Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Asım Hoca tarafından sunulan bir dilbilimi dersidir. Asım Hoca, "Fakir Derler" adlı tamlayan soru bankası yazarıdır ve videoda Chomsky'yi incelemektedir.
- Videoda Chomsky'nin 1928'de Amerika'nın Philadelphia şehrinde doğduğu, dilbilimine olan katkıları ve üretimsel-dönüşümsel dilbilgisi anlayışı ele alınmaktadır. Chomsky'nin doğuştancı teorisi, dilin doğuştan gelen bir yeti olduğu görüşü, cümlelere verdiği önem ve sınırsız cümle üretme yeteneği detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca Chomsky'nin kazandırdığı kavramlar (sayısal dizge, mantık, kural, ilke, derin yapı, yüzey yapı, taban, ulamsal bileşim, edim ve edinç) hakkında bilgiler verilmektedir.
- Chomsky'nin Hayatı ve Dilbilimdeki Yeri
- Asım Hoca, dilbilimine devam ederek Chomsky'nin dilbilimine olan katkısını ve ününü inceleyeceklerini belirtiyor.
- Chomsky, 1928 yılında Amerika'nın Philadelphia şehrinde dünyaya gelmiş, günümüzde yaşayan bir dilbilimci.
- Chomsky, 1945'li yıllarda üniversite hayatına başlamış ve yüksek lisans seviyesinde Harris'ın "Yapısalcı Dilbilimi Yöntemi" adlı kitabının düzeltmesinde görev almış.
- 01:29Chomsky'nin Dilbilim Anlayışı
- Chomsky, Avrupa'yı gezip dil okullarını ziyaret ederek yapısalcılığın eksikliklerini fark etmiş ve üretimsel-dönüşümsel dilbilgisi anlayışını ortaya koymuştur.
- Chomsky, "Sözdizimsel Yapılan" adlı eserinde dilin bir tümceler bütünü olduğunu savunmuş ve cümleler üzerinden dilbilgisini tanımlamıştır.
- Chomsky, Aristoteles'ten gelen dil-zihin ilişkisini benimsemiş ve dilbilim alanında önemli bir yere sahip olmuştur.
- 03:20Chomsky'nin Teorileri
- Chomsky, üretimsel ve dönüşümsel metodu uygulamış ve dilin doğuştan gelen bir yetki olduğunu savunmuştur.
- Doğuştancı davranış teorisine göre, insanlar dille ilgili unsurları doğuştan getirirler ve dil edinim düzeneği doğuştan verilmiştir.
- Chomsky, insanda sınırsız manada üretebilme, cümle üretebilme durumunun olduğunu söylemiştir.
- 05:24Üretimsel ve Dönüşümsel Anlayış
- Üretimsel anlayışta, konuşan kişi sezgi yoluyla bir unsurun dilbilgisine uygun olup olmadığını ayırt edebilir.
- Chomsky'ye göre, insan sınırsız sayıda cümle üretebilir ve dil bilmek sınırsız sayıda cümle bilmektir.
- Dönüşümsel anlayışta, dildeki değişiklikler zorunlu ve seçimli olarak ikiye ayrılır; zorunlu dönüşümler teknolojik gelişmeler gibi faktörlerden kaynaklanabilir.
- 09:13Chomsky'nin Kazandırdığı Kavramlar
- Chomsky, sayısal dizge, mantık kuralı, ilke, derin yapı, yüzey yapı, taban, ulamsal bileşim, edim ve edin gibi önemli kavramları dilbilimde tanıtmıştır.
- Derin yapı, yüzey yapı ve edim-edinç, dilbilimde bilmek gereken temel yöntemlerdir.