ve pil sanayinde çalışanlarda görülür, globin sentezi içerisinde girmek suretiyle demirin birleşmesini engeller.
- Kurşun maruziyeti ile birlikte periferik yayma yapıldığında bazofili veyaofi noktalanma mikroskobik olarak tanı koydurucu olur.
- 34:30Diğer Çevresel Ajanlar
- Civa özellikle akü sanayinde, termometre yapımında ve klişecilerde mat içinde kullanılır, bellek yetimi, nörolojik bozukluklar, duygusal bozukluklar ve sağırlığa kadar giden bir tabloya yol açar.
- Sigarayla ilişkili manita deyince akciğer kanseri, kabite, farenks, mesane ve serviks kanserleri akla gelir.
- Alkol içeren içeceklerin tüketilmesiyle görme bozukluğundan ölüme kadar giden tablolar ortaya çıkabilir, metil alkol zehirlenmesi geçiren bir kişi tedavide etil alkol verilir.
- 36:30Çevresel Nedenler ve Sigara ile İlişkili Hastalıklar
- Lösemi ile benz maruziyeti, betan attilamin mesane kanserinde, vinil klorid ise karaciğer anjiyoskomunda çevresel neden olarak karşımıza çıkar.
- Sigara ile ilişkili hastalıklar arasında amfizem, kronik bronşit, leskomatif intersi pnömoni ve respra bronşiolit bulunmaktadır.
- Amfizem ve kronik bronşit grubunun temel nedeni sigaradır, çevresel nedenler ve enzim eksiklikleri de neden olabilir.
- 38:14Baş Boyun Vizesinde Neoplastik ve Non-Neoplastik Hastalıklar
- Baş boyunda görülebilecek lezyonlar arasında loko pilaki (kıllı loko) bulunmaktadır.
- Loko pilaki, içerisinde beyaz plak olan, tipik olarak drill lateral (dış kenarında ortaya çıkan) bir lezyondur ve özellikle AIDS'lerde görülen impressiflerde görülebilir.
- Ağız içerisinde loko pilaki ve eritroplaki prekanserö (ağız çevresi orhan kabite kanserleri tetikleyen nedenler) olarak değerlendirilir.
- 40:41Tüberküloz ve Herpes Virüsleri
- Tüberküloz, gate kanalda en sık görülen enfeksiyonlardan biridir çünkü plakları vardır ve lenfoid organ gibi çalışır.
- Baş boyunda görülen herpes simpleks tip bir, mukozal yüzeylerde veziküllere yol açar ve trigeminal gangliyonunu tutabilir.
- Herpes simpleks tip bir nörotropik bir virüstür, trigeminus aracılığıyla baş-boyun içerisinden kafa içerisine gidebilir ve ensefalit yapabilir.
- 43:04Herpes Virüslerinin Mikroskobik Özellikleri
- Herpes simpleks tip birin tipik mikroskobik bulguları "cobra" veya "öküz gözyaşı" infüzyonlarıdır.
- Herpes simpleks tip birin inklüzyonları intra-nükleerdir ve bunlara kondra hücresi denir.
- Mikroskobik olarak bakıldığında dev hücre formatında bir lezyona yol açar ve vezikülden camın üzerine yayma yapıldığında mülte nükleer d hücreleri ve intra-nükleer infüzyonlar görülebilir.