Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amaçlı eğitim dersidir. Eğitimci, edimsel koşullanma konusunun devamı olarak cezanın nasıl kullanılması gerektiğini anlatmaktadır.
- Videoda, cezanın olumsuz etkileri ve doğru kullanımı için yedi temel ilke detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ayrıca istenmeyen davranışları kontrol etmek için kullanılan çeşitli yöntemler (ortam değiştirme, ara verme, bıktırma, ayrımlı pekiştirme, bekleme, tepki bedeli ve bastırma) örneklerle açıklanmaktadır.
- Eğitimci, her bir yöntemin ne zaman ve nasıl kullanılacağını, hangi durumlarda etkili olacağını ve hangi durumlarda uygun olmadığını örneklerle göstermektedir. Video, edimsel koşullanmanın diğer ilkelerinde görüşmek üzere sonlanmaktadır.
- 00:04Edimsel Koşullanma ve Cezanın Kullanımı
- Edimsel koşullanmada pekiştirme ve ceza konuları ele alındıktan sonra cezanın nasıl kullanılacağı konuşulacak.
- Cezanın kullanım ilkeleri, cezaya alternatif yöntemler ve tarifeler konuları da ele alınacak.
- 00:41Cezanın Eksiklikleri
- Ceza öfke, kızgınlık ve saldırganlık gibi olumsuz duygulara neden olabilir ve davranış değiştirmeye çalışırken anlamlı olmayabilir.
- Ceza sadece var olan davranışı baskılar (supresyon) ve mükemmel hale getirmez.
- Ceza doğru davranışı göstermez, kişi davranışın doğrusunu göremez.
- 02:08Cezanın Uygulanması
- Mahrum bırakma cezası (sevdiği bir şeyden mahrum kalması) bazen ciddi sonuçlara yol açabilir, örneğin bir kızın akıllı telefonunu alıp eski bir telefon vermesi sonucu intihar etmesi.
- Cezanın kişiliği değil davranışı hedeflemesi gerekir, örneğin "ne kadar gerizekalısın" demek yerine "bu doğru bir davranış değil" denmelidir.
- Cezanın tutarlı olması önemlidir, aksi takdirde çocuk tutarsızlığı görür ve bu durum sorun yaratabilir.
- 05:17Cezanın Uygulanmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Görev veya ödev ceza olarak verilmemelidir, çünkü bunlar yaşam görevleridir ve ceza olarak kullanıldığında daha kötü sonuçlar doğurabilir.
- Ceza bireysel olmalı, kişiden kişiye ve durumdan duruma farklı anlamlar taşıyabilir.
- Cezanın gülerek verilmemesi gerekir, çünkü bu pedagojik olarak doğru değildir ve çocukta ayrılık kaygısı gibi endişeler tetikleyebilir.
- 08:46Cezaya Alternatif Yöntemler
- Toplamda yedi tane cezaya alternatif yöntem bulunmaktadır.
- Ara verme, istenmeyen davranışa ara vermektir; çocuk ortamdan çıkarılıp maksimum yirmi dakika düşünmesi sağlanır.
- Ortam değiştirme ise, çocuğun istenmeyen davranış ortaya koymasına sebep olan eşyaları veya mekanı düzenlemektir.
- 15:22Ortam Değiştirme ve Ara Verme
- Ortamı düzenlemekten bahsediyorsa ortam değiştirmek, çocuğu bir ortamdan başka bir ortama koyuyorsa ara vermek olarak adlandırılır.
- 15:57Bıktırma Yöntemi
- Bıktırma (yorma) yöntemi, davranışın sık sık yaptırılması sonucu organizmanın o davranıştan uzaklaşmasını sağlamaktır.
- Örneğin, çocuk karalama yapıyorsa "duvarın hepsini karala" diyerek bir zaman sonra yorulup kendi kendine bırakmış olacak.
- 17:10Ayrımlı Pekiştirme
- Ayrımlı pekiştirme, olumlu davranış yapılırsa ödüllendirmek, olumsuz davranış yapılırsa görmezden gelmektir.
- Bu yöntem merhametli ve vicdanlı öğretmenler için önerilir.
- Pekiştirmenin mantığı, çocuğun istenilen davranışlarını ön plana çıkarmak ve doğru davranışta bulunma sayısını artırmaktır.
- 18:32Bekleme Yöntemi
- Bekleme yöntemi, çocuğun gelişim döneminin geçmesini beklemektir.
- İşlem öncesi dönemde hayali arkadaş olması veya özelden özele akıl yürütmesi normal bir özellik olduğu için bekleme gerektirir.
- Ergenlerin aile ile çatışması ve kimlik bunalımı yaşamak normaldir, bu nedenle bekleme yöntemi uygulanır.
- 20:35Tepki Bedeli Yöntemi
- Tepki bedeli, ikinci tip cezaya benzer ancak aynı seçeneklerle verilmez.
- Tepki bedeli, olumsuz davranış yaptıktan sonra kişiye verilen hakların geri alınmasıdır.
- Örneğin, milletvekillerinin dokunulmazlığı rüşvet aldıysa veya vatana ihanet ettiğinde geri alınır.
- 22:29Bastırma Yöntemi
- Bastırma, birinci tip cezaya benzer ancak aynı seçeneklerde verilmez.
- Bastırma, bir davranışın aniden ve sert bir şekilde ortadan kaldırılmasıdır.
- Bastırma insan doğasına uygun olmayan, canlı doğasına uygun olmayan bir yöntemdir.