Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bilinçli Tüketici" programında sunucu Alptekin Bey, özel eğitim kurumunun müdürü Seher Kısa Ağıl, engelli öğrenci Aynur Karaca ve diğer eğitimciler ile bir röportaj gerçekleştiriyor.
- Video, Türkiye'deki engelli vatandaşların yaşadığı sorunları ele alıyor. Engelli bireylerin günlük hayatta karşılaştığı fiziksel engeller (rampa, asansör, tuvalet sorunları), eğitim fırsatlarındaki eksiklikler, iş bulma zorlukları ve toplumun engelli bireylere yönelik bakış açısının değişmesi gerektiği konuları tartışılmaktadır. Ayrıca, engelli çocuklar için yapılan servislerde yaşanan sorunlar ve Avrupa'daki örneklerin Türkiye'de nasıl uygulanabileceği de konuşulmaktadır.
- Röportajda engelli maaşının kesilme sebepleri, engelli kontenjanının özel sektörde uygulanmaması, okullardaki kaynaştırma sistemi, velilerin önyargıları ve engellilere yönelik acıma duygusunun yanlışlığı gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, Türkiye'de engelli eğitiminde iyi olduğu ancak toplumun genel bakış açısında geride kaldığını vurgulayarak, engelli bireylerin toplumsal ve eğitim hayatındaki zorlukların çözümü için öneriler sunmaktadır.
- 00:21Engelli Vatandaşların Sorunları
- Program, engelli vatandaşların sorunlarını ele alıyor ve konuklar olarak özel eğitim kurumunun müdürü Seher Kısa Ağıl ve engelli bir öğrenci Aynur Karaca yer alıyor.
- Engelli vatandaşların maaşları kesildiği, istihdam konusunda mağduriyetler yaşadığı ve belediyelerden gelen isteklerin henüz karşılanmadığı belirtiliyor.
- Engelli vatandaşların kentte rahatça tek başına gezmesi gerekiyor ancak bu konuda henüz yeterli ilerleme sağlanamamış.
- 01:35Engelli Ailelerin Yaşadığı Zorluklar
- Engelli ailelerin yaşadığı sorunlar, önce kendi ailelerinde kabullenme aşaması, sonra toplum tarafından kabul görme aşaması olarak iki aşamadan oluşuyor.
- Fiziksel engelli öğrencilerin karşılaştığı problemler arasında sokaklarda engelli rampaları, asansör sorunları, restoran ve kafeteryalarda tuvalet sorunları bulunuyor.
- İzmir'de engelli okul servisleri yetersiz ve engelliye uygun dizayn edilmemiş araçlar kullanılıyor.
- 03:14Milli Eğitim'in Sorumluluğu
- Milli Eğitim'in sözleşmelerinde engelli vatandaşlara uygun dizayn edilmiş servislerin olması gerekiyor ancak İzmir'de böyle araçlar bulunmuyor.
- İhale yapan kurumların özellikle Milli Eğitim'in bu konuda takipsizlik yaptığı ve bu konuda temizlenmesi gerektiği belirtiliyor.
- Engelli okullarda servislerin düşük ücretle ihaleyi alması nedeniyle ders saatlerine uygun gelmediği iddia ediliyor.
- 04:48Engelli Bireyin Deneyimi
- Aynur Karaca, 36 yaşında bedensel engelli bir vatandaş olarak kendini tanıtıyor ve kentte tek başına istediği yere gitme zorluğunu dile getiriyor.
- Aynur, tek başına otobüse binmek, kafeteryaya gitmek ve sinemaya gitmek istediğini ancak bunu yapamadığını belirtiyor.
- Türkiye'de engelli vatandaşların %80'i bulunuyor ve bu sayı 10-15 milyon civarında olabilir, ayrıca beş dakika sonra herkes bir engelli adayı olabilir.
- 06:53Engelli Maaşının Kesilme Sorunu
- Konuşmacı, 16 yaşında bir kurşun sonucu bedensel engelli olduğunu ve engelli maaşı sorunu yaşadığını belirtiyor.
- Engelli maaşının kesilme sebebi, aile geliri hesaplanırken engelli maaşı da dahil edilmesi ve belli bir ücreti geçerse maaşın kesilmesi.
- Konuşmacı, engelli maaşı kesilmesinin yanında, engelli çalıştırma zorunluluğunu yerine getirmeyen iş yerlerinin olduğunu ve özellikle tekerlekli sandalye kullanan engellilerin tercih edilmediğini söylüyor.
- 08:25Engelli Kişilerin Yaşadığı Zorluklar
- Konuşmacı, Bayraklı'da yaşadığı yerde kaldırımların engelli kişiler için uygun olmadığını, özellikle Narlıdere'de sarı çizgiler olmasına rağmen kaldırımın ortasında direk olduğunu belirtiyor.
- Tek başına dışarı çıkmanın zorluğunu anlatıyor ve genellikle trafiğin olmadığı yerlerden gitmeye çalıştığını söylüyor.
- Diğer ülkelerdeki engelli vatandaşların daha rahat yaşadığını, Amerika'da belediye tarafından özel otopark tahsil edilip alışveriş merkezine götürüldüklerini ve Almanya'da istedikleri yere gidebildiklerini anlatıyor.
- 10:13Engelli Kişilerin Yaşadığı Engeller
- Konuşmacı, Ankara'da konser veren bir keman sanatçısının tekerlekli sandalyede olduğu halde rampa olmadığı için erkekler tarafından kucağına alınarak sahneye getirildiğini anlatıyor.
- Otobüslerde engelli yerlerine bindiğinde insanların yer vermediğini ve engelli park yerlerine park edenlerin olduğunu söylüyor.
- Engelli yerlerine park edenlere "engelim engel değil, engelim sensin" yazısı yapıştırdığını ancak hala park edildiğini belirtiyor.
- 12:06Engelli Maaş Sorunu Üzerine Çalışmalar
- Konuşmacı, engelli maaşı konusunda kaymakamlığa, sosyal yardımlaşmaya ve diğer yerlere başvurduklarını ancak "tek maaşı kesilen siz değilsiniz" cevabını aldıklarını anlatıyor.
- Bayraklı'da en az 200 kişinin maaşının kesildiğini ve daha da kesileceğini söylüyor.
- Milletvekillerine ve başbakanlığa bildiri gönderdiklerini ancak sadece bir iki milletvekilinin elini taşın altına soktuğunu belirtiyor.
- 13:08İş Bulma Zorlukları
- Konuşmacı, 16 yaşında bir kaza kurşunuyla engelli olduğunu ve özel sektörde iş bulamadığını, kontenjan doldurulduğunu veya ağır engelli olduğu için iş verilmediğini söylüyor.
- Maaşının kesildiğini ve abisinin yardımıyla geçindiğini, ihtiyaçlarını abisine söylerken çekindiğini belirtiyor.
- İş yerlerine üç ayda bir denetim yapılması gerektiğini ve engelli kontenjanında çalıştırılıp çalıştırılmadığı kontrol edilmesi gerektiğini vurguluyor.
- 14:24Özel Sektörde Engelli Çalışanlar
- Konuşmacı, özel sektörde hafif engelli bir öğrenciyi bile iş bulamadığını ve iş adamlarının sorumluluğundan kaçtığını düşünüyor.
- Zihinsel engelli öğrencilerin daha çok çalıştığını ve seri üretime neden olabilecek işler yaptıklarını anlatıyor.
- Özel sektörde de engelli öğrencilerin iş bulabileceğini, ancak okuldan ayrıldıklarında öğrendikleri işlerin de kalmadığını belirtiyor.
- 16:23Engelli Kişilerin İş Hayatındaki Zorlukları
- Bir cezaevinde infaz koruma memurluğu için görme engelli bir kişi başvurmuş, ancak bilgisayar sistemine engelli konusu girilmemiş.
- Devlet memurlarının engelli ile ilgili sınava girdikleri zaman bile yerleştirme konusunda zayıf bakış açıları var.
- 17:33Eğitim Sistemindeki Kaynaştırma Sorunu
- Devlet okullarında kaynaştırma sistemi var, engelli öğrenciler normal çocuklarınla beraber ders görüyorlar.
- Kaynaştırma öğrencileri sınıf arkadaşları tarafından kabul görmeleri gerekiyor, ancak bu süreçte sorunlar yaşanıyor.
- Veliler de kaynaştırma konusunda önyargılı davranıyor, engelli öğrencilerin sınıflardan ayrılmasını istiyorlar.
- 20:05Engelli Öğrencilerin Eğitim Deneyimleri
- Bir engelli bayan arkadaş ilkokul dördüncü sınıftan ayrılmış çünkü okulun dördüncü katına tekerlekli sandalyeyle çıkamamış.
- Denizli'de bir fiziksel engelli öğrenci ilkokuldan lise bitimine kadar okula gidip gelmiş, anneannesiyle birlikte mezun olmuş.
- Engellilere daha iyi bakılması için okulda eğitim verilmesi gerekiyor, çünkü altı yaşında okula başlıyoruz.
- 22:17Engellilere Yönelik Yanlış Bakış Açısı
- Engellilere acıma duygusu göstermek doğru değil, bu kadercilik gibi bir bakış açısıdır.
- Engellilere "Türk yavrum" gibi kelimeler kullanmak yanlış bir bakış açısıdır.
- Engellilere yönelik bakış açısının yıkılması gerekiyor, ancak bu konuda yeterli çalışmalar yapılmıyor.
- 23:36Engellilere Uygun Altyapı Sorunu
- Turistik restoranlarda engelli tuvaletler üçüncü katta bulunuyor ve engelli kişiler için uygun değil.
- Forum Bornova gibi yerlerde tuvalet kapısına engelli sandalyeler geçemiyor.
- Yeni binalarda engellilere uygun yapılar yapılsa da, inşaat mühendisleri ve mimarlar bunu düşünmüyor.
- 25:25Türkiye ve Avrupa'da Engelli Eğitim Karşılaştırması
- Konuşmacı, Avrupa'da yaşayan bir aile dostuyla tanışarak Türkiye ile Avrupa arasındaki eğitim farkını sorgulamıştır.
- Eğitim açısından Türkiye daha iyi olsa da, engelliye bakış açısından Avrupa daha iyi durumdadır.
- Türkiye'de engelli eğitiminde ilerleme kaydedilse de, toplumun genel bakış açısından geride kalmış durumdadır.
- 26:34Engelli Kişilerin Toplumsal Yaşamı
- Engelli kişilerin dışarı çıkmaları için gerekli ortamların bulunmaması nedeniyle evden dışarı çıkmaları zorlaşmaktadır.
- Engelli kişilerin dışarı çıkmaları için tuvalet gibi temel ihtiyaçların karşılanması gerekmektedir.
- Metrolarda engelli tuvaletlerin bulunmaması ve toplu taşıma araçlarında engelli kişilerin binmekte zorlanması sorun olarak belirtilmektedir.
- 28:36Özel Eğitim Kurumlarından Mezunların Durumu
- Özel eğitim kurumlarından mezun olan çocuklar akademik eğitim almakta ve bazıları yüksekokula devam etmektedir.
- Liseyi bitirenler sınav sonucuna göre devlette iş bulabilmektedir.
- Okumayan engelli çocukların özel sektörde doğru işlere yerleştirilmesi gerekmektedir.
- 30:08Özel Eğitim Kurumlarının Amacı ve Gelişimi
- Özel eğitim kurumları, kaynaştırma eğitimi alan çocukları desteklemektedir.
- Otistik, Down sendromlu ve zihinsel engelli öğrenciler için günlük yaşam hazırlığı yapılmaktadır.
- Özel rehabilitasyonların açılması ve devlet okullarında kaynaştırma bölümlerinin açılmasıyla engelli çocuklar ve aileleri dışarı çıkmaya başlamıştır.
- 32:14Engelli Çocukların Ailelerindeki Zorluklar
- Engelli çocukların aileleri, çocuklarının durumundan dolayı suçlanmaktadır.
- Engelli çocukların aileleri genellikle boşanmış veya baba terk etmiş durumdadır.
- Engelli çocukların aileleri, çocuklarının durumundan dolayı psikolojik zorluklar yaşamaktadır.
- 34:18Engelli Servis Sorunları
- Engelli servislerde uygun teknik ekipmanların olması gerekiyor.
- Bazı okullarda ders saatleri servisçiye göre ayarlanmış, bu da engelli çocukların erken eve gitmesine neden oluyor.
- Milli Eğitim Müdürlüğü, ilçe müdürlükleri ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın servis konusunda toplu düzen getirmesi gerekiyor.
- 35:29Servis Sistemindeki Sorunlar
- Bazı servisçiler, fabrikaların işini taşımak için sabah erken gelip, engelli çocukları bir saat erken okuldan alıyor.
- Bazı servislerin ES plakası olmaması ve kamyonetlerle engelli taşıma yapılması sorun yaratıyor.
- İhaleyi en düşük fiyata alan servisçiler, kaçamak yollarla sorunu çözmeye çalışıyor.
- 37:33Şoför Değişimi Sorunu
- Zihinsel engelli okullarda, okuma yazması olmayan veya gözleri iyi görmeyen çocuklar için şoförün profilini veriyorlar.
- Şoför değişimi durumunda çocuklar istikamet bilmiyor ve zaman kaybediyor.
- İhaleyi yapan Milli Eğitim Bakanlığı'nın denetim yapması gerekiyor çünkü bu ihaleler önemli miktarda para içeriyor.