Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen (Murat Hoca olarak anılan) ve öğrencilerin katıldığı interaktif bir eğitim içeriğidir. Konuşmacılar coğrafya biliminin tarihsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, coğrafya biliminin ilk çağlardan günümüze kadar olan gelişimini ele almaktadır. İlk bölümde Yunan coğrafyacıları (Elkas, Thales, Herodot, Aristoteles, Strabon, Eratosthenes ve Batlamyus) ve Müslüman-Türk coğrafyacıların (İdrisi, Biruni, İbn-i Battuta, İbn-i Haldun ve El-Harizmi) katkıları anlatılırken, ikinci bölümde coğrafi keşiflerin tarihi ve önemli keşifciler (Barthel Middiaz, Vasco de Gama, Amerigo Vespucci, Macellan) hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nun coğrafya alanında Fatih Sultan Mehmet, Piri Reis, Seyda Reis, Katip Çelebi ve Evliya Çelebi gibi önemli bilim insanlarının çalışmaları da ele alınmaktadır. Son bölümde ise Alexander von Humboldt, Friedrich Ratzel ve Paul Vidal de la Blache gibi coğrafya biliminin farklı dallarını oluşturan bilim insanları hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- 00:21İlk Çağda Coğrafya
- Coğrafya ilk olarak dünyadaki ilk insanla beraber başlamış, ancak bizim ulaştığımız kayıtlar yazının keşfi ve göç arasındaki süre olan ilk çağa aittir.
- İlk çağ olaylar Akdeniz havzasında, bugünkü Ege ve Yunanistan'ın olduğu yerde gerçekleşmiştir.
- Elkas (Hekts) Asya ve Avrupa ile ilgili iki ciltlik kitap yazmış, Thales güneş sistemini incelemiş ve güneş tutulmasının nedenlerini belirlemiş, Herodot "Mısır Nil'in hediyesidir" diyerek doğayla insan etkileşimini ortaya koymuştur.
- 01:48Aristo ve Strabon
- Aristoteles o zamana kadar hiç söylenmemiş bir şey söylemiş: Dünya yuvarlaktır ve bunu ay tutulması sırasında ay'ın üzerinde dünyanın gölgesinin yansımasını keşfetmesiyle kanıtlamıştır.
- Strabon, Amasyalı bir coğrafyacıdır ve dünyanın yuvarlak olduğunu ve evrenin ortasında yer aldığını öne sürmüştür.
- Strabon'un onyedi ciltlik "Coğrafya" adlı eserinde gezdiği yerleri anlatmıştır ve Kula volkanlarına gitmiş, orada "Kurada sevdiğim kua saçların boynuma dola" sözünü yazmıştır.
- 03:18Eratostene ve Batlamyus
- Eratostene, İskenderiye'deki kütüphane müdürü olarak önceki bilgileri toparlamış ve coğrafyanın isim babası olarak coğrafya kelimesini ilk defa vurgulamıştır.
- Eratostene M.Ö. başlarında dünyanın çevresini hesaplamıştır.
- Batlamyus'un "Almagest" adlı eserinde dörtyüz'e yakın yerin koordinatlarını vermiş ve koordinat sistemi hala onun verdiği isimlerle anılmaktadır.
- 04:35Ortaçağ'da Türk ve Müslüman Bilim İnsanları
- İdrisi, Kral Roger'ın kitabı adlı eserini yazmış ve gümüşten kocaman bir küre yapmıştır.
- Biruni, matematik ve fizik alanlarında birçok çalışma yapmış, dünyanın şekliyle ilgili hesaplamalar yapmış ve bir meridyen yayın uzunluğunu hesaplamıştır.
- İbn-i Battuta, Fas'tan yola çıkıp hacca gideceğini söyleyerek yirmidokuz yıl boyunca dünyayı gezmüş ve "Rıhle İbn Battuta" adlı kitabını yazmıştır.
- 07:41Coğrafi Keşifler
- Osmanlı'nın ipek ve baharat yollarını kapatmasıyla Avrupalılar yeni yollar aramıştır.
- Coğrafi keşiflerde ön plana İspanyol ve Portekizli gemiciler çıkmıştır.
- 08:31Coğrafi Keşifler
- Barthel Middiaz, Avrupa'dan başlayarak Ümit Burnu'na kadar gelmiş ve bu bölgeyi keşfetmiştir.
- Vasco de Gama, Ümit Burnu'nu dolaşarak Hindistan'a ulaşan ilk Avrupalı olmuştur.
- Amerika kıtasını keşfeden Vespucci, kıtaya kendi ismini vermiştir.
- 11:05Macellan'ın Keşfi
- Macellan, Atlas Okyanusu'nu geçerek Güney Erhan'ın ucundan Macellan Boğazı'yı keşfetmiştir.
- Macellan, Pasifik Okyanusu'ndan devam ederek Filipinler'e gelmiş ve burada yerli kabilesi tarafından öldürülmüştür.
- Macellan'ın tayyari Delcano, başladığı yere geri dönerek ilk dünya turunu tamamlamıştır.
- 12:44Osmanlı'nın Coğrafi Katkıları
- Fatih Sultan Mehmet, döneminin bilim insanı olarak Batlamyus'un eserlerini Arapça'ya tercüme ettirmiştir.
- Piri Reis, Kitab-ı Bahriye adlı eserinde Güney Amerika ve Akdeniz çevresi gibi bölgelerin haritalarını çizmiştir.
- Katip Çelebi, Cihannuma adlı eserinde dünyanın kıtaları, ülkeleri ve şekli hakkında bilgiler vermiştir.
- 14:22Coğrafya Biliminin Gelişimi
- Alexander von Humboldt, fiziki coğrafyayı kurmuştur.
- Ritter, beşeri coğrafyayı kurmuş ve Hitler'in kitaplarını okuduğu bilinmektedir.
- Paul Vidal de la Blache, bölgesel coğrafyanın metodunun kurucusu olmuştur.