Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye Sosyalist Hareketi'nin önemli teorisyenlerinden Dr. Hikmet Kıvılcımlı'nın hayatını ve ideolojik mirasını anlatan biyografik bir sunumdur. 1902'de Priştine'de doğup 1971 Ekim'de Belgrad'da vefat eden Kıvılcımlı, devrimci bir bilim insanı ve eylemci olarak tanıtılmaktadır.
- Video, Kıvılcımlı'nın hayatını kronolojik olarak ele alarak, gençlik yıllarından Türkiye Komünist Partisi'ne katılımını, hapishane hayatını, Marksizm Bibliyote ve Emekçi Kütüphane Yayınları'nı kurmasını, Vatan Partisi'nin kuruluşunu ve son yıllarındaki çalışmalarını anlatmaktadır. Ayrıca, 1971 Nisanında sıkıyönetim döneminde aranması ve prostat kanserinden ölüme yaklaşırken yaşadığı trajik bir kaçış öyküsü de sunulmaktadır.
- Videoda, Kıvılcımlı'nın Marksizm'in temel kavramlarını yaymak için yaptığı çeviriler, yazdığı kitaplar ve dergilerdeki makaleler gibi akademik çalışmaları ile siyasi mücadeleleri arasında geçiş yapılmaktadır. Ayrıca, ölümünden 38 yıl sonra bile yeterince anlaşılamadığı ve anlatılamadığı vurgulanmakta, son yıllarda Sosyal İnsan Yayınları tarafından yaklaşık 50 bin sayfalık eserlerinin yayınlanmaya çalışıldığı belirtilmektedir.
- 00:03Dr. Hikmet Kıvılcımlı'nın Hayatı ve İdeolojisi
- Dr. Hikmet Kıvılcımlı, 1902'de Priştine'de doğup 1971 Ekim 11'de Belgrad'da vefat etmiş, Türkiye sosyalist hareketinin önemli bir teorisyeni ve bilim insanı olarak bilinir.
- Çok genç yaşta emperyalizm işgale karşı silahlı direnişe katılan Kıvılcımlı, askeri tıbbiye öğrencisi iken Türkiye Komünist Partisi'ne katılmış ve son nefesine kadar işçi sınıfının kurtuluşu mücadelesine devam etmiştir.
- 1925 yılında partinin kongresinde gençlik temsilcisi seçilmiş ve "Aydınlık" adlı parti yayın organının özel gençlik sayılarında "Ahmet Tevfik" takma adıyla yazılar yazmıştır.
- 01:05Hapishane Deneyimleri ve Yayınlara Başlangıç
- 1929 İzmir Tevkifatı, Kıvılcımlı'nın siyasi yaşamında önemli bir dönüm noktası olmuştur; tutuklanma ve yargılanma sonucu dört yıl altı ay hapse mahkum edilmiştir.
- Hapishane hayatını çalışarak ve üreterek geçirmiş, Elazığ cezaevinden çıkarken ciltler dolusu çeviri ve orijinal eserlerle birlikte "TKP'nin Eleştirel Tarihi" adlı yedi ciltlik eserini hazırlamıştır.
- Cezaevinden çıktıktan sonra 1935 yılında "Marksizm Bibliyote" yayınlarını kendi eliyle kurmuş, bu yayınevinden Marx ve Engels'in eserlerinin çevirilerini çıkarmıştır.
- 03:43Yayınlama Faaliyetleri ve Vatan Partisi
- Kıvılcımlı, Marksizmin temel kavramlarını çevirilerle yaymaya ve orijinal araştırmalarla işçi sınıfının kurtuluşu yolunu aydınlatmaya çalışmıştır.
- 1937 Mayıs'ından başlayarak Karl Marx'ın "Kapital"ini fasiküller halinde yayınlamaya başlamış, ancak 1941'de "Ünlü Donanma Davası" provokasyonu ile yeniden tutuklanarak on beş yıl hüküm giymiştir.
- 1951'de affedilen Kıvılcımlı, 1954 yılında "Vatan Partisi"ni kurmuş, bu parti üç yıllık ömründe fazla bir örgütlenme başarısı gösteremese de sosyalistlerin sesinin kısılamayacağını göstermiştir.
- 05:19Vatan Partisi Dönemi ve Yayınlama Faaliyetleri
- Vatan Partisi'nin yayın organı olarak aylık çıkan ancak dört sayı yayınlanabilen "Vatandaş" gazetesi çıkarılmıştır.
- 1957 seçimlerine katılan Vatan Partisi, iktidar yanlılarının kışkırtma ve saldırıları altında kısıtlı bir seçim çalışması yapmış, Kıvılcımlı Eyüp konuşmasından sonra tutuklanmış ve partiye kapatma davası açılmıştır.
- 1965'te yeniden kitap yayınlamaya başlayan Kıvılcımlı, "Tarihsel Maddecilik Yayınları" kurmuş ve "Türkiye'de Kapitalizmin Gelişimi" gibi eserleri yayınlamıştır.
- 07:20Son Yıllar ve Çalışmaları
- 1967 yılında haftalık olarak yayınlanacak "Sosyalist" gazetesini çıkarmaya başlamış, ancak imkansızlıklar yüzünden ancak yedi sayı yayımlanabilmiştir.
- Sağlığının bozuk ve yaşının ileri olmasına rağmen, 1968 hareketinin finans-kapitalce tuzaklara çekilmeye karşı herkesi uyarmak için kan ter içinde çalışmıştır.
- 1971 Nisan ayının sonunda sıkıyönetimce kapatılan "Sosyalist" gazetesi ve bu yıllarda yayınlanan "Bilimsel Sosyalizmin Doğuşu", "Oportünizm Nedir?", "Halk Savaşının Planları" gibi kitaplarla çalışmalarını sürdürmüştür.
- 09:19Kıvılcımlı'nın Son Yılları ve Vefatı
- Kıvılcımlı, Vatan Partisi tüzüğü ve programı, 27 Mayıs ve Yön hareketinin sınıfsal eleştirisi, toplum biçimlerinin gelişimi, metafizik sosyolojiler ve bazı kitapların ikinci baskıları nedeniyle 1971 Nisan ayında sıkıyönetimce aranmaya başlar.
- Kıvılcımlı evinden ayrılır ve idamla aranırken prostat kanserinden ölüme yaklaşmaktadır.
- Dönüş yolunda Belgrad'da 11 Ekim 1971'de aramızdan ayrılır.
- 09:51Kıvılcımlı'nın Anılması ve Eserlerinin Yayınlanması
- Kıvılcımlıyı anlama ve anlatma yolunda iyi niyetli birçok girişim olmasına rağmen, bu kadar yıl sonra bile yeterince anlaşıldığı ve anlatıldığını söylemek mümkün değil.
- Yazıp insanlığın kurtuluşuna hizmet eden yaklaşık 50 bin sayfa çalışmalarının yayınlanması konusunda iyi niyetli girişimler olmuştur.
- Son yıllarda Sosyal İnsan Yayınları, Kıvılcımlı'nın tüm eserlerini "Bütün Eserler" formatında yayınlamaya girişmiştir.
- 10:32Kıvılcımlı'nın 38. Yıldönümü Anma Programı
- Ölümünün 38. yılındaki anma programında, Türkiye sosyalistlerinin büyük çoğunluğu ortak bir anma programı uygulamaktadır.
- Bu anmanın Kıvılcımlı'nın tartışılması ve anlaşılması yolunda önemli bir adım olacağına kuşku yoktur.