Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Diksiyon Dersleri" kanalında yayınlanan bir eğitim içeriğidir. Sunucu, Doğu Anadolu bölgelerinde konuşulan dillerin (ağızların) özelliklerini anlatmaktadır.
- Video, Doğu Anadolu ağızlarının Türkiye Türkçesi'nden farklarını detaylı şekilde ele almaktadır. Sunucu, açık e'nin kapalı söylenmesi, ince a'nın kalın söylenmesi, uzun a'nın kısa söylenmesi, geçmiş zaman ekinin farklı kullanımı, soru sorma şekillerindeki farklılıklar ve yumuşak yeğenin çok bastırılması gibi ağız özelliklerini örneklerle açıklamaktadır. Ayrıca, bu ağızları düzeltmek için ses kaydı yapmanın ve dil eğitimi yapmanın önemi vurgulanmaktadır.
- Doğu Anadolu Bölgesi Ağızları
- Bu video Doğu Anadolu bölgelerinde konuşulan dillerden bahsedecektir.
- Sözlükte "şive" yerine "ağız" denmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
- Doğu bölgesinin coğrafi konumu ve farklı dilleri konuşan insanlarla iç içe yaşaması nedeniyle Türkiye Türkçesi fazla değişim göstermektedir.
- 01:03Açık E Sesinin Kapalı Söylenmesi
- Doğu şivesi konuşanlar genellikle açık söylenmesi gereken e seslerini kapalı söylüyorlar.
- Türkiye Türkçesinde iki farklı e sesi vardır: açık e (a'ya yakın) ve kapalı e (i'ye yakın).
- "Gel" kelimesindeki e harfi açık söylenmesi gereken bir e olmasına rağmen, Doğu Anadolu'da kapalı söylenmektedir.
- 03:15İnce A Harfinin Kalın Söylenmesi
- Doğu şivesi konuşanlar ince söylenmesi gereken a harfini kalın söyleyebiliyorlar.
- "Lastik" kelimesinde a harfi ince söylenirken, "hal" kelimesinde kalın söylenmektedir.
- Düzeltmek için ses kaydı yaparak yanlışımızı algılayıp dilimizi eğitmemiz gerekmektedir.
- 05:31Uzun A Harflerinin Kısa Söylenmesi
- Doğu ağızlarında en çok dikkat çeken söyleyiş yanlışlarından biri uzun söylenmesi gereken a harflerinin kısa söylenmesi.
- "Nane", "cahil", "mavi", "namus", "hala", "dünya", "kaza", "bela", "ela", "acaba", "arazi" gibi kelimelerde a harfi uzatılmadan söylenmektedir.
- Uzatılması gereken a harflerini uzatmadığımızda doğu kökenli olduğumuz ortaya çıkabilir.
- 08:38Geçmiş Zaman Eki ve Soru Sorma Şekilleri
- Doğu şivesinde geçmiş zaman ekinin söylenişinde değişiklikler vardır; "gelmişim", "bakmışım", "yemiş misin" gibi ifadeler kullanılmaktadır.
- Soru sorma şekillerinde soru eki atılarak vurgu ve tonlama ile ifade edilmektedir.
- "Ekmek aldın mı?" yerine "ekmek aldın", "o senin annen mi?" yerine "o senin annendir" gibi ifadeler kullanılmaktadır.
- 10:39Doğu Bölgesi'nde Kullanılan Kelimeler
- Doğu bölgesinde "birlikte" yerine "hara hara", "dağ" yerine "ta", "öğretmen" yerine "ögretmen" gibi kelimeler kullanılmaktadır.
- Yumuşak yeğenin çok bastırılması en belirgin özelliklerden biridir; "bıçak" yerine "piç", "tarak" yerine "dara", "kahve" yerine "gehve" gibi ifadeler kullanılmaktadır.
- "Tencere" yerine "kuşkane" gibi kelimeler de Doğu bölgesinde yaygın olarak kullanılmaktadır.