Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TR724 YouTube kanalında Mehmet Efe Çaman'ın "Erdoğan Rejimi, Akademi ve Akademisyenler" başlıklı yazısının okunduğu bir içeriktir. Mehmet Efe Çaman, Almanya'da 15 yıl yaşadıktan sonra Türkiye'ye dönen ve akademisyenlik yapan bir akademisyendir.
- Video, Türkiye'nin akademik özgürlük endeksi sıralamasındaki düşüşünü ve bunun nedenlerini ele alıyor. Çaman, 2016'dan sonra Türkiye'nin demokrasi, hukuk, özgürlükler ve insan hakları açısından düşüşünü, ekonomik göstergelerdeki gerilemeyi ve akademisyenlerin ülkeyi terk etmesini anlatıyor. Ayrıca, Erdoğan'ın akademisyenleri Türkiye'ye davet etmesine rağmen, Türkiye'nin Kuzey Kore ve Türkmenistan gibi otoriter rejimlerle aynı grupta yer aldığını ve bu ortamda bilim ve teknoloji üretiminin mümkün olmadığını vurguluyor.
- 00:05Türkiye'nin Akademik Özgürlük Endeksi Durumu
- Erdoğan Türkiye dışındaki akademisyenleri Türkiye'ye davet ederken, akademik özgürlük endeksi sıralamasında Türkiye serbest düşüşte.
- Türkiye demokrasi, hukuk, özgürlükler ve insan haklarına ilişkin tüm sıralamalarda en dipte, ekonomik göstergelere ilişkin verilerde de listelerin sonunda yer alıyor.
- Özgür ve müreffeh olmayan Türkiye, dışarıya en çok göç veren ülkelerden biri haline gelmiş, özellikle eğitimli ve kalifikasyonu olan genç insanlar ülkeyi terk ediyor.
- 01:10Ekonomik ve Sosyal Sorunlar
- Yabancı sermayenin ve yerli sermayenin Türkiye'den kaçışı, sermayenin kendisini güvende hissetmek istemesi ve yatırımcıların risk gördükleri ortamlara yatırım yapmaması nedeniyle gerçekleşiyor.
- Milyoner kaçışı olgusu da benzer eğilimler gösteriyor; varlıklı bireyler istikrarsız ve güvensiz ülkelerde birikimlerini tutmak istemez, güvenli limanlara transfer etmek ister.
- Bu ortam, akademik araştırma ve bilimsel üretim bakımından hem demokrasi, özgürlükler hem de maddi ekonomik veriler açısından çok olumsuz bir durumu ortaya koymakta.
- 02:00Akademisyenlik Mesleğinin Koşulları
- Erdoğan akademisyenlere Türkiye'ye gelin diyor, oysa Türkiye'deki nitelikli akademisyenler de fırsatını bulup Türkiye'den kaçmaya çalışıyor.
- Akademisyenlik mesleği ancak özgürlüklerin garanti altına alındığı, insan haklarına uyulan, hukukun yerleştiği, istikrarlı sosyo ekonomik bir ortamda yapılabilir.
- Sosyal medya paylaşımları nedeniyle, gazete yazıları veya medyada eleştiri yapmasından ötürü iktidara değil, muhalefete yakın olduğu gerekçesiyle akademisyenlerin ve diğer düşünsel emek yoğunluklu alanlarda çalışanların takibata uğradığı bir ortamda bilim ve teknoloji üretilemez.
- 02:41Akademik Özgürlük Endeksi Verileri
- 2023 akademik özgürlük endeksi verilerine göre Türkiye 179 ülkenin değerlendirdiği bu endekse göre 166. sırada yer alıyor.
- Türkiye ile aynı grupta Kuzey Kore gibi, Türkmenistan gibi tam otoriter veya totaliter rejimler yer alıyor.
- 2012'de 0,48 olarak orta sıralarda yer alan Türkiye, 2023 itibarıyla 10 yıl kadar bir süre zarfında serbest düşüşle 0,8'e gerileyerek en az özgür olan kümeye düştü.
- 03:48Akademisyenlerin Türkiye'ye Gelme Nedenleri
- Akademisyenlerin Türkiye'ye gelme nedenleri arasında tutuklanma, mobbing, yoksulluk, torpil ve kötü yönetim, sansür, baskılar, zulüm, tehditler ve kleptokrasi bulunuyor.
- Keyfi akademik yükseltme uyguları, liyakat değil torpilin egemen olduğu fitne fesat yuvası, toksik üniversiteler ve ilk 500'e girebilen bir tek üniversitenin olmadığı bir akademiye gelme nedenleri arasında yer alıyor.
- Sekiz binden fazla akademisyenin bir gecede işinden atıldığı, keyfi, anayasa ve yasalara aykırı KHK'ların demokrasinin kılıcı gibi akademisyenlerin kafasının üzerinde sallandığı bir ortama gelme nedenleri arasında yer alıyor.
- 05:00Türkiye'nin Geçmişi ve Günümüzü
- Türkiye hep böyle bir ülke değildi; 2006'da Avrupa Birliği'ne giriş müzakereleri başlamış, sivil siyasetin, insan haklarının ve hukuk devletinin geliştiği, hızlı uyum paketlerinin ve demokratikleşme reformlarının yapıldığı bir Türkiye vardı.
- Bu ülke yabancı sermayeyi, yatırımları, firmaları bir mıknatıs gibi çekiyordu ve Türkiye'nin gelişim öyküsü bir vaka olarak ders kitaplarında ve derslerde anlatılıyordu.
- Sanatta, sporda, bilimde, edebiyatta, ekonomide, altyapıda ve üretimde ciddi mesafeler kat edilmişti; Euro vizyonu, Nobel edebiyat ödülü, küresel spor alanlarında kazanılan başarılar ve Kürt sorununu siyasi ve müzakere yöntemi ile çözme yolunda mesafeler kat eden bir ülkenin vatandaşlarıydık.
- 06:32Konuşmacının Kişisel Deneyimi
- Konuşmacı, sosyal medyada Erdoğan'ın davetini eleştiren bir paylaşım yaparak kendi Türkiye deneyiminden yola çıkarak genç akademisyenlere 2006'da yaptığı hatayı yapmamalarını önermiş.
- Konuşmacı, Alman vatandaşlığını bırakıp Türk vatandaşlığına geçerek Türkiye'de kamu üniversitelerinde devlet memuru olarak çalışabilmek için Türk vatandaşı olma zorunluluğunu karşılamış.
- Dokuz yıl görev yaptığı kariyerinde tek bir kez bile soruşturma geçirmemiş, disiplin notu 10 üzerinden 10'du ve bölüm başkanı, bölüm başkan yardımcısı, senato üyesi ve fakülte dekanı gibi akademik-idari görevlerde bulunmuş.
- 08:33Eleştirel Tutum ve Sonuçlar
- Konuşmacı, sürekli bir saldırı altındayken, eleştirel tutumundan dolayı aşağılık kompleksine sahip olmakla, vatana ihanetle suçlanıyor.
- Konuşmacı, 19 yaşından 34 yaşına kadar lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimlerini Almanya'da aldığını, tüm diplomalarının Alman üniversitelerinden olduğunu ve atamaların, yükselmelerin, unvanların her birinin şeffaf olduğunu belirtiyor.
- Konuşmacı, Türkiye'de akademisyen barınamaz, akademik üretim yapılamaz, bilim ve teknoloji bu tür bir ortamda ancak hayaldir ve Türkiye'de gençlere akademik bir eğitim verilemez diyor.