Buradasın
Çocuk Gelişimi ve Özel Eğitim Üzerine Bilgilendirici Program
youtube.com/watch?v=qf-NUN--RkcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, psikolojik danışman Rahmi Danişmend, psikodrama aile danışma merkezi müdürü Abdulkadir Yiğitsoy ve diğer uzmanlar (Şerif Hoca, RPG Araştırma Merkezi'nde çalışan bir uzman) ile çocuk gelişimi, özel eğitim ve aile dinamikleri konuları ele alınıyor.
- Program, özel öğrenme güçlüğü tanımı ve türleri ile başlayıp, özel eğitim kavramı, üstün zekalı çocuklar, aile-çocuk ilişkisi ve geniş aile dinamiklerinin çocuk üzerindeki etkileri gibi konuları kapsamlı şekilde inceliyor. Konuşmacılar, çocukların farklı kapasiteleri, ailelerin çocuklarını doğru değerlendirmenin önemi ve çocukların kişilik, sosyal ve duygusal gelişimindeki aile rolünün önemini vurguluyorlar.
- Programda ayrıca çocukların şımartılması, yüksek beklentilerin yarattığı kaygılar, üstün zekalı çocuklara yönelik eğitim imkanları ve geniş aile içindeki otorite sarsılması gibi konular da ele alınıyor. Konuşmacılar, gelecek hafta doğum ve anne karnı konularına değineceklerini belirtiyor.
- 00:35Özel Öğrenme Güçlüğü Nedir?
- Özel öğrenme güçlüğü, eski ismiyle özgün öğrenme güçlüğü, normal zekaya sahip bireylerin zekası, yaşı ve aldığı eğitim düzeyine uygun öğrenim becerilerini geliştirememesidir.
- Özel öğrenme güçlüğü, normal zekaya sahip çocuklarda beklenilen öğrenme aktivitelerinin gerçekleşmemesidir ve beyindeki objeleri, sesleri, görüntüleri, yazıları ve harfleri algılayış sistemlerinde farklılıklardan kaynaklanır.
- Son zamanlarda literatürde dört başlık altında öğrenme güçlükleri incelenmektedir: disleksi, okuma ile ilgili bozukluklar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, hareketlerle ilgili yeni bir öğrenme güçlüğü alanı.
- 03:10Disleksi ve Özel Öğrenme Güçlüğü
- Disleksi, özel öğrenme güçlüğü ile neredeyse özdeşleşmiş bir kavramdır ve genellikle okuma kısmında kelimeleri okurken harfleri atlama, harflerin beyinde algılama sisteminde farklı okunuşuyla birlikte yanlış okunması şeklinde kendini gösterir.
- Özel öğrenme güçlüğü çeken çocukların yaklaşık yüzde yirmibeşinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu saptanmaktadır.
- Özel öğrenme güçlüğü çeken çocuklar öğrenemediğinden dolayı okumaya çalışmaya istekli olmazlar, bu da dikkat eksikliğini beraberinde getirir ve ciddi kaygı bozuklukları yaşarlar.
- 06:20Özel Öğrenme Güçlüğüne Yönelik Tedavi
- Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların tamamına öncelikle bir çocuk psikiyatri tarafından resmi tıbbi tanının konulması ve sağlık kurulu kararı gereklidir.
- Rehberli araştırma merkezlerinde yapılan inceleme ile çocuğun eğitsel performans değerlendirmesi yapılır ve ona göre yönlendirme yapılır.
- Özel öğrenme güçlüğü çeken çocuklara özel eğitim ve destek eğitimi sağlanarak normal akranlarıyla eşitlik sağlanır.
- 07:43Özel Eğitim Nedir?
- Özel eğitim, zihinsel, işitsel veya görme yetersizliği olan bireylerin eğitim performanslarını normal çocuklara yaklaştırmak ve günlük yaşam becerilerini artırmak için özel eğitim uzmanları tarafından verilen profesyonel bir yardım ve eğitim sürecidir.
- Özel eğitim alan çocuklar normal çocuklardan farklı öğrenme düzeyleri, zeka grupları, algı düzeyleri, dikkat süreleri ve dikkat eksiklik türleri gösterirler.
- Özel eğitime giden her çocuk engelli değildir; özel öğrenme güçlüğü bir engel kategorisinde değerlendirilmez, sadece öğrenme anlamında çocuk güçlük çekmektedir.
- 09:34Çocukların Dil Gelişimi ve Ailelerin Rolü
- Çocuklar dilin formal kısmını (okuma yazma) öğrenirken problemlerle karşılaşabilirler, bu durum ailelerin psikolojik yapısını derinden etkileyebilir.
- Ailelerin temel bakış açısı, çocuklarının gelişim dönemlerini gözlemlemek ve her çocuğun kendine has özellikleri ve yetenekleri olduğunu kabul etmektir.
- Ailelerin kendi çocuklarını başkalarıyla kıyaslamaması, gelişim basamaklarında gecikmelerin bir engel anlamına gelmediğini anlaması önemlidir.
- 12:05Uzmanlara Başvuru
- Çocuk gelişimi alanında bilgi kirliliği olduğu için doğru uzmanlara başvurmak önemlidir.
- En üst seviyede klinik olarak çocuk psikiyatr ve ergen psikiyatrlar, daha sonra psikolojik danışmanlar, psikologlar ve çocuk gelişimi ile ilgili yüksek lisans veya doktora yapmış pedagoglar bu konuda uzman olabilir.
- Değerlendirme yaparken teori altyapısı, kuramsal çalışması ve uygulama yapmış olan kişilere başvurmak gerekir, aksi takdirde fayda yerine zarar sağlayabilir.
- 13:44Anne-Baba Kaygısı ve Çocuğa Etkisi
- Anne-babaların kaygıları çocuğa bulaşabilir ve terapide çocuğun kaygısı gibi ortaya çıkabilir.
- Aileler çocuklarına anlam yükleyerek onları gerektiğinden fazla algılamaya başlarlar, bu da çocuğun gerçekliğini ve formunu kaybetmesine neden olabilir.
- Anne-babaların çocuklarına sürekli baskı ve kaygı oluşturmasının temel psikopatolojisi, kendi güven duygusunun zedelenmesi ve destek açlığını hissettirmesidir.
- 17:32Şımartılmış Çocuklar ve Sorunları
- Toplumsal anlamda en önemli problemlerden biri çocuğun ihtiyaçlarını gereğinden fazla önemsemek ve doyurmaya çalışmaktır.
- Şımartılmış çocuk profilleri ortaya çıkıyor ve bu çocukların eğitimi en zor olanlardır çünkü hayatın gerçeklerine uymuyorlar.
- Şımartma davranışı masum görünse de, çocuk her zaman bu kaynağı bulamadığında hayal kırıklıkları başlıyor ve kişilik bozukluklarına giden bir yol açıyor.
- 19:17Seçeneklerin Çoğalması ve Kaygı
- Konuşmacı, köyde büyüdüğünde dedesinin seçtiği pantolonla mutluluk yaşadığını, ancak günümüzde çok fazla seçenek arasında kararsız kaldığını anlatıyor.
- Seçeneklerin çoğalması stresi ve kaotik durumu oluşturuyor, bu da kişinin daha fazla yorulmasına neden oluyor.
- Çocukların seçeneklerini artırarak onların kaygılarını arttırıyoruz.
- 21:16Çocukta Kapasite Değerlendirmesi
- Kapasite, zekadan yeteneklere, ilgi ve dikkat düzeyine kadar birçok faktörü içeren komplike bir bütündür.
- Sadece bir şeye bakarak çocuğu değerlendirmek doğru olmaz, bu korkunç bir yanlış olur.
- Displasia gibi öğrenme güçlükleri olan çocuklar bisiklet kullanamaz veya sağını solunu karıştırabilir, bu durumda onları yaşıtlarıyla kıyaslamak yerine kapasitelerini doğru değerlendirmek gerekir.
- 23:22Beklentiler ve Depresyon
- Kapasiteyi doğru anlarsak beklentimiz de ona göre oluşur, beklenti kapasitenin üzerinde olursa kaygılar hem bize hem çocuğumuza zarar verir.
- Çocuklarda görülen psikopatolojilerin en başında depresyon gelir ve yüksek beklenti, yüksek başarı ve akademik beklenti çocuklarda depresyona sebep olur.
- Aileler kendileriyle çocukları kıyaslıyor, ancak bu büyük bir yanlıştır çünkü imkanlar çok farklılaşmış ve bilgiye ulaşım had safhada.
- 25:38Üstün Zekalı Çocuklar
- Çocuğa belli davranışlarına bakarak etiketleme yapmak, "benim çocuğum üstün" diyerek çocuğa bir yaftalama vurmak demektir.
- Üstün zekaya sahip çocuk sahibi olmak büyük bir nimet olmakla beraber, doğru kanalize edememesi büyük bir problem olabilir.
- Her üstün zekalı çocuk pozitif bir altın gibi değerlendirilemez, doğru kanalize edilemezse büyük bir problemin içinde bulunulabilir.
- 26:49Zeka Testi Uygulaması
- Normal çocuklara zeka testi tavsiye edilmemelidir, çünkü normal bir şeyi teste tabi tutmak mantıklı değildir.
- Çok pozitif özelliklere sahip, gelişim basamaklarını erken tamamlayan, uç projeler üreten ve orijinal söylemler yapan çocuklarda zeka testi yapılabilir.
- Bu tür çocuklarda dikkat problemleri, davranış problemleri, öğretmeni dinlememe, sosyal fobi gibi sorunlar görülebilir.
- 27:53Üstün Zekalı Çocukların Eğitim İhtiyacı
- Üstün yetenekli veya üstün zekalı çocuklar özel eğitime en büyük ihtiyacı olanlardan biridir.
- Bu çocukların ihtiyaçları karşılanmadığında, potansiyelin fazlalığı büyük bir patolojiye dönüşebilir.
- Veli olmakla deli olmak arasında ince bir çizgi vardır; doğru yönlendirilirse büyük bir veli olabilirler.
- 28:32Üstün Zekalı Çocuklar İçin Eğitim İmkanları
- Son zamanlarda üstün zekalı çocuklara eğitim verilebilme imkanları artmıştır.
- Destek eğitim odalarında eğitim verilebilme imkanı sağlanmış, bilim sanat merkezleri ülke genelinde çoğaltılmaktadır.
- Üniversitelerde üstün zekalı çocuklara yönelik birimler kurulmaya başlanmıştır.
- 29:00Etiketleme ve Başarısızlık Sorunu
- Üstün zekalı çocuklara yaklaşım kesinlikle pozitif yararı olmalı, aksi takdirde büyük zarar verebilir.
- Bu çocuklara "üstün yetenekli", "çok zeki" gibi etiketler yapıştırıldığında, başarısızlık duygusuyla karşılaşırlar.
- Başarısızlık duygusuyla baş etme becerileri elinden alındığı için, bu çocuklar klinik depresyon gibi sorunlarla karşılaşabilirler.
- 30:47Aile ile Çocuk Arasındaki İletişimin Önemi
- Aile ile çocuk arasındaki iletişim, çocuğun kişilik, sosyal, duygusal gelişimine ve diğer insanlarla olan ilişkilerine etki eden önemli bir süreçtir.
- Çocuk yetiştirmek veya anne-baba olmak, Mimar Sinan'ın eserleri gibi bir süreçtir; ilk çocuk çıraklık eseri, ikinci çocuk ustalık, üçüncü çocuk farklı bir deneyimdir.
- Çocukla iletişim kurmak sabır işidir ve çocuğa empati kurmak gerekir.
- 32:01Çocuğun Yaş Kademesine Göre Destek
- Üç ila yedi yaşındaki bir çocuğun girişimciliğini desteklememek, suçlu bir profil ortaya çıkmasına neden olabilir.
- Çocuğun hangi yaş grubunda olduğu, o yaşının özelliklerine göre hangi yönden desteklenmesi gerektiğini bilmek önemlidir.
- Çocukla iletişim kurarken işbirliği, yargılamadan, örselemeden ve kırmadan konuşmak, duygusal bir bağın güçlendirilmesi gerekir.
- 33:32Çocuğun Özgünlüğü ve Özgürlük
- Çocuklar yetişkinlerin prototipi değil, kendine özgü ve özel yaratılmışlardır.
- Çocuklara çocukmuş gibi davranmak, onların belirli alanlarda kendilerini geliştirmelerine izin verir.
- Çocukların ihtiyaçlarına en önemlisi, bir sınır dahilinde yaklaşılması ve çocuk olduğuna saygı gösterilmesidir.
- 35:50Çocuğun Yaratıcılığını Koruma
- Çocuklara "koş" diyerek arkasından koşamadıkları için yaratıcılık ve spontaniteyi elinden almak, "yapamazsın" diyerek yerinde oturan bir hale getirmek yanlıştır.
- Sınırları kontrol ederek (otonomi) müdahale edilmesi gereken anlarda müdahale etmek gerekir.
- Çocuklara izin verilecek alanlar şarttır, aksi takdirde çocuk bu izni elde etmek için davranış problemlerine girmeye başlar.
- 37:16Çocuğun Seçimi ve Egosantrik Düşünce
- Çocuklar anne-babalarından geliyorlar ancak onlar değil, çünkü kromozomlar bir araya gelirken seçim yapılır.
- Çocukların seçimlerini engellemek, yaratıcılığı ve girişimciliği yok etmek demektir.
- Çocuklarda egosantrik düşünce (dünyayı benmerkez olarak algılama) çok içselleştirilir ve bu düşünce yapısı yalan söyleme ve izinsiz alma gibi davranış bozukluklarının kökünde yatmaktadır.
- 39:10Cinsiyet ve Aile Yapısı
- Erkek çocuk olması ve erkek çocuğa atfedilen toplumun yüklediği beklentiler, kız çocuğu olduğunda farklı olabilir.
- Eskiden sosyal güvenlik noktası daha az olduğu için erkek çocuğa daha fazla yüklenirken, şimdi sosyal güvence oluştuğu için bu yük azalmıştır.
- Çekirdek gibi gözüken ancak fiziksel olarak ayrı mekanlarda yaşayan ancak psikolojik olarak birlikte yaşayan geniş ailelerin çocuk yetiştirmedeki patolojileri vardır.
- 41:10Aile Dinamikleri ve Çocuk Davranışları
- Babaannenin çok sesli olması, fiziksel olarak mevcut olmasa da aile ve çocuk üzerinde dolaylı etki yaratabilir.
- Anne-babaların tutarlı bir söylemiyle oluşturulmuş çocuğa özgü yetiştirme tarzı, sağlıklı bir ruh yapısı oluşturabilir.
- Geniş bir ailede yetiştirilen çocuklar, farklı büyüklerin farklı tavsiyeleri nedeniyle karar veremeyebilir ve otorite sarsılabilir.
- 42:38Aile İçi Bağımlılık ve Bireyselleşme
- Aşırı bağımlı ve kontrolcü ailelerde, dede, babaanne, anne ve baba hepsi aynı şekilde davranabilir.
- Çocuk dünyaya geldiğinde artık bağımsız bir birey olarak bireyselleşmesine izin verilmesi gerekir.
- Eskiden babalar çocuklarını sevemeyince torunlarını sevmeye başlarlar, bu durumda anne-babalar küçük kıskançlık ve öfke hissedebilir.
- 43:59Programın Sonu
- Programın zamanı dolduğunda, izleyicilere teşekkür edildi.
- Gelecek hafta doğum ve anne karnı konularına değinileceği belirtildi.
- Program sunucusu izleyicilere sevgi ve saygılarını sunarak vedalaştı.