Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Dersim (Tunceli) olaylarını detaylı bir şekilde ele aldığı bilgilendirici bir içeriktir. Konuşmacı, Diamond olarak kendini tanımlamakta ve konuyu objektif bir bakış açısıyla incelemektedir.
- Video, 1930'larda CHP döneminde yaşanan Dersim olaylarını, "operasyon" veya "katliam" olarak nitelendirilen bu olayların gerçek boyutunu tarihsel belgeler ve resmi raporlar üzerinden analiz etmektedir. Konuşmacı, ölen kişi sayısı, sürgün edilenler, toplanan silahlar ve zehirli gaz iddiaları gibi konuları ele alarak, iddia edilen rakamların gerçeklikten uzak olduğunu belirtmektedir.
- Videoda ayrıca, Dersim olaylarının arkasındaki feodalite sistemi, aşiretlerin rolü, İngiliz istihbaratı ve Kuvva-yı Milliye ile olan ilişkileri de incelenmektedir. Konuşmacı, Atatürk düşmanlığı ve tarihsel yalanlamaların yayılmasının Türkiye'nin ilerlemesini nasıl engellediğini de vurgulamaktadır. Video boyunca, konuşmacı her bilginin kaynaklarını paylaşarak objektif bir analiz sunmayı amaçlamaktadır.
- 00:14Dersim Olayları Hakkında Farklı Görüşler
- Dersim olayları bazıları için operasyon, bazıları için katliam olarak görülüyor.
- 1930'lu yıllarda CHP döneminde Dersim'de yaşanan olaylar abartılıp spekülasyona maruz kalarak günümüze kadar gelmiş.
- Dersim konusunda hala mutabık olunamamış, isyan bastırma operasyonu ve masum halkın katledildiği iddiaları arasında farklı görüşler var.
- 01:40Araştırmacının Yaklaşımı
- Araştırmacı, sağ ve sol görüşlü kaynaklara bakarak hem katliam var diyen hem yoktur diyen kaynakları inceledi.
- Dersim'de bazı olaylar yaşandı ve birçok kişi öldürüldü, ancak yüzbin kişi öldürülmedi veya zehirli gaz kullanılmadı.
- Araştırmacı, devletin kasıtlı olarak etnik kökenlere düşmanlık yaptığını söylemeyeceğini belirtiyor.
- 03:19Dersim Olayları Hakkındaki İtiraflar
- 14 Ağustos 2010 tarihinde bir politikacının Dersim olaylarını kabul ettiği ve belgeler gösterdiği bir olay yaşandı.
- 2008-2009 civarında yurt dışından paylaşılan İbrahim Sabri Çağlayangil'e ait iddia edilen bir ses kaydında katliam itirafı vardı.
- Bu itiraflar tarihçilerin elini kolu bağladı ve halkın kafasında Dersim katliamı algısı oluştu.
- 04:25İtiraf Edilen Belgeler
- Politikacının itirafında "Vergi vermediler diye Dersimin köylerini kim bombaladı?" sorusu soruldu.
- İtiraf, İsmet İnönü'nün emriyle CHP'nin bombaladığı ve 20-50 bin kişinin yargısız infaz edildiği iddiasını içeriyor.
- İtiraf, 1935 yılında çıkarılan Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkındaki Kanunu belgesini ve Necip Fazıl Kısakürek'in kitaplarındaki iddiaları kaynak olarak gösteriyor.
- 05:28Dersim Operasyonu Hakkında Belgeler
- Katliam iddialarını destekleyen belgeler ve kitaplar, bu büyük operasyonu kanıtlamak için yeterli değildir.
- Dersim operasyonuyla ilgili resmi belgeler, kolordu emirleri, askeri raporlar, telgraflar ve yazışmalar gibi detaylı kayıtlar bulunmaktadır.
- Askeri operasyonlarda her şey belgelenir; bir askerin yediği yemekten, harcadığı mermiden, gittiği yoldan her şey kaydedilir.
