Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, gelişim psikolojisi konusunda kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, gelişim psikolojisi alanındaki temel kavramları ve kuramları sistematik bir şekilde ele almaktadır. İlk bölümde gölgelenmiş kimlik, ipotekli kimlik, iyi çocuk eğilimi gibi kavramlar açıklanırken, ikinci bölümde Piaget'in bilişsel gelişim kuramı, Freud'un psikososyal gelişim kuramı, Erikson'un psikososyal gelişim kuramı, Colberg'in ahlak gelişim kuramı ve Chomsky'nin dil gelişimi kuramı gibi önemli teoriler örneklerle anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca kimlik gelişimi, bağlanma kuramları, olgunlaşma, savunma mekanizmaları, bilişsel gelişim, küçük adımlar ilkesi, paralel oyun ve gelişim ilgisi gibi konular da detaylı olarak işlenmektedir. Her kuram için temel kavramlar, gelişim dönemleri ve örnekler sunulmaktadır.
- Gelişim Psikolojisi Temel Kavramları
- Psikoloji biliminin kurucusu Wundt'tur.
- Gölgelenmiş kimlikte aile ve sosyal çevre baskı uygularken, ipotekli kimlikte birey baskı olmadan ailenin seçtiği kimliği benimser.
- İyi çocuk eğiliminde manevi menfaat söz konusu iken, saf çıkarcı eğilimde maddi menfaat ve başkalarının düşünceleri önemsenmez.
- 00:55Araştırma Yöntemleri ve Gelişim Kuramları
- Boylamsal yöntemde aynı kişi değişik yaşlarda incelenirken, kesitsel araştırmada farklı yaş gruplarındaki denekler aynı zamanda incelenir.
- Kanun ve düzen eğiliminde kanunları benimsediği için uyan kişi, itaat ve ceza eğiliminde cezaya uğramamak için kanunlara uyar.
- Piaget, bireyde doğuştan getirilen ve yaşam boyu görülen değişmez zihinsel işlevler olarak örgütleme ve adaptasyon kavramlarını kullanmıştır.
- 02:10Gelişimin İlkesi ve Mekanizmaları
- İçsel konuşmada çocuk problemi çözmek için sessiz düşünür ve sesli konuşur, monologda ise günlük yaşamda yaptıklarını veya oyunu oynadığında kendi kendine konuşur.
- Bastırmada rahatsızlık veren yaşantı hatırlanmazken, inkarda yaşantı hatırlanır ancak kabul edilmez.
- Gelişimin baştan ayağa ve içten dışa olmasının sebebi, yaşamsal öneme sahip organların daha önceliğe sahip olmasıdır.
- 03:39Piaget'in Bilişsel Gelişim Kuramı
- Birey eski düşüncesinde ısrarcı ise özümlemeye devam eder, düşüncesini değiştiriyorsa uyum kurma gerçekleşir.
- Bir dönemde başarıyla yerine getirilmeyen gelişim görevi, o dönemdeki diğer görevleri ve sonraki dönemlerdeki görevleri de olumsuz etkiler.
- Büyüme atılımı, ergenlik döneminde ergenin hızlı bedensel değişikliklerini ifade eder ve bu atılım nedeniyle dengesiz hareketler ve sakarlıklar görülmesi normaldir.
- 04:14Gelişimin İlkesi ve Öğrenme
- Topla oynayan bir çocuğun tüm vücuduyla topa hakim olmak istemesi, gelişimin genelden özel ilkesi ile ilişkilendirilebilir.
- Özümleme genelleme ile uyumsama ise ayırt etme ile büyük benzerlik gösterir.
- İlkokul kabile çocuklarının 11-12 yaşlarından önce bardağın biçimi değişse bile suyun miktarının değişmeyeceğini ayırt edememeleri yaşantı eksikliği sonucudur.
- 04:54Olgunlaşma ve Gelişim
- Olgunlaşmada öğrenciye gerek yoktur, ancak olgunlaşma hazır bulunuşluk için bir ön koşuldur.
- Kız ve erkek çocuklarda büyüme hızı grafiği 11-15 yaşı arasında kızlar erkekleri bedensel olarak geçerler.
- Çocuklar odaklanmadan uzaklaştıkça ve işlemleri tersine çevirdikçe nesne korunumunu kavrarlar, en son kazanılan korunum hacim korunumudur.
- 05:25Gelişim ve Savunma Mekanizmaları
- Gelişim bir süreci ifade ederken, gelişme bir ürünü ifade etmektedir.
- Bahane bulmadan kişi başarısızlığı ve yetersizliğini kabul eder, yansıtmada ise başarısızlığını başkalarına yüklemeye çalışır.
- Piaget, bilişsel gelişim sürecini olgunlaşmaya vurgu yapan genetik yapıyla açıklamıştır.
- 06:15Gelişimin İlkesi ve Öğrenme
- Piaget'ye göre tüm bilme etkinlikleri özümleme ve düzenlemeyi kapsar.
- İlkokul 1. sınıf öğrencisinin aşağı yukarı kavramını anlamayıp sorması üzerine babasının birbirine yakın büyüklükteki iki nesneyi göstererek anlatması çocuğun zihinsel gelişimine daha uygundur.
- Bireylerin katı, kuralcı ve kurallardan taviz vermeyen kişiliği, anal dönemdeki olumsuz ve yanlış ana-baba tutumları sonucunda oluşmuştur.
- 06:53Kişilik ve Gelişim
- Lise son sınıf öğrencisi olmasına rağmen halen ne yapacağına, ne almak istediğine ve kendisine özgü bir dünya görüşü, geleceği ile ilgili bir plana sahip olmaması, kişiliğin dağınık kimliğe sahip olduğunu gösterir.
- Ebeveynlerdeki aşırı koruyucu tutum, çocuklarda özerklik özelliğinin kazanılmasını engeller.
- 70 yaşındaki bir kişinin sinirli, hırçın ve mutsuz olması, bağırıp çağırıp hiçbir şeyden memnun olmaması, psikososyal gelişim kuramına göre bu kişinin umutsuzluk duygusunu yaşadığını gösterir.
- 07:41Gelişim Kuramları ve Öğrenme
- Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinde estetik gereksinimler, simetrik düzen ve güzellik kavramlarını kapsar.
- Tersine çevirebilirliğe en iyi örnek suyun buza, buzun da tekrar suya dönüşebildiğidir.
- Doğuştan görme engelli bir bireyin yetişkinlik döneminde gerçekleştirilen bir ameliyatla görme yetisini kazanması, ancak bu yetiyi kullanma düzeyi görme problemi olmayan bireylerle aynı seviyeye ulaşamaması yaşantı ile açıklanır.
- 08:15Öğrenme ve Gelişim
- İlköğretimde toplama-çıkarma işlemi somut nesnelerle bağlantı kurularak öğretilmektedir, bu uygulamadaki amaç öğretilecek konunun çocukların gelişim seviyelerine uygun hale getirilmesidir.
- Empati kurma soyut işlemler döneminde başlar.
- Olgunlaşma kuramı, çocukta zaman içinde görülen değişimin, çocuğun bedenindeki özel ve önceden belirlenmiş bir şema veya plana göre ortaya çıktığını savunur.
- 08:50Savunma Mekanizmaları ve Öğrenme
- Yansıtma, savunma mekanizmasında birey olumsuz yaşantının farkındadır ancak onu kabul etmez, bastırmada ise birey olumsuz yaşantı ile ilgili hiçbir şey hatırlamaz.
- Türk eğitim sisteminde öğretmenin dersini önceden planlaması, konuların parçalara bölünmesi ve basitten karmaşığa doğru sıralanması Turn- Rick'in kuramına göre küçük adımlar ilkesi ile açıklanır.
- Barner'a göre bilişsel gelişim tepkilerinin uyarıcılardan bağımsız hale gelmesidir.
- 09:27Ahlak Gelişimi ve Oyun Türleri
- Colberg'in evrensel ahlak ilkesi evresinde kişi ahlak ilkelerini kendisi seçip oluşturur, adalet, eşitlik, insan hakları gibi soyut kavramlar ahlak ilkesinin temelini oluşturur.
- Genellikle 2-4 yaş arasındaki çocukların aynı ortamda aynı oyuncaklarla yan yana oynamalarına rağmen, birbirlerinden ve çevrelerinden etkilenmeden bağımsız etkinlikler yaptığı ve sosyal iletişimin çok az olduğu oyun türü paralel oyundur.
- Vaygosky'ye göre bilişsel gelişim sosyal çevreden kaynaklanır.
- 10:03Bağlanma Türleri ve Gelişim
- Bebeklerin anneleri odadan ayrıldığında aşırı olumsuz tepki verdiği, anneleri geri döndüğünde ise annelerine karşı tepkili ve kızgın davrandıkları görülmüştür.
- Aynı Sword ve arkadaşlarına göre bu bebek güvensiz, kaygılı, direnişli bağlanma türüne sahiptir.
- Üç yaşındaki bir çocuğun yaşıtlarındaki diğer çocukların yapabildiği hareketleri deneme isteğine karşı çıkma, çocuğun özerklik özelliğinin gelişmesine engel olur.
- 10:36Zihinsel Gelişim ve Eğitim
- Gagan zihinsel gelişimi belirli aşamalarla açıklamıştır: kod suzi sözel bağ kurma, uyarıcı zincirleme isaret öğrenme.
- İlköğretim 1. kademe genel olarak çocuklarda cinsel merakın görece azaldığı, bunun yerine öğrenme ve sosyal beceriler kazanma çabalarının öne çıktığı bir dönem olarak ortaya çıkmaktadır.
- Gelişim ile ilgili yapılan araştırmalar, akranlarına göre konuşmayı geç öğrenen çocukların okumayı da geç öğrendiklerini göstermektedir, bu durumu en iyi açıklayan gelişim ilgisi.
- 11:29Piaget'in Bilişsel Gelişim Kuramı
- Çocuklar birbirinden bağımsız olarak öğrendikleri bilgileri ilişkilendirerek yeni bilgiye ulaşır, bu duruma örgütleme denir ve Piaget'e göre doğuştan getirilen bir özelliktir.
- Piaget'e göre özelden özele akıl yürütme, bir çocuğun televizyonda izlediği çizgi filmi kendi evinde de görmek istemesi gibi durumları açıklar.
- Savunma mekanizmaları, doyurulmamış ihtiyaçların iç geriliminden kurtulmak için başvurulan davranışlardır.
- 12:35Diğer Gelişim Kuramları
- Baygoski, bireyin önce sosyal yanının geliştiğini, sonra bilişsel yanının geliştiğini ve bilişsel gelişimin dıştan içe doğru olduğunu vurgulayan bir bilim adamıdır.
- Freud'a göre gelişim dönemleri her dönemde haz veren bölgelere göre açıklanır.
- Erikson'a göre kişilik gelişiminde sosyal ve kültürel çevre önemlidir.
- 14:04Kimlik Gelişimi ve Ahlak
- Psikososyal moratoryum kimlik statüsüne örnek özellikler: değişik arkadaş gruplarına girme, farklı ideolojileri benimseme, yeni giyim tarzları deneme ve değişik meslekleri tanımaya çalışma.
- Piaget'in gelişim kuramı "MIS" şeklinde kodlanabilir ve yaşları 26-12 şeklinde kodlanabilir.
- Piaget'in bilişsel gelişim kavramına göre işlem öncesi dönemde bulunan bir çocuk sınıflandırmayı sadece bir tek özelliğe göre yapabilmektedir.
- 15:38Ahlak Gelişimi ve Dil
- Colberg, ahlak gelişim kuramında doğru-yanlış gibi ikilemler içeren hikayeler kullanmıştır.
- Zeka, kalıtsal ve çevresel etkenlerin ortak etkileri ile belirlenmektedir.
- Piaget bilişsel gelişime yaptığı katkıyı ahlak gelişimine de yapmıştır.
- 17:27Dil ve Bilişsel Gelişim
- Chomsky'ye göre dil öğrenmenin yapıtaşı olgunlaşmadır.
- Piaget'ye göre dil gelişimi ile bilişsel gelişim paraleldir ancak hiçbir zaman dil gelişimi bilişsel gelişimin önünde olamaz.
- Çocuklar parçadan bütüne giden mantıksal işlemleri dört yaşından sonra kavrarlar.