• Buradasın

    Gıda Krizi ve Ekolojik Dönüşüm Üzerine Bir Sohbet

    youtube.com/watch?v=QB14Z2sCMuI

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık (Akdeniz Üniversitesi'nde öğretim üyesi) ve çeşitli katılımcıların (Erol, Ulaş, Metehan, Yonca Demir, Özlem Hanım, Hülya Toygar) yer aldığı bir sohbet formatındadır. Haftalık düzende gerçekleşen bu sohbet, pandemi dönemindeki gıda krizi ve ekolojik sorunları ele almaktadır.
    • Sohbet, küresel pandemi döneminde yaşanmakta olan ve pandemi sonrası da artması beklenen gıda krizi üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, kapitalist sistemin ekolojik yıkımını, hayvancılık endüstrisinin çevre sorunlarına etkisini, yaban hayatı kaybını ve iklim değişikliğinin gıda üretimi üzerindeki olumsuz etkilerini tartışmaktadır. Ayrıca, bu krizleri aşmak için yerel üretim, organik tarım, adil gıda toplulukları ve kooperatifler gibi çözüm yolları da tartışılmaktadır.
    • Sohbetin sonunda katılımcılar, önümüzdeki hafta Anadolu'nun ilk uygarlıkları hakkında bir sunum yapacaklarını ve iki hafta sonra Adil Gıda, Gıda Topluluğu ve Dayanışma konularını tekrar tartışacaklarını belirtmektedir. Ayrıca Bülent Hoca, konuları anlamamıza yardımcı olabilecek kitap önerileri de yapmaktadır.
    00:02Toplantı Kuralları ve Bülent Şık Hakkında Bilgi
    • Toplantıda mikrofon kullanımına dikkat edilmeli, konuşmayanlar mikrofonlarını kapatmalı ve ortamda radyo, televizyon gibi ses kaynakları kapatılmalıdır.
    • Katılımcılar düşüncelerini ve sorularını araya girerek iletme veya yazılı olarak yukarı sağ tarafta bulunan mesaj kutusuna yazarak iletebilirler.
    • Bülent Şık, "Mutfaktaki Kimyacı" olarak bilinen bir gıda mühendisi ve doktorasıdır, Akdeniz Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak çalışmıştır.
    03:21Gıda Krizi ve Salgın
    • Dünyada uzun süredir bir gıda krizi yaşanmakta olup, COVID-19 salgını nedeniyle açlık eşiğindeki kişi sayısının çok kısa sürede birkaç katına çıkabileceği tahmin edilmektedir.
    • 2020 Küresel Gıda Krizi raporuna göre, halihazırda küresel ölçekte 135 milyon kişi açlık sınırında iken, bu sayının yıl sonuna kadar iki katına çıkması tahmin ediliyor.
    • Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı direktörü, dünyanın sadece yeni tip COVID salgını nedeniyle değil, aynı zamanda açlık salgınıyla da karşı karşıya olduğu uyarısında bulunarak, en kötü senaryoya göre yaklaşık 36 ülkede kıtlık görülebileceğini belirtmiştir.
    05:09Bülent Şık'ın Görüşleri
    • Bülent Şık, pandemi krizinin bir gıda krizini tetikleyebileceğini ve bu krizin uzun süreli bir sorun olabileceğini vurgulamaktadır.
    • Dünyada 1970'li yılların başından itibaren gıda üretim tekniklerinde ciddi değişiklikler yaşanmış olup, bu salgın küresel ölçekte çeşitli ülkelerde etkisi az veya çok görülecek bir gıda krizini tetikleyebilir.
    • Bülent Şık'a göre, aslında bir gıda krizinin içindeydik ve bu pandemi, o gıda krizinin açığa çıkardığı olumsuz durumlardan biri olarak görülmelidir.
    08:30Kentlerdeki Yoksulluk ve Acıktan Etkilenen Nüfus
    • Dünya nüfusunun büyük bir çoğunluğu kentlerde yaşıyor ve devasa büyüklükte kalabalık kentler var, ancak bu kentlerde yoksulluğun çok derin olduğu, güvencesiz hayatın gündelik hayatın bir parçası olduğu ortamlar mevcuttur.
    • Dünya Sağlık Örgütü'nün tanımı ile ilgili tartışmalı bir şey yaptığı ve bütün dört mevsim boyunca açlık çeken nüfusu değerlendirmeye tabi olduğu belirtilmektedir.
    • Dünyada mevsimsel açlık yaygın olup, tahminlere göre dünya genelinde 1,5 milyar ile 2 milyar arasında insan nüfusunun ciddi bir gıda güvencesi yoksunluğu çektiğini göstermektedir.
    11:01Gıda Krizi ve Türkiye'nin Durumu
    • Mevcut gıda krizi daha da derinleşirse, dünya genelinde birkaç milyar insan doğrudan etkilenmesi bekleniyor.
    • Türkiye önemli bir gıda tedarikçisi olup, buğday, baklagiller, yağlık bitkiler ve bitkisel yağlar gibi ürünlerin yanı sıra yem bitkilerinin (yemlik soya ve mısır) ciddi bir ithalatçısıdır.
    • Türkiye yılda yaklaşık dört milyon ton yemlik soya ve mısır ithal ediyor ve bunlara ikivirgülelli milyar-üç milyar dolar ödüyor.
    12:21Doğal Hayatın Gerilemesi
    • Dünya nüfusunun üçte ikisi kentlerde yaşıyor ve doğal hayatın tahrifatı yaşanıyor.
    • Amazon ormanları, Borneo ormanları gibi vahşi yaban hayatın baskın olduğu alanlarda ve Türkiye'deki Saldalar, Olimpos, Daha Köprü, Çay Milli Parkı gibi korunaklı alanlarda dünya genelinde ciddi bir gerileme var.
    • Bu alanların kaybı, o bölgede yaşayan milyonlarca canlı türünün habitatlarını kaybetmesi anlamına geliyor.
    15:13Hayvancılık Sisteminin Değişimi
    • 1970'li yılların başında gıda üretim faaliyetlerinden hayvancılık çıkartıldı ve başlı başına bir endüstriye dönüştü.
    • Kitlesel hayvan yetiştiriciliği, soya ve mısır gibi ürünlerden temin edilen yemlerle on binlerce kanatlı hayvanı bir kümeste yetiştirmek ve yüzbinlerce büyükbaş hayvanı devasa arazilerde yetiştirmek şeklinde uygulanmaya başladı.
    • Türkiye'de bu dönüşüm 1980'li yıllarda başladı ve Özal döneminde hızlandı; koyun besiciliği geri plana itildi, ithal edilen büyükbaş hayvanların yetiştiriciliği öncelik kazandı.
    18:00Türkiye'de Büyükbaş Hayvan yetiştiriciliğinin Sorunları
    • Türkiye coğrafyası bir plateau olup 700-800 metre rakımda yetişen bitkilerin boyları kısadır, bu nedenle doğal olarak büyükbaş hayvan besiciliği yapılamaz.
    • Büyükbaş hayvanlar beslenme açısından uzun otlara ihtiyaç duyarlar, ancak Türkiye'deki coğrafi koşullarda bu otlar bulunmaz.
    • Bu nedenle 30-40 yıl boyunca Türkiye'de uygulanan büyükbaş hayvancılık modeli, yemlik bitkilerin ithalatını kaçınılmaz kıldı.
    19:43Kitlesel Hayvan yetiştiriciliğinin Atık Sorunu
    • Kitlesel hayvan yetiştiriciliği, az sayıda hayvanlar ve bitkisel üretimin yan yana yapıldığı tarımsal faaliyettense, metalaşma ve piyasaya açılma modeline geçti.
    • Türkiye'deki kanatlı hayvan yetiştiriciliği açığa çıkardığı toplam atık miktarı 16 milyon ton (2015 rakamı).
    • Tavuk gübresi normalde kıymetli bir gübre olmasına rağmen, antibiyotik, farmakolojik prekaratlar ve insektisitlerle beslenen hayvanların dışkıları tehlikeli atık kategorisine dönüşüyor.
    21:15Hayvan Yetiştiriciliğinin Su Kirliliği Sorunu
    • Amerika'da kitlesel hayvan yetiştiriciliği yapılan eyaletlerde, farmakolojik ve insektisitlerle kirletilmiş atık sular su kirliliği açısından ciddi bir sorundur.
    • Türkiye'de hayvan yetiştiriciliğin yoğun olduğu yerlerde yeraltı sularında yapılacak her türlü kalıntı izleme çalışması, farmakolojik preparatları kesin olarak tespit edecektir.
