Buradasın
Çocuk Gelişimi Bölümü: Çocuk Edebiyatı ve Resimli Çocuk Kitapları Araştırmaları Dersi
youtube.com/watch?v=6h4x4duBWDIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından çocuk gelişimi bölümü kapsamında "Çocuk Edebiyatı ve Resimli Çocuk Kitapları Araştırmaları" ünitesinin özeti sunulmaktadır.
- Video, çocuk edebiyatının tanımı ve işlevleriyle başlayıp, çocuk kitaplarının türlerini (edebi olmayan çocuk kitapları, okul öncesi çocuklar için kitaplar ve okul çağı çocukları için kitaplar) detaylı şekilde açıklamaktadır. Ardından çocuk edebiyatının diğer türleri (masallar, şiir, tekerlemeler, parmak oyunları, bilmeceler, fabl, hikaye, roman, gezi yazısı, anı, biyografi) tanıtılmaktadır. Son bölümde ise çocuk edebiyatının bilişsel, dil, sosyal-duygusal ve beden gelişimine etkileri ele alınmaktadır. Video, final sınavına hazırlık amacıyla ünite sonu sorularının önemini vurgulayarak sona ermektedir.
- 00:16Çocuk Edebiyatı ve Özellikleri
- Çocuk edebiyatı, 15 yaş altı çocukların gelişim düzeylerine uygun olarak hazırlanmış tekerleme ve masalların sözlü anlatımıyla başlayıp, şiir, hikaye, roman gibi türlerin eklenmesiyle kapsamı genişleyen edebiyat türüdür.
- Çocuk edebiyatının en temel işlevi çocuklara okuma sevgisi ve alışkanlığı kazandırmaktır.
- Çocuk edebiyatı, kültür aktarımı sağlar, hayata hazırlar, dinleme becerilerini destekler, söz varlığını geliştirir, bellek gelişimine katkı sağlar, planlı olmayı öğretir ve estetik zevki geliştirir.
- 01:32Çocuk Edebiyatı Türleri
- Çocuk edebiyatı türleri arasında en yaygın olarak incelenen çocuk yayınları (çocuk kitapları) üç başlık altında incelenir: edebi olmayan çocuk kitapları, okul öncesi çocuklar için kitaplar ve okul çağı çocukları için kitaplar.
- Edebi olmayan çocuk kitapları (ABC kitapları) 0-3 yaş çocuğuna hitap eden, konuya ve olaya yer almayan, bez, kumaş, resimli ve sesli uyaranın bulunduğu kitaplardır.
- Okul öncesi çocuklar için kitaplar (3-6 yaş) kitap sevgisini aşılaması açısından önemlidir ve sevgi, barış, dostluk gibi konuların işlenmesi gerekir.
- Okul çağı çocukları için kitaplar (7-14 yaş) evrensel değerlerin işlenmesi ve toplumsal değerlerin vurgulanması gerektiği kitaplardır.
- 03:23Çocuk Kitaplarının Nitelikli Olması İçin Gerekli Özellikler
- Çocuk kitaplarının nitelikli bir yayın haline gelmesi için uygun büyüklük, kağıt cinsi, kapak, ciltleme, resimleme, sayfa düzeni, yazım ve noktalama işaretleri gibi biçimsel özelliklere dikkat edilmelidir.
- İçerik özellikleri bağlamında tema, konu, kahramanlar, plan, üslup ve dile değinilmelidir.
- 03:51Çocuk Edebiyatının Diğer Türleri
- Masallar, kahramanlarına, hayvanlar ve doğaüstü varlıkların oluşturduğu masal ülkesinden öğeler içeren, hayal ürünü barındıran bir türdür.
- Şiir, edebi zevk barındıran, ahenk taşıyan, estetik öğeler ve duygu içeren bir türdür.
- Çocuk şarkıları, sözleri ve sesleri ile çocuklar için üretilmiş olan şarkılardır.
- Tekerlemeler eş sesli sözcükler üzerine kurulu ritmik konuşma olarak tanımlanır ve masal tekerlemeleri, oyun tekerlemeleri, tören tekerlemeleri ve bağımsız söz cambazlığı niteliğindeki tekerlemeler olmak üzere farklı türleri bulunur.
- Parmak oyunları, çocuğun elleri ve parmakları ile kelimelere eşlik etmesi, kelimeleri canlandırması olarak tanımlanır.
- Bilmeceler, mecaz anlamları ve üstü kapalı söylemleri ile eğlenceli bir hale bürünen sözlü halk edebiyatı türüdür.
- Fabl, kahramanını genellikle hayvanların oluşturduğu, hikaye olarak tasarlanmış ve çocuklar için öğretici olduğu nitelendirilen bir türdür.
- Hikaye (öykü), gerçek ya da gerçeğe yakın olan olayları, belirli karakterler etrafında belirli bir mekanda ve zaman diliminde ele alan eserlerdir.
- Roman, insanların serüvenlerini, karakterlerini, düşüncelerini ve duygularını ayrıntılı ve kendine özgü bir biçimde anlatan uzun düzyazıdır.
- Gezi yazısı, bir kişi ya da grubun kendi ülkesinde ya da başka bir ülkede farklı amaçlar ile yaptıkları gezilerde kendi gözlemlerini, bilgilerini, duygularını ve düşüncelerini aktardıkları yazılar olarak tanımlanır.
- Anı (hatıra), herhangi bir alanda bilinen bir kişinin yazıya aktarılmış hatıralarıdır.
- Biyografi, tanınan bir kişinin hayat hikayesinin anlatıldığı eserdir; kişinin kendisi tarafından kaleme alınıyorsa buna otobiyografi ismi verilir.
- 06:03Çocuk Edebiyatının Gelişim Alanlarına Etkisi
- Çocuk ve edebiyat ilişkisi doğum ile başlar; ninniler, öyküler ve masallar ile büyüyen çocuk, kitaplarla tanışınca resimlerle dinlediklerini somutlaştırmaya başlar.
- Bilişsel gelişim alanında, Piaget bilişsel gelişimi duyu-motor dönem (0-2 yaş), işlem öncesi dönem (2-7 yaş), somut işlemler dönemi (7-11 yaş) ve soyut işlemler dönemi (11 yaş ve üzeri) olarak gruplandırır.
- Öykü, şiir, roman gibi türler çocuğun gözlem, eleştiri, problem çözme, karşılaştırma yapma, sınıflama yapma gibi becerilerini destekler niteliktedir.
- Dil gelişimi alanında, Piaget dili bilişsel olgunlaşmanın sonucunda ortaya çıkan pek çok beceriden biri olarak yorumlar ve konuşma döneminde çocuğun tek sözcüklü evre, birbirini izleyen tek kelimeli cümleler evresi, üç ve daha fazla kelimeli cümleler evresinden geçtiğini belirtir.
- Sosyal-duygusal gelişim alanında, çocuk edebiyatı sosyo-duygusal gelişim alanına öncelikle yetişkin-çocuk etkileşimine sağladığı katkı ile vurgu yapar.
- Beden gelişimi alanında, tekerlemenin nefes kontrolünü sağlaması, çene ve damak kaslarını kuvvetlendirmesi ile beden gelişimine katkı sağladığı söylenebilir.
- Parmak oyunları da çocuğun el-göz koordinasyonu destekleyen bir diğer türdür.