Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Türkiye'de Türk Dünyası" programının bu bölümünde, Bursa Büyükşehir Belediyesi Göç Müzesi'nde Hayrettin Altınbaşak (Bursa Bosna Sancak Dernek Başkanı) ile Bosna'nın tarihi ve Türkiye'ye göç hikayesi anlatılmaktadır.
- Video, Bosna'nın isminin kökenini anlatan bir destanla başlayıp, Osmanlı Devleti'ne olan bağlılığı ve Çanakkale Savaşı'ndaki şehitlerini aktarır. Ardından 1958'de Türkiye'ye göç eden Hayrettin Altınbaşak'ın ailesinin yaşadığı zorluklar, Bosna Savaşı'ndaki katliamlar ve Türkiye'ye gelişleri anlatılır.
- Videoda ayrıca Bosna'daki Türklerin yaşadığı zorluklar, Türk ve Müslüman kimliklerinin önemi, Türkiye'nin Bosna'daki soydaşlarına verdiği destek ve Mostar Köprüsü'nün bombalanması gibi tarihi olaylar da ele alınmaktadır. Göç edenlerin trenle Anadolu'ya ulaşmaları ve Bursa'ya yerleşmeleri de gösterilmektedir.
- 00:21Bosna'nın Adının Kökeni
- İlk mandallarında yaşayan İngumanlar, zulümden ve işkenceden kaçarak İgman dağlarında yaşamaya devam etmişler.
- İngumanlar, İncil'de müjdesi verilen son peygamber Hz. Muhammed Mustafa'yı beklemişler.
- Bekleyişlerinin sonunda Hz. Muhammed'in ölümüne üzülerek Medine-i Münevvere'ye ulaşmış, Hz. Ömer tarafından karşılanmışlar.
- 02:28Bosna'nın Adının Oluşumu
- İngumanlar, Hz. Muhammed'i görmeye geldiklerini söyleyince, Hz. Ömer onların öldüğünü söylemiş.
- İngumanlar, kirli ayaklarıyla Hz. Muhammed'in mescidini kirletmek istemeyerek sandaletleri reddetmişler.
- Hz. Ömer, İngumanların ülkesinin adının "Bosna" olacağını söylemiş.
- 05:39Bosna'nın Tarihi ve Türkiye İlişkisi
- Bosna'nın tarihi, Bilecik'te Şeyh Edebali'nin evinde Osman Gazi'nin rüyasında gördüğü olayla başlamış.
- Bosna, hiçbir zaman Osmanlı Devleti'ne ihanet etmemiş ve her zaman yanında yer almış.
- Bosna, İstanbul fethedilmeden önce Balkanlar'da ilk Müslüman olan toplum olarak biliniyor.
- 09:51Çanakkale Savaşı ve Bosna'nın Katkısı
- Çanakkale Kurtuluş Savaşı'nda Bosna'dan 28 bin gönüllü katılmış, 18 bin şehit vermiş.
- Balkanlar'daki 2,5 milyon Müslüman nüfusu birkaç ay içinde 700 bine inmiş.
- Bosna'da var olma yok olma mücadelesi yaşanırken, insanlar yiyecek bulamadıkları halde Çanakkale'ye gönüllü ordusu oluşturmuşlar.
- 11:05Bosna'dan Türkiye'ye Göç
- Konuşmacının babası 1920 doğumlu, 1958'de Türkiye'ye göç etmiş.
- Bosna'dan Türkiye'ye doğrudan göç verilmemiş, önce Makedonya'ya gidip Üsküp'te 3,5 sene kalmışlar.
- Yugoslavya'da devrim olmuş, Rusya'da komünizm Balkanlar'a yayılmaya başlamış ve ikinci bir göç dalgası başlamış.
- 14:05Göç Hikayesi
- Konuşmacı, anavatanlarının kaybedilmiş topraklar olduğunu ve Atatürk'ün "muhacirler kaybedilmiş topraklarımızın emanetidir" sözünü hatırlatıyor.
- Konuşmacı ortaokul mezunu olup, maddi sıkıntılar içinde büyüdüğünü ve iş hayatına atıldığını, ancak tahsil görme fırsatı bulamadığını belirtiyor.
- Üç kız çocuğu olan konuşmacı, çocuklarını okuttuğunu ve yüksekokulu bitirdiklerini, bu durumun kendisini rahatlattığını söylüyor.
- 15:42Bosna Savaşı ve Göç
- Konuşmacı, 1958'de Türkiye'ye geldiğini ve Bosna'da, Sancak bölgesinde, Karadağ'da ve Sırbistan'da yarı akrabalarının olduğunu belirtiyor.
- Bosna'da yaşanan savaşta, Müslüman olmaktan ziyade Türk olduklarından dolayı vurulduklarını ifade ediyor.
- Bursa Büyükşehir Belediyesi Göç Müzesi'nde, Bosna'dan Türkiye'ye göç eden insanların trenle ve yürüyerek geldiği resimler sergileniyor.
- 18:30Bosna'daki Katliam
- Bosna'da Müslümanlara karşı, Müslümanlıktan ziyade Türklüğe karşı bir katliam yaşandığı belirtiliyor.
- Srebrenitsa'da yaşanan olaylar, Bosna'daki en büyük katliam örneklerinden biri olarak gösteriliyor.
- Bosna'da yaşayan akrabaların yavaş yavaş Türklükten ziyade Müslümanlıktan da uzaklaşmaya başladıkları, ancak Türkiye Cumhuriyeti sayesinde kendilerine getirdikleri ve kendi isimlerini hatırladıkları söyleniyor.
- 20:01Bosna ve Türkiye İlişkileri
- Bosna ile Türkiye'nin etle tırnak gibi birbirine bağlı olduğu, ayrılamayacakları vurgulanıyor.
- Bosna'da Sırpların Avrupa'nın zengin çocuklarına safari avı yapan insanları para karşılığında Bosna'ya getirip keskin nişancı gibi kullandıkları belgeler olduğu belirtiliyor.
- Bosna'da yaşayan akrabaların Türkiye Cumhuriyeti yardımıyla dimdik durdukları ve hem Müslümanlığın hem Türkiye'nin bekçiliğini yaptıkları söyleniyor.
- 22:32Göç Edenlerin Hayatı
- Göç edenlerin yolda su ve çay içtikleri, temizlik yaptıkları ve bavullarına kilim, yorgan gibi eşyalarını koydukları gösteriliyor.
- Göç edenlerin canını, malını, ailesini, ırzını ve namusunu koruma adına bu topraklara geldikleri belirtiliyor.
- Türkiye'de gelen göç edenlerin dinini özgürce yerine getirebildikleri, bayrağını rahatlıkla sevebildikleri ve memnun oldukları söyleniyor.
- 25:01Bosna'daki Durum
- Konuşmacı, yaklaşık beş-altı ay önce Makedonya ve Kosova'ya ziyaret yaptığını ve akrabalarıyla görüştüğünü belirtiyor.
- Bosna'da yaşayan akrabaların Türkiye'yi süper bir devlet ve süper bir güç olarak gördükleri, Almanya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerden farklı görmedikleri söyleniyor.
- Bosna'da Mostar Köprüsü'nün bombalandığı ve Bosnalı gençlerin genç kızlara kendilerini göstermek için bu köprüden aşağı dalış yaptıkları belirtiliyor.