Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Yakın Plan" adlı eğitim programının bu bölümünde, İletişim Bilimleri Fakültesi'nden Dr. Ufuk Hoca çevrimiçi iletişim konusunu anlatmaktadır. Programın sunucuları Irem, Sude, İlhan ve Rasim Albaylı'dır.
- Video, çevrimiçi iletişim konusunu dört ana başlık altında ele almaktadır: çevrimiçi iletişim nedir, nasıl kurulur, hayatımızı nasıl etkiler ve dikkat edilmesi gerekenler. İçerik, bilgi toplumu kavramının tanımı, bilgisayar ve internet teknolojisinin tarihi, dijital yerli-göçmen kavramları ve teknolojinin toplumsal yapıları nasıl değiştirdiği gibi konuları kapsamaktadır.
- Programda ayrıca teknolojinin topluma etkileri "Gutenberg Galaksisi" ve "Neil Postman'ın timsah modeli" gibi metaforlarla açıklanmakta, Shannon-Weaver'ın matematiksel iletişim kuramı, ARPANET'in gelişimi ve web 2.0 dönemi gibi teknolojik gelişmeler anlatılmaktadır. Konuşmacı, teknolojinin hem olumlu hem de olumsuz yönlerini ve bilgi erişiminin kolaylaşması gibi değişimleri de ele almaktadır.
- 00:11Çevrimiçi İletişim Dersi Tanıtımı
- İletişim bilgisi dersinin yedinci ünitesi "Çevrimiçi İletişim" konusu işlenecek.
- Dersi İletişim Bilimleri Fakültesi'nden Dr. Ufuk Hoca anlatacak ve eşlik edecek arkadaşları İrem, Sude, İlhan ve Rasim Albaylı.
- İzleyiciler sorularını yakinplan@anadolu.edu.tr adresinden iletebilirler.
- 01:12Çevrimiçi İletişimin Tanımı ve Önemi
- Çevrimiçi iletişim, normal sözlü ve sözsüz iletişimden çok farklı bir iletişim çeşididir.
- Yeni teknolojik gelişmelerle hayatımıza girmiş olan çevrimiçi iletişim, yeni bir boyut açmıştır.
- Bu yeni teknolojiyi anlamadan tam olarak kavramak mümkün değildir, çünkü yeni bir kıtayı keşfetmek gibi bir deneyimdir.
- 02:24Çevrimiçi İletişimin Gelişimi
- Günümüzde herkes bir network'e bağlıdır ve "nomofobi" (telefonsuz kalma korkusu) gibi davranışlar tespit edilmiştir.
- İlk telefonların çıktığı zamanlarda telefonlar çok büyüktü ve arayan az olduğu için çaldığında bayram neşesi yaşanırdı.
- Teknolojinin gündeme gelmesiyle kitle iletişimi ortaya çıkmış ve yeni teknolojiler de ondan daha fazlasını yapmıştır.
- 04:01Teknolojinin Toplumsal Etkileri
- Matbaayı icat eden Gutenberg'in galaksisi gibi, internetin ortaya koyduğu şeylerle de yeni bir galaksi oluşmuştur.
- Neil Postman'ın ekolojik yaklaşımına göre, yeni bir teknoloji bir timsah gibi topluma girdiğinde tüm galaksiyi değiştirir.
- Teknoloji girdiğinde eğitim, suç, sanat, bilim, kişiler arası ilişkiler ve insan nedir sorusu gibi temel kavramlar tekrar yanıtlanma ihtiyacı duyar.
- 08:40Bilgi Toplumu ve Toplumsal Tanımlamalar
- İçinde yaşadığımız topluma bilgi toplumu denir, ancak eskiden de bilgi vardı ancak bilgi toplumu değildi.
- Farklı düşünce adamları toplumu tanımlamak için farklı isimler koyar: tarım toplumu, risk toplumu, ağ toplumu, teknopoli, endüstri toplumu veya post-endüstriyel toplum.
- Bir toplumun etrafında örgütlendiği en temel kavram olarak o ismi seçerler.
- 09:54Bilgi Toplumunun Özellikleri
- Bilgi toplumunda bilgi etrafında örgütlenme gerçekleşmiş, bilginin üretimi ve dağıtımı insanlık tarihinde olmadığı bir biçime gelmiştir.
- Bilgi toplumuna post-endüstriyel toplum, postmodern toplum, network toplumu gibi isimler verilse de hepsi endüstri toplumundan farklı olduğunu vurgulamaktadır.
- Bilgi toplumunun kökünü en eskiye götüren kişi Armağan Maddeler'dir ve onun göre bilgi toplumu bilgisayarın ortaya çıkmasıyla değil, insanların sayılara körü körüne tapmaya başlamasıyla ortaya çıkmıştır.
- 11:02Sayılara Körü Körüne Tapma
- Sayılara körü körüne tapmak, her şeyi sayılara indirgemeye çalışmak ve pozitif bilimlerde kazanılan başarının sonrasında her şeyi pozitif bilimler gözlüğüyle görmeye çalışmaktır.
- Sayılabilir, ölçülebilir hale dönüştürme çabasının "reification" (şeyselleşme) adı verilen bir boyutu vardır; sayısal bir şeye dönüştürülemeyecek olan, dönüştürüldüğü iddia edildiğinde kendiliğini kaybedecek şeyler vardır.
- Bilgisayarın bildiği en temel bilgi elektrik var, elektrik yok olup, her şeyi bir ve sıfırla anlatmak zorundayız, ancak her şey bir ve sıfıra indirgenebilecek bir şey değildir.
- 13:14Sayılarla İfade Edilemeyen Kavramlar
- Her şeyi sayılara dökemeyiz; sevgi gibi kavramlar sayısal olarak ifade edilemez ve bu durumda insanlar farklı tepkiler gösterebilir.
- Zeka karmaşık bir kavramdır; Beethoven veya Mozart gibi kişiler berk de lineer cebir çözemeyebilirlerdi ama dört yaşında konçerto yazabiliyorlardı.
- Shannon ve Weaver'ın matematiksel iletişim kuramı, bir iletişim meselesini bir anlamı sayıya dökebilmek için geliştirilmiş, "bit" (binary digit) kavramı ortaya çıkarılmıştır.
- 16:06Bilgi Toplumunda Adaptasyon
- İnsanlar bilgi toplumuna adapte olamadık, adapte olmuş gibi davranıyoruz ve kendimize benzetmeye çalışıyoruz.
- Robotlar insanlaşırsa değil, insanlar robotlaşırsa çok fena olabilir.
- Sayılar ön plana çıkmaya başlamış, her şeye sayılar olarak bakılıyor ve sayı gözlüğüyle bakan birisine her şey sayı gibi gözüküyor.
- 17:31Sayılabilir Hale Getirme ve Değerlendirme
- Sayılarla ifade edemediğimiz kavramlar (güzel gibi) sayılabilir hale getirilmeye çalışılıyor çünkü sayılabilir hale getirince ölçülebilir olur, ölçülebilir olunca satılabilir hale gelir.
- Güzellik kutsal kabul edilmekten çıkarılıp geliştirilebilir bir şey olarak düşünülmeye başlamış, güzellik satın alınabilir hale gelmiştir.
- Bilgi toplumunda bir şeyin bilgisine sahip olmak, kendisine sahip olmaktan çok daha güçlü bir şey olup, bu çoğunlukla maddi bir şey değildir.
- 19:39Bilgi ve Değer
- Bir malın ya da bir metanın fiyatını etkileyen temel unsur bilgi olmuştur.
- İnsanın da değerini arttıran temel unsur bilgi olmuştur çünkü sürekli yeni teknoloji geliyor ve sürekli eğitim almak gerekiyor.
- Önceki toplumdan eğitim anlayışı açısından farklılaşıyoruz; sürekli bir eğitim durumu söz konusu olup, sadece bir işi yaparak emekli olmak artık mümkün değildir.
- 20:50Hizmet Sektörünün Gelişimi ve Bilgisayarın Ortaya Çıkışı
- Hizmet sektörü reel sektörün önüne geçti ve ülke bilançosunda reel sektör aşağıda kaldı.
- Bu durum kadınların çalışma hayatına giriş dönemine denk geliyor ve Dünya Savaşı sonrası refah toplum heyecanı yaşanıyor.
- Savaş teknolojisinden kalan imkanlarla bilgisayar ortaya çıkmaya başlıyor.
- 21:54Bilgisayarın Tanımı ve Özellikleri
- Bilgisayar bir makine değildir, esnektir ve programlanabilirlik özelliği vardır.
- Bilgisayarın programlanabilirlik özelliği, bir müzik setine, televizyona, ölçme aracına veya yazı makinesine dönüşebilmesini sağlar.
- İlk bilgisayar jakart dokuma makinesidir ve delikli punch card ile çalışır.
- 23:06Bilgisayarın Tarihsel Gelişimi
- 1900-1950'ler sonrası bilgisayarlar herkesin satın alabileceği bir şey değildi, oda kadar büyük ve soğutması zor aletlerdi.
- 1980'lerle birlikte mikroçip teknolojisi ortaya çıkınca bilgisayarlar ucuzlaştı ve halka satış başladı.
- Bilgisayarın ilk başı Charles Babbage ve Ada Lovelace'nin birlikte çalışmasıyla ortaya çıktı, ancak hayata geçemedi.
- 25:24İnternetin Doğuşu
- Soğuk savaş döneminde Amerika ve Rusya'nın nükleer tehdidi karşısında hayatta kalabilecek bir iletişim sistemi tasarlandı.
- Bu iletişim sistemi ARPANET olarak adlandırıldı ve merkezi olmayan bir yapıya sahipti.
- İnternetin adı "ağlar arası ağ" anlamına gelir ve askeri, üniversite ve ticari anlamda ortaya çıktı.
- 28:04İnternetin Toplumsal Etkileri
- İnternet, bilginin üretilmesi ve paylaşılması hızını artırdı ve yeni bir toplumsal yapı ortaya çıkardı.
- İnternet zamanı, çalışma biçimini, suçu ve eğitimi yeniden tanımlamamıza sebep oldu.
- 1991 yılı ve sonrasında doğanlara Z kuşağı denir ve bu teknolojiye adapte olmaya çalışmayanlara dijital göçmenler denir.
- 30:49Dijital Yerli ve Dijital Göçmen Arasındaki Farklar
- Dijital yerliler genellikle kendi isimlerini doğrudan kullanırken, dijital göçmenler eskiden takma isimler kullanırlardı.
- Dijital göçmenler eskiden isimlerini söylemekten çekinirken, günümüzde bu konuda daha güvenli hissediyorlar.
- Dijital göçmenler, dijital yerlilere göre daha kuru ve tek kanallı iletişim kurarlar.
- 31:58Teknolojinin Gelişimi ve Etkileri
- 90'lı yıllarda internet iletişiminin dokunulamaz ve koklanamaz olduğu iddia edilirken, günümüzde uzaktan ameliyat gibi teknolojik gelişmeler mümkün hale gelmiştir.
- Her yeni teknolojinin kaybedenleri ve kazananları vardır, bu nedenle değişimi görerek dönüşmek önemlidir.
- Doğalgaz gibi yeni teknolojilerin gelmesiyle sobacıların işi bittiği gibi, dijital göçmenler de teknolojiye uyum sağlamalıdır.
- 33:13Nostalji ve Teknoloji
- Nostalji sadece hatırlarken "ne güzel" demek değil, geçmişteki yaşam tarzını evrensel ve ebedi zannedip şaşırmaktır.
- Eskiden telefon olmadığı için mahallede son durak vardı, herkes oraya gelirdi veya evine gidilerek çağrılırdı.
- Günümüzde bilgi aramak için Google kullanılırken, eskiden ödevler için il halk kütüphanesine gidip ansiklopedilere bakılırdı.
- 34:30Bilgi Süzgeç Durumu
- Günümüzde çok fazla bilgi ve veri var, ancak bunların içerisinden işe yarayanları süzebilmek büyük yetenek gerektiriyor.
- "Post-truth" kavramı, her şeyin birbirinin içine girmiş durumda olduğu ve doğru ötesi bir dönemde yaşadığımızı ifade ediyor.
- Hakikat, doğrudan bir vesikalık fotoğrafından tanınmayabilirken, karikatürden kesin tanınabilir ve hakikate daha yakındır.
- 35:27İnternet ve Web Dönemleri
- İnternet geliştiğinde yapılan en temel şey websurfing (internette sörf yapma) idi, ancak bu artık yaygın değildir.
- Web 2.0 döneminde artık sadece bilgi alan dinleyici izleyici tipi değil, katkı yapan kişiler de vardır.
- Wikipedia gibi elektronik kütüphanelerde artık sadece bilgi alınmıyor, oraya katkı yapılabiliyor ve bilgiler tartışılabilir.
- 36:42Anlayış Farklılıkları
- Eski kafayla bakıldığında internetten bir şey almak veya indirmek olarak görülürken, dijital göçmenler oraya katkı yapılması gereken bir yer olarak bakarlar.
- Bant genişliğinin artması ve download hızının hızlanmasıyla beraber anlayış tamamen değişmiştir.
- Günümüzde her şey kaybolmuyor, aksine buluta yüklenerek kaybolmaması sağlanıyor.