Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, esnemenin nedenleri ve özellikleri hakkında bilimsel bilgiler sunan eğitici bir içeriktir. Videoda Provane adlı bir psikolog ve Hipokrat gibi bilim insanlarının çalışmaları da aktarılmaktadır.
- Video, esnemenin ne zaman ve neden yapıldığını açıklayarak başlıyor ve ardından esnemenin nedenleri üzerine yapılan çeşitli araştırmaları inceliyor. Esnemenin oksijen alma, beyni soğutma, bulaşıcı olma gibi özellikleri detaylı şekilde anlatılıyor. Ayrıca esnemenin anne karnında başladığı, vücut sıcaklığını etkilediği, duygusal bağlarla ilişkisi ve farklı durumlarda (stres, sınav öncesi) nasıl değiştiği gibi bilgiler de paylaşılıyor.
- 00:01Esneme Nedenleri
- Esneme uyku, yorgunluk, sıkkınlık, esneme, stresli durumlar, atletlerin koşuya başlamadan önce veya sanatçıların konser öncesi gibi çeşitli durumlarda gerçekleşir.
- Anne karnındaki bebekler bile esnemektedir.
- Esneme nedeni konusunda yüzyıllardır çeşitli araştırmalar yapılmış ancak net bir sonuca ulaşılamamıştır.
- 00:24Oksijen Teorisi
- Bazı araştırmalara göre esnemenin nedeni daha fazla oksijen alıp vücutta biriken karbondioksiti dışarı atmaktır.
- Kapalı ortamlarda ve kalabalıkta esneme nedeni anlamlı görünse de, Provane adlı psikologun deneylerinde fazladan oksijen verip karbondioksiti azaltmasına rağmen insanların esnemesine engel olamamıştır.
- Esnemek gerçekten bulaşıcıdır ve Provane'a göre insanların yüzde elli'si karşısındaki esneyince esnemeye başlar.
- 01:20Beyin Soğutma Teorisi
- Yeni bir araştırmaya göre esnemenin yorgunluk ya da sıkkınlıkla bir ilgisi yoktur.
- Esnemenin sebebi beyni soğutmak ve bu şekilde beynin daha doğru çalışmasını sağlamaktır.
- Esneme ile beraber kalp atış hızı ve kan akışı artar, bu da beyni büyük miktarda hava ile serinlemesine yardımcı olur.
- 01:48Esneme Hakkında Bilgiler
- İnsanlarda esneme anne karnında başlar ve anne karnındaki bebeklerin esnemesinin akciğer ya da beyin gelişimlerine destek olduğuna inanılır.
- Vücuttaki ısı uykudan önce ve sonra bir miktar yükselmektedir, bu ısı yükselişi esnememizi açıklayabilir.
- Esneme genellikle irademiz dışında gelişir ve ağzımız kapalı ise esneyemeyiz.
- 02:18Esneme ve Hayvanlar
- İnsanlar dışında kedi, köpek gibi birçok hayvanda esnemektedir.
- Esneme aynı zamanda vücudun kendini sakinleştirme yollarından birisidir.
- Esneme ile ilgili ilk çalışma 2500 yıl önce Hipokrat tarafından yapılmıştır ve Hipokrat'ın araştırma sonucuna göre esnemek, ateşli hastalık sonrası vücutta biriken kötü havanın temizlenmesine yardımcı oluyordu.
- 02:43Esneme Bulaşıcılığı ve Diğer Faktörler
- Esnemenin bulaşıcı etkisi en fazla aile ya da arkadaşlar içinde görülmektedir, duygusal bağımız olmayan kişilerden oluşan topluluklarda bu etki azalmaktadır.
- Bazı bilim insanlarına göre stres ve kaygı yaratan durumlarla beraber beynin kimyasal yapısı değişir ve kişi ortalama altı saniye boyunca esner.
- Empati kurma yeteneği yüksek olan kişilerin diğerlerine oranla esnek birisinden daha fazla etkilendiği söylenir, otistik çocukların başkalarının esnemesinden fazla etkilenmediği söylenir.
- Başın sıcaklığı düşükse daha az esnersiz, kafalarına sıcak su torbası konan denekler karşısındakiler esneyince yüzde kırkbir oranında esnerken, kafalarında soğuk su torbası konan deneklerde bu oran yüzde dokuz olmuştur.