Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan bilgisayar ağları dersinin bir bölümüdür. Ders sırasında Mahmure ve Özgür adlı katılımcılar da sorular sorarak aktif bir şekilde yer almaktadır.
- Video, ağ yönlendirme konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak routerların ne olduğu ve işlevleri açıklanmakta, ardından dinamik yönlendirme protokolleri (RIP, RIPv1, RIPv2, EIGRP, OSPF) detaylı olarak incelenmektedir. Ders, teorik bilgilerin yanı sıra Cisco router'larda IP konfigürasyonu, statik ve dinamik rotaların yapılandırılması gibi pratik uygulamaları da içermektedir.
- Videoda ayrıca ağ güvenliği, otonom sistemler, yönlendirme tabloları, ARP tabloları ve farklı protokollerin karşılaştırılması gibi konular da ele alınmaktadır. Eğitmen, Cisco sertifikasyonlarının önemi ve gelecek derslerde IP versiyon 6 gibi konuların işleneceği bilgisi de paylaşmaktadır.
- 00:03Dersin Devamı ve Özür
- Eğitmen, sesinin Antalya'ya kadar ulaştığını belirterek dersi başlatıyor.
- Cuma ve Pazartesi günkü dersler için öğrencilerden özür dilediğini belirtiyor.
- Öğrencilere birebir iletişimi kopardıkları için genel bir mesaj gönderdiklerini açıklıyor.
- 01:07Router Kavramı
- Bugün geçen Cuma'da kaldıkları ikinci kürde altıncı bölümden yönlendirme konusuna devam edeceklerini söylüyor.
- Router, yönlendirici anlamına gelen bir cihaz olduğunu açıklıyor.
- Evdeki ADSL model router'ın en basit router örneği olduğunu belirtiyor.
- 01:56Router'ın İşlevi
- Router'ın bilgisayarları bağlayıp internete yönlendirdiğini açıklıyor.
- Okulda IDS/MEB bölümü internete yönlendirildiğini örnek veriyor.
- MEB.gov.tr adresine girdiğimizde, router'un bizi Milli Eğitim Bakanlığı'nın sunucusuna yönlendirdiğini açıklıyor.
- 02:32Yönlendirme Protokolleri ve Kurumsal Ağlar
- Yönlendirme protokolleri, modemlerde olduğu gibi kurumsal ağlarda da kullanılır; örneğin merkezde veritabanı sunucusu, ilçelerde şubeler olan bir kurum için kurumsal ağ ve yönlendiriciler kullanılır.
- Cisco, network alanında piyasaya hakim olan bir markadır; Microsoft ürünlerinin yazılım alanında olduğu gibi Cisco da network alanında tekel konumundadır.
- Yönlendiriciler, farklı ağlar üzerindeki bilgisayarların birbirine ulaşmasını sağlayan cihazlardır.
- 04:19Yönlendirme Protokolleri Türleri
- Yönlendirme protokolleri, varsayılan rota (default rota) tanımlama ve statik rotalar belirleme gibi statik yöntemlerle çalışabilir.
- Dinamik yönlendirme protokolleri, router'ların otomatik olarak öğrenip birbirlerine bildirdiği network bilgilerine dayanır.
- Dinamik yönlendirme protokolleri ikiye ayrılır: uzaklık vektörü (distance vector) ve bağlantı durumu (link state) protokolleri.
- 07:05RIP Yönlendirme Protokolü
- RIP (Routing Information Protocol), uzaklık vektörü yönlendirme protokolüdür ve yol seçimi için metrik olarak sekme sayısına bakar.
- RIP, en kısa yolu (en az sekme sayısına sahip yolu) tercih eder, hızlı olmayan ancak basit networklerde tercih edilir.
- RIP, 15'ten fazla sekme sayısına sahip rotaları tanımlamaz ve yönlendirme tablosu içeriğini her 30 saniyede bir günceller.
- 11:32RIP'in Çalışma Prensibi
- RIP, yeni bir rota öğrendiğinde kendi yönlendirme tablosunu güncelledikten sonra diğer yönlendiricilere bilgi gönderir.
- Yönlendirici, kendi öğrendiği bilgileri veya bir değişiklik olduğunda tetiklenen güncellemeler şeklinde diğer yönlendiricilere ileterek ağdaki bilgi paylaşımını sağlar.
- Yönlendiriciler, bağlı oldukları network'leri otomatik olarak tanır ve bu bilgileri diğer yönlendiricilere iletir.
- 16:22Röteleme ve Yönlendirme Tabloları
- Routerlar iki tablo tutar: yönlendirme (routing) tablosu ve ARP tablosu.
- Yönlendirme tablosunda, bir ağdaki bilgisayarların IP adresi ve MAC adresi bilgileri bulunur.
- Paketler, yönlendirme tablosuna bakarak en kısa yolu tercih ederek hedefe ulaşır.
- 20:21Cisco Sertifikasyonları ve Eğitimler
- Cisco sertifikasyonlarında entry seviyesinde iki kurum eğitimini tamamlayanlar sertifikaya girebilir.
- NEFICAD projesi, öğrencileri iki kurum eğitimi verip sertifikasyonlarına yönlendirmek amacıyla bakanlık tarafından uygulanmaktadır.
- Günümüzde diploma ile bir iş bulmak zorlaşmıştır, özel sektörde sertifika istenmektedir.
- 24:34Eğitim Projeleri ve Gelecek Planları
- Eğitim projeleri, özellikle bilgisayar ve internet alanındaki öğrenciler için önemlidir.
- Eğitimlerin büyüklüğü artacak ve önümüzdeki Eylül'de 500 kişi kapasiteli Cisco eğitimleri yapılacak.
- Eğitimlerin daha fazla kişiye ulaştırılması ve ilgili kişilerin bir araya getirilmesi gerekmektedir.
- 25:53Ağ Yönlendiricileri ve Dezavantajları
- 16 yönlendirici bir ağda kullanılır ancak daha büyük ağlarda kullanılamaz.
- Doