Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, uzun yıllardır Eyüp Sultan beldesini yaşayan bir konuşmacının sunduğu belgesel formatında bir içeriktir.
- Video, Eyüp Sultan'ın Bizans döneminden günümüze kadar olan tarihsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır. İlk bölümde Bizans döneminde "Cosmodion" olarak bilinen bölgenin, İstanbul'un fethinden sonra Ebu Eyyub el-Ensari'nin türbesi etrafında gelişen dini ve manevi merkez haline geldiği, Osmanlı döneminde ise İslam dünyasının dördüncü kutsal ziyaretgahı haline geldiği anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise Fatih Sultan Mehmet'ten sonra asırlarca padişahların Eyüp Sultan Camii'nde kılıç kuşanma törenleri ve caminin manevi önemi ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Eyüp Sultan Camii, Eyüp Sultan Hamamı ve Eyüp Sultan Türbesi gibi önemli tarihi eserlerin detaylı bilgileri, padişahların Sinan Paşa Köşkü'nden kayıkla camiye gelmesi ve camide namaz kılmaları süreci, eski padişahların ibadet ettiği merdivenli koridor ve bölümlerin şimdi kadınlara ayrıldığı bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:01Eyüp Sultan'ın Tanıtımı
- Eyüp Sultan, İstanbul'un kültür merkezlerinden biri olup maneviyatıyla ön plana çıkan, tarihi ve doğasıyla görülmesi gereken bir bölgedir.
- Bu yerleşim birimi kültür merkezi, açık hava müzesi, dini ziyaret merkezi, denizle iç içe alan ve kültür sanat faaliyetlerinin yoğun olduğu bir yerdir.
- Son yüz yıl itibariyle ciddi bir yerleşim alanı olmasıyla günümüzde Eyüp çok önemli bir kimliğe sahiptir.
- 01:16Eyüp Sultan'ın Tarihsel Gelişimi
- 14. yüzyılın başlarında Eyüp beldesinde Haliç'e dökülen iki büyük dere vardı, ancak yoğun iskan dolayısıyla bugün ortadan kalkmıştır.
- İstanbul fetihinden sonraki yerleşmelerle sur dışında teşekkül etmiş ilk kasaba olan Eyüp, Eyüp Sultan Külliyesi'nin inşasıyla Osmanlı hanedanı ve halk arasında büyük bir dini-manevi önem kazanmıştır.
- Bizans döneminde bu bölge Aziz Cosmos ve Damian manastırlarının bulunduğu için Cosmodion olarak adlandırılıyordu.
- 03:00Ebu Eyyub el-Ensari'nin Türbesi
- Bizans banş kentinin Osmanlılar tarafından fethinden sonra yeni adını Hz. Peygamberin sancaktarı Ebu Eyyub el-Ensari'den alan bu semt, İslam alemi için önemli bir metropol olarak gelişme gösterdi.
- Emevi ordusu çekildikten sonra Bizanslıların kabrin korunmasına özen gösterdikleri, üzerine dört sütunla taşınan bir kubbe yaptıkları ve geceleri burada kandil yaktıkları rivayet edilmekteydi.
- Latinler 1204'te Konstantinopolis'i ele geçirdiklerinde Ebu Eyyub el-Ensari'nin türbesi de muhtemelen tahrip olmuş ve zamanla ortadan kalkmıştı.
- 04:45Fatih Sultan Mehmet Dönemi
- 1453'te kuşatma sürerken II. Mehmet'in hocası Akşemseddin'in keramet göstererek bu mezarın yerini keşfettiği ilan edilmiş, bu fethin gerçekleşeceği yolunda önemli bir işaret sayılmıştır.
- Kabrin yeri olarak Akşemseddin'in gösterdiği noktada hemen bir türbe yapılmış, fetihten kısa süre sonra da Eyüp Sultan diye bilinecek olan cami ile medrese inşa edilerek bu yörenin manevi yapısının temelleri atılmıştır.
- Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan cami ve külliyesi Eyüp Sultan yerleşmesinin çekirdeğini oluşturmuş, çevresinde Bursa'dan gelen göçmenlerin ve yörüklerin iskanı ile yerleşme gelişmiştir.
- 05:52Osmanlı Dönemi ve Dönüşüm Süreci
- Osmanlı İmparatorluğu'nun sultanları halife olarak İslam dünyasının dini temsilcisi sıfatına eriştikten sonra Hazreti Peygambere ait kutsal emanetler de Eyüp Sultan'a taşınmıştır.
- Bu dönemde Eyüp Sultan, Mekke, Medine ve Kudüs'ten sonra en kutsal dördüncü İslam ziyaretgahı haline gelecek, tekkeleri, ileri gelen bilgin ve saray mensubuna ait türbeler ve kabristanlarla büyüyecektir.