    22:01Yaban Hayatı ve Salgınların İlişkisi
    • Saldaköy Gölü gibi birçok göl, çeşitli göçmen kuşların (ördek, kaz) uğrak noktasıdır.
    • Yeryüzünü sadece insan hayvanına ait değil, yaban hayatı tarihi ve kalabalık kentleşme, yoksunluk ve gıda güvencesizliği (açlık) sorunları vardır.
    • Corona ve SARS gibi virüsler yaban hayatta bulunan hayvanlarda endemik olarak bulunur ve zaman zaman mutasyon geçirerek tür bariyerini aşarak insanlara sıçrayabilir.
    23:45Salgınların Dünyada Yayılışı
    • Dünya Sağlık Örgütü'nün 2006-2012 yılları arasında çıkardığı 55 sayfalık raporda, dünya genelindeki salgınlar listelenmiştir.
    • Hollanda'da Gelanderland bölgesinde 2003'te benzeri bir salgın yaşanmış ve hükümet bu salgını bastırmak için büyük çaba ve para harcamıştır.
    • Amerika'da ALS, Texas, Iowa, New Mexico ve California gibi bölgelerde salgınların sürekli merkezidir.
    24:59Pandemi Krizinin Temel Nedenleri
    • Son 20 yıl içinde lokal ölçekte gerçekleşen yüzlerce salgın, küresel ölçekte yayılma fırsatını bulduğunda şu anki pandemi koronavirüs krizi gibi sonuçlar doğurmuştur.
    • Bu kriz, var olan bir gıda krizinin (veya kapitalizmin) açığa çıkardığı bir durumdur ve geçici değildir.
    • Bu sistem devam ederse, ulaşma gücü yüksek ve ölümcül olabilen başka virüslerle de karşılaşma durumunda kalabiliriz.
    26:02Medya ve Sorunun Eleştirisi
    • Medya bu sorunu sadece tıbbi bir sorun olarak ele alıyor, aşı geliştirme ve yoğun bakım yatakları gibi konulara odaklanıyor.
    • Sorun sadece bir tıbbi sorun değil, çalışmak zorunda olanlar, işsizler ve güvencesiz bir hayatın içinde olanlar için farklı ölçekte yaşanıyor.
    • Salgının ortaya çıkmasını sağlayan nedenleri konuşmaz ve çözmezsek, daha ağır salgınların beklediğini söylemek mümkündür.
    28:17Katkı ve Çözüm Önerileri
    • Yakın gelecekte uluslararası ve ulusal ölçekte bir gıda krizi yaşanabilir, bu da ithal edilen birçok şeyden kaynaklanabilir.
    • Kısa vadede toplum destekli tarım, yerel üreticiyi destekleme, gıda toplulukları ve kooperatifler gibi alternatif politikalar geliştirilmelidir.
    • Siyasi partiler, sendikalar ve demokratik örgütlerin bu alternatiflere destek vermesi ve gelişmesine katkıda bulunması önemlidir.
    31:47Majör Dönüşüm Beklenemez
    • Konuşmacı, büyük bir dönüşüm beklemiyormuş ve kapitalist sistemin yıllar içinde kemikleşmiş, incelmiş bir yapıda olduğunu belirtmiş.
    • Kapitalizm, piyasa ekonomisi, yeni kapitalizm veya neoliberal adıyla bilinen bu sistemi somutlaşmış bir noktadan değil, insanların rızası üzerinden işleyen bir sistem olarak tanımlamış.
    • Majör dönüşümlerin çok zor olacağına inanıyor ancak bu, çaba göstermemiz gerektiğini reddetmediğini vurgulamış.
    33:30Ekolojik Kriz ve Çabaların Önemi
    • Ekolojik tarım, agroekolojik tarım ve hayvan eleştirilerinin doğal hayat için problemli olmasını engellemek için çaba sarf etmek gerektiğini belirtmiş.
    • Makia'daki gözlem noktası atmosferdeki karbondioksit emisyonunu 407 ppm olarak ölçmüş, bu dehşet verici bir noktaya doğru gittiğimizin en güçlü emarelerinden biri olarak değerlendirilmiş.
    • Dünya genelinde bir konsensus ve programa çıkamadığımız, aksine barbarlık taşan rejimlerin yükselişte olduğu belirtilmiş.
    34:47Çöküş Süreci ve Çabaların Önemi
    • Toplumsal hayatın dünya ölçeğinde çöküşü bir anda olmayacak, belki yüzyıllar sürebilecek bir süreç olarak tanımlanmış.
    • İklim krizlerinin yol açacağı çöküş, deprem veya sel gibi anlık felaketlerden farklı olarak uzun süreli bir süreç olarak görülmüş.
    • Çöküş için hazırlık yapmak amacıyla yerel tohum takası gibi faaliyetlerin önemine vurgu yapılmış, bunların gelecekte çöküş sonrası için maya olabileceği belirtilmiş.
    36:58Küçük Faaliyetlerin Önemi
    • Çevre konusunda yapılan mücadeleler, kimyasal kirlilikle mücadele, doğal hayatın varlığını sürdürmesi, ekolojik tarım ve organik tarım gibi faaliyetlerin önemine vurgu yapılmış.
    • Türkiye'de çeşitli kentlerde tohum takas ağları, gıda toplulukları ve kobratifler gibi mayalanma faaliyetlerinin yapıldığı belirtilmiş.
    • Küçük küçük yapılan, yerel ölçekte varlık sürdüren oluşumların ilerisi için çok önemli olduğu ve vazgeçmememiz gerektiği vurgulanmış.
    39:23Küresel Kriz ve Çözüm Olasılıkları
    • Konuşmacı, büyük bir sorunu kökünden çözecek bir dönüşümün olasılığını çok az değerlendiriyor.
    • Küresel ölçekte adaletli bir yaklaşım için her ülkenin katılımı gerekiyor, ancak bu stratejinin uygulanabilirliğini sağlamak için yeterli vaktimiz olup olmadığı emin değil.
    • İklim krizi gibi sorunların derinleşmesi daha hızlı seyrettiğinden, bu krizlara hazırlık yapacak yeterli zamanımız olup olmadığı sorgulanıyor.
    40:33Salgın Tehlikesi ve İklim Krizi
    • Pandemi, Dünya Sağlık Örgütü'nün yıllardır raporlarında belirttiği bir tehlike olarak ortaya çıkmış, bu tür salgın tehlikesi önceden öngörülmüş.
    • İklim krizi ve salgınlar gibi sorunlar, hayatımızı derinden etkileyecek ve ulusal hayatın yıkımına yol açabilecek sorunlardır.
    • Bu krizleri aşmak için bilgi ve yöntemlerimiz var, ancak bu krizi tersine çevirecek bir siyasal irade göremiyoruz.
    43:48Yerel Üretim ve Çözüm Önerileri
    • Yerel ölçekte yapılması gerekenler var; yerel üretim tüketim pratiklerinin ne kadar ekolojik ve gerekli olduğu yıllardır anlatılıyor.
    • Seyahat zorunluluğu artarsa, bölgelerin kendi üretimiyle beslenmek zorunda kalacak, bu durumun çok uzakta değil.
    • Salgın hali toplumsal algıları açtığı ve bu meseleleri konuşmak için elverişli bir ortam oluşturduğu belirtiliyor.
    45:18Organik Tarım ve Çözüm Önerileri
    • Organik tarımın Türkiye'yi doyurabilme potansiyeli, Yonca Demir'in "Organik tarım Türkiye'yi doyurur mu?" başlıklı yazısında bilimsel olarak araştırılmış.
    • Organik tarımın uygulanabilirliği, siyasal irade ve kamusal program gerekliliği vurgulanıyor.
    • FAO'nun 2012'deki çalışmasında, agroekolojik tarımın konvansiyonel tarıma kıyasla bazı bölgelerde daha verimli olduğu gösterilmiş.
    50:49Somut Örnekler ve Organik Tarım
    • Danimarka, 1992 yılından beri uyguladığı programla 2006 yılında sularda yol açtığı kirlilik azaltmasında %50'ye yakın başarı elde etmiştir.
    • Yonca Demir'in çalışması "Türkiye'de Organik Tarım Yapmak Mümkün Mü?" çok kapsamlı bir çalışmadır ve 10.000'lerce veri içeren bir matematiksel modeldir.
    • Çalışma Türkiye'deki coğrafi bölgeler, toprak yapısı ve verimlilik gibi faktörleri dikkate alarak organik tarımın olası sonuçlarını analiz etmektedir.
    52:39Kapitalizm ve Uygarlık Krizi
    • Konuşmacı, kapitalizmin bir krizli sistem olduğunu ve 1600'lü yılların sonu ve kölelik süreciyle başladığını belirtmektedir.
    • Uygarlık krizi kavramı, türsel uygarlığın insan türünün milyonlarca yıl boyunca geliştirdiği kültürel hayatın önümüzdeki on yıllar veya yüzyıllar içinde yok olma ihtimali anlamına gelebilir.
    55:22Gıda Üretimi ve Entropi
    • Konuşmacı, gelecekte gıda tüketiminin hap tarzına dönüştürülebileceğine dair endişeleri reddetmektedir.
    • Entropi kavramı, bir sistemdeki başından sonuna kadar işleyen süreçte açığa çıkardığı kullanılamaz hale gelen enerji miktarını ölçen bir büyüklüktür.
    • Ekolojik iktisat disiplinin kurucularından Nicolas Rogen, iktisadi süreçlerde (tıpik olarak otomotiv üretim süreci) açığa çıkan enerji miktarının ne kadar kullanışsız olduğunu değerlendirmiştir.
    • Gıda üretimi süreçlerinde, kişiye özel veya zenginleştirilmiş gıdalar üretmek, yüksek miktarda entropi ürettikleri için çevresel açıdan sorunlu bir durumdur.
    1:00:55Kapitalizmin Etkileri ve Gıda Üretimi
    • Kapitalizm sistemi insanların arzularını yönetiyor, yeni ihtiyaç alanları tanımlıyor ve bu alanlarda ürünler satın almak için istekler yaratıyor.
    • Reklam, pazarlama ve diğer yöntemler üzerinden işleyen bu sistem, gıda mühendisliği gibi alanlarda ciddi AR-GE'ler yaparak muazzam miktarda enerji harcıyor ve ekolojik yıkımı derinleştiriyor.
    • Gıda maddeleri canlı türlerdir ve hayatta kalmak için gereksinimleri vardır, ancak dünyada sadece birkaç çeşidi yaygın olarak yetiştiriliyor.
    1:03:06Gıda Krizi ve Gelecek
    • Önümüzdeki 25-30 yıl içinde çok sayıda gıda maddesinin artık yetiştirilemez hale geleceğini göreceğiz.
    • Atmosferdeki karbondioksit oranına bağlı artışlar nedeniyle buğday üretiminde dünya genelinde coğrafi bölgeleri değişmekle beraber %5 ile %15 oranda kayıp bekleniyor.
    • Afrika'da emperyalist ülkelerin bakir topraklarına hücum etmesi ve bu krizin kıta bir savaş alanına çevirmesi endişesi var.
    1:05:34Afrika'daki Yıkım ve Örnekler
    • Afrika'daki yıkım, kapitalizmin köleliğe dayalı çıkışının bir sonucudur ve bu süreçte Afrika'nın nüfusu köleleştirilmiştir.
    • "Darwin'in Kabusu" adlı film, Tanzanya'da Victoria Gölü'nde yaşanan bir örneği anlatmaktadır.
    • Victoria Gölü'ne nil levreği (büyük balıklar) katılmış, yerel 230'dan fazla balık türünün kökünü kazıyor ve bu balıklar avrupalı restoranlara ihraç edilirken, Tanzanya'nın nüfusunun bir kısmı kronik açlık çekmektedir.
    1:09:10Elektronik Endüstrisinin Sürdürülebilirlik Sorunları
    • Nil levreği üretim tesisleri, göl kenarındaki havaalanlarına kargo uçakları ile Avrupa ve diğer ülkelere levrek platoları gönderiyor.
    • Gelen uçaklar boş değil, çeşitli silahlarla geliyor ve bunlar paramiliter gruplar tarafından Kongo'ya gönderiliyor.
    • Kongo'da 90'lı yılların başındaki en büyük soykırım yaşanmış ve günümüzde de iç savaş devam ediyor.
    1:09:57Tantana ve Neo Elementlerinin Sürdürülebilirlik Sorunları
    • Tantana ve neo gibi kıymetli elementler dünyada sadece Avustralya ve Kongo'da bulunuyor.
    • Avustralya'da işçilik maliyetleri yüksek ve iş güvenliği yasaları sıkı olduğu için, Kongo'da milyonlarca insan yoksulluk ve kölelik koşullarında çalışarak bu elementleri çıkarıyor.
