Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Rehber TV'nin "Fikir Atölyesi" programında, hafız ve değerler eğitimi öğretmeni Merve Demir Hanımefendi konuk olarak yer alıyor. Program, çocukların Allah'ı sorduğu ve ebeveynlerin bu konudaki yaklaşımını ele alıyor.
- Video, çocukların Allah kavramını nasıl anladıklarını, ebeveynlerin bu konudaki hatalarını ve doğru yaklaşım yöntemlerini incelemektedir. Konuşmacı, çocukların farklı yaşlarda Allah'ı sorabileceğini, ebeveynlerin panik halinde değil, sakin ve empati kurarak cevap vermeleri gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, Allah'ı somut örneklerle, sanat eserleri, Allah'ın isimleri (Esmaül Hüsna) ve tefekkür yürüyüşleri gibi yöntemlerle anlatmanın önemini açıklamaktadır.
- Programda, dini eğitimin doğum öncesinden başlayarak nasıl başladığı, dört-altı yaşlarında somut bir şekilde başladığı ve oniki-ondört yaşlarına kadar soyut bir şekilde devam ettiği belirtilmektedir. Çocukların sorularına net cevaplar vermek yerine, somut örneklerle ve doğaya yönelterek bu soruları toparlamak gerektiği, çocukların altyapısına göre farklı cevaplar verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
- Programın Konusu ve Konuk Tanıtımı
- Rehber TV'de "Bir Fikir Atölyesi" programında "Çocuklar Allah'ı Sorarsa" konusu ele alınacak.
- Programda çocukların kaç yaşında Allah'ı sorar, ebeveynlerin Allah'ı nasıl anlatması gerektiği ve yapılan hatalar hakkında bilgi verilecek.
- Konuk, hafız ve değerler eğitimi öğretmeni Merve Demir Hanımefendi programda yer alıyor.
- 01:06Allah'ı Anlatmanın Zorlukları
- Allah'ı bilmek, anlamak ve anlatmak çok zor bir konu olup, soyut bir kavramı somutlaştırarak anlatmak gerekiyor.
- İnanç akılcılığı biraz dış planda bırakır ve Allah'ı tamamen anlatmanın mümkün olmadığı belirtiliyor.
- Allah'ı anlatmanın yaşı yoktur, fırsat eğitimi olarak yaşamın içerisine serpiştirerek anlatılmalıdır.
- 03:42Çocukların Allah'ı Sorma Yaşı
- Dört-altı yaş arasında çocuklar "Allah nerede?" veya "Allah mı, büyük babam mı?" gibi sorular sormaya başlarlar.
- Bu yaş sınırına gelmeden ebeveynlerin gerekli donanıma ve cevap bilgisine sahip olması gerekir.
- Programda "balık vermeyeceğiz, balık tutmayı öğreteceğiz" ifadesiyle, her çocuğun farklı sorularına göre ebeveynlerin kendi yaklaşımlarını geliştirmeleri gerektiği vurgulanıyor.
- 07:09Çocuklara Allah'ı Anlatmanın Zamanı
- Soyut olarak Allah'ı anlatmak ilköğretimden sonra mümkündür.
- Somutlaştırarak Allah'ı anlatmak daha çok beş-altı yaşlarında mümkün olabilir.
- Çocuklar Allah'ı sorduğunda ebeveynlerin panik halinde olmaması, sakin olması ve empati kurması gerekiyor.
- 10:09Çocuklara Allah'ı Anlatmanın Yöntemleri
- Allah'ı anlatırken çocuğa zarar vermeden, travma gerçekleştirmeden üstesinden gelmek önemlidir.
- Allah'ı sanatkarın eserleriyle anlatmak mümkündür.
- Doğa gezisi yaparak, tefekkür yürüyüşleri düzenleyerek ağacın, kelebeğin kanadının, çiçeğin gibi sanatkarın eserlerinden yola çıkarak Allah'ı tanıtabiliriz.
- 11:09Çocuklara Allah'ı Anlatırken Yapılan Hatalar
- Çocuklar Allah'ı sorduğunda ebeveynler kendi bilgilerini nispetince cevaplar veriyor, ancak bu cevapların hepsi doğru olmayabiliyor.
- Sıbyan kurslarında "kırıntıları yerseniz melekler kırıntılarda ve siz yemiş olursunuz" gibi yanlış ifadeler kullanılarak çocuklarda panik yaratılıyor.
- "Allah nerede" sorusuna "kalbimizde" denilmesi, çocuklarda "her birimizin kalbinde bir Allah varsa kaç Allah vardır" gibi yanlış soruların doğmasına sebep oluyor.
- 13:15Allah'ı Anlatma Yöntemleri
- "Kalbimizde Allah var" ifadesi, Allah'ın zatıyla değil sevgisiyle kalbimizde olduğu anlamına geliyor.
- Çocuklara Allah'ın büyüklüğünü anlatırken sultan örneği kullanılabilir; sultanın büyüklüğü kilosuyla değil hazinesinin bolluğundan, ordusunun genişliğinden kaynaklanıyor.
- Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethi örneğiyle, kişinin büyük boylu biri olmadığını, büyük işler yaparak büyük sıfatını aldığını anlatabiliriz.
- 15:27Allah'ı Benzetme Sorunu
- Çocuklar Allah'ı kendilerine benzetmek istiyor, bu durumda bir şeyin yapıcısının yaptığı şeye benzememesi gerektiği anlatılabilir.
- Ayakkabı tamircisi örneğiyle, ayakkabıcı ayakkabının gözleri veya burnu olmadığı gibi Allah da insanlara benzemiyor.
- Marangoz örneğiyle, marangozun masa gibi biri olmadığı gibi Allah da insanlara benzemiyor.
- 17:19Çocuklara Bilgi Aktarma Yöntemleri
- Çocukların beynini masallaştırarak ve somutlaştırarak Allah'ı anlatmak gerekir.
- Dürbün örneği verilerek, uzaktaki bir şeyi yakınlaştırıp daha net görmemizi sağlayan dürbüne benzetilerek Allah'ın büyüklüğü anlatılabilir.
- Küçük yaştakiler somut bir şey söylenildiğinde hemen kabul ederler, örneğin "Allah çok büyük, bizim gözümüz küçük olduğundan dolayı Allah'ı göremiyoruz" gibi cevaplar kabul edilebilir.
- 19:27Yaşına Göre Bilgi Verme
- Her çocuğa aynı cevabı vermek yerine, yaşına göre farklı bilgilerle doyurulmalıdır.
- Beş yaşında verilen cevap, dokuz yaşında tekrar verilemez çünkü çocuklar akıl olarak da büyüdüklerini kabul etmeye yanaşmıyor.
- Allah'ı kim yarattı sorusuna, güneş örneğiyle cevap verilebilir; güneş ışığını bir yerden almaz çünkü ışığın kaynağıdır.
- 21:07Allah'ın Yaratıcı Sıfatını Anlatma
- Allah'ın yaratıcı sıfatıyla kendisinin benzerinin olmadığı, yaratanın olmadığı örneklerle açıklanabilir.
- Tren örneğiyle, lokomotifi çeken biri olsaydı o lokomotif olmazdı, vagon olurdu.
- Beyin örneğiyle, beyin başlı başına bir yöneticidir ve kimse tarafından yönlendirilmez.
- 22:40Çocuk Eğitimine Önem Verme
- Çocuk eğitimine çok fazla önem veren ailelerin çocuklarının dünyaya güzel şeyler bıraktığı görülmektedir.
- Üstat Bediüzzaman'ın ailesinin de çocuklarının dini eğitimi konusunda ne kadar önem verdikleri örnek olarak gösterilmektedir.
- 23:34Dini Eğitimin Başlangıcı
- Din eğitimi doğmadan önce, anne karnındayken başlar; örneğin Üstat Bediüzzaman'ın annesinin hamileyken abdestli dolaşması ve emzirmesi.
- Tam anlamıyla ders boyutunda dini eğitim dört-beş-altı yaşları arasında somut bir şekilde başlar.
- Soyut bir şekilde tahkiki boyut olarak oniki-onüç yaş, ergenlik dönemi dediğimiz dönemlere kadar uzar.
- 24:59Çocukların Soru Sorması ve Eğitim
- Çocukların Allah'ı sorduğunda sert tepki verilirse, merak duygusu ölecektir ve bu ileriki eğitim süreçlerinde dezavantaj olarak karşısına çıkacaktır.
- Ebeveynler bu soruları engel olarak değil, basamak gözüyle bakarlarsa, çocuk bu bilgiyi kullanarak yükselecektir.
- Merak ilgiye, ilgi bilgiye götürür; merak olmazsa ilgi de olmaz, ilgide olmayınca bilgiye ulaşılmaz.
- 26:18Allah'ı Soran Çocuklara Tavır
- Allah'ı soran çocuklara karşı merakı inceden inceye sulamalı, yeşertmeli ve gerekli cevaplarla tatmin etmeliyiz.
- Çocuklar daha cesur soru sorarlar, bu yüzden soru soran çocuk tebrik edilmelidir.
- Çocukların soru sorması, taklidi bir imandan ziyade tahkiki bir imanın gelişmesine katkı sağlar.
- 29:00Soru Sormanın Önemi
- Soru sormak bir duadır ve "ben bilmek istiyorum" demektir, bu nedenle soruya ve sorana kıymet verilmelidir.
- Çocukların sorularına cevaptan ziyade, onlara gösterilen tavır, anlayış ve empati daha önemlidir.
- Cevap verilemeyen sorulara "beraber araştırırız" diyerek ertelenebilir veya çocuğun soru baloncuklarını okşayarak doyurmak gerekir.
- 30:11Çocukların Sorularına Yanıtlama Yöntemleri
- Çocuğun sorusunu sadece toparlamak değil, altındaki sebebe yönlendirmek önemlidir.
- Çocuğun Allah'ı görmek istediğini duyunca, "neden görmek istiyorsun" diye sorarak sebebe ulaşılabilir.
- Çocuğun Allah'ı sevdiğini ifade etmesini sağlamak, daha sonra uygun yaşına uygun bir cevapla konuyu toparlamak gerekir.
- 31:01Allah'ı Tanıtmak İçin Yöntemler
- Allah'ı görmemiz gerekmediğini, bazı şeyleri görmemize gerek olmadığını örneklerle açıklamak mümkündür.
- Allah'ın varlığını hissetmek için, Allah'ın yarattığı sütler, meyveler, güneş gibi eserleri göstermek gerekir.
- Allah'ı isimleriyle tanıtmak, Vedud (kullarını çok seven) ismiyle berrak sütün meydana çıkması gibi örneklerle anlatılabilir.
- 33:29Allah'ın Varlığı Hakkında Doğru Anlatım
- Allah'ı "göklerde" şeklinde tanımlamak yerine, "her yerdedir, her zaman bizim yanımızdadır" şeklinde anlatmak daha sağlıklıdır.
- Allah'ı bir resme benzeterek, ressamın resmin içinde olduğu gibi Allah'ın da tüm detaylarda olduğu anlatılabilir.
- Tefekkür yürüyüşleri ve tefekkür gezileri yaparak yaratılan şeylerin etrafında olmak önemlidir.
- 35:09Şükreden Bir Yaşam Tarzı
- Cümlelerimizin yapısının bozulması, "yağmur yağdırılıyor" yerine "yağmur yağıyor" şeklinde ifade etmek gerekir.
- Her bir şeyde yaratıcıya yönlendirmek ve şükrü hatırlamak önemlidir.
- Çocuğa "ne güzel gözlerin var" yerine "Rabbim seni ne güzel yaratmış" diyerek teşekküre yönlendirmek gerekir.
- 37:02Allah Sevgisini Kazandırma
- Allah sevgisini çocuklara aşamalı anlatmak ve aşılamak gerekir.
- Allah'ı sevdirmek için, Allah'ın bize sunmuş olduğu nimetlerden bahsederek, süt, meyve gibi örnekler üzerinden tefekkür ederek anlatılabilir.
- Allah'ı korkuyla değil, sevdirerek anlatmak gerekir; fıtrat korkusu (kaybetmekten korkma) üzerine gidersek, Allah'ın sevgisini kaybetme korkusunu yeşertirsek çocuk severek Allah'ı anlayacak ve hayatına aks ettirecektir.
- 39:51Çocukların Allah ile İlgili Sorularına Yanıtlama
- Çocukların Allah ile ilgili sorularına net cevaplar vermek yerine, doğaya ve Allah sevgisine yönelterek soruları toparlayabiliriz.
- Bilgiyi verirken aklın kabul etmediği kadar fazla bilgi vermek yerine, bardağın taşıyabileceği kadar bilgi vermek daha etkilidir.
- Yanlış sorunun doğru bir cevabı olamaz, bu nedenle çocuklara doğru sorular yöneltmek önemlidir.
- 41:46Çocuklardan Çocuğa Değişen Cevaplar
- Çocukların altyapısı ve dünyaya geldiği ortam, Allah ile ilgili sorulara verilen cevapları etkiler.
- Aynı yaşta olan iki çocuğun, biri Allah'ı daha önce duymuş, diğeri ilk defa tanışmış olabilir ve bu durumda farklı cevaplar verilmelidir.
- Çocuklara bilgi verirken somutlaştırmayı göz önünde bulundurmak ve onları ürkütücü şeylerle karşı karşıya bırakmamak gerekir.
- 42:55Pedagojik Yaklaşım
- Bir şeyi kavramanın belli bir zaman eşiğine ulaşması gerekir, çocuktan tamamen anlaması beklenilmez.
- Zamanla hayatın içerisinde büyüdükçe bazı şeylerde kendi kendine anlam kazanır veya daha rahat anlaşılır.
- Çocuğun aklını karıştırmayacak, fıtraten olan inancını zedelemeden, somutlaştırılmış örneklerle onu tatmin ederek bilgi vermek gerekir.
- 43:55Programın Kapanışı
- Program, çocukların Allah'ı sorduğunda sağlıklı bir şekilde cevap verme konusunu ele almıştır.
- Ebeveynlere bu konuda önemli roller ve görevler düşmektedir.
- Program, izleyicilere faydalı olması umuduyla sonlanmıştır.