Buradasın
Cumhuriyet Döneminde Türk Edebiyatında Hikaye Türleri ve Yazarlar
youtube.com/watch?v=VQSooRFUwhcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan eğitim içeriğidir ve Cumhuriyet döneminde Türk edebiyatındaki hikaye türlerini ve önemli yazarları ele almaktadır.
- Video, 1970-1980 yılları arasında edebiyatta başlayan farklı arayışları incelemektedir. İlk bölümde modernist hikayeciler (Bilge Karasu, Tomris Uyar, Ferit Edgü, Vüs'at Oben, Füruzan, Selim İleri) ve geleneği devam ettiren veya gelenekle modernizmi birleştiren hikayeciler (Mustafa Kutlu) tanıtılırken, ikinci bölümde Rasim Özderen ve Sevinç gibi geleneksel hikaye yazarları ile "küçük hikaye" (minimal hikaye) kavramı ve özellikleri açıklanmaktadır.
- Video, AYT sınavına hazırlanan öğrenciler için önemli bilgiler içermekte olup, her yazar için yazdıkları eserler, kullandıkları anlatım teknikleri ve edebi özellikleri detaylı şekilde anlatılmaktadır. Ayrıca küçük hikaye örnekleri de sunulmaktadır.
- Cumhuriyet Dönemi Edebiyatında Yeni Arayışlar
- Cumhuriyet döneminde edebiyata yeni arayışlara yönelen hikayeciler konusu ele alınmaktadır.
- 1970 ve 1980 yılları arasında edebiyatta farklı arayışlar başlamıştır.
- Bazı yazarlar modern hikayeye devam ederken, bazıları geleneğe bağlı kalırken, bazıları ikisine birden sentezleyerek hikayelerini yazmaktadır.
- 01:09Bilge Karasu
- Bilge Karasu'nun eserlerinde postmodernizmin etkisi görülür ve inanc ve baskı çatışmasının sevgiyi, dostluğu, ölümü ve tutkuyu işler.
- İmgesel anlatımı düzyazıda başarıyla yakalamıştır ve yazdığı türlerin sınırlarını zorlamıştır.
- "Göçmüş Kediler Bahçesi", "Kısmet Büfesi", "Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı", "Troya'da Ölüm", "Kılavuz ve Gece", "Narla İncire Gazel", "Altı Ay Bir Gün", "Ne Kitapsız Ne Kedisiz" gibi eserleri vardır.
- 02:14Tomris Uyar
- Tomris Uyar öykü yazarlığını meslek olarak edinmiştir ve "Yaza Yolculuk" ve "Yürekte Buka" kitaplarıyla Sait Faik Hikaye Armağanı'na ödül kazanmıştır.
- Şiirsel bir dille hikayelerini yazmıştır ve hikayelerinde anıları, izlenimleri, iç konuşmaları ve çağrışımları belirgin bir halde yer bulmuştur.
- "Yürekte Buka", "İpek ve Bakır Ödeşmeler", "Gece Gezen Kızlar", "Yaza Yolculuk", "Güzel Yazı Defteri", "Diz Boyu Papatyalar", "Yaz Düşleri", "Düş Kışları" gibi öykü kitapları vardır.
- 03:10Ferit Edgü
- Ferit Edgü edebiyata şiirle başlamış, ancak daha çok hikayeleriyle tanınmaktadır ve "Bir Gemide" hikayesiyle Sait Faik Hikaye Armağanı'na ödül kazanmıştır.
- Bilinç akışı tekniğini ve alegorik anlatımı benimsemiştir; bilinç akışı tekniğinde mantık sıralaması olmadan düşünceler yazıya aktarılırken, alegorik anlatımda sembolik anlatım kullanılır.
- Modern insanın bunalımını işler, kahramanları içe dönük kişilerdir ve küçürek ilk edebiyatımızdaki en önemli temsilcisidir.
- 04:56Vüs'at O Bener
- Vüs'at O Bener yeni anlatım olanakları denemiştir ve hikayelerinde soyutlamaya başvurmuştur.
- Eserlerinde ölüm çok belirgin bir halde hissedilir ve "Mızıkalı Yürüyüş", "Dost Kara Tren", "Kapan Yaşamaz Siyah Beyaz", "Bay Muannit Sahtegi'nin Notları", "Buzul Çağının Virüsü" gibi öyküleri vardır.
- "İpin Ucu", "İhlamur Ağacı" gibi oyunları da bulunmaktadır.
- 05:45Füruzan
- Füruzan modernist öykü'nün temsilcilerinden biridir ve kadınların sorunlarını, hayat mücadelelerini, dağılan ailelerin içindeki bireylerin yalnızlığına işlemiştir.
- "Parasız Yatılı" ile Sait Faik Öykü Armağanı'na, "Kırkyedi'liler" ile Türk Dil Kurumu'nun roman ödülünü kazanmıştır.
- "Kuşatma", "Parasız Yatılı", "Benim Sinemalarım", "Gül Mevsimi", "Gecenin Öteki Yüzü" gibi hikayeleri ve "Kırkyedi'ler", "Berlin'in Nar Çiçeği" gibi romanları vardır.
- 06:25Selim İleri
- Selim İleri öykü, roman, deneme, eleştiri, hatıra, çeviri ve oyun türlerinde eserler vermiştir.
- İstanbul'un değişimini yaşadığı dönemden çocukluğundan itibaren alıp yaşadığı çağa gelene kadar anlatır ve Virginia Woolf, William Folkner, Joyce gibi romancıların etkileri görülür.
- "Cumartesi Yalnızlığı", "Dostlukların Son Günü", "Son Yaz Akşamı" gibi öyküleri ve "Yaşarken ve Ölürken", "Sazcaz Düğün", "Varyete", "Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın", "Gramofon Hala Çalıyor" gibi romanları vardır.
- 08:03Geleneği Devam Ettiren Hikayeciler
- Mustafa Kutlu uzun öykü tarzını başarılı yazarlarındandır ve başlarda geleneğe bağlı kalsa da sonradan farklı bir tarza yönelmiştir.
- Gelenek ile moderni birleştirmeyi amaçlar ve hikayelerine insanın iç mücadelesi ve taştan insanın büyük şehirlere göç ettikten sonra yaşadığı sorunlar şeklinde iki tema halinde yazar.
- Tasavvuf bir çerçevede ölüm, ahiret, iman, kader konularına değinmiştir ve "Ortadaki Adam Bu Böyledir" uzun hikayesi filmde çekilmiştir.
- 09:16Rasim Özdenören ve Eserleri
- Rasim Özdenören, "Mavi Kuş", "Yokuş", "Akan Sular", "Kapıları Açmak", "Zafer" ve "Şef Tahir Sami Bey'in Özel Hayatı Tufandan Önce" gibi çok sayıda öykü yazmıştır.
- Özdenören, "Yedi Güzel Adam"dan biri olup, eserlerinde değerlerden uzaklaşma sonucunda yaşanan yabancılaşmayı işlemiştir.
- Uysal çözümlemelerde başarılı olan Özdenören, mekan ögesini konunun atmosferini sağlamak için kullanmıştır ve şiire yaklaşan zengin bir dili vardır.
- 11:02Sevinç ve Eserleri
- Sevinç, geleneksel hikaye yazmış ve milli ve ahlaki değerleri işlemiştir.
- Kendi hayatını ve çevresini hikayelerinde kaynak olarak kullanmış, mekanın hikayelerinde yönlendirici bir etkisi vardır.
- Hikayelerinde daha çok İstanbul'u mekan olarak seçmiş ve Türk insanının yaşamını net bir şekilde yansıtmıştır.
- 12:06Küçük Hikaye Tarzı
- Küçük hikaye, olay ve durum hikayesi sonrasında ortaya çıkan, minimal hikaye, short story veya shot story olarak da bilinen yeni bir hikaye tarzıdır.
- Küçük hikayede anlam bir bütünü temsil eden en küçük parçaya sıkıştırılır, şahıs kadrosu bir, iki veya üç kişi olur.
- Zaman ve mekan açık bir şekilde verilmez, bir anlatıcı ve bir bakış açısı vardır, gereksiz kelime kullanılmaz.
- 13:58Küçük Hikayenin Temsilcileri ve Örnekleri
- Küçük hikayenin en önemli temsilcisi Ferit Edgü'dür, diğer temsilcileri Tezer Özlü, Vüs'at O. Bener, Necati Tosuner, Murat Yalçın Sevim Burak ve Hulki Aktunç'tur.
- Küçük hikayenin netleşmesi için "Bu köyün en hoppa kızını köyün en aptal gencine verdiler" ve "Kardeşler" gibi örnekler verilmiştir.