Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında endokrin sistemin son kısmını anlatan bir öğretici içeriktir. Konuşmacı, endokrin sistemin eşeysel bezler ve diğer önemli bezleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, eşeysel bezlerin (testisler ve yumurtalık) yapısı ve işlevleri ile başlayıp, hipofiz bezi tarafından kontrol edilen FSH ve LH hormonlarının etkilerini açıklamaktadır. Ardından timüs bezi ve epifiz bezi hakkında bilgiler verilmekte, son olarak da çeşitli hormonların eksik veya fazla salgılanması durumunda meydana gelen hastalıklar anlatılmaktadır. Video, endokrin sistemin çalışma prensiplerini ve hormonların vücut üzerindeki etkilerini anlamak isteyenler için faydalı bir kaynaktır.
- 00:06Eşeysel Bezler
- Eşeysel bezler, hipofiz bezi tarafından kontrol edilen ve neslin devamı için önemli olan bezlerdir.
- Dişilerde yumurtalık (ovaryum), erkeklerde testisler (er bezleri) olarak adlandırılır ve hipofiz bezinden salgılanan FSH (folikül uyarıcı hormon) ve LH (luteinleştirici hormon) denetiminde çalışır.
- 00:46Testisler
- Testisler FSH ve LH hormonları tarafından etkilenerek testosteron salgılar.
- Testisler içerisinde kıvrımlı kanallar bulunur ve bu kanallarda germinatif hücreler, sertoli hücresi ve Leyding hücreleri olmak üzere üç tip hücre vardır.
- Leyding hücresi testosteron hormonu salgılar ve spermlerin olgunlaşmasına, hareket yeteneği kazanmasına ve stoplazma miktarının azalmasına yardımcı olur.
- Testosteron, eşeysel organların gelişmesini sağlar ve erkeklerde kas gücünün artması, sakal ve bıyığın çıkması, sesin kalınlaşması gibi ikincil karakterlerin oluşmasında etkilidir.
- 02:33Yumurtalık
- Yumurtalık (ovaryum), rahim duvarının arka kısmında bulunan iki yumurtalık kesisinde küçük folikül keseleri mevcuttur.
- FSH hormonu folikül kesesine etki ederek gelişmesini sağlar ve östrojen salgılar.
- LH hormonu ovülasyonu gerçekleştirir, folikülün olduğu kısma steroid biriktirir ve corpus luteum oluşur.
- Corpus luteum ile birlikte progesteron hormonu salgılanır.
- 03:42Östrojen ve Progesteron
- Östrojen, FSH etkisiyle folikül kesesinden salgılanır ve rahim duvarının mitoz ile kalınlaşmasında etkilidir.
- Östrojen, süt bezlerinin gelişmesini, sesin incelmesini, vücut hatlarının oluşmasında ve üreme organının gelişmesinde etkilidir.
- Progesteron, LH etkisiyle yumurta atıldıktan sonra corpus luteum tarafından salgılanır ve rahim duvarının kalınlaşmasını sağlar.
- Gebelikte progesteron, menstrüal döngüyü sonlandırır, rahim kaslarının kasılıp gevşemesini engeller ve beşinci aydan sonra plasentadan salgılanan progesteron düşüklerin oluşmasını engeller.
- 05:49Timüs Bezi
- Timüs bezi, soluk borusunun bronşlara ayrıldığı kısımda bulunur ve yaş ilerledikçe küçülür.
- Çocukluk döneminde bağışıklığın oluşmasında etkilidir ve lenf sisteminin bir parçası gibi davranır.
- Timüs bezi T lenfositlerini üretir ve lenf sisteminin gelişmesinde ve korunmasına görev alır.
- 07:20Epifiz Bezi
- Epifiz bezi, beyin yarım kürelerin hemen arasında ara beyne yakın bir bölgede bulunur.
- Melatonin hormonu salgılar ve bu hormon karanlıkta daha fazla üretilir, gündüz üretimde azalır.
- Melatonin hormonu biyolojik ritmimizi oluşturur ve günlük gündüz aktif, gece pasif olduğumuz durumları ayarlar.
- 08:04Önemli Hormonlar ve Hastalıklar
- FSH hormonu az salgılanması durumunda cücelik, fazla salgılanması durumunda ergenlik döneminde delik, ergin dönemde ise akromegali hastalığına yol açar.
- TSH hormonu fazla salgılanırsa tiroid bezi büyür ve bu durum buatr hastalığı olarak adlandırılır.
- Insülin eksikliğinde tip bir veya tip iki diyabet, tiroid bezinden tiroksin salgılanması durumunda gelişim çağında kratinizm, ergin dönemde mixodema, fazla salgılanması durumunda ise Graves (egzoftalmik guatr) hastalığı meydana gelir.
- Parathormon az salgılanırsa böbrek taşı oluşumu ve şekersiz şeker hastalığı, aldosteron fazla salgılanırsa adli son hastalığı oluşur.