Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan eğitim bilimleri dersinin bir bölümüdür. Eğitmen, öğrencilere edimsel koşullanma konusunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Videoda edimsel koşullanmanın tanımı, klasik koşullanma ile arasındaki farklar ve temel mantığı açıklanmaktadır. Eğitmen, Skinner kutusu deneyi ve fare deneyi üzerinden edimsel koşullanmanın kurallarını, olumlu ve olumsuz pekiştireçlerin önemini ve ilk davranışın tesadüfi, diğer davranışların ise amaçlı ve bilinçli olduğunu anlatmaktadır.
- Video, edimsel koşullanmanın psiko-motor davranışların biçimlendirilmesindeki önemini vurgulayarak günlük hayattan örnekler vermektedir ve bir sonraki derste edimsel koşullanmanın ilkelerinin anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:04Edimsel Koşullanma Konusuna Giriş
- Edimsel koşullanma, öğrenmede en uzun derslerden biri olup, her sene en fazla iki soru gelmektedir.
- Eskiden eğitim bilimleri sınavında 120 soru iken 12-15 soru geliyordu, ancak soru sayısı düştükten sonra bir ya da iki soru gelmektedir.
- Edimsel koşullanma kuramını yazan ve programlı öğretim anlayışını ortaya koyan kişi Amerikalı psikolog Burhus Frederick Skinner'dır.
- 02:07Edimsel Koşullanmanın Önemi
- Edimsel koşullanma, psiko-motor davranışlarımızın biçimlendirilmesini anlatır ve konuşma, topu atmak, araba kullanmak gibi pek çok davranışımızın temelinde yer alır.
- Edimsel koşullanma, organizmanın ödül ya da ceza yoluyla davranışının biçimlendirilmesidir.
- Klasik koşullanma farklı açılardan yol gösterirken, edimsel koşullanma çok daha farklı bir yoldan bize yol açar.
- 04:04Edimsel Koşullanma ve Klasik Koşullanma Arasındaki Farklar
- Klasik koşullanmada U-T bağlantısı varken, edimsel koşullanmada T-O bağlantısı vardır; tepkiden sonra gelen uyarıcı bizi etkiler.
- Klasik koşullanmanın temel ilkesi bitişiklik ilkesi iken, edimsel koşullanmada geri bildirim ilkesi ön plandadır.
- Klasik koşullanma uyaranların yer değiştirmesiyle ilgiliyken, edimsel koşullanma davranışın biçimlendirilmesiyle ilgilidir.
- 05:27Edimsel Koşullanmanın Özellikleri
- Klasik koşullanmada pekiştirme tepkiden bağımsızdır, ancak edimsel koşullanmada pekiştirme tepkiye bağlıdır.
- Klasik koşullanmada pekiştireç tepkiden her zaman önce gelirken, edimsel koşullanmada pekiştireç her zaman tepkiden sonra gelir.
- Klasik koşullanma organizmanın doğuştan getirdiği duyuşsal davranışlarla ilgiliyken, edimsel koşullanma psiko-motor davranışlarla ilgilidir.
- 07:28Edimsel Koşullanmanın Örnekleri
- Edimsel koşullanma, ödül ve cezaya dayalı olarak psikomotor davranışlarımızla ilgilidir.
- Araba kullanan bir çocuğa aferin demek, el yıkama alışkanlığı kazandırmak, derste parmak kaldırma ve ödev yapma davranışları edimsel koşullanma yoluyla öğrenilir.
- Öğrenme kuralları çok farklı olsa da, edimsel koşullanma öğrenme yollarımızdan biridir.
- 08:38Skinner Kutusu Deneyi
- Edimsel koşullanmanın mantığını anlamak için Skinner kutusu adı verilen bir deney düzeneği kullanılır.
- Skinner kutusu, ses, ısı, ışık geçirmeyen profesyonel bir laboratuvar ortamında deney yapma imkanı sağlar.
- Deneyde aç bir fare düzeneğin içine konulur ve farenin muhakkak aç olması gerekir.
- 11:14Edimsel Koşullanmanın Kuralları
- Edimsel koşullanmanın ilk kuralı, organizmanın uyarıcıdan yoksun olmasıdır; çünkü tok olan bir organizma davranışta bulunmaz.
- İkinci kural, davranışın tesadüfen de olsa en az bir kez yapılmış olmasıdır.
- 13:21Edimsel Koşullanmanın Temel Mantığı
- Edimsel koşullanmada yapılan ilk davranış tesadüfi, diğer davranışlar ise amaçlı ve bilinçlidir.
- Fare örneğinde, fare pedala bastıktan sonra yiyecek geldiğinde ilk başta bunu anlamadı, ancak zamanla pedala basarak yiyecek elde etmeye başladı.
- Edimsel koşullanmada önce tepki yapılır, ardından gelen pekiştireç davranışın devamlılığını etkiler.
- 14:23Pekiştireç Kavramı
- Pekiştireç, davranışın ardından gelen olumlu veya olumsuz bir etkendir.
- Olumlu pekiştireç, organizma için hoşa giden bir şeydir ve davranışın artmasını sağlar.
- Olumsuz pekiştireç ise organizma için hoşa gitmeyen bir şeydir ve davranışın azalmasını sağlar.
- 16:06Edimsel Koşullanmanın Önemi
- Edimsel koşullanmada organizma kendisini ödüle ulaştıran ya da cezadan uzaklaştıran davranışa odaklıdır.
- Pekiştireç, edimsel koşullanmanın kalbi olan kavramdır ve davranışa koşullanmayı sağlar.
- Ödüller ve cezalar edimsel koşullanmanın davranışın kalitesini ve içeriğini etkiler.
- 17:21Edimsel Koşullanmanın Uygulamaları
- Edimsel koşullanma, insanlara konuşmayı, yazı yazmayı, problem çözmeyi veya keman çalmayı öğretirken kullanılabilir.
- Edimsel koşullanmanın ilkelerinden yararlanarak eğitim verilebilir.