Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan araştırma yöntemleri ve akademik yazım konulu bir eğitim içeriğidir.
- Video, bilimsel çalışmalarda kaynak gösteriminin yasal ve etik önemi, telif hakkı, adil kullanım ve intihal kavramlarını ele almaktadır. İçerik, metin içi kaynak gösterim yöntemlerini, tek yazarlı ve çok yazarlı kaynakların gösterimini, dolaylı ve doğrudan alıntı yapma yöntemlerini, tablo ve şekil aktarımı gibi konuları örneklerle açıklamaktadır.
- Eğitim, lisans düzeyinde karşılaşılan kaynak ulaşım sorunlarına da değinmekte ve çalışmalarda kullanılan tüm kaynakların kaynakçada gösterilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca genel ve özel bilgi kavramları, yabancı kaynak kullanımı ve alıntı yaparken sık yapılan hatalar hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Bilimsel Çalışmada Kaynak Gösterimi
- Bu derste bilimsel çalışmada kaynak gösterimi konusu ele alınacaktır.
- Önceki haftalarda çalışma konusunun belirlenmesi, kaynak taraması, analiz ve ön rapor hazırlama konuları anlatılmıştır.
- Gelecek derslerde çalışmanın asıl metin kısmının yazımı, özet, giriş, teorik bölüm, analiz ve sonuç kısımlarının nasıl hazırlanacağı detaylandırılacaktır.
- 01:15Bilimsel Çalışmalarda Mevcut Bilgi Birikimi
- Bilimsel çalışmalarda mevcut bilgi birikiminin üzerine ilave yapılır ve çalışma yapılacak konuyla ilgili literatürün incelenmesi ve hakim olunması gerekir.
- Her bilimsel çalışma hazırlanırken mevcut literatürdeki kaynaklardan faydalanılır ve bu noktada yasal ve etik konular önem kazanır.
- Telif hakkı, adil kullanım ve intihal kavramları bu alanda önemli yer tutar.
- 02:17Telif Hakkı ve Adil Kullanım
- Telif hakkı, bir fikir veya sanat eserini oluşturan kişinin kopyalama, çoğaltma, dağıtma ve satma haklarını ifade eder ve yasalarla korunmuştur.
- Adil kullanım kapsamında, eserden kar amacı gütmeksizin, pazar değerine zarar vermeden, eğitim veya araştırma amacıyla başka kişiler de faydalanabilir.
- Başkalarının fikirlerini ve söylemlerini kendisine ait gibi sunmak intihal olarak adlandırılır.
- 03:11Kaynak Gösterim Kuralları
- Herhangi bir bilimsel çalışmadan veya eserden faydalanmak durumunda kaynak gösterim kurallarına uymak gerekir.
- İntihal, bu kurallara uymamak anlamına gelir ve farklı türleri vardır.
- Kaynak gösterilmemesi gereken durumlar sadece genel bilgilerdir, ancak genel bilgi kavramı muğlak olduğundan kararsızlık durumunda her zaman kaynak göstermek en doğrudur.
- 03:31İntihal Türleri
- Herhangi bir kaynaktaki bilgi veya fikri başka bir şekilde ifade ederek kendi çalışmamızda kullandığımızda kaynak göstermemiz gerekir.
- İntihal'in en çok görüldüğü yerlerden biri başka dillerdeki yayınlardan alıntı yapmaktır.
- Bir çalışmadan alınan bilgiyi kısa ve öz olarak kendi cümlelerimizle alıntı olarak ifade etmeliyiz, ancak bu şekilde özetlenmiş olması bile kaynak gösterilmeyeceği anlamına gelmez.
- 04:45İntihal Türleri (Devam)
- İntihal'in bir başka türü de grup çalışmalarında ortaya çıkartılan fikirlerin, görüşlerin ya da materyallerin gruptakilerden sadece bir kişi tarafından kullanılmasıdır.
- Paragraf içindeki anahtar kelimeleri değiştirerek almak, birden fazla kaynağı inceleyip ordan elde edilen bilgiyi harmanlayıp vermek kaynak gösterimini gerektirir.
- Bir kaynaktan birkaç farklı yerde faydalanmak ama sadece bu bilgilerden bir tanesinde kaynak göstermek de intihal olarak değerlendirilebilir.
- 05:53Kaynak Göstermenin Önemi
- Yapılan çalışmanın ve ortaya konulan fikirlerin desteklenmesi amacıyla benzer fikirde olan kişilerden kaynak gösterilmelidir.
- Kaynak göstermek, araştırma yapan kişinin literatüre olan katkısını gösterir ve bilginin asıl sahibine itibar anlamına gelir.
- Kaynak göstermek, ortaya konulan fikirlerin doğruluğu konusunda okuyucuya denetim yapma imkanı sağlar ve daha sonra araştırma yapmak isteyen kişiler için kaynak sağlamış olur.
- 06:57Kaynak Gösteriminin Yapılışı
- Kaynak gösteriminin nasıl yapılması gerektiğine geçildiğinde, ilk dikkat edilecek husus hangi tür bilgilere kaynak gösterilmesi gerektiğidir.
- Bilgilere genel ve özel bir bilgi olup olmamasına göre ayrım yapılır; her alanda lisans seviyesinde herkesin sahip olduğu bilgilere kaynak gösterilmeyebilir.
- Herhangi bir kaynaktan bilgi alınacağı zaman ve kendi çalışmamızda kullanacağımız zaman ya doğrudan ya da dolaylı alıntı yaparız.
- 07:47Doğrudan ve Dolaylı Alıntı
- Doğrudan alıntı, bilginin faydalanılan kaynaktan olduğu gibi alınmasıdır ve metin içerisinde tırnak içerisinde veya italik olarak gösterilmelidir.
- Doğrudan alıntı bir çalışma hazırlanırken çok sık kullanılmaz, genellikle yasa, hipotez, tanımlar veya anlamın bozulmaması gereken yorumlar için kullanılır.
- Doğrudan alıntı yaparken metindeki kısımlar sadeleştirilebilir (üç nokta) veya yazarın kendi açıklaması eklenerek köşeli parantez içerisinde gösterilebilir.
- 09:20Dolaylı Alıntı ve Sık Yapılan Hatalar
- Dolaylı alıntı, bilginin yazarın kendi cümleleriyle ve asıl anlamını bozmadan aktarılmasıdır.
- Alıntı yapma konusunda sık yapılan hatalardan biri, başka bir çalışmadaki bilgilerin cümlelerinin değiştirilmesi ile bir çalışmaya aktarılması sırasında bu değişim yapıldığı için artık atıfa gerek olmadığı fikridir.
- Kısa cümlelerin atıfa gerek olmadığı, çeviri metinlerde atıf yapılmaması ve internetteki bilgilerin anonim olduğu düşüncesiyle doğrudan aktarılması da yanlış yöntemlerdir.
- 11:39Kaynak Gösterim Yöntemleri
- Bilimsel çalışmalarda alıntının metin içerisindeki gösterim şekli farklılaşabilir.
- En çok kullanılan iki yöntemden biri dipnot şeklinde kaynak gösterimidir.
- Dipnot yönteminde çalışmaya ait bilgiler cümle içerisinde değil, sayfanın en altında bir dipnot hazırlanarak verilir.
- 12:03Metin İçi Kaynak Gösterim Yöntemleri
- Günümüzde tez çalışmalarında ve makalelerde sıklıkla metin içi kaynak gösterim yöntemleri kullanılmaktadır.
- Metin içi kaynak gösteriminde, alınan bilginin hangi kaynaktan alındığıyla alakalı kısa ve öz bir açıklama cümlenin sonuna eklenir.
- Tek yazarlı bir çalışmadan faydalanılıyorsa, yazarın soyadı, çalışmanın yılı ve sayfa numarası parantez içinde gösterilir.
- 12:55Çok Yazarlı Kaynak Gösterimleri
- İki yazarlı kaynaklarda, parantez açıldıktan sonra her iki yazarın soyadları "ve" bağlayıcıyla birlikte gösterilir.
- Üç yazarlı çalışmalarda birinci yazarın soyadı, ardından "ve diğerleri" ifadesi kullanılır.
- Üçten fazla yazarlı çalışmalardan faydalanılıyorsa sadece ilk yazarın soyadı ve "ve diğerleri" ifadesi kullanılır.
- 13:40Dolaylı Alıntı Örneği
- Finans piyasaları ve gelir dağılımı üzerindeki etkisi konulu bir çalışmada, orijinal metindeki bilgiler kendi cümlelerle özetlenerek çalışmaya dahil edilebilir.
- Dolaylı alıntı yapılırken, metnin sonuna noktadan önce yazarın soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası parantez içinde gösterilir.
- Bu bilgilerin gösterimi enstitülere göre değişebilir, ancak bu derste yazarın soyadı, boşluk, yayın yılı, virgül ve sayfa numarası şeklinde gösterim tercih edilir.
- 15:45Kaynak Gösterim Yerleşimi
- Kaynak bilgilerinin cümle içerisindeki yeri cümlenin akışına göre değiştirilebilir.
- Bazı durumlarda anlam bütünlüğünü sağlamak için kaynak bilgisi cümlenin başında gösterilebilir.
- Doğrudan alıntı yapılıyorsa, metin tırnak içerisinde veya italik olarak gösterilmelidir.
- 17:14Kavramların Tanımı
- Kavramların tanımlanması için farklı gösterim şekilleri kullanılabilir.
- Türk Dil Kurumu'na göre gelir tanımı tırnak içerisinde doğrudan alıntı olarak gösterilir.
- Bir kavramı daha iyi anlamak için literatürdeki farklı tanımlarına da yer vermek gerekir.
- 19:21Genel ve Spesifik Bilgi Ayrımı
- Genel bilgi kavramında belirsizlik varsa bile kaynak göstermek gerekir.
- Genel bilgilerin ardından örneklerle zenginleştirilmesi ve kaynak gösterilmesi önemlidir.
- Çalışmada yazarın kendi katkısı da sunulmalıdır.
- 21:38Maddeler Halinde Bilgi Gösterimi
- Yararlanılan kaynaktan alınan bilgi maddeler halinde olabilir.
- Maddelerin tamamının o kaynaktan alındığını göstermek için örnekteki yöntemlerden biri kullanılabilir.
- Lisans düzeyinde karşılaşılan önemli problemlerden biri bazı kaynaklara ulaşamamaktır, özellikle yabancı kaynaklarda bu durum kendini gösterir.
- 23:19Kaynak Kaydı Yöntemleri
- Dolaylı atıf yöntemi kullanarak kendi cümlelerimizde ve özetleyerek bilgiyi çalışmamıza alabiliriz.
- Yabancı kaynaktan bilgi alırken, ulaştığımız kaynak (Özkay 2015) de metinde gösterilmelidir.
- Bilgi gösterimi için iki yöntem kullanılabilir: Lebren 2011'e göre şeklinde başlayan açıklama cümlesinin sonuna parantez içerisinde kaynağın belirtilmesi veya bilginin sonuna parantez içerisinde "Lebren 2011'den aktaran Özkay 2015" şeklinde bilgi eklenmesi.
- 24:17Kaynakça Kuralları
- Faydalanılan kaynağın kaynakçada nasıl gösterileceği önemlidir.
- Çalışmada kullanılan tüm kaynakların kaynakçada gösterilmesi gerekir, faydalanmadığımız kaynakların ise burada yer alması gerekmez.
- Kurum raporları veya internet sitelerinden elde edilen bilgilerde, yazarın soyadı yerine doğrudan kurum bilgisi yazılabilir.
- 25:05Tablo ve Şekil Kaynak Gösterimi
- Çalışmalarda tablo ve şekillerin kullanılması gerekebilir.
- Başka kaynaktan elde edilen tablo veya şekil için kaynak gösterimi tablonun en altına yerleştirilmelidir.
- Kaynak gösterimi "Kaynak:" ifadesinden sonra, kaynakçada gösterim kurallarına göre tablonun sonuna eklenmelidir.