- 19. yüzyılda Eyüp Sultan ile ilgili asıl gelişme yakın çevresinde ortaya çıkmıştır; Sultan II. Mahmud'un orduyu yenileme çalışmaları sırasında kurulan Rami Kışlası ile Balkan Savaşları nedeniyle buradan gelen göçmenlerin yerleştiği Taşlı Tarla sonraki gelişmelerin ilgi merkezlerini oluşturmuştur.
- 08:10Cumhuriyet Dönemi ve Dönüşüm
- Cumhuriyetin ilk dönemindeki kentlerin planlanması çalışmalarında İstanbul için farklı ülkelerden Batılı uzmanlar plan ve öneriler geliştirmiş, ancak hepsi de Haliç'i bir sanayi alanı olarak görmüşlerdir.
- Güvenlik nedeniyle kutsal emanetlerin de Topkapı Sarayı'na nakledildiği bu dönemde Eyüp Sultan artık bir ziyaretgah, seyir ve mesire yeri değil, imalathaneler, işçi mahalleleri, orta sınıf konutları ve mezarlıklardan oluşan kenar semt haline gelmiştir.
- 1950'lere değin dinsel kimliğin öne çıktığı bir su kenarı yerleşmesi olan Eyüp Sultan, 1950'lerden sonra hızlı bir dönüşüm sürecine girmiştir.
- 09:26Eyüp Sultan'ın Tarihi Eserleri
- Bizans'tan günümüze kadar değişen Eyüp Sultan'da görülmeye değer birçok tarihi eser bulunmaktadır.
- Eyüp Sultan Hamamı, İstanbul'un fethinden sonra ilk yapılan hamam olup, Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Eyüp Sultan Türbe Hamamı daha sonra Mimar Sinan tarafından şimdiki şekliyle yeniden yaptırılmıştır.
- Hamam, 14 Eylül 1510 tarihinde meydana gelen ve Küçük Kıyamet adıyla tarihe geçen büyük depremde yıkılmıştır ve günümüzde restorasyon yapılarak yakın zamanda hizmete açılacaktır.
- 10:48Eyüp Sultan Camii
- Türkiye'de yer alan birçok ibadethane bulunmaktadır ve en ünlü ibadethanelerden biri Eyüp Sultan Camii'dir.
- Eyüp Sultan Camii, Osmanlı mimarisinin temsil edilen en güzel örneklerinden birisi olarak lanse edilir ve İstanbul'un bir ilçesine de Eyüp Sultan denilmiştir.
- Cami, padişahların tarihte kılıç kuşandığı bir camidir ve yıl boyunca yüz binlerce insanın ziyaret ettiği, Eyüp Sultan Çeşmesinden akan suyun kutsal sayıldığı, avlusunu asırlık çınar ağacının süslediği bir külliyedir.
- 12:19Caminin Mimari Özellikleri
- Eyüp Sultan Camii'nin üç tane mimarı bulunmaktadır: Fatih Sultan Mehmet, Mimar Sinan ve Uzun Hüseyin Efendi.
- Cami dikdörtgen bir şekilde inşa edilmiştir, mihrabı çıkıntılıdır ve etrafında yarım kubbe bulunmaktadır.
- Caminin bir ana olmak üzere toplam yirmibir tane kubbesi ve iki tane minaresi bulunmaktadır, avlunun ortasında ise bir adet çadırvan yer almaktadır.
- 13:28Eyüp Sultan Türbesi
- Eyüp Sultan Türbesi, bu devasa külliyenin kalbidir ve türbeden içeriye girmek için bir kapıdan girip bekleme yapmadan diğer kapıdan çıkılıyor.
- Türbenin iç duvarları ve camiye bakan kısmı 16. ve 19. yüzyıllardan kalma Kütahya ve İznik çinileri ile kaplıdır.
- Mezar odasının orta kısmında Selim döneminde gümüş şebeke ile kaplanan ahşap sanduka bulunmaktadır ve türbenin iç kısmındaki levhalar değişik dönemlerde hattatlar ve padişahlar tarafından yazılmış ve oraya astırılmıştır.
- 15:53Eyüp Sultan Camii'nde Kılıç Kuşanma Geleneği
- Fatih Sultan Mehmet'ten sonra asırlarca padişahlar Eyüp Sultan Camii'nde kılıç kuşanmışlardır.
- Bu geleneği Fatih Sultan Mehmet Han başlatmış, ilk kılıcı Fatih'e Akşemseddin kuşatmıştır.
- Padişahlar Sinan Paşa Köşkü'nden kayıkla Bostan İskelesi'ne gelir, camide iki rekat namaz kılar ve Şeyhülislam kılıcı kuşatırdı.
- 16:22Caminin Günümüzdeki Durumu
- Eskiden padişahların ibadet ettiği yere çıkan merdivenli koridor ve devamındaki bölüm şimdi kadınlara ayrılmıştır.
- Eyüp Sultan Camii'ne geldiğinizde bu caminin maneviyatını hissedeceksiniz.