Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Çocuk Gelişimi Bölümü" kapsamında "Çocuklukta Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi" dersinin ikinci ünitesini anlatan bir eğitim içeriğidir.
- Video, ikinci dil edinim sürecinde toplumsal ve psikolojik etmenlerin etkisini ele alarak başlıyor ve sosyal öğrenme kuramı çerçevesinde gelişen yaklaşımları inceliyor. Ardından etkileşim sürecindeki tetik, sinyal, yanıt ve tepki bileşenleri açıklanıyor ve daldırma yöntemi detaylı olarak ele alınıyor. Son bölümde ise ikinci dil edinimine etki eden faktörler anlatılıyor.
- Videoda kültür uyuşumu modeli, karmalaştırma varsayımı, anadilleştirme modeli ve etkileşim varsayımı gibi sosyal öğrenme kuramı çerçevesindeki yaklaşımlar örneklerle açıklanırken, toplumsal mesafe ve psikolojik mesafe kavramları üzerinde duruluyor. Ayrıca tek yönlü daldırma, iki yönlü daldırma ve yerli dillere daldırma gibi farklı daldırma türleri de ele alınıyor.
- 00:01İkinci Dil Ediniminde Toplumsal Etmenler
- Auzef çocuk gelişimi bölümü çocuklukta yabancı dil olarak Türkçe öğretimi dersinin ikinci ünitesi, ikinci dil edinim sürecinde toplumsal ve psikolojik etmenlerin etkisi konusunu ele alıyor.
- İkinci dil edinim sürecindeki toplumsal etmenleri değerlendiren yaklaşımlar, bireyi toplumsal koşullar içerisinde değerlendirmekte ve öğrenmede temel olan durumun toplumdaki bireyler arasındaki etkileşim olduğu vurgulanmaktadır.
- Sosyal öğrenme kuramı çerçevesinde gelişen bu yaklaşımlarda, bireyin çevresi ve bu çevre ile etkileşiminin bireyin gelişiminde büyük rol oynadığı vurgulanmaktadır.
- 01:04Kültür Uyuşumu Modeli
- Kültür uyuşumu modeline göre ikinci bir dil edinme süreci büyük oranda yeni bir kültüre uyum sağlamayı ifade etmektedir.
- Kültür uyuşumunda bireyin hedef dile ve kültüre uyumu sürecinde toplumsal mesafe ve psikolojik mesafe olmak üzere iki temel değişkenin etkili olduğu belirtilmektedir.
- Toplumsal mesafe, bireyin sahip olduğu toplumsal etmenler ile hedef dil grubunun sahip olduğu toplumsal etmenler arasındaki ilişkiyi ve örtüşmeyi ifade ederken, psikolojik mesafe dil edinimi sürecindeki bireye özgü durumları ifade etmektedir.
- 02:18Toplumsal ve Psikolojik Mesafenin Etkileri
- Toplumsal ve psikolojik mesafenin az olmasının ikinci dil edinim sürecine olumlu, fazla olmasının ise olumsuz birtakım etkileri bulunmaktadır.
- Olumsuz etkilerde ikinci dili edinen grup ile hedef dil grubu arasında toplumsal eşitlik bulunmamaktadır, iki gruba ait bireyler birbirlerine karşı olumsuz davranışları sergiliyor ve hedef dil grubu sahip olduğu olanakları ikinci dile denen grup ile paylaşmak istemiyor.
- Olumlu etkilerde ise toplumsal eşitlik bulunmaktadır, iki gruba ait bireyler birbirlerine karşı olumlu davranışları sergiliyor ve hedef dil grubu sahip olduğu olanakları ikinci dil edinen grup ile paylaşmak istiyor.
- 05:13Psikolojik Mesafe
- Psikolojik mesafe, sürecin daha çok bireysel yönüne vurgu yapmaktadır ve toplumsal etmenlerle karşılaştırıldığında daha ikincil bir önem taşımaktadır.
- Olumsuz etkilerde ikinci dil edinen bireyler kültür şoku yaşıyor, düşük güdülenmişlik düzeyine sahiptir ve yüksek ego sınırına sahiptir.
- Olumlu etkilerde ise dil şoku yaşamıyor, kültür şoku yaşamıyor, yüksek güdülenmiş düzeyine sahiptir ve düşük ego sınırına sahiptir.
- 06:28Karmalaştırma Varsayımı
- Karmalaştırma varsayımı, kültürel uyumun gerçekleşmemesi durumunda dilin karmalaşmaya başladığını ve ikinci dil edinim sürecinin oldukça erken bir aşamada durma noktasına geldiğini belirtmektedir.
- Dildeki karmalaşmanın, anadili ve hedef dili birbirine karıştırarak kullanmanın bir sonucu olarak da ikinci dil edinim sürecinin fosilleşeceği öne sürülmektedir.
- Karmalaştırma varsayımında, bireyin içerisinde yaşadığı toplumla yeterli etkileşime girememesinin ya da bu toplumun yeni bireylere kapalı olmasının dil edinim sürecini olumsuz etkileyici olduğu, ancak toplumsal etmenlerin psikolojik etmenlerden daha kritik rol oynadığı öne sürülmektedir.
- 08:05Anadilleştirme Modeli
- Anderson'un geliştirdiği anadilleştirme modeli, dışsal etmenlerden daha çok dil edinim sürecindeki içsel etmenleri merkeze koymaktadır.
- Anderson, ikinci dil edinim sürecinin yerlileştirme ve ana dilleştirme olmak üzere iki biçimde gerçekleştiğini belirtmektedir.
- Yerlileştirme kavramı, dil edinicisinin sahip olduğu dil sistemini hedef dilin sistemine uydurma sürecini ifade ederken, anadilleştirme sürecinde ise ikinci dil edinenler kendi anadillerini referans olarak almakta ve hedef dili kendi anadillerine uydurarak edinmektedir.
- 10:22Etkileşim Varsayımı
- Etkileşim varsayımı, bireyler arasında hedef dille kurulan etkileşimin ne tür özellikler taşıdığı ve karşılıklı görüş alışverişi süreçlerinde ne tür unsurların yer aldığı üzerine odaklanır.
- Etkileşim varsayımı, dil edinim süreci ile girdi, karşılıklı görüş alışverişi süreci ve çıktı arasında güçlü bir ilişki bulunduğunu öne sürer.
- Etkileşim süreci, bilgi alışverişini sağlayan iki yönlü sözel iletişim görevi, konuşucunun yeterli düzeyde gerçekleştiremediği anlamaya ilişkin geri bildirim verebilmesi için olanak sağlanması ve anlaşılabilir girdinin sağlanması gibi unsurları içerir.
- 11:54Etkileşim Varsayımında Uzlaşma Süreci
- Etkileşim varsayımında uzlaşma süreci tetik, sinyal, yanıt ve tepki olmak üzere dört temel bileşenden oluşur.
- Tetik, etkileşim sürecinde bir konuşucunun ürettiği ve diğer bireyler için sorun oluşturan dilsel yapıları ifade eder.
- Sinyal, tetiğe karşı üretilen ifadelerdir; yanıt ise anlaşılmayan ifadeleri onararak yeniden düzenlemektir; tepki ise onarılarak sunulan ifadelere ilişkin yeni geri bildirimdir.
- 12:44Etkileşim Özelliklerinin Sınıflandırılması
- Daki ve Pika, etkileşim özelliklerini anlamı kontrol etme, açıklama isteme, onaylamayı kontrol etme, konuşmacının kendi ifadesini onarması, önleme ve tepki sunma amacıyla tekrarlaması biçiminde sınıflandırmaktadır.
- Anlamı kontrol etme süreci, konuşan kişinin ürettiklerinin karşı tarafça tam olarak anlaşılıp anlaşılmadığının kontrol edilmesidir.
- Açıklama isteme süreci, anlamanın sağlanamadığı durumların belirtilmesi ve soruların yöneltilmesidir.
- 14:13Daldırma Yöntemi
- Daldırma yöntemi, bireylerin hedef dil bağlamına daldırıldığı, hedef dilde birden çok yoğun biçimde karşılaştığı dil öğretim yaklaşımıdır.
- Tek yönlü daldırma programı, hedef dilde yoğun dil bilgisine sahip olunmadığı durumlarda öğrencilerin hedef dilde eğitim almasını ifade eder.
- Tek yönlü daldırma programlarının temel amacı eklemeli iki dilliliği, akademik başarıyı ve kültürlerarası anlayışı geliştirmektir.
- 16:04İki Yönlü ve Yerli Dillere Daldırma
- İki yönlü daldırma programında dil azınlığını ve dil çoğunluğunu oluşturan iki grup, birbirlerinin dillerini öğrenmek için bir araya getirilir.
- Dil daldırma yöntemi tehlikedeki dilleri canlandırmak ve bu dilleri kullanan birey sayısını artırmak için de kullanılır.
- Yerli dillere daldırma, İrlanda Cumhuriyeti'nde İngilizce eğitim verilmesine karşın İrlandaca dili de korunması için uygulanan bir yöntemdir.
- 17:50Daldırma Programlarının Türleri
- Cervantes Sun, daldırma dil programlarını iki yönlü programlar, tam daldırma programları ve kısmi daldırma programları olmak üzere üç ana grupta değerlendirmiştir.
- İki yönlü dil daldırma programları, iki grubun konuşmacılarının birbirlerinin dillerine yoğun olarak maruz kalması durumunu ifade eder.
- Tam daldırma programları, bulunulan ortamda sadece hedef dilin kullanıldığı ve çocukların sadece bu dille temas etmesi durumudur; kısmi daldırma programları ise zamanın belirli kısımlarının hedef dilin kullanımıdır.
- 19:01İkinci Dil Edinimine Etki Eden Faktörler
- İkinci dil edinimine etki eden faktörler arasında yetişkin konuşması, bağlamsal ipuçları, destekleyici ortam, düzenlilik, çocukların konuşma ihtiyacı ve ebeveyn etkisi bulunmaktadır.