    • Bu sistem herkesi suç ortağı yapıyor ve elektronik ürünlerimizi kullanırken de bu sorumluluğu paylaşıyoruz.
    1:11:01Sömürgecilik Mekanizmaları ve Sürdürülebilirlik
    • Tanzanya hükümeti Avrupa Birliği'nden 20 milyon dolarlık fon istiyor ve bu fonun karşılığında havaalanını yenilemesi isteniyor.
    • Sömürgecilik mekanizmaları incelmiş halde devam ediyor ve herkesi içine dahil ediyor.
    • Kapitalizm sistemi herkesi kirli yapıyor, ancak ellerimizi temiz tutabilmek ve mücadele etmek önemli.
    1:12:19Sürdürülebilirlikte Kooperatifler ve Topluluklar
    • Dünyada yıkım ve totaliter rejimler olsa da, insanlar bir şeyler yapmaktan vazgeçmiyor ve kooperatifler daha da artıyor.
    • Antalya Gıda Topluluğu gibi WhatsApp grupları şeklinde çalışan, sorumlulukları paylaşan topluluklar var.
    • Karşılaşılan sorunlar ne kadar ağır olursa olsun, iyimserlik kıymetli bir şey ve sorunlara rağmen çabalamak iyimserlik göstermek.
    1:15:18Adil Gıda ve Sürdürülebilirlik
    • Gıda toplulukları ve kooperatifler, hayvan sömürüsüne, mülteci emeği sömürüsüne, çocuk emeği sömürüsüne, kadın sömürüsüne ve cinsiyetçi durumlara dikkat eden "adil gıda" anlayışıyla hareket ediyor.
    • Bu topluluklar toprağın, havanın ve suyun kirlenmemesine özen göstererek gıda temini yapıyor.
    • Adil gıda, gıda krizi ve ekoloji meselesi tüm insanlığı ilgilendiren ciddi konular ve bu kavramın kitleselleşmesi önemli.
    1:18:32Sürdürülebilirlik ve Siyaset
    • Adil gıdaya ancak orta sınıf ve üst sınıflar ulaşıyor çünkü market fiyatıyla organik gıda fiyatı arasında yer alıyor.
    • Sendikalar, siyasi partiler ve sivil toplum örgütlerinin adil gıdaya yönelmesi, bu kavramın kitleselleşmesinde önemli rol oynayabilir.
    • Pandemi döneminde kurulan Antalya Dayanışma Ağı gibi projeler, yoksul mahallelerde ihtiyaç duyulan malları ulaştırmaya çalışıyor.
    1:21:00Gelecek Programlar ve Kitap Önerileri
    • Önümüzdeki hafta başka bir program yapılacak ve iki hafta sonra Adil Gıda, Gıda Topluluğu ve Dayanışma konuları ele alınacak.
    • Bülent Hoca, iklim krizi ve uygarlık krizi konusunu değerlendirmemizi sağlayan birkaç kitap öneriyor.
    • "Yol" adlı kitap, İthaki Yayınları'ndan çıkmış, Cornet Macati tarafından yazılmış ve bir ekosistemin çöküşünü, iklim krizi ve uygarlık krizi neye benzediğini güçlü bir şekilde tasvir etmiş.
    1:24:17Diğer Kitap Önerileri
    • Or Cart'ın "Hac" kitabı, felsefede yaşayan ölüler ve biopolitika felsefenin zombiler üzerinde bir siyasal politika kitabı olarak öneriliyor.
    • İbn Toker Hocanın "Birikimeyen" adlı politika ve sorumluluk kitabı, bireysel ve kamusal düzende ne yapılacağına dair net betimlemeler ve öneriler içermektedir.
    • Program sonunda, Yonca Demir'in "Organik Tarım Türkiye'yi Besler" adlı videosunun WhatsApp grubuna atılacağı duyuruldu.
    1:25:52Gelecek Program Duyurusu
    • Önümüzdeki hafta, karamsar havadan çıkarak Anadolu'nun ilk uygarlıklarını konu alan bir görsel sunum yapılacak.
    • Konuşma bir buçuk saat sürmüş olmasına rağmen, meseleyi tüm yönleriyle konuşabilmek ve sorulara cevap bulmak mümkün olmadı.
    • Konuşmanın sonraki devamları da getirileceği düşünülüyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor