Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersi soru çözümü formatındadır. Eğitimci, tahtaya notlar alarak ve öğrencilere sorular sorarak dersi ilerletmektedir.
- Video, Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ünitesinin ilk bölümünü kapsamaktadır. İçerikte 20. yüzyıl başlarında dünya tarihi konuları ele alınmakta, SSCB'nin kurulması, Basmacı hareketi, Manda yönetimlerin kurulması, Japonya'nın Meiji restorasyonu, 1929 ekonomik krizi, Birinci Dünya Savaşı sonrası kültürel ve bilimsel gelişmeler gibi konular işlenmektedir.
- Eğitimci, sınavlarda çıkabilecek önemli noktaları vurgulayarak soruları çözmekte ve sınav stratejileri hakkında tavsiyelerde bulunmaktadır. Video, ilk ünitenin sonunda ve ikinci dünya savaşı öncesi dönemin anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Ünitesi
- Çağdaş Türk ve Dünya tarihinin 20. yüzyıl başlarında dünya ünitesinin ilk soru çözümü sunuluyor.
- Videoda kullanılan "Sen Bilirsin" kitabı, tarih, coğrafya ve vatandaşlık konularını içeren bir soru-cevap kitabıdır.
- Öğrencilerin tüm kitapları almak zorunda değiller, kendi ihtiyaçlarına göre seçim yapabilirler.
- 02:2720. Yüzyıl Başlarında Dünya Ünitesi
- 20. yüzyıl başlarında dünya ünitesinde işlenen konular: SSCB'nin kurulması, basmacı hareketi, orta asya istilası, ortadoğuda manda yönetimlerinin kurulması, Japonya'nın Meiji restorasyonu.
- 1929 ekonomik krizi, iki savaş arası dünyadaki barış koruma çalışmaları ve iki savaş arası dünyada yaşanan gelişmeler.
- 03:00Stalin Dönemi ve SSCB
- 1924'ten ölümüne kadar (1953) Stalin, tek ülke haline gelecek sosyalist bir dünya görüşünü savunan SSCB'nin lideriydi.
- Stalin döneminde planlı ekonomi, kolektivitasyon ve endüstrileşme uygulamaları ile köklü bir dönüşüm gerçekleştirildi.
- 04:17Basmacı Hareketi
- Türkistan Türklerinin 1916'da Rusların baskısına karşı "Çar ve Ruslar defolun, Müslümanlara hürriyet" parolasıyla başlatmış oldukları milli istiklal ayaklanması, Ruslar tarafından "basmacı" olarak adlandırıldı.
- Basmacı hareketi, Rusların baskın yapan, hücum yapan anlamında kullandığı bir terimdir.
- 04:52Azerbaycan Cumhuriyeti ve Müridizm
- Mehmet Emin Resulzade, 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'ni kurdu.
- 18. yüzyılda Çarlık Rusya'nın Kafkasya'yı istila etmesi üzerine Şeyh Şamil ile özdeşleşen dini ve milli direniş, Ruslar tarafından "müridizm", Müslümanlar tarafından "gazavat" olarak adlandırıldı.
- 06:44Ahmet Zeki Velidi Togan ve Komünizm
- Ahmet Zeki Velidi Togan, 1909'da Basmacı harekatında yer almış, 1925'te Türkiye'ye gelmiş ve İstanbul Üniversitesi'nde umumi tarih kürsüsü kurmuş önemli bir akademiktir.
- Komünizm, özel mülkiye dayalı kapitalist sistem yerine sınıfsız, ortak mülkiyete ve servetin gereksinimine göre bölüştürülmesine dayalı bir ideolojidir.
- 08:181929 Ekonomik Krizi
- 1929 ekonomik krizi, "Kara Perşembe" olarak bilinen Amerika Birleşik Devletleri'ndeki borsa düşüşüyle başlayan, tüm dünyayı etkileyen bir krizdir.
- Kriz sonucunda Türkiye'de hammadde ürünlerinde düşüş yaşandı, döviz gelirleri azaldı, ekonomide devletçilik politikası ağırlık kazandı.
- İS Bankası, Türkiye'nin ilk özel bankası 1924'te kurulmuş olup, 1929 ekonomik krizinden etkilenmemiştir.
- 09:08Monro Doktrini
- 1823 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin 5. Başkanı James Bondro, Avrupa kıtasından bir saldırı olmadığı takdirde ABD'nin Avrupa olaylarına karışmayacağını belirtmiştir.
- Monro Doktrini (diğer adıyla Infirat veya Yalnızlık) ile Avrupalı devletlerin Amerika kıtasında sömürgecilik faaliyetlerine izin verilmeyeceği ve ABD'nin de Avrupa'daki sorunlara karışmayacağı belirtilmiştir.
- 10:04Bolşevik İhtilali
- Mart ayında Çar II. Nikola'nın gitmesiyle sonuçlanan ihtilal sonrası, sürgünden dönen Vladimir Lenin, halkı "barış, ekmek ve toprak" vaadleriyle kendine çekerek Ekim ayında Bolşevik İhtilali gerçekleştirmiştir.
- Rusya'da 1918-1921 yılları arasında Bolşeviklerle Menşevikler ve Çar'ın ordusu olan Beyaz Ordu ile Kızıl Ordu arasında yaşanan iç savaşda 13 milyon insan hayatını kaybetmiştir.
- 11:03NEP Politikası
- Lenin, Rusya'da bozulan ekonomiye çözüm getirmek için Novaya Ekonomi (NEP) adlı politikayı uygulamıştır.
- NEP politikası, 23'ten az olan şirketlerin devletleştirilmesi, halkın ihtiyacı kadar toprak verilmesi, ticari işletmelerin özel kişilere verilmesi ve kapitalist sistemden yararlanılması içeren bir karma politikaydı.
- 11:38SSCB'nin Türkistan Politikaları
- SSCB, Türkistan halkını asimile etmek için Rus okulları açarak Türk okullarını kapatmış, Rusça zorunlu hale getirmiş ve Türkistan kelimesini haritalardan çıkarmıştır.
- Camileri ve mescitleri kapatarak insanları sürgün etmiş ve işçileri Sibirya'ya yollamıştır.
- 12:25Basmaca Hareketi
- Basmaca hareketi, Enver Paşa'nın liderliğinde 1916'dan 1936'ya kadar sürmüştür.
- Hareketin başarısız olmasında, liderlerin iç çekişmeleri ve Rusların modern silahlara ve tesisata sahip olması etkili olmuştur.
- 13:14Meiji Restorasyonu
- Güçlü ordusu olan zengin bir ülke yaratacak olan İmparator Muto (Mutsihito), 1867-1912 yılları arasında Japonya'da devrim gerçekleştirmiştir.
- Meiji Restorasyonu sırasında Batı hükümeti kurulmuş, Avrupa'ya öğrenci gönderilmiş ve kılık kıyafet değişikliği yapılmıştır.
- Meiji Restorasyonu içinde yeni bir alfabe yapılması yapılmamıştır çünkü Japonların zaten kendi alfabeleri vardı.
- 14:141929 Dünya Ekonomik Krizi
- 1929 Dünya Ekonomik Krizi'nin sonuçlarından biri, dünya ticaret hacminin %165 oranında azalması, yüzlerce bankanın kapanması ve milyonlarca insanın işsiz kalmasıdır.
- Krizin nedenlerinden biri, Almanya'nın birinci dünya savaşı sonrası borçlarını ödeyebilmek için karşılıksız para basması ve bu durumun Avrupa'da hiperenflasyona sebep olmasıdır.
- 15:01Türkiye'nin 1929 Krizine Karşı Önlemleri
- Türkiye, 1929 Dünya Ekonomik Krizi'ne karşı Milli Saat ve Tasarruf Cemiyeti'ni kurmuştur.
- Varlık vergisi getirilmiştir ve koyu sistemine geçilmiş, yani mal satıldığında devletten mal alınmıştır.
- 16:32Lozan Antlaşması ve Kellogg-Briand Paktı
- 1925'te Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Belçika, Polonya ve Çekoslovakya arasında Lozan Antlaşması imzalanmıştır.
- Bu anlaşma, Almanya'nın uluslararası Avrupa politikasına geri dönmüş ve kısa süreli de olsa Almanya'nın başka devletlere saldırmayacak garantisini vermiştir.
- 1928'de Fransa ve ABD'nin dışişleri bakanları tarafından belirlenen Kellogg-Briand Paktı, savaşın ulusal siyasetin aracı olarak kullanılmasından vazgeçilmesi amacıyla imzalanmıştır.
- 17:56Nobel Ödülü ve Benito Mussolini
- 1929 Dünya Ekonomik Krizinden sonra yaşanan dramı anlatan "Gazap Üzümleri" adlı eseri, 1939'da Nobel Ödülü'nü kazanmıştır.
- İtalya'da güçlü ordusu olan zengin bir ülke yaratacak olan Benito Mussolini, ülkesinde devrim yapan kişidir.
- 18:52Birinci ve İkinci Dünya Savaşları Arası Gelişmeler
- Birinci ve İkinci Dünya Savaşları arasında görülen kültürel ve bilimsel gelişmeler arasında Bauhaus mimarisi, Fleming'in penisilini keşfi ve ABD'de ilk organ nakli bulunuyor.
- MPR Steve Building adlı gökdelen bu dönemde yapılmıştı.
- İlk bilgisayar üretimi, iki savaş arası dönemde değil, İkinci Dünya Savaşı sonrası gerçekleşmiştir.
- 20:13Basmaca Hareketine Katkı Veren Kişiler
- Zeki Velidi Togan, Ahmet Refik ve Enver Paşa, basmaca hareketine fikri ve fiil olarak katkı vermiş kişilerdir.
- Zeki Velidi Togan, Ufa Müslümanların temsilcisi olarak Rus Beyi Duma'ya gönderilen ilk Müslüman Türk ve Başkort otonom devletini kurmuştu.
- Korbaş Ergaş, basmaca hareketini başlatan kişidir.
- 20:55Picasso'nun Guernica Tablosu
- Picasso'nun Guernica adlı tablosu, Alman hava kuvvetleri tarafından bombalanmış bir kasabanın dramını kübizm tarzıyla yansıtmıştır.
- Alman generalin "Bu resmi siz mi yaptınız?" sorusuna Picasso "Hayır, siz yaptınız" cevabını vermiştir.
- Guernica tablosunda insanların bomba karşısındaki çığlıkları ve şaşkınlıkları geometrik şekillerle gösterilmiştir.
- 22:02Dünya Barışına Katkıda Bulunan ve Bulunmayan Girişimler
- 1920'de kurulan Milletler Cemiyeti, 1928'de imzalanan Kellog-Briand Antisavaş Paktı ve 1937'de kurulan Sadabat Paktı dünya barışına katkıda bulunmuştur.
- 1934'te kurulan Balkan Antilik Paktı da dünya barışına katkıda bulunmuştur.
- Berlin-Tokyo Mihveri (Almanya, İtalya ve Japonya) dünya barışına katkıda bulunmamış, aksine savaş çıkarmayı amaçlamıştır.
- 24:10Dersin Sonu ve Gelecek Konular
- İlk ünitenin 25 soruyla sona erdiği belirtilmiştir.
- İkinci Dünya Savaşı öncesi Roma, İtalya, Almanya, İspanya ve Japonya'nın durumlarına bakılacak.
- İkinci Dünya Savaşı'nda Türkiye'nin tutumu da incelenecektir.