• Buradasın

    Birinci Dünya Savaşı Dersi

    youtube.com/watch?v=loFrLBWzaHo

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan kapsamlı bir tarih dersidir. Eğitimci, öğrencilere Birinci Dünya Savaşı hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
    • Video, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'ndaki durumu, savaşa girmesinin nedenleri, savaştaki cepheler, savaşın sonuçları ve savaş sonrası anlaşmalar gibi konuları kronolojik olarak ele almaktadır. Eğitimci, ittifak ve itilaf devletleri bloklarını "OBAMA" ve "İRİ FAY" kodlamasıyla hatırlatmakta, savaştaki önemli olayları ve karakterleri (Mustafa Kemal, Fahrettin Paşa) detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Ders, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini içermekte ve savaş sırasında kullanılan yeni teknolojiler (kimyasal silahlar, tanklar, denizaltılar) hakkında bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, savaş sonrası kurulan Milletler Cemiyeti'nin önemi ve gizli anlaşmalar (Sibop Salim, Balfour Deklarasyonu) gibi konular da ele alınmaktadır. Dersin sonunda, bir sonraki derste Mondros'tan itibaren gelişmelerin ele alınacağı belirtilmektedir.
    00:10Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı'nın Durumu
    • Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı, savaş başladıktan bir süre sonra savaşa dahil oluyor.
    • Savaş başladığında Osmanlı'nın başında Padişah V. Mehmet Reşat vardı ve kutsal cihat ilanını yapan padişah da V. Mehmet Reşat'tı.
    • Savaşın sonuna doğru Osmanlı'nın başında Altıncı Mehmet (Vahdettin) vardı ve savaş başladığında Osmanlı'da sadrazam Said Halim Paşa'dı.
    01:04Mustafa Kemal'in Savaş Başlangıcındaki Durumu
    • Savaş başladığında Mustafa Kemal Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da ateşe militeri (elçiliklerdeki üst düzey askeri görevli) görevdeydi.
    • Mustafa Kemal Sofya'da yeniçeri kıyafetiyle bir baloya katılmıştı.
    01:30İttifak ve İtilaf Devletleri
    • Birinci Dünya Savaşı'nda İttifak Devletleri (Bağdaşma) ve İtilaf Devletleri (Anlaşma) olmak üzere iki blok vardı.
    • İttifak Devletleri'nde "OBAMA" kodlaması (Osmanlı, Bulgaristan, Avusturya-Macaristan, Almanya) kullanılırken, İtilaf Devletleri'nde "İRİFAY" kodlaması (İngiltere, Rusya, İtalya, Fransa, ABD, Yunanistan) kullanılır.
    • Savaş başlamadan önce İttifak bloğu Almanya, İtalya ve Avusturya-Macaristan; İtilaf bloğu İngiltere, Fransa ve Rusya'yı içeriyordu.
    03:32Savaşın Gelişimi ve Katılımcılar
    • İngiltere ve Fransa sömürgecilik yarışında Almanya ve İtalya da katılmak istemiş, Rusya ise Balkanlar'da panslaviz politika izleyerek Avusturya-Macaristan'ı rahatsız etmişti.
    • İtalya 1915 yılında Londra Antlaşması ile İtilaf Devletleri'ne geçerek Almanya'yı terk etmişti.
    • Osmanlı'nın savaşa girmesi savaşın alanını genişletmiş ve yeni cepheler açılmıştı.
    04:30Bulgaristan ve Diğer Katılımcılar
    • Bulgaristan'ın savaşa girmesi İttifak Devletleri arasında kara bağlantısı sağlamış ve Osmanlı'ya Dimetoka'yı hediye etmişti.
    • Bulgaristan savaşa en son katılan İttifak devleti olup, savaştan ilk çekilen ve Selanik Ateşkes Antlaşması'nı imzalayan İttifak devletiydi.
    • ABD savaşa girince savaşın süresini kısaltmış, Yunanistan ise en son katılan İtilaf devletiydi.
    06:36Savaşın Başlaması ve Osmanlı'nın Cepheleri
    • Sırbistan savaşın başlamasında etkili olan devletti; Avusturya-Macaristan veliahtı Saraybosna'yı ziyaret ederken bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmüş, bu üzerine Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş açmıştı.
    • Sırbistan'ın Slav ırkından olduğu için Rusya da Avusturya-Macaristan'a savaş açmış, Almanya da Avusturya'nın yanında savaşa girmişti.
    • Osmanlı'nın savaştığı cepheler Çanakkale, Kafkas, Kanal, Suriye-Filistin, Irak-Basra, Hicaz-Yemen ve Makedonya-Galiçya-Romanya cepheleri olmak üzere birçok cepheydi.
    08:09Osmanlı'nın Savaşa Katılımı
    • Osmanlı daha henüz savaşa girmedi, tarafsızlığını ilan etmiş bir şekilde durumunu sürdürüyordu.
    • İtilaf Devletleri ve lideri İngiltere, Osmanlı'ya tarafsız kalırsa kapitülasyonları kendi isteğiyle kaldıracağını teklif etmişti.
    • İttifak Devletleri ise Osmanlı'ya savaşa girmesini istemiş, çünkü Osmanlı'nın savaşa girmesi Almanya'nın Avrupa'daki yükünü hafifletecek, savaşın alanını genişletecek ve yeni cepheler açacaktı.
    08:48Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'na Katılımı
    • Osmanlı'nın alt tarafları İngiliz sömürge alanları ile bağlantısı kesilecek ve halifelik makamından yararlanılacak.
    • İkinci Abdülhamit döneminde Almanlar, Bağdat-Berlin demiryolu hattı kullanarak Osmanlı petrollerinden yararlanarak savaş araç gereçlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyorlardı.
    • İttihat ve Terakki hükümeti, Almanya'nın yanında savaşa girilirse kaybedileceğini düşünerek, kaybedilen yerleri geri alarak ekonomiyi düzeltmeyi ve yıkılmanın önüne geçmeyi amaçlıyorlardı.
    09:52Osmanlı'nın Savaşa Girmesi ve Cepheleri
    • Osmanlı'nın savaşa girmesindeki en önemli ideolojik neden Turancılıktı; Rusya yenilgiye uğratıp Orta Asya Türkleri ile birleşmek isteniyordu.
    • Osmanlı'nın savaşa girmesi için bahane olarak iki Alman savaş gemisi Goben ve Breslav'ın İngiliz gemilerinden kaçıp Çanakkale Boğazı aracılığıyla Osmanlı'ya sığınması ve Rus limanlarını bombalaması oldu.
    • Osmanlı'nın savaştığı cepheler üç kategoride ele alınıyor: saldırı cepheleri (Kafkas ve Kanal cepheleri), savunma cepheleri (Çanakkale, Irak, Basra, Yemen, İcaz, Suriye, Filistin) ve sınırlar dışındaki cepheler (Romanya, Galiçya, Makedonya).
    11:34Kafkas Cephesi
    • Kafkasya cephesinde Turancılığı gerçekleştirmek ve Bakü petrollerini ele geçirmek amaçlanıyordu.
    • Ruslar taarruza geçerek Erzurum, Erzincan, Van, Muş, Bitlis, Trabzon gibi bölgeleri ele geçirdi ve sınırlarımız içindeki Ermeniler Ruslarla işbirliği yapınca Osmanlı'da tehcir kanunu çıkarıldı.
    • Mustafa Kemal, Çanakkale'deki görevi bitince Kafkas cephesine gelerek Muş ve Bitlis'i Ruslardan aldı ve bu başarılarından dolayı altın kılıç madalyası aldı.
    12:24Rusya'nın Savaştan Çekilmesi ve Toprak Kazanımları
    • Rusya'da Bolşevik ihtilali yaşanınca Rusya savaştan çekildi ve Brestitos Antlaşması'nı imzalayarak işgal ettiği yerleri Osmanlı'ya geri verdi.
    • Brestitos Antlaşması ile Rusya, Kars, Ardahan ve Batum'u da Osmanlı'ya verdi; bu topraklar 1878 Berlin Antlaşması ile Ruslara verilmişti.
    • Başında hüsran yaşamamıza rağmen sonunda toprak kazandığımız tek cephe Kafkas cephesiydi.
    13:23Kanal ve Çanakkale Cepheleri
    • Kanal cephesinden kast edilen Süveyş Kanalı'nda İngilizlerin sömürgelerinden kuvvetler getirip Avrupa'ya ulaştırmasını engellemek ve Mısır'ı ele geçirmeyi amaçlıyorduk.
    • İtilaf devletleri Çanakkale cephesini açarak İstanbul'u, boğazları ele geçirmek, Osmanlı'yı savaş dışı bırakmak ve Rusya'daki Çarlık yanlılarına yardım ulaştırmayı hedefliyorlardı.
    • Nusret mayın gemisi, gelen donanmaları denize gizlice geceleyin mayın döşeyerek batırdı ve Mustafa Kemal'in "Ben size savaşmayı değil ölmeyi emrediyorum" sözü Conkbayırı'nda söylenmiştir.
    15:16Çanakkale'nin Sonuçları
    • Çanakkale'de başarılı olunması savaşın uzamasına, Bulgaristan'ın İttifak Devletleri yanında savaşa katılmasına ve kara bağlantısının sağlanmasına neden oldu.
    • Mustafa Kemal tüm dünyaca tanınıyor, Anafartalar kahramanı olarak alınıyor ve Çarlık Rusya'ya yardım gönderilemeyince Bolşevik ihtilali'nin başarıya ulaşmasında etkili oluyor.
    • 18 Mart kahramanı olarak anılan önemli Osmanlı komutanı Cevatpaşa (Cevat Çobanlı Paşa) ve Seyit Onbaşı'nın etkisiyle İngilizlerin batırdığı Ocean adlı gemi de Çanakkale'de önemli bir rol oynadı.
    16:35Irak-Basra ve Hicaz-Yemen Cepheleri
    • İtilaf devletleri Irak üzerinden kuzeye doğru çıkarak Çarlık Rusya'ya yardım götürmek ve Musul ve Abadan petrollerini ele geçirmek istiyorlardı.
    • Osmanlı, Kut'ül Amara ve Selman-ı Pakta başarılı oldu ve İngiliz Generali Tamsın'ı esir etti; 18 bin civarında İngiliz kuvvetinin esir edildiği söyleniyor.
    • Hicaz-Yemen cephesinde Hicaz Emiri Şerif Hüseyin İngilizlerle ittifak yaptı ve Fahrettin Paşa, yedi ay boyunca yiyecek bir şey yokken çekirge yiyerek Mekke ve Medine çevresini korumaya çalıştı.
    18:59Mustafa Kemal'in Savaştığı Cepheler ve Arap-İngiliz İttifakı
    • Mustafa Kemal'in savaştığı cepheler sırasıyla Çanakkale, Kafkas, Suriye ve Filistin'dir.
    • Kanal, Yemen, İcaz, Suriye ve Filistin cephelerinde Arap-İngiliz ittifakından dolayı Osmanlı başarısız olmuştur.
    • Bu durum ümmetçilik (İslam kardeşliği) düşüncesinin iflasına neden olmuştur.
    20:05ABD'nin Savaşa Girmesi ve Wilson İlkeleri
    • Almanya, ABD'nin ticaret gemileri aracılığıyla İngiltere ve Fransa'ya silah ve cephane taşıdığını öğrenince Atlas Okyanusu'na denizaltılar göndermiştir.
    • Almanların Lucitana adlı ABD gemisini batırması üzerine ABD'nin başkanı Wilson, Wilson İlkeleri adlı ilkeler demetini yayınlayıp savaşa İtilaf Devletleri yanında girdiğini açıklamıştır.
    • Wilson İlkeleri, İkinci Dünya Savaşı sırasındaki Atlantik Bildirisi'ne benzer şekilde maddeleri yüzde yetmiş-seksen oranında aynıdır.
    21:09Atlantik Bildirisi ve Wilson İlkeleri'nin İçeriği
    • Atlantik Bildirisi, ABD ve İngiltere arasında Kanada açıklarında bir gemide gerçekleştirilen bir bildiridir.
    • Wilson İlkeleri'nde yenen devletlerin yenilen devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacağı, devletler arasında gizli anlaşmalar olmayacağı belirtilmiştir.
    • Dünya barışını korumak için uluslararası bir cemiyet (Milletler Cemiyeti) kurulması ve her ulusa çoğunlukta bulunduğu yerde kendi kendini yönetme hakkı (self-determination) verilmesi önerilmiştir.
    23:19Birinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları
    • Savaş sonucunda Almanya, Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Rusya gibi imparatorluklar parçalandı ve ulusal devletler kuruldu.
    • Çekoslovakya ve Yugoslavya milliyetçilik prensibine uygun olarak kurulmayan devletlerdir.
    • Savaştan siyasi açıdan en karlı İngiltere, ekonomik açıdan en karlı ABD çıktı; ABD silah ve savaş araç gereci satarak ekonomisini doldurdu.
    25:24Savaşın Teknolojik Gelişmeleri ve Gizli Anlaşmalar
    • Cephe gerisindeki halkın korunması için sivil savunma teşkilatları kuruldu ve ilk kez kimyasal silahlar, tanklar, denizaltılar kullanıldı.
    • Gizli anlaşmalar arasında Sykes-Picot Antlaşması, Boğazlar Antlaşması, Petrograt Protokolü, Londra Antlaşması ve Sen Jean de Müenne Antlaşması bulunmaktadır.
    • Sykes-Picot Antlaşması ile İngiltere ve Fransa Osmanlı'nın Ortadoğu topraklarını paylaştı, Boğazlar Antlaşması ile Rusya İstanbul ve boğazlar çevresini, Petrograt Protokolü ile Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz çevresini aldı.
    29:22Birinci Dünya Savaşı Sonrası Gelişmeler
    • Rusya'daki Bolşevikler Çarlık arşivlerine girip gizli anlaşmaları "Sarı Kitap" adıyla kamuoyuna duyuruyorlar.
    • 1917'de İngiliz Dışişleri Bakanı James Balfour'un Filistin'e Yahudi göçüne izin veren Balfour Deklarasyonu yayınlanıyor ve bu İsrail Devleti'nin kuruluşunda önemli bir adım oluyor.
    • Balfour Deklarasyonu, Amerikan Başkanı Wilson'un onayıyla Osmanlı'nın Ortadoğu topraklarını paylaşmaya yönelik bir hamle olarak değerlendiriliyor.
    30:05Ateşkes ve Barış Antlaşmaları
    • Birinci Dünya Savaşı sonucunda imzalanan ateşkes antlaşmaları "Semaver" kodlamasıyla hatırlanıyor: Bulgaristan'da Selanik Ateşkesi, Osmanlı ile Mondros, Avusturya-Macaristan'da Villa Gusti, Almanya ile Reton Des Ateşkesi.
    • Savaş sonucundaki barış antlaşmaları "Son Vites Obama" kodlamasıyla hatırlanıyor: Osmanlı ile Versay, Bulgaristan'da Triano, Almanya ile Saint-Germain, Avusturya ile Saint-Germain.
    • Bu ağır şartlar ileride İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasında etkili olacak.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor