Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir otomobil uzmanının DPF (Dizel Partikül Filtresi) rejenerasyon sürecini anlattığı eğitici bir içeriktir. Konuşmacı, daha önce DPF arızaları ve tamiri hakkında üç video hazırladığını belirtmektedir.
- Video, DPF'de kurumların nasıl yakıldığını ve rejenerasyon sürecini detaylı şekilde ele almaktadır. İçerikte pasif ve aktif rejenerasyon yöntemleri, motor kontrol ünitesinin (ECU) rejenerasyon kararını nasıl verdiği, sensörlerin rolü ve DPF doluluk oranının nasıl hesaplandığı açıklanmaktadır. Ayrıca, piezo enjektörlü ve selenoid enjektörlü araçlarda rejenerasyon işleminin farklılıkları, post enjeksiyonun önemi ve egzoz sıcaklığının nasıl yükseldiği anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca rejenerasyonun nasıl hızlandırılabileceği, araç sahiplerinin bu süreçte dikkat etmesi gereken hususlar ve sensör hatalarının rejenerasyon sürecine etkisi gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır.
- DPF Rejenerasyon İşlemi
- DPF (Partikül Filtresi), dizel araçlarda bulunan ve içindeki kurumların (partikül madde) düzenli şekilde yakılarak temizlenmesi işlemine rejenerasyon denir.
- Rejenerasyon işlemi, motor kontrol ünitesi (ECU) tarafından filtredeki doluluk miktarına ve sürüş koşullarına bakılarak otomatik olarak başlatılır.
- Rejenerasyon sırasında motor yükünün yüksek tutulması için araçta bazı donanımlar (yan ve arka cam ısıtma rezistansı, termoplanjör) otomatik olarak çalıştırılır.
- 01:46Pasif Rejenerasyon
- Pasif rejenerasyon, aracın kendi kendine yaptığı rejenerasyon yöntemidir ve genellikle uzun yolda yüksek devir (3000 devir/dk) ve yüksek sürat (140-150 km/h) ile kullanıldığında gerçekleşir.
- Otoyol şartlarında egzoz gazı sıcaklığı 400-500°C'ye kadar çıkabilir ve bu yüksek sıcaklık sayesinde filtredeki doluluk oranı kısmen azalır.
- Pasif rejenerasyonda egzoz sıcaklığı motor devrinden ziyade yüksek sürat ile yükselir ve sadece o an üretilen kurum anında yakılır, daha önce DPF'de duran kurum pek yakılmaz.
- 03:38Aktif Rejenerasyon
- Aktif rejenerasyon, araç şehir içinde yoğun trafik şartlarında kullanıldığında egzoz sıcaklığı pasif rejenerasyon yapacak kadar yükselemediğinde, ECU tarafından filtre içerisindeki partikül maddenin %45'e yaklaştığını tespit ettiğinde otomatik olarak başlatılır.
- Bazı araç markalarında rejenerasyon işleminin başlatıldığı ve sürücünün aracı sürmeye devam etmesi gerektiğini bildiren göstergede uyarı mesajı verilir.
- Aktif rejenerasyon sırasında sürücü, ekrandaki talimatlara göre aracı rölantide düşmeden 10-15 dakika kadar sürmeye devam etmelidir.
- 06:40DPF Dolma Süresi ve Sensörler
- DPF'nin dolma süresi mevsim, araç kullanım alışkanlıkları ve trafik koşullarına göre ortalama 300-700 km arasında değişir.
- DPF içindeki kurum birikim miktarı, egzoz gazı sıcaklık sensörlerinden ve oksijen sensöründen gelen sinyal modeline göre hesaplanır.
- Diferansiyel basınç sensörü, DPF giriş ve çıkışındaki egzoz basınç sensörlerinden alınan bilgileri değerlendirerek fark basıncını gerilim sinyaline dönüştürür ve ECU'ya gönderir.
- 09:25DPF Sıcaklık ve Yanma İşlemi
- DPF girişinde bulunan egzoz gazı sıcaklık sensörü, partikül filtresine giren egzoz gazlarının sıcaklığını devamlı ölçer.
- Partikül maddenin yanabilmesi için egzoz içindeki sıcaklığın 550-600°C'e yükselmesi gerekir.
- Seramik DPF'ler 1200°C, silisyum karbür filtreler ise 2700°C'ye kadar dayanabilmektedir.
- ECU, sıcaklık artışını kolaylaştırmak için DPF çıkışındaki EGR klapesini kapatır, EGR valfini devre dışı bırakır ve enjektörlerin yakıt püskürtme zamanlarına müdahale eder.
- 10:35Piezo Enjektörlü Araçlarda Rejenerasyon İşlemi
- Piezo enjektörlü araçlarda ECU, normal ateşlemesi için gereken mazot püskürtmesindeki ön enjeksiyonu ve ana enjeksiyonu geciktirir ve patlama işlemi bittikten sonra post enjeksiyon yapar.
- Post enjeksiyon, silindirler içine mazot püskürtme işlemidir ve ihtiyaca göre ECU tarafından artırılabilir, en fazla beş kez yapılabilir.
- Ana enjeksiyonun geciktirilmesi ve post enjeksiyonu sayesinde yakılmadan katalize bir miktar daha mazot gönderilir, bu mazot yanarak yüksek sıcaklıklar meydana gelir.
- 11:36DPF Rejenerasyon Süreci
- DPF sıcaklığı kısa sürede 250 dereceden 550-600 dereceye kadar yükselir ve DPF girişindeki egzoz gazı sıcaklık sensörü ısı yüksekliğini teyit ederek rejenerasyon işlemini başlatır.
- DPF içindeki egzoz gazı sıcaklık sensörü, yanmanın devam edip etmediğini kontrol eder ve bu sensörlerden gelen sıcaklık bilgisi rejenerasyon süresini kontrol eder.
- Post-enjeksiyon egzoz sıcaklığını 600 dereceye çıkarırken, kurumların yanması ile egzoz gazı sıcaklığı daha da artar ve çıkış sıcaklığı daha yüksek olur.
- 12:25Rejenerasyon İşleminin Sonlanması
- Biriken kurum miktarı bir grama inene kadar yakma işlemi devam eder.
- Giriş ve çıkış basınç farkının sıfıra yaklaşması, ayrıca giriş ve çıkış sıcaklığının eşitlenmesi DPF içindeki kurumların yakıldığını ve kanalların açıldığını gösterir.
- Rejenerasyon işlemi süresi markadan markaya farklı olmakla birlikte ortalama 8 ile 10 dakika arasında sürer.
- 12:53Selenoid Enjektörlü Araçlarda Rejenerasyon
- Selenoid enjektörlü araçlarda rejenerasyon işlemi, piezo enjektörlü araçlara göre hafif bir farklılıkla gerçekleşir.
- Piezo enjektörler çok hızlı çalıştığından arka arkaya püskürtme yapabilirken, selenoid valfi dizel enjektörleri daha yavaş olduklarından post enjeksiyon yapamazlar.
- Selenoid enjektörlü araçlarda, egzoz borusu üzerinde bulunan beşinci yakıt enjektörüden mazot püskürtülerek sıcaklık artışı sağlanır ve ECU rejenerasyon sırasında sadece bu enjektörü çalıştırır.
- 13:45Rejenerasyon Sonrası ve Tavsiyeler
- Kurum yakma işlemi bittikten sonra aracın çekişi artar ve anlık tüketilen yakıt miktarı normale döner.
- Otomobil üreticileri, sıkışık trafikte kullanan araçlar için her 700 km'lik bir sürüşte yaklaşık 20-30 dakika kesintisiz olarak orta hızda sürülmesini tavsiye eder.
- Aktif rejenerasyonda 1500 devir dakikada bile işlem başlayabilir, devir saati 850 devir/dk'den 9000 devir/dk'ya kadar yükselir ve motorun sesi ciddi anlamda değişir.