Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Hayvancılık Rehberi" programının Erzurum'da çekilmiş bu bölümünde, sunucu Profesör Doktor Armağan Hayırlı ve bir hayvancılık uzmanı ile çadır ahırları ve hayvancılık sektörü hakkında kapsamlı bir röportaj gerçekleştirilmektedir.
- Video, çadır ahırlarının avantajları ve dezavantajları, hayvan beslenmesi, Simental ve Holstein ineklerinin karşılaştırması ve Türkiye'deki hayvancılık sektörünün güncel durumu üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, çadır ahırlarının termoral zon, temiz hava ve havalandırma avantajları ile kar yükü ve sıcaklık stresi gibi dezavantajlarını ele alırken, hayvancılık işletmelerinde maliyet düşürme stratejileri ve ırk seçimi konularında da bilgiler paylaşmaktadır.
- Videoda ayrıca, son üç yıl içinde Türkiye'deki hayvancılık sektöründeki inişli çıkışlı seyir, kaba yem sorunları, süt fiyatları ve işletme sahiplerinin hayvan sayısını azaltma kararları gibi güncel konular da tartışılmaktadır. Hayvancılık sektörünün bir sosyal politika değil, iktisadi bir faaliyet olduğu vurgulanarak, ülkenin farklı bölgelerinde hangi hayvan ırklarının üretilmesi gerektiği konusunda planlama yapmanın önemi anlatılmaktadır.
- Çadır Ahır Programı Tanıtımı
- Program, Erzurum'da Profesör Doktor Armağan Hayırlı ile çekiliyor.
- Çadır ahır konusundaki sorulara cevap verilecek ve kaliteli kaba yemle hayvan besleme konusu anlatılacak.
- Programda Türkiye'nin ilk çadır ahırlarından biri incelenecek.
- 01:15Hayvanın Termoral Zonu
- Hayvanın yaşayabilmesi için termoral zon (sıcak-soğuk aralığı) eksi on ile artı yirmi derece arasındadır.
- Bu aralıkta hayvan ısınmak veya serinlemek için ekstra hareket etmek veya yem yemek zorunda kalmaz.
- Eksi on derecenin altına inildiğinde hayvan yaklaşık 300-400 gram kuru madde tüketmeye başlar.
- 02:16Soğuk Stres ve Hayvan Sağlığı
- Soğuk stres altında, yem tüketimi sabit tutulduğunda hayvanın ketosis olduğu görülmüş.
- Eksi onbeş derecenin altından itibaren hayvanın üşüdüğüne dair çalışmalar vardır.
- Eksi otuz derecenin altındaki derecelerde vücut ısısı 37,5-35 dereceye indiğinde ölümcül soğuk oluşur.
- 03:44Hayvanın Hissettiği Isı Faktörleri
- Hayvanın hissettiği ısıyı belirleyen üç faktör vardır: rüzgar, nem oranı ve havanın kendi sıcaklığı.
- Hayvanın hissettiği ısının %95'i çevresel faktörler, %5'i ise sindirim sistemindeki olaylardır.
- Soğuktan koruma için cereyan, ıslaklık ve rüzgardan korunması gerekir.
- 05:34Soğuk ve Sıcak Şartlarda Hayvan Besleme
- Kış döneminde hayvanı ısıtmak için kaba yem, tahıl taneleri, yağlı tohum küsmeleri ve yağ verilebilir.
- Kaba yem yediğinde hayvan ısınır, fabrika yemi ve arpa yediğinde üşür.
- Saman, yonca ve hasıla biçilmiş ot gibi metan gazı oluşumuna sebep olan besinler hayvanı ısıtır.
- 06:49Çadır Ahır Sisteminin Zayıf Yönleri
- Çadır ahır sisteminde personelin çalışması açısından uygun değil, ısınma söz konusu değil.
- Dışarıyla içerideki sıcaklık aynı olduğundan, eksi onbeş derecenin altına inildiğinde dışkılar donmaya başlar.
- Donan zemin, hayvanlar için basılması uygun olmayan, taştan beter bir zemine dönüşür.
- 09:13Çadır Ahırların Avantajları
- Hayvanları hasta eden ve solunum sistemi hastalıklarına götüren şey soğuk değil, havanın oksijen kalitesidir.
- Kapalı ahırlarda havanın kirliliği pek çok solunum sistemi hastalığına yol açar, ancak çadır ahırlarda temiz hava ve yüksek hava kalitesi avantaj sağlar.
- Çadır ahırların aydınlık olması, hayvanların gözle görülmesi açısından ergonomik avantaj sağlar.
- 10:18Işık ve Hayvan Davranışları
- Kanada ve İsveç'te karanlık dönemlerde elektrik kullanılarak gün uzunluğu ayarlanarak süt verimine olumlu etki sağlanmış, ancak elektrik gideri artan süt verimi karşılamamıştır.
- Işık, süt veriminden daha çok hayvanların cinsel davranışlarına etki etmektedir.
- Karanlık ortamda hayvanların kızgınlıklarının daha düzensiz olduğu ve döl verim oranlarının daha düşük olduğu çalışmalarla gösterilmiştir.
- 11:58Çadır Ahırların Sıcaklık Sorunu
- Çadır ahırların sıcak bölgelerde de kullanılabilirliği, Erzurum'da son iki yıl içinde yaşanan sıcaklık stresiyle ortaya çıkmıştır.
- Yazın ahırın yan tarafları açılarak havalandırma sağlanmazsa, içeride sıcak hava yoğunlaşır.
- Çadır ahırların kenarındaki açılır kapakların tasarlanmasının önemli olduğu, aksi takdirde hava yoğunlaşacağı belirtilmiştir.
- 13:12Kar Yükü Sorunu
- Erzurum'da bir metre kar yağabileceği belirtilse de, çadır ahırların çatı tasarımı karın kaymasını sağlar.
- Bazı durumlarda sulu kar yağıp çatıda tutunabilir, ancak bu durumda da çadır ahırın dayanıklılığı göstermiştir.
- Yedi yıl içinde sadece bir kere ciddi bir fırtına sonucu küçük bir delinme oluşmuş ve yamama ile tamir edilmiştir.
- 14:41İşletmenin Ekonomik Durumu
- Son üç yıl içinde Türkiye'nin hayvancılığına inişli çıkışlı seyirler gelmiş, süt, et, damızlık hayvan ve kurbanlık fiyatlarında büyük değişiklikler yaşanmıştır.
- İşletmede 2012 yılında gelen 120 adet gebedive hayvanın yaklaşık 26 tanesi hala işletmede, diğerleri onların yavrularıdır.
- Erzurum'da üç yıl boyunca kaba yem sorunu yaşanmış, ancak bu yıl ot bolluğu yaşanmış ve işletmede 2000 ton ot silajı yapılmıştır.
- 17:01Hayvan Sayısının Azalması ve Ekonomik Sorunlar
- İşletmede hayvan sayısı üç sene önce 82 iken şu an 71'e düşmüştür.
- Süt fiyatı sabitken, otun tonu fiyatı önceki yıl 800 TL iken bu sene 400-600 TL arasında, dolar kuru ise 2,85'ten 5,30'a çıkmıştır.
- Tarım Bakanlığı'nın boğa teşviği kalktığı için insanların üretime destekleyici motivasyonu azalmıştır.
- 18:14Genetik Kalite ve Hayvanlar
- İşletmedeki boğalar sayesinde tarayıcıların genetik kalitesi artmış ve bu hayvanlar çevredeki işletmelere dağıtılmıştır.
- Genetik potansiyelin taşraya yayılması için bu tarz işletmelerin erkek hayvanlarının değerlendirilmesi çok önemlidir.
- İşletmede uzun ömürlülük hesabı yapılarak hayvanlar tercih edilmektedir.
- 19:37İşletmede Yeni Strateji
- İşletmede artık sütün ve hayvanın fiyatına bakılmıyor, farklı stratejiler benimseniyor.
- Geçtiğimiz üç yıl içinde süt fiyatları ve maliyetler artmış, elde edilen gelir azalmış.
- İşletmenin devamlılığı açısından hedefler değişmiş, hayatta kalmak için farklı yaklaşımlar benimsenmiş.
- 20:21Hayvan Seçimi ve Satış Stratejisi
- Süt bir gelir kaynağı olmasına rağmen, hayvan sayısını korumak için bazı hayvanlar satılıyor veya kesiliyor.
- Fiziğinde anormallik olan, meme yapısı bozulmuş veya tırnak yapısı bozulmuş hayvanlar satış veya kesim listesine alınıyor.
- Konformasyon (yapısal bütünlük) sahip hayvanlar tercih ediliyor, rantable (karlı) süt vermiyorsa hayvanlar satılıyor.
- 21:32Hayvan Yönetimi ve Maliyet Düşürme
- Hayvanların gebelik durumuna göre değerlendiriliyor, laktasyon (süt verim) süresi ve doğum tarihleri göz önünde bulunduruluyor.
- Gebelikteki hayvanların doğum ve yavru sütten kesilme süreçleri hesaba katılarak kararlar veriliyor.
- Sütten kesilen hayvanların değeri 4000 TL civarında olduğu için, zarar edilmeden hayvanları gebeyken satmayı planlıyorlar.
- 22:58Planlı Hayvancılık ve Piyasa Dikkatleri
- 10 yıl önceki benzer krizlerde plansızlık sonucu Türkiye'den hayvanlar satılmış, piyasa açıldığında tekrar hayvan almak zorunda kalmış.
- İşletmede anaç sayısının daha fazlası oranında genç dişi hayvanlar var, bu sayede yurt dışına gitmeyecekler.
- Türkiye'de hayvanların kesilmesi durumunda piyasa açıldığında hayvan fiyatları 20.000 TL olabilir ve tekrar hayvan almak zorunda kalınabilir.
- 24:35Yem Maliyeti Düşürme Stratejisi
- Yem firmasına her ay ödeme yapmaktan yoruldukları için yem maliyetini düşürme stratejisi benimsediler.
- Hayvanlara 15-30 kg silaj, 11 kg mısır silajı, 3 kg yem ve 6 kg ot vererek günlük yem maliyetini düşürdüler.
- Bu yöntemle süt verimi 23 litreden 15 litreye düşürdüler, ancak bu hayvanlardan 28-37 litre süt alabileceklerini belirttiler.
- 26:05Genetik Kalite ve Döllenme
- İyi genetik potansiyel yakaladılar ve kaliteli spermalar kullanarak Avrupa'daki kadar kaliteli düveler ürettiklerini belirttiler.
- Süt fiyatları arttığında veya fabrika fiyatları düştüğünde süt üretmeye devam edeceklerini söylediler.
- Eskiden buzağılama aralıkları 363 gündür.
- 26:57Hayvan Besleme ve Üretim Süreçleri
- Buzağılama aralığı yaklaşık 390 güne çıktı ve 400 güne kadar uzayabilir.
- Eski zamanlarda hayvanları yılda bir gebe bırakmak için daha kısa sürede gebe bırakmak isteniyordu.
- Holstein hayvanları stresli besleme ve bakıma dayanamaz, ihtiyaçları daha fazla ve profesyonel bir bakıma ihtiyaç duyar.
- 28:02Simental ve Holstein Karşılaştırması
- Holstein üreticileri genellikle günlük ortalama 30 litre süt alırken, bazıları 40-50 litre alabiliyor.
- Simentalin genetik kapasitesi günlük 25 litre süt, Holstein'in ise aynı ayarda 35 litre süt üretmesi beklenir.
- Simental, kendi kendine kontrolü eline alabilen ve daha esnek bir stres toleransına sahip bir hayvandır.
- 29:32Kriz Dönemi ve Hayvancılık Stratejileri
- Kriz döneminde Holstein üreticileri Simental üreticilerine göre daha olumsuz etkilenecektir.
- Simental hayvanları, süt üretimi durdurulduğunda kuru dönem yemi verilerek kurban veya yavrularını kendilerine baktırarak korunabilir.
- Doğu Anadolu'da hayvancılık yapanların süt ağırlıklı hayvancılık yapmak istemeleri yanlış bir yaklaşım olabilir.
- 31:44Ekonomik ve Ekolojik Bakış Açısı
- Ekolojik sistemin aykırısında hareket etmek yanlıştır, ekolojik sistem doğru olanı yönlendirir.
- Bu işletme şekliyle para kazanmak zor, yavruları satın almak ayakta kalmak için zor olabilir.
- Hayvancılığın düzelebilmesi için insanların yiyecek hammaddesinde değişiklik olması gerekebilir.
- 33:00Hayvancılıkta Tedavi ve Seçim
- Hayvanların sağ arkalarında problem varsa, verilerine bakılarak tedavi edilecek veya gönderilecek.
- Süt verimi düşük, samal gün sayısı uzun olan hayvanlar tedavi edilmeyecek ve gönderilecek.
- Hayvanlardan kurtulmak, yük olan ve günübirlik geliri götürmeyen hayvanları elden çıkarmak zararını azaltır.
- 34:16Kriz Döneminde Avantajlar
- Kriz dönemlerinden yeni şeyler yaparak, Türkiye'de herkesin yaptığını yapmayarak avantaj elde edilebilir.
- Bilim adamları da kriz ortamından çıkmıştır, zorluklar düşünmeyi ve icat etmeyi teşvik eder.
- Devletin tarım ve hayvancılığın bir sektör olduğunu, planlanması gerektiğini vurgulamak gerekir.
- 35:32Hayvancılık Politikası
- Hayvancılıkta bölgesel ihtiyaçlar belirlenmelidir, hayvanlara yapılan tedavilerin biyolojik çerçevesiyle pazarlık olmaz.
- Dünyada Avustralya ve Yeni Zelanda dışında ciddi anlamda hayvansal ürün satarak para kazanan ülke yoktur.
- Türkiye'de hayvancılık politikası genellikle sosyal politika olarak görülürken, aslında bir iş olarak değerlendirilmelidir.
- 36:20Hayvancılık Havza Modeli
- Metropollere yakın bölgelerde ırk seçimi konusunda hassas davranırsak, doğu Anadolu gibi bölgelerde de ırk konusunda hassas davranırsak süt arzını kontrol edebiliriz.
- Devletin hayvancılık mekanizmasında kimler üretici olacak, kimler başarısız olacak ve başarısız olma sebepleri belirlenmelidir.
- Hayvancılıkta havza modeli uygulanmalı, ülkenin ihtiyaçlarına göre hangi bölgelerde hangi hayvanların üretilmesi gerektiği belirlenmelidir.
- 39:18Hayvancılıkta Planlama ve Tasnif
- Ülkenin ne kadar damızlığa ihtiyacı varsa tasnif edilmeli, kimin ne yaptığının belli olması gerekir.
- Üreticilerin tohumluk boğa, damızlık düve veya süt üreticisi olarak tanımlanması gerekir.
- Hangi bölgelerde hangi hayvan ırkları beslenmeli, kim süt üretmeli, kim et üretmeli, kim damızlık üretmeli konuları belirlenmeli ve programlar yeniden yazılmalıdır.