- 06:34Dersim Operasyonunun Şeffaflığı
- Dersim operasyonu gizli bir operasyon değildir, tüm olaylar anlık olarak kayıt edilmiş ve gündelik gazetelerde paylaşılmıştır.
- Genelkurmay arşivleri açılmış ve tüm belgeler araştırılmıştır.
- Katliam iddia edenler resmi raporlar yerine hatıratlara ve tarihçiliği bilmediği halde tarih yazan kişilerin kitaplarına dayanmaktadır.
- 07:30Katliam İddialarının Çelişkileri
- Katliam iddialarında sunulan raporlar ve belgeler genelkurmay tarafından kabul edilen resmi kayıtlar değildir.
- Bazı iddialar, belgelerin çarpıtılması, farklı anlamlara getirilmesi ve üzerine hikaye ve hatıra eklenmesiyle oluşmuştur.
- Amac, katliamın varlığını veya yokluğunu kanıtlamak değil, karşıt iddiaları inceleyerek tutarsızlıkları ortaya koymaktır.
- 08:48Belgelerin Yetersizliği
- Bir iki belge ile bu kadar büyük bir operasyonu kanıtlamak mümkün değildir, bu durum akademik standartlara uygun değildir.
- Bazı kitaplar, "arşivlerde sabahladık" diyerek, aslında hiç arşive girmeden veya paylaşılmayan belgelerden bahsederek yazılmıştır.
- Kısakürek'in "Dersim'in Son Devri" kitabını, Dersim'in kuruluşu ile ilgili bir kanunu ve sadece yüz tane basılan bir jandarma raporunu katliam iddiasına kaynak olarak göstermeye çalışmak mantıksızdır.
- 10:49Katliam İddialarındaki Sayısal Çelişkiler
- Katliam iddialarında verilen sayılar mantıksızdır; 20 bin, 30 bin, 40 bin, 50 bin kişi öldürüldü gibi farklı rakamlar kullanılmaktadır.
- İsim Beşikçi 50 binden fazla, Şerafettin Halis 70-90 bin, Özlem Çelik 90 binden fazla, Mustafa Yelkenli ise 100 bin kişinin öldürüldüğünü iddia etmiştir.
- Ayşe Hür'e göre 110 bin nüfuslu Dersim'den 72 bin kişi sürgüne gönderilmiş, bu hesaba göre nüfus eksiye düşmüştür.
- 13:28Belgelerin İçerikleri ve Çelişkileri
- Katliam iddialarında gösterilen belgeler arasında zaman farkı vardır; 14 Ağustos 2010'da 50 bin kişi öldürüldü denilirken, 23 Kasım 2011'de 13.800 kişi öldürüldü denilen rapor gösterilmektedir.
- Baytar Nuri, "Kürdistan Tarihinde Dersim" kitabında "intikam süngülenen yüzbinlerce Kürt yavrusunun feryadını dindirmek için intikam yani bir bakıma yüzbinlerce kişi öldürülmüştür" gibi ifadeler kullanmıştır.
- 1915'te Çanakkale'de Türk milletinin toplam insan kaybı 75 bin civarındayken, Dersim'de 100 bin kişinin öldürüldüğü iddiası mantıksızdır.
- 14:40Askeri Operasyonun Gerçekleri
- Katliam iddialarında "masumlar varsa, silahı olmayan bir halk varsa katliam yapmak kolay" şeklindeki ifadeler kullanılmaktadır.
- Dersim'de 15 bin civarında silah toplanmış, hatta orduda olmayan son model makineli tüfekler de bulunuyordu.
- Genelkurmay Yayınları'nın "Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Ayaklanmalar" kitabında resmi belgelere göre toplam ölü sayısı 2-3 bin civarında olarak belirtilmiştir.
