Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının biyolojinin önemi ve tarihsel gelişimi hakkında bilgi verdiği eğitim içeriğidir.
- Video, bilimin tanımı ve önemiyle başlayıp, biyolojinin diğer bilim dallarıyla ilişkisini anlatmaktadır. Ardından mikroskopun icatı ile başlayan biyolojinin 1590'lardan 1980'lere kadar olan tarihsel gelişimi kronolojik olarak sunulmaktadır. İkinci bölümde ise 1988'den itibaren genetik ve kanser araştırmalarındaki önemli buluşlar ele alınmaktadır.
- Videoda Harvard mouse, insan genom projesi, klonlama çalışmaları, kalıtsal meme kanseri geni keşfi ve CRISPR-Cas9 teknolojisi gibi dönüm noktaları detaylı şekilde anlatılmaktadır. Konuşmacı, kanserin tek bir etken olmadığını, kalıtsal ve çevresel faktörlerle ilişkili olduğunu vurgulamakta ve sosyal medyada dolaşan bilimsel bilgilerin sorgulanması gerektiğini belirtmektedir. Video, bir sonraki bölümde bilim, bilimin doğası ve bilimsel araştırma süreçlerine geçileceğini duyurarak sona ermektedir.
- 00:12Bilim ve İnsan Doğası
- İnsan doğası gereği çevresindeki olayları anlamak ve kendi yararına kullanmak ister.
- Bilim, evrendeki olayları inceleme, gözlemlere ve deneylere dayalı sonuçlar ve genellemeler çıkarması sonucu oluşan düzenli bilgiler topluluğudur.
- Bilim, evrendeki sonsuz değişim ve gelişimin her boyutuyla ilgilenir ve bilinmeyeni araştırmak, bulmak ve anlamaktır.
- 01:11Bilimsel Araştırmaların Önemi
- İnsanlığın geldiği nokta büyük ölçüde bilimsel araştırmaların sonucudur.
- Geçmişte basit salgınlardan, savaşlardan ve nükleer bombalardan dolayı insanların yaşadığı zorluklar günümüzde bilimsel bilgi birikimi sayesinde yaşanmamaktadır.
- Bugünkü yaşam kalitemizi bilimsel bilgi birikimine borçluyuz.
- 03:00Biyoloji ve Diğer Bilimler
- Bilgi birikiminin giderek artması sonucu birçok bilim dalı ortaya çıkmıştır.
- Biyoloji, fen bilimlerinin diğer dallarıyla ve bazı sosyal bilim dallarıyla ortak paydaları olan bir bilim dalıdır.
- Biyokimya, biyofizik, sosyobiyoloji, biyo-arkeoloji, biyo-istatistik, biyocoğrafya gibi disiplinler arası çalışmalar yapılmaktadır.
- 05:06Biyolojik Bulguların Tarihçesi
- 1590'lı yıllarda Hollandalı Hans Yensen ve oğlu Zakarias, iki mercekle nesnelerin on kat daha büyük göründüğünü fark ederek ilk optik mikroskopu icat etmişlerdir.
- 1600'lü yıllar William Harvey kalbin dolaşımını ve işlevini keşfetmiş, modern fizyoloji biliminin öncülerindendir.
- 1796- Edward Jenner çiçek hastalığı aşısını bulmuş, 1838- Schwann, Schliden ve Bir Show hücre teorisini ortaya koymuşlardır.
- 06:26Modern Biyolojik Keşifler
- 1859- Darwin evrim teorisini açıklamış, 1880- Gregor Mendel bitkiler üzerindeki çalışmalarıyla modern genetiğin temellerini atmıştır.
- 1929- Alexander Fleming'in penisilini keşfetmesiyle antibiyotik çağı başlamıştır.
- 1930- Ernst Ruska tarafından elektron mikroskobu geliştirilmiş, bu tip mikroskoplarda çok ince kesit alınmış örnekler kullanılır.
- 07:19DNA ve Genetik Mühendisliği
- 1950- Her Şeyi ve Çeyiz, DNA'nın hücrenin genetik materyali olduğunu ispat etmişlerdir.
- 1953- Watson ve Crick, Roslin, Franklin'in katkılarıyla DNA'nın çifte sarmal yapısını keşfetmişlerdir.
- 1961- Newberg ve Mati genetik kodu keşfetmiş, üç nükleotit bir aminoasit kodlar.
- 08:04Rekombinant DNA Teknolojisi
- 1966- Vice ve Richardson, DNA parçalarını birleştiren DNA ligaz'ı izole etmişlerdir.
- 1968- Wilcox, Smith ve Kelly, çift zincirli DNA molekülündeki belli nükleotit dizilerini tanıyan restrüksiyon endoniklea izole etmişlerdir.
- 1972- Paulberg, virüs DNA'sı ile bakteri DNA'sını birleştirmiş, 1973- rekombinant DNA teknolojisi ile ilk kez yabancı bir genin bir bakteriye transferi gerçekleştirilmiştir.
- 08:57Genetik Mühendisliğinin Gelişimi
- 1975- ABD Asillomar'da ilk kez genetik mühendisliğinin tehlikeleri üzerine bilimsel bir konferans verilmiştir.
- 1976- Genetik mühendisliği ürünlerini pazarlayan ilk şirket olan Genentech kurulmuştur.
- 1977- Genetik olarak değiştirilmiş bakteriler insan büyüme hormonu üretmiş, 1978- genetik parmak izi keşfedilmiştir.
- 09:41Modern Mikroskop Teknolojileri ve Genetik Mühendislik
- 1980- Alman bilim insanları Girld Bening ve Henry Rohler tarafından taramalı tünelleme mikroskobu geliştirilmiştir.
- 1982- Endüstriyel çaptaki ilk genetik mühendisliği ürünü olan insülin üretildi.
- 1983- Barbara McClinty-Stalian genleri keşfetti ve Nobel ödülü aldı, 1983'te polimeral zincir reaksiyonu keşfedildi.
- 10:51Genetik ve Kanser Araştırmaları
- 1988'de memelere ilişkin ilk patent olan insan kanser geni aktarılmış Harvard mouse oluşturuldu.
- 1990'da insan genom projesi resmen başladı ve 14 Nisan 2003'te tamamlandı.
- 1993'te Washington Üniversitesi'nden Jerry How insan embriyosunu klonladı.
- 11:14Kanser Türleri ve Tedavi
- 1994'te kalıtsal meme kanseri geni keşfedildi ve bazı kanser türlerinin kalıtsal olduğu ispatlandı.
- Tek bir kanser etkeni yoktur; kalıtsal olanlar, hava kirliliği, sigara, alkol ve tütsülenmiş yiyeceklerle tetiklenenler vardır.
- Her organın birden fazla kanser çeşidi olduğu için tek bir ilacı ve tedavisi yoktur.
- 12:08Bilimsel Buluşlar
- 1997'de koyunun somatik hücresinden klonlanan Dolly dünyaya geldi.
- 1999'da insanda 33,40 milyon baz içeren 22. nolu kromozomun sekansı tamamlandı.
- 2012'de Jennifer Doudna ve ekibi canlının DNA'sını kesebilecek, izole edebilecek ve düzenleyebilecek CRISPR-Cas9 uygulamasını geliştirdi.
- 12:58Modern Bilimsel Gelişmeler
- 2000'lerin başlamasıyla birlikte her güne bir bilimsel buluş haberi düşmeye başladı.
- Gen teknolojisi, hastalık tanıları ve tedavileri, ilaç ve aşı teknolojisi, gen terapileri konusunda katedilen yol inanılmaz.
- Özlem Türeci ve Uğur Şahin, mRNA aşı tekniğini geliştirerek aşı teknolojisinde bir çığır açtılar.