Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, lise öğrencilerine yönelik hazırlanmış bir eğitim içeriğidir. Bir öğretmen tarafından sunulan ders formatında hazırlanmıştır.
- Video, çalgıların tanımı ve sınıflandırılmasıyla başlayıp, beş ana başlıkta çalgı türlerini detaylı şekilde incelemektedir: yaylı çalgılar (keman, biola, çello, kontrbas, rebap, kemençe, kabak kemane), üflemeli çalgılar (yan flüt, klarnet, oba, fagot, saksafon, zurna, kaval, şimşir, cipsi), telli tezeneli çalgılar (gitar, ukulele, ud, bağlama, uhud, kanun, cümbüş), vurmalı çalgılar (bateri, davul, darbuka, def, maraca, trampet, zil, kudüm) ve tuşlu/tuşlu klavyeli çalgılar (piyano, orkestra, melodika, kalimba, akordeon). Her çalgı türü için özellikleri, kullanım alanları ve tarihsel bilgiler sunulmaktadır.
- 00:12Çalgı Türleri ve Organoloji
- Çalgı, müzik yapmak için kullanılan aletlere verilen addır.
- Çalgıların türlerini, tarihini ve yapım biçimlerini inceleyen bilim dalı organolojidir.
- Çalgılar çeşitlerine ve çalma özelliklerine göre beş ana başlığa ayrılır.
- 00:34Yaylı Çalgılar
- Keman, yaylı çalgıların en küçüğü ve en ince seslisidir, yayına arş denir ve sol anahtarı ile yazılır.
- Biola, kemanın bir büyüğüdür ve doğa anahtarıyla yazılır.
- Chello (violensel), insan sesine en yakın olan çalgıdır ve bir ucu yere dayanarak çalınır.
- Kontrbas (double bass), yaylı çalgılar arasında en kalın sesli ve en büyüğüdür, yay kullanılarak veya parmak yardımıyla çalınır.
- Rebap, çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, Hindistan cevizi kabuğundan yapılan bir müzik aletidir.
- Kemençe, Doğu Karadeniz'de kullanılan geleneksel halk çalgısıdır ve rebap keman türü yaylı çalgılarla akraba olduğu düşünülmektedir.
- Kabak kemane, telli, yaylı ve deri kapaklı sazların tek örneğidir ve menşei Orta Asya'ya dayanır.
- 02:07Üflemeli Çalgılar
- Yan flüt, en sık kullanılan ve en yaygın çeşidi olan üflemeli çalgıdır, yan şekilde tutularak çalınır ve baş kısmında üfleme deliği olan ağızlık bulunur.
- Klarnet, yapısı itibariyle sert ve dayanıklı bir müzik aletidir, genellikle abonaz ağacından yapılır ve barok dönemden beri orkestraların en çok kullanılan çalgılardan biridir.
- Oba, sesi keskin ve acıklıdır ve barok dönemden beri orkestraların en çok kullanılan çalgılardan biridir.
- Fagot, gizemli ve kadifemsi bir ses yapısına sahiptir.
- Saksafon, ağızlık bölümünde bir kamış vardır ve onun yardımıyla ses çıkartan bir müzik aletidir, genellikle pop müziği ile anılsa da klasik Batı müziğinde ve ordu müziğinde de kullanılır.
- Zurna, genellikle davul eşliğinde çalınan, açık havalarda çalmaya müsait olan, sesi çok yüksek olan bir çalgıdır ve tahta, kamış ve metal kullanılarak yapılmıştır.
- Kaval, dilli ve dilsiz olmak üzere iki çeşidi vardır; dilli kavalın ucunda ses üretimi sağlayan bir düdük bulunurken, dilsiz kaval içi boş bir borudur ve nefes teknikleri ile istenen sesi çıkartır.
- Cipsi, Burdur'dan Denizli'ye kadar olan yörede sık sık kullanılan yöresel bir müzik aletidir.
- 04:37Telli Tezeneli Çalgılar
- Telli tezeneli çalgılar pena, mızrak veya tırnak gibi cisimlerle çalınır.
- Bağlama, Türk halk müziğinde kullanılan, çok eski tarihi olan, parmaklarla veya mızrapla çalınabilen, yedi telli bir çalgıdır.
- Gitar, dört bin yıl kadar mazisi olan, penayla ya da parmak yardımıyla çalınan, altı tane teli olan ve çeşitli ağaçlardan yapılabilen bir müzik aletidir.
- Ukulele, dört farklı çeşidi olan telli çalgıdır; boyutu büyüdükçe ses kalınlaşır, boyutu küçüldükçe ses incedir ve en sık kullanılan 53 cm olan soprano en küçük ukulele müzik aletidir.
- Ud, Türk sanat müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir, iri gövdeli, kısa ve kıvrık uçlara sahip, mızrap ile çalınan altı çift teli olan bir müzik aletidir.
- Cümbüş, Zeynel Abidin tarafından icat edilmiş, uda benzeyen, sadece telleri değiştirerek mandolin, banjo, gitar vb. enstrümanlara çevrilebilen bir enstrümandır.
- Kanun, yirmidört ya da yirmiyedi perdesi bulunan, köşesinde DS, koma, bemol gibi sesleri ayarlayan mandallar bulunan, sap kısa, gövdesi iri olan önemli bir müzik aletidir.
- 07:32Vurmalı Çalgılar
- Vurmalı çalgılar, eski tarihlerde önemli yer alan, elle vurularak, ovularak farklı cisimlerle çalkalayarak ses çıkartabilen ve ritim elde edebilen enstrümanlardır.
- Bateri, en sık kullanılan çalgılardan biridir, beş davul ve iki zilden oluşur, hız, denge, düzenli araştırma ve el-ayak koordinasyonu gerektirir.
- Davul, eski çağlardan günümüze kadar Türklerin kullandığı, sağ elde tokmak, sol elde ince bir çubuk yardımıyla çalınan, tempo tutmak için kullanılan bir müzik aletidir.
- Darbuka, Orta Asya ve Mezopotamya uygarlıklarında kullanılmış, zaman içerisinde değişip gelişerek bölgelere göre çeşitli isimler konularak anılmış, elle vurularak çalınan bir müzik aletidir.
- Def, parmak hareketleriyle çalınan, yuvarlak şekilli, tahta kenarlı kasnağın bir ya da iki yanına deri geçilerek icat edilmiş bir müzik aletidir.
- Maraca, içi oyulmuş gövdesinde parçalar bulunan, salladığımız zaman ses çıkartan, tahta, plastik ve bambudan yapılmış çeşitleri olan bir müzik aletidir.
- Trampet, çubukla vurularak çalınan, tahta ya da metalden oluşan bir müzik aletidir.
- Zil, iki zil birbirine çarptırılarak çalınan, Türk müziğine ve diğer birçok Ortadoğu ülkesinin müzik kültüründe var olan bir çalgıdır.
- Kudüm, el ya da sopayla çalınabilen, biçimi değişse de dünyanın her yerinde ve her toplumda kullanılabilir bir müzik çalgısıdır.
- 10:24Tuşlu ve Tuşlu Klavyeli Çalgılar
- Piyano, toplamda seksensekiz tuş bulunan, tuşa bastığımız zaman uyguladığımız kuvvete göre ses değişen, mekanizmanın içerisindeki tellere titreşim vererek ses ortaya çıkaran bir müzik aletidir.
- Orkestra elektronik olduğu için sadece tuşa bastığımız zaman ses verir ve sesin şiddeti basma kuvvetimizle ilişkili değildir.
- Melodika, hem üflemeli hem tuşlu bir müzik aletidir; bir boru yardımıyla üflenir ve aynı zamanda tuşlara basarak ses çıkartılır.
- Kalimba, Afrika'nın doğusunda ve güneyinde ortaya çıkan, başparmak piyanosu olarak adlandırılan, avuçta sığacak büyüklükte, iki elin arasına alınıp baş parmaklarla metal tuşlara basılarak çalınan bir müzik aletidir.
- Akordeon, Türkiye'de Kafkas halklarının veya Romandan çalgısı olarak bilinir, hem tuşludur hem de ortadaki yaylı sistemin hareket ettirilmesiyle çalınan bir müzik aletidir.