- 16:14Dersim Katliamı'nda Ölenlerin Sayısı
- Kitaptaki belgeler 13 Ağustos 1935'ten 12 Eylül 1939'a kadar olan dönemdeki raporları içermekte ve toplam 155 klasörden oluşmaktadır.
- Belgelerdeki ölü sayıları toplandığında 3.828 kişi öldürüldüğü görülür, ancak şaibeli belgeler ve kayıplar çıkarıldığında ortalama 3.000'e düşmektedir.
- Bazı kişiler, devletin 50.000 kişi öldürüp 5.000 kişi öldü yazmış olabileceğini iddia ederken, bu iddianın gerçekçi olmadığı belirtilmektedir.
- 17:19Resmi Belgelerin Doğruluğu
- Özgür Erdem'in "Dersim Yalanları ve Gerçekler" kitabında, Genelkurmay rakamlarının kasten düşük gösterilmiş olamayacağı belirtilmektedir.
- Bilgilerin resmi askeri raporlardan alınması ve gizliliği ortadan kaldırılan belgelerin kitap bilgilerini doğruladığı ifade edilmektedir.
- Askeri raporlar kamuoyunu bilgilendirmek için değil, askeri komutanların başbakanlığa veya komutanlarına gönderdiği raporlar olduğu için politik davranıp rakamları düşürmek mümkün değildir.
- 18:24Ordu Müfettişliği Raporu
- Ordu Müfettişliği'nin paylaştığı raporda, 7 gün boyunca iki seferde yapılan tedib harekatında 7.954 kişi bölgeden ele geçirildiği belirtilmektedir.
- Ele geçirilenlerden 5.000'i batıya gönderilmiş, bir kısmı da Elazığ, Erzincan, Sivas bölgelerinde yolda kaçmıştır.
- Kaçanları da öldü diye varsayarsak en fazla 3.000 kişi ölmüş olabilir, ancak muhtemelen 2.000 civarı olması gerekir.
- 19:20Tunceli'nin Nüfus Değişimi
- 1935'te yapılan genel nüfus sayımına göre Tunceli'nin (Dersim) toplam nüfusu 107,72 kişi iken, 1940'ta yapılan sayımına göre nüfus 94.639 kişi olarak belirlenmiştir.
- İki sayım arasında 13.000'e yakın nüfus kaybı yaşanmıştır.
- Raporlara göre 11.683 kişinin batıya sevk edildiği belirtilmektedir.
- 20:11Feodalite Sistemi ve Dersim İsyanının Sebepleri
- Dersim'de feodalite sistemi hakimdi; her köyde ağ ve şeyh vardı, insanlar evlenmek için lider izni almak zorundaydı.
- Ağlık sistemi toprak sahibi ağların kontrolündeydi, köylüler ağların malı olarak görülüyordu.
- Doğu bölgesi tamamen aşiretlerin kontrolü altındaydı, devletin gücü sınırlıydı.
- 21:18Atatürk'ün Doğu Geliştirme Hedefleri
- Atatürk, Türkiye'nin doğusu ve batısı eşit olması gerektiğini düşünüyordu.
- GAP projesi kapsamında doğuya yatırım yapılması gerekiyordu; köprüler, hastaneler, okullar ve su sporları yapılacaktı.
- Bu projeler feodalite ile mücadele etmek için yapılmıştı, köylülere özgürlük verilerek ağların imparatorlukları kırılacaktı.
- 22:27Devletin Doğu Geliştirme Stratejisi
- Devlet köylülere toprak sahibi olma ve ev sahibi olma imkanı sağlayacaktı.
- Ağlık ve şeyhlik sisteminin kalkmasıyla ağların zenginlikleri de kaybolacaktı.
- Devletin amacı doğudaki insanları da yükseltmekti, ülkenin yarısını kullanamamak yerine her yerde eğitim olacaktı.
- 25:07Cumhuriyetin Doğuda Uyguladığı Politika
- Cumhuriyet, tüm köylüyü toprak sahibi, hayvan sahibi ve kendi kendisinin efendisi yapmak istedi.
- Devlet toprak, hayvan vererek köylülere çalışıp kendi kazanmalarını sağlayacaktı.
- GAP projesi kapsamında doğudaki vatandaşlar batıya göç edecek, ağlardan bağımsız olacaktı.
- 27:11Dersim Olaylarının Gerçekleri
- Halkın gözü açılmasın isteyen şeyhler, ağlar ve aşiret liderleri devlete karşı gelmişlerdir.
- Devlet yatırım yapmak istese de kontrol elde edememiş, operasyon yapmak zorunda kalmıştır.
- Nüfus sayımına göre 13.084 kişinin 11.683'ünün batıya sevk edildiği, ölenlerin ise 1.401 kişi olduğu belirtilmektedir.
- 30:13Dersim Olaylarında Ölen Kişilerin Sayısı Hakkında İddialar
- Bazı kaynaklara göre devlet nüfus sayımında kalabalık göstermiş, 20 bin kişi ölmüşken 15 bin kişi sevk edilmiş ve nüfus farkı 5 bin kişi olarak gösterilmiş.
- Veli Saltık devletin katledilen insanların sayısını az gösterdiğini, Hasan Saltık ise Dersim Harekatı'nda 13 bin kişinin öldürüldüğünü ve 11.818 kişinin sürgün edildiğini yazdığını iddia etmiş.
- Hasan Saltık'ın bahsettiği dört umum müfettişlik raporunun gerçek olmadığını, bu teorinin birçok kişi tarafından yalanlandığını belirtiyor.
- 31:23Nüfus Kaybı ve Resmi Raporlar
- Serap Yeşil Tuna'nın "Devletin Dersim Arşivi" adlı kitabında nüfus kaybı konusunda ayrıntılı bir cevap vermiş.
- 13 bin civarında ölü ve 11 bin civarında sürgün olduğu söylenirken, nüfus kaybının 24-25 bin civarında olması gerekirken böyle bir şey olmadığı belirtiliyor.
- Resmi bir belgeye göre 13 bin kişinin net olarak öldüğü iddia edilse de, bu belgenin gerçek olmadığı ve uydurulduğu söyleniyor.
- 31:56Sahte Belgeler ve Gerçek Sayı
- Belge uydurma konusunda uzmanlar "fesli tarih zamparaları" olarak nitelendiriliyor ve amatörce yapılan sahte belgelerin her yönünden sahte olduğu belirtiliyor.
- Resmi raporlara göre maksimum 3 bin kişi öldürülmüş olabilir, daha fazlası mümkün değil.
- 170 bin kişilik bir şehirde 100 bin kişinin öldürüldüğünü gizlemek mümkün değil, özellikle Amerika, İngiltere, Rusya gibi ülkeler sürekli izliyor ve her harekete dikkat ediyor.
- 34:01Batı Ülkelerinin Tepkisi
- Batı ülkeleri Türkiye'ye ahlak dersi verecek, katliam yapan Türkleri eleştireceklerdi.
- Hiçbir gazetede veya haberde Dersim'de katliam yapıldığı, Türklerin kendi halkını katlediği gibi bir iddia yapılmamış.
- Olaylar aslında çok basit: Yatırım yapmak isteyenlerle bunu engelleyen tarikatlar, köy ağları ve aşiret liderleri arasında çatışma çıkıyor, isyanlar ortaya çıkıyor ve devlet bu isyanları bastırıyor.
- 35:36İnsan Hafızasının Çalışma Prensibi
- İnsan türü olarak kalabalık ne yaparsa onu yapmaya ve kalabalık ne söylüyorsa ona inanmaya meyilli varlıklarız.
- İnsanlar kafalarında sahte anılar oluşturabilir ve zamanla bunları gerçekten yaşandı gibi hatırlayabilirler.
- İnsanlar kavga anlattıklarında gerçek olayları abartabilir ve zamanla bunları gerçekten yaşandı gibi hatırlayabilirler.
- 37:05Teröristlerin Stratejisi ve Devlet Düşmanlığı
- Teröristler çocukların üzerine bomba bağlayıp askerlere gönderiyorlar, asker vurmazsa onlarca kişi şehit olacak.
- Asker vurduktan sonra Batı ve teröristler "asker çocuk katilidir" diyecekler, kimin çocuğu öldürdüğünü sormayacaklar.
- Kalkınmaya çalışan, eşitlik getirmeye çalışan bir ülke olarak insanlara iş sunduğumuzda, medeniyet sunmaya çalıştığımızda buna karşı gelenler kimdi?
- 38:41Doğuda Yaşanan Gerçekler
- Konuşmacı doğuda askerlik yapmış, Şırnak'ta askerlik yapmış ve karakoldaki herkesin Kürt olduğunu belirtiyor.
- Sabah çocuklara çikolata veren, oynayan insanlar akşam o çocukları taşla saldıranları sorgulamak gerekir.
- Bu durumun sebebi devlet değil, yüz yıldır hikaye üstüne hikaye ile insanların devlet düşmanı olarak yetiştirilmesidir.
- 41:25Dersim Olayları ve Üstüste Yükleme
- Bir asker Dersimli bir kızı zorla tecavüz etmiş, ardından bölük üyeleri sırayla tecavüz edip kızı öldürmüşler.
- Kızın ailesi bu olayı öğrenince askeri öldürmüş, bu da kan davası olarak büyüyüp devletin Dersim'e operasyon yapmasına neden olmuş.
- Necip Fazıl'ın "Son Devrin Din Mazlumları" kitabında Dersim olayları hakkında daha fazla detaylı ve şiddetli hikayeler anlatılıyor.
- 43:02Uydurma Hikayeler ve Atatürk'e Karşı Propaganda
- Bu tür uydurma hikayelerin ardından "devlet katliam yaptı", "devlet şapka yüzünden din adamlarını astırdı", "devlet harf devrimi ile bizi tarihten kopardı" gibi iddialar yapılıyor.
- Bu tür teoriler ve uydurma hikayeler sonucu insanlar belge ve kitaplara bakmaz, devletin her şeyini uydurma olarak görür hale geliyor.
- Gerçeği köy amcaları, dedeleri veya cemaatlerdeki alimlerin anlattığına göre kabul ediyorlar.
- 44:17Cemaatler ve Atatürk Düşmanlığı
- Bugün internette evrim karşıtı video paylaştıran, sayıları yüksek olan cemaatlerde şeyhler ve risaleler vardır.
- Bu cemaatlerde Atatürk'e saygı duyan insan bulunmaz, onu hep din düşmanı olarak görüyorlar.
- Atatürk heykellerine saldırılanların temelleri Dersim olayından önceye kadar gider, Şeyh Sait isyanı gibi olaylar da bu bağlamda değerlendiriliyor.
- 45:46Nuri Dersi ve Teali Cemiyetleri
- Nuri Dersi, Kürtçü biri olup Kürt Teali Cemiyeti'ne üye ve Koçgiri, Ağrı ve Dersim isyanlarının elebaşlarındandır.
- İngiltere, Osmanlı'da çeşitli cemiyetler örgütleme peşindeydi ve Padişahın desteğiyle İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiserliği'nden yönetilen Teali İslam ve Teali Kürt cemiyetleri kuruldu.
- Teali İslam cemiyeti Kuvvacıları din düşmanı olarak gördüğünü ve son nefeslerine kadar mücadele edeceklerini açıkladı.
- 46:59İngilizlerin Kürtler Üzerine Stratejisi
- İngilizler, Doğu'dan Kuvvaya destek gelmemesi için Kürtlerden Kuvvaya katılmamalarını istediler.
- İngilizler, Kürtlerden Kuvvayı engellemeleri karşılığında Kürdistan'ı vereceklerini vaat ettiler.
- Kürtlerin tercihi belirledi, Kuvva büyüdü ve Kuvvacılar kazandı, ancak Teali cemiyetleri başarılı olamadılar.
- 48:51Dersim İsyanı ve Tarihsel Algılar
- Dersim isyanı, Şeyh Said isyanı ve Ağrı isyanı gibi, arta kalan cemiyetçileri toplayıp dağa çıkarmaya çalışan isyanlardan biridir.
- İngiltere silah yardımı vererek ülke bölünmeye çalışmış ancak başarılı olamamıştır.
- Bugün bile dağa çıkanlar ve ayrı bir ülke kurmak isteyenler olsa da başarılı olamayacaklardır.
- 49:48Dersim İsyanı Hakkında Yanlış Algılar
- Dersim nüfusunun çoğunluğu alevi olduğu iddiasıyla alevilerin Atatürk düşmanı olduğu söylenmektedir.
- Dersim'deki isyanları aleviler çıkarmamış, 90 aşirettan sadece 3-4 tanesi isyan çıkarmış ve başka şehirlerden destek gelmiştir.
- Tunceli'de kitap okuma oranı mükemmeldir ve birçok alevi bugün Atatürkçüdür.
- 51:02Tarihsel Kaynakların Doğruluğu
- Bazı kişiler kafadan belge uydururken, bazıları matematik hatası yapmaktadır.
- İbrahim Sabri Çağlayangil, Dersim olaylarında Ankara'da iken, orada olup görüp yaşadığını iddia etmektedir.
- Tarihte gerçek belgeler ve mantıklı açıklamalar yerine sürekli spekülasyonlar ve teoriler geliştirilmektedir.
- 53:05Cumhuriyet'in Mantığı
- Cumhuriyet, yüz bin kişiyi asıp kesmek mantığında bir oluşum değildir.
- Cumhuriyet, en az zararla orta yolu bulmaya çalışmıştır.
- Cumhuriyet döneminde birçok inkılap ve devrim yapılmış, medenileşmeye çalışılmıştır.
- 54:15İsyanların Sonuçları
- İsyanlarda her tarafta tarikat, şeyh, aşiret lideri veya ağa bulunur ve milleti isyana teşvik ederler.
- Cumhuriyet, Dersim'de bir ay boyunca zeytin dalı uzatmış ve anlaşmaya çalışmıştır.
- Yakalanan birçok kişi serbest bırakılmış, ancak bazıları tekrar isyan çıkarmıştır.
- 56:45İsyanlarda Doğru Algı
- Cumhuriyet Türk askeri, keyfine göre kadınları, çocukları, yaşlıları ve kundaktaki bebekleri öldürmemiştir.
- İsyanlarda yanında kadın ve çocuk olan teröristlerden bahsedilen raporlar vardır.
- İsyanlarda kadın ve çocuk kullanmak, teröristlerin ufacık bir çocuğa bomba bağlayıp askerin önüne göndermesinden farklı değildir.
- 58:45Sonuç ve Uyarı
- Konuşmacı, konuşmasının hararetli olduğunu ve izleyicilerin sinirlenmeye başladığını belirtmektedir.
- 80 yıl önce yaşanan olaylar günümüzdeki insanları bağlamamalıdır.
- Bu olayların aralarını açmaları istenmemelidir çünkü araların açılması onların girmesi için kolaylaşır.
- 59:05Dersim Olayları ve Silah Toplama
- Dersim olayları hakkında yurt dışında çok az haber yapıldığı belirtiliyor.
- İngiliz askeri ataşesi Yarbay Ross'un 5 Eylül 1938'de hazırladığı kapalı raporda, Türkiye'nin doğusundaki 3 milyon liralık yatırımlarına, ulaşım ağlarına ve dokuz köprüye değinildiği ifade ediliyor.
- Resmi raporlara göre 4 Ekim 1937'e kadar Tunceli'den 4.076, Erzincan'dan 700 küsur ve Bingöl'den 120 küsur tüfek toplanmış, aramalar devam ettikçe toplanan tüfek sayısı 15.000'e kadar ulaşmış.
- 1:01:12Dersim İsyanı ve İç Çatışmalar
- Dersim isyanlarında tüm aşiretler isyana kalkışmamış, isyana kalkışanlar diğer aşiretlere "hain" diyerek saldırılar düzenlemiş.
- Ali Şer ve Hızırağa gibi birçok kişi kendi halkı tarafından öldürülürken, Hızırağa'nın kafası Seyit Rıza'nın karısı tarafından kesilmiştir.
- Dersim'de 3.000 kişi öldürüldüğünde, bunların 2.000'ini diğer aşiretler öldürmüş olabilir.
- 1:02:23Gerçekler ve Rivayetler
- Bir aşiretin diğer aşireti öldürmesi veya dağa çıkan teröristin dağa çıkmayan halkı öldürmesi, zamanla devletin yaptığı gibi gösterilmiş.
- Zamanla 3.000 kişi 30.000 kişi, 4.000 kişi 100.000 kişi olmuş, gerçekler yalan üstüne yalan eklenerek bozulmuştur.
- Gerçekler arşivlerde, belgelerde ve raporlarda duruyor ancak okunmadığı için anlatanların gerçeğine inanmaya çalışılıyor.
- 1:03:03Dersim Harekatı ve Özür Dileme
- Dersim harekatı yapıldığı için özür dilenmesini beklemek yanlış, çünkü isyancılar "ayrı bir ülke kuracağız" veya "Atatürk'ü öldüreceğiz" gibi tehditlerde bulunmuşlardır.
- Araştırmaya göre yaklaşık 3.000 kişi öldürülmüş, isyan etmiş veya etmemiş olsun.
- Bir çare olmadığı için devlet de bir şey yapamamış, muharebede masum insanlar da öldürülmüş olabilir.
- 1:05:25Gerçekçi Olmak ve Ders Almak
- Dünya tarihinde her savaşta masumlar harcanmıştır, bu durumu engellemek mümkün değildir.
- Bu tür olaylardan olmamak için ders alınmalı, isyan etmemek ve devrim yapmaya kalkışmamak gerekir.
- Dersim'de zehirli gaz kullanıldığı iddiası, o dönemde Türkiye'nin zehirli gaz üretip kullanabileceğine dair kanıt sağlamaz.
- 1:07:37Zehirli Gaz İddiaları
- Dersim'de zehirli gaz kullanıldığı iddiası, 1940 öncesinde Türkiye'nin zehirli gaz üretip kullanabileceğine dair kanıt sağlar.
- Zehirli gaz kullanabilme yeteneği, o dönemde Türkiye'yi çok kuvvetli bir ülke yapardı.
- Zehirli gaz üretimi ve kullanımı, o dönemde önemli bir güç kaynağıydı ve Almanya'nın ünlü olduğu sebeplerinden biriydi.
- 1:08:32Dersim'de Zehirli Gaz İddiaları
- Nuri Dersi, Uzun Reis ve diğerleri Dersim'de zehirli gaz kullanıldığını iddia etmişlerdir.
- O yıllarda Türkiye'de zehirli gaz yoktu, hem üretmiyorduk hem de yurtdışından satın almıyorduk.
- Zehirli gaz olsa bile kullanacak teknisyenimiz yoktu, bu tür bir eylemi planlarsak kendimize zarar verecektik.
- 1:09:00İddiaların Yanlışlığı
- Cengiz Özakıncı'nın "Dersim'de Zehirli Gaz Kullanılmadı" başlıklı makalesinde İngiliz devlet arşivinden gizli belgelerle kanıtlanmıştır.
- Zehirli gaz kullanmayı bilmediğimiz için bir teknisyenin gelmesini istiyor ve 1939 Nisanında gelebileceğini söylüyoruz.
- Bu iddiaları, hiçbir belgesi dayanağı olmadığı halde milleti örgütleme ve ayrıştırma mantığıyla ortaya atanlar, Atatürk'e ve İnönü'ye iftira etmekten dava edilmelidir.
- 1:10:14Halkı Kandırmak ve Propaganda
- Birçok kişi Dersim'de zehirli gaz kullanıldığını, yüz bin kişinin öldüğünü gibi teorilere inanıyor çünkü böyle öğretiyorlar.
- Halka verilen bilginin kaynaklı ve doğru olması gerekir, aksi halde propaganda yapmak, halkı yanlışa sevk etmek ve hatta isyana teşvik etmek olur.
- Dersim'de zehirli gaz kullanmamızın mümkün olmadığı, ne envanterimizde ne de bize veren veya öğretecek birinin olmadığı belirtiliyor.
- 1:11:18Dış Ülkelerin Tepkisi
- Rusya, İngiltere, Amerika gibi ülkelerde birçok haber çıkmasına rağmen, hiçbirisi bir katliamdan, zehirli gazdan veya yüzbin kişiden bahsetmiyor.
- Eğer Dersim'de böyle bir katliam olsaydı, bu ülkeler dünden razı bir şekilde haber yapardı.
- Dersim'de bir isyan olmuştur ama zehirli gaz veya yüzbin kişinin öldürülmesi gibi bir şey söz konusu olmamıştır.
- 1:12:11Doğu Bölgesindeki İsyanlar
- Dersim'de yaşananlar Köçgiri İsyanı'nın kökenine dayanıyor ve Milli Mücadele döneminde patlak vermiş.
- Doğu bölgelerinde sürekli dış ülkelerin etkisiyle "biz bir ülke kuracağız" diyenler vardı ve bugün de var.
- Osmanlı zamanında da birçok yerde isyanlar çıkmasına rağmen, Osmanlı bununla başa çıkmanın yolunu bulmuştu.
- 1:12:45Osmanlı'nın Yönetim Yöntemi
- Osmanlı, bazı bölgelere paşa yerleştirerek vergi toplamasını ve istihbarat yollamasını sağlıyordu.
- Bazı bölgelerde paşa yerleştiremiyorsa, oradaki bir ağayı, şeyhi veya aşiret liderini elçisi yaparak vergi toplamasını sağlıyordu.
- Bu sistemde ağalar vergi toplarken, köylülerin yiyecek yemeği kalmayacak kadar zorlanırken, ağalar zenginleşip kitleye hitap edebiliyordu.
- 1:14:14Osmanlı'nın Halkının Durumu
- Osmanlı halkı pek de Osmanlı'yı sevmezdi çünkü sömürülen bir halktı.
- Osmanlı, bir hanedan ve imparatorluktu, içinde birçok ırk ve dinden vatandaş vardı ancak bu vatandaşlar Osmanlı'ya bağlı değillerdi.
- Dünya Savaşı'nda Arap bölgeleri isyan etti çünkü Osmanlı olma, millet olma bilinci yoktu.
- 1:14:59Uydurma Hikayeler ve Geçmişle İlgili İddialar
- Sabiha Gökçen'in "ben masumları öldürdüm, çok eğlenceliydi" şeklinde açıklamalar yaptığı iddiası yalan.
- Yüz yıldır atalarımıza iftira atılıyor, sahte belge uyduruluyor ve sahte hatırat yazılıyor.
- Bu durum nedeniyle ilim ve fenle uğraşılamıyor, geçmişe takılıp kalınarak ilerleme edilemiyor.