Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan kapsamlı bir edebiyat konu anlatımıdır. Eğitimci, öğrencilere hitap ederek dünya edebiyatının tarihsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, Avrupa edebiyatından başlayarak Yunan, Latin, İtalyan, Fransız, İspanyol, Alman, İngiliz, Rus, Amerikan, Hint, İran ve Türk edebiyatlarına kadar uzanan bir yapıya sahiptir. Her bölümde önemli yazarlar ve eserler tanıtılmakta, edebiyat akımları (klas, trajedi, romantizm, sembolizm, natüralizm, dadaizm, sürrealizm) açıklanmaktadır.
- Video, Türk kökenli yazarların da yer aldığı geniş bir edebiyat yelpazesini ele almaktadır. Eğitimci, gelecek videolarda edebiyat soruları çözmeye ve dil-anlatım konularına geçileceğini belirtmektedir.
- 00:16Edebiyat Gezisi Tanıtımı
- Bu ders, edebiyat konu anlatımı serisinin son videosu olup, Avrupa, Rusya, Amerika ve Türkiye Cumhuriyetleri'ni kapsayacak.
- İlk durak Yunanistan olup, Yunan ve Latin edebiyatı batı edebiyatının kaynağı olarak görülür.
- Yunan edebiyatının kaynağı Homeros'un yazdığı İlyada ve Odessa destanlarıdır.
- 01:04Yunan Edebiyatı
- Eski Yunan'a kadar gittiğimizde en ağır basan temalar mitolojik karakterler ve olaylardır.
- 11. yüzyıldan sonra kiliseyi ve dini motifleri öven şiirler öne çıkmış, 1400'lerden sonra ise sanatçılar daha bireysel ve klasik eserler yazmaya başlamışlardır.
- Önemli Yunan sanatçılar arasında Sokrates'tan ders alan ve ahlakla ilgilenen Platon, fabllarıyla tanınan Ezo Ezop, didaktik şiirin kurucusu Hesiodos, destanlar yazan Homeros ve komedi türünde eserler yazan Aristofanes bulunmaktadır.
- 03:58Latin Edebiyatı
- Latin edebiyatı Romalılar ve Roma İmparatorluğu'nda yazılan eserlerdir.
- En önemli isimlerden biri edebiyat kuramcısı Horatius'dur.
- Tacitus tarih, Terentius ise komedi tarzında önemli isimlerdir.
- 04:38İtalyan Edebiyatı
- İtalya'daki siyasi birliğin geç kurulması ve kilisenin baskıları sonucu uzun süre Latince kullanılmıştır.
- 13. yüzyıldan sonra Fransız etkisi başlamış, 19. yüzyılın başlarında ise gerçekçilik, sürrealizm gibi farklı anlayışlar ortaya çıkmıştır.
- Önemli İtalyan sanatçılar arasında Kudüs'ün kurtarılması destanını yazan Taso, ilk hikayecisi kabul edilen Boccacio, modern İtalyancanın temeli olan İlahi Komediyi yazan Dante Aligieri ve destansı bir dili olan Aristo bulunmaktadır.
- 08:09Fransız Edebiyatı
- Fransızlar edebiyatın her türünde eser vermiş sanatçılardır ve Türk edebiyatının oluşmasına büyük katkıda bulunmuşlardır.
- Deneme türünün kurucusu Montaigne, deneme türünde eserler yazmıştır.
- Moliere, ticareti bırakıp komedi türünde tiyatro oyunları yazan ve sahnelenen bir sanatçıdır.
- 09:48Fransız Edebiyatındaki Önemli Yazarlar
- Molière hem yazar hem de tiyatro oyunlarında başrol ve yan rollerde sahne almış, "Cimri", "Kibarlık Budalası", "Hastalık Hastalığı" gibi komedi türünde eserler yazmıştır.
- Molière'nin "Hastalık Hastalığı" eserinde, bir Fransız soylusu hasta olmaktan korktuğu için "hasta olmaktan korkma hastalığı" gibi bir hastalığa yakalanmıştır.
- Molière, Fransız komedisi kurucusu kabul edilir ve "Şiir Sanatı" ve "Hicivler" adlı eserleri vardır.
- 10:27Diğer Önemli Yazarlar
- Fénelon, başpiskopos, yazar ve şair olup "Telemak" adlı kitabında, Odessa'dan geri dönmeyen babasını aramak için yolculuğa çıkan Telemak'ın hikayesini anlatmıştır.
- Corneille, Fransız trajedisi'nin kurucusu olarak kabul edilir ve "Ld" adlı eserinde İspanyol karakter olan Sit ile Araplar arasındaki mücadeleyi anlatmıştır.
- Racine, saray tarihçisi olarak bilinir ve trajedileriyle ünlenmiştir; eserlerinde tutkularının esiri olan insanları anlatmaktadır.
- 11:37Romantizm ve Modern Akımlar
- Romantizmin kurucusu kabul edilen Şatobriand, Fransız Devrimi'nin yıkıcı etkisinden korkarak Amerika'ya yerleşmiş ve doğal ortamı betimleyen eserler yazmıştır.
- Paul Valéry, sembolizm akımının en önemli isimlerinden biri olup 51 yıl boyunca 271 deftere günlük notlar almıştır; bu defterler insan psikolojisini anlamamız açısından önemlidir.
- Alphonse Daudet, natüralisttir ve "Değirmenimden Mektuplar" eseriyle ünlenmiştir; natüralizm, her şeyin sebep-sonuç ilişkisiyle ortaya çıktığını savunan bir akımdır.
- 13:05Daha Fazla Önemli Yazar
- Rimbaud, Parnas dergisinde şiirlerini çeken bir sanatçıdır ve "Cehennemde Bir Mevsim" eserini yazmıştır.
- Emil Zola, natüralizmin kurucusu olarak kabul edilir ve özellikle Fransız toplumunun yaşadığı sorunları anlatmıştır.
- Baudelaire, doğaya zarar verilen ve sanayileşmeyle doğanın tahrip edildiği konuları eleştiren eserler yazmıştır; ayrıca Edgar Allan Poe'un kitaplarını Fransızcaya tercüme etmiştir.
- 14:31Sürrealizm ve Macera Romanları
- Paul Eluard, dadaizm ve sürrealizmin savunucularından biridir; sürrealizm gerçeküstücülük olarak bilinir ve olmayan olayların anlatıldığı eserler yazılır.
- Paul Eluard, hastanede yatarken tanıştığı Rus kızını "Gala" adıyla anlatan "Gala'ya Mektuplar" eseriyle ünlenmiştir.
- Alexandre Dumas, macera romanlarıyla ünlenmiştir; yazdığı kitaplar yaklaşık 100 dile çevrilmiş ve milyonlarca insan tarafından okunmuştur.
- 15:34Goncourt Kardeşler ve Jean-Jacques Rousseau
- Goncourt kardeşler, iyi bir eğitim almış iki kardeş olup kütüphanede sürekli kitap okuyan kişilerdir; bilimsel verilere dayanan olayları anlatan eserler yazmışlardır.
- Jean-Jacques Rousseau, fikirleriyle Fransız Devrimi'ni etkilemiş ve insanların uyanmasını sağlamıştır.
- Rousseau'nun babası Isaac bir saat tamircisi olup Topkapı Sarayı'nda çalışmıştır; Rousseau'nun eserlerinde zıt karakterlere sahip şahıslarla karşılaşılır.
- 16:54Fransız Devrimi ve Romantizm
- Rousseau romantiktir ve eserlerini romantizm anlayışıyla yazmıştır; "Eğitimin Doğası" adlı eserinde eğitimin nasıl olması gerektiğini açıklamıştır.
- Stendhal, Napolyon Bonapart'ın ordusunda askerlik yapmış ve Rusya'nın yakılıp yıkıldığına şahit olmuş, "Siya" adlı eserinde bu olayları anlatmıştır.
- Victor Hugo, romantizm akımına bağlıdır ve "Nam'ın Kamburu", "Sefiller", "Hernani" ve "Bir İdam Mahkumunun Son Günü" gibi ünlü eserlerle tanınmıştır.
- 18:26Lamartine ve Osmanlı Toprakları
- Lamartine, genç yaşta bir işçi kızına aşık olup sevdiği kızın ölümünden sonra sevda konulu şiirler yazmıştır.
- Lamartine'in en önemli tarafı, Osmanlı topraklarına yaptığı seyahatlerdir.
- 18:44Fransız Edebiyatı
- Balzac, Osmanlı kültürünü sık sık anlatan ve klasik roman tekniğini oluşturmuş bir sanatçıdır.
- Balzac'ın "Vadideki Zambak" adlı eseri, varlıklı bir babanın oğullarından ayrı düşmesi ve sefalet içine düştüğü hikayesini anlatır.
- Voltaire, roman, hikaye ve tiyatro gibi tüm türlerde eser vermiş, tamamlamayı yarım bıraktığı 50-60 civarında oyunu vardır.
- 19:46Fransız Edebiyatı (Devam)
- La Fontaine, 238 eseriyle tanınan fablalar yazarıdır.
- Gustave Flaubert, hayatının büyük bir çoğunluğunda hastalıklarla boğuştuğu için karamsar bir anlayışla eser yazmıştır.
- Madame Bovary, Fransız edebiyatının önemli eserlerinden biridir.
- 20:44İspanyol Edebiyatı
- Cervantes, "Don Kişot" adlı romanıyla İspanyol edebiyatında roman yazma geleneğini başlatmıştır.
- Cervantes, Osmanlı-İspanya savaşı'nda İnebahti deniz savaşı'na katılmış ve savaş sırasında sol elini kaybetmiştir.
- Don Kişot, şövalye olmayı isteyen ana karakter, yel değirmenlerini ejderhaya benzetip prensesi kurtarmaya çalışır.
- 21:34İspanyol Edebiyatı (Devam)
- Federico García, eşcinsel olmasından dolayı kilise tarafından hoş görülmemiş, ancak 19. yüzyılın en önemli sanatçılarından biridir.
- José Martínez Ruiz, anarşist fikirlere sahip ve yazı yazmayı sadece sanat gayesi olarak değil, fikirlerini insanlara ulaştırma aracı olarak görür.
- 22:19Alman Edebiyatı
- Franz Kafka, gerçek unsurlarla hayali olayları birleştirmiş, dünyası karmaşıktır.
- Goethe, doğayla ilgili önemli çalışmalar yapmış ve İslam düşünürleri tarafından müslüman olduğu görüşü vardır.
- Schiller, dramatik ögeleri kullanmayı sever, coşkulu ve abartılı bir dili vardır.
- 23:45Alman Edebiyatı (Devam)
- Thomas Mann, filozof ve eleştirmendir, Nazi Partisi iktidara geldikten sonra ABD'ye göçmüştür.
- Rilke, gezmeyi ve yolculuk yapmayı sever, gezdiği ülkeleri eserlerinde anlatır.
- 24:16İngiliz Edebiyatı
- James Joyce, başlarda lirik şiirlerle edebiyata giriş yapmış, yoksulluk ve açlık çekmiştir.
- William Shakespeare, dramatik tiyatronun en seçkin yazarı olarak kabul edilir ve tiyatronun amacı doğaya ayna tutmaktır.
- Bacon'ın görüşlerinin merkezinde bilim vardır ve ötenazi kavramını dillendiren ilk kişidir.
- 26:42İngiliz Edebiyatı (Devam)
- Daniel Defoe, "Robinson Crusoe" adlı eseriyle tanınır, eserde Robinson'un değişik ülkelerdeki maceraları anlatılır.
- Bernard Shaw, özdeyişleriyle ünlüdür ve dünya çapında ünlü sözleri vardır.
- Charles Dickens, topluma yönelik eleştirileriyle ünlüdür ve en ünlü eseri "Oliver Twist"tir.
- 27:54Rus Edebiyatı
- Rus edebiyatında en önemli isimlerden biri Fiodor Dostoyevski'dir.
- 28:12Rus Edebiyatı Sanatçıları
- Dostoyevski kumar bağımlısı olduğu için yoksulluk çekmiş, eserlerinde otobiyografik özellikler gösterir ve çift kişilikli karakterler kullanır.
- Dostoyevski'nin ilk kitabı "İnsancıklar" büyük etki yaratırken, "Suç ve Ceza" gibi klasik eserler yazmıştır.
- Pushkin gençken Fransız edebiyatından etkilenmiş, "Yüzbaşının Kızı" adlı eserinde Rus ordusunda görevli bir subayın Kafkaslarda esir düşmesi ve aşk hikayesini anlatmıştır.
- 29:50Diğer Rus Sanatçıları
- Anton Çehov kısa hikayelerle ünlenmiş, çaresiz insanları anlatmıştır.
- Tolstoy zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş, annesi ve babası küçük yaşta ölünce gerçekleri aramaya başlamıştır.
- Maksim Gorki acı dolu bir hayat yaşamış, "Ana" adlı eserinde Pavel karakterinin sosyalizmi öğrenmesini anlatmıştır.
- 31:10Diğer Rus Yazarları
- Turgenyev'in ailesi emirleri altındaki işçilere sert davranırken, kendisi acıma, eşitlik ve özgürlük gibi kavramları eserlerinde kullanmıştır.
- Google çocukluğu halk kültürü ve özellikle Kazaklarla geçmiştir, "Bir Delinin Hatıra Defteri" ile ünlenmiştir.
- Gonçarov "Oblomov" ile ünlenmiş, bu eserde aşırı tembelliğin tanımı yapılmıştır.
- 32:24Amerikan Edebiyatı
- Mark Twain denizcilik terimi olan "mark twain" (iki kulaç derinlik) ismini kullanmış, daktilo ile yazan ilk romancıdır.
- Edgar Allan Poe polisiye romanın mucidi olarak bilinir, kısa öyküleri ve şiirleriyle tanınmıştır.
- Jack London altına hücum eden insanları, vahşi doğadaki acımasızlığı anlatmıştır, ancak ırkçı bir yaklaşımı nedeniyle eleştirilmiştir.
- 33:46Diğer Amerikan ve Hindistan Edebiyatı
- Ernest Hemingway vahşi hayatta ve savaşlarda gördüğü vahşeti kitaplarına aktarmıştır.
- John Steinbeck'in hayatı işçilikle geçmiştir, eserlerinde işçilerin hayatını anlatmıştır.
- Tagore Hint edebiyatında ünlü bir isimdir, yazdığı tüm eserleri Hintçeden İngilizce'ye çevirmiş ve dünya çapında tanınmıştır.
- 34:52Türk Edebiyatı
- Kırgız Cengiz Aytmatov, Rusya'nın baskısına boyun eğmeyen insanları anlatmıştır.
- "Gün Olur Asra Bedel" adlı eserinde uzaylılarla karşılaşılan bir astronot hikayesi anlatılır.
- Azerbaycan'ın en ünlü şairi, eserlerinde Türk birliğini savunmuştur.
- 37:12Türk Edebiyatında Önemli Yazarlar
- Cengiz Dağcı, Kırımlı bir romancıdır ve Kırım Türkleri'nin hayatı, yaşantısı ve inançlarını anlatmaktadır.
- Recepçe, Bulgar Türk'ü olup şiirlerinde Türkler'e karşı büyük bir sevgi beslemektedir.
- Özyaşin Kıbrıs Türk'ü olup eserlerinde Kıbrıs savaşı ve Kıbrıs Türklerini kurtarma çabalarını işlemektedir.
- 38:17Diğer Önemli Yazarlar
- Türkay, Kıbrıslı bir yazardır ve genellikle Akdeniz kültürünü anlatmaktadır.
- Süleyman Çolpan, Özbek edebiyatının kurucularındandır ve Özbeklerin "Püskîn'i" olarak bilinmektedir.
- Videoda edebiyatla ilgili konu anlatımı sonlanmıştır ve bundan sonraki videolarda edebiyat soruları çözülecektir.