Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci ve Derya Deniz adlı bir konuşmacının fonolojik farkındalık konusunu ele aldığı bir eğitim içeriğidir. Konuşmacılar, fonolojik farkındalığın ne olduğunu ve önemini anlatmaktadır.
- Video, fonolojik farkındalığın tanımı ve becerileriyle başlayıp, bu becerilerin okuma yazma sürecindeki rolünü açıklamaktadır. Fonolojik farkındalığın sözcüklerdeki ilk ve son sesi ayırt etme, yeni kelimeler üretme, gruplara ayırma gibi becerileri içerdiği belirtilmektedir. Ayrıca, fonolojik farkındalığın okuma yazma becerilerinin gelişimindeki önemi, erken okuryazarlık becerilerinin akademik başarıya etkisi ve evde bu becerilerin nasıl geliştirilebileceği konuları ele alınmaktadır.
- 00:08Fonolojik Farkındalık Nedir?
- Fonolojik farkındalık, konuşulan kelimelerdeki her sesi duyabilme becerisi ve konuşmanın bu seslerden oluştuğunu anlamayı içerir.
- Fonolojik farkındalık, bir sözü oluşturan ses birimlerinin farkında olma, sesleri tanıma ve sesler üzerinde değişiklikler yapma becerilerini içerir.
- Fonolojik farkındalık, fonolojik işlem becerilerini gerektirir ve bu beceriler konuşma ve yazılı dilleri kullanırken gerekli olan fonolojik bilgilerdir.
- 01:20Fonolojik Farkındalık Becerileri
- Fonolojik farkındalık becerileri arasında sözcüklerdeki ilk ve son sesi ayırt edebilme, başlangıç ve son sesini eksilterek söyleyebilme, yeni hece ekleme ve kelime oluşturma bulunmaktadır.
- Çocuklara "bir" kelimesinde ilk harfi çıkarıp ne olduğunu, son harfi çıkarıp ne olduğunu, sonuna bir harf ekleyip ne olduğunu veya yeni bir hece ekleyip ne olduğunu sorarak yeni kelimeler üretmelerini bekleriz.
- Fonolojik farkındalık becerisi gelişmiş olan çocuklar, harf ve sözcüklerin söylenişlerini kavrar, sözcüklerin başlangıcı ve sondaki ses farklılıklarını ayırt eder ve sözcüklerin söylenişine ilişkin oyunları oynamaktan keyif alırlar.
- 03:08Fonolojik Farkındalığın Önemi
- İlkokula düşük fonolojik farkındalık becerisi ile başlayan çocukların, sözcüklerin sahip olduğu ses yapısının farkında olan ve sözcüklerdeki seslerle değişiklik yapabilen çocuklara göre okumada daha düşük performans gösterdikleri görülmüştür.
- Fonolojik farkındalık becerisi, güçlü bir seviyede okuma hızı, okuma akıcılığı ve okuduğunu anlayabilmek için yordacıdır.
- Yazmada fonolojik farkındalık çok önemlidir çünkü yazarken dinlediğimiz bir şeyi yazıyoruz, okurken ise görsel becerimiz gelişiyor ve bunu yansıtabiliyoruz.
- 04:31Erken Okuryazarlık ve Akademik Başarı
- Erken okuryazarlık becerinin ileriki yıllardaki akademik başarıyı çok etkilediği belirtilmiştir.
- Okuduğunu anlamadan seslerden bahsedilmesi, özellikle yeni nesil sorular gibi yüksek seviyede matematik sorularını anlamada zorluk yaratabilir.
- Uluslararası sınavlarda matematik, fen okuryazarlık gibi becerilerin olması gerekiyor ve bunlar erken okuryazarlıktaki temel becerilere kadar geliyor.
- 05:20Evde Fonolojik Farkındalık Geliştirme
- Çocukların okuma yazmaya başlaması için evde yapılan çalışmalar önemlidir ve bu süreçte motivasyon düşürücü ifadeler kullanılmamalıdır.
- Okunan kitaplar ve sağlanan öğrenme fırsatları sayesinde fonolojik farkındalık becerisi edinilir ve seslerin yapısını anlamaya başlayan çocuklar erken okuryazarlık sürecinde önemli bir aşama kaydetmiş olurlar.
- Ses temelli cümle yönteminin uygulanması ve okul öncesi dönemdeki teknolojik farkındalık çalışmalarının gerekliliği vurgulanmaktadır.
- 07:31Ebeveynlerin Rolü
- Ebeveynlerin çocuklarıyla çalışırken motivasyonlarını yüksek tutmaları ve keyif alarak çalışmaları yapmaları önemlidir.
- Ebeveynlerin çalışmaları kabus haline gelmemesi gerekir, aksi takdirde ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişki yıkıcı ve kırıcı bir noktaya gelebilir.
- Bu süreçleri doğru yönetmek gerekir, bir şey öğreteceğiz diye bir şeyleri yıkmakla geçmek doğru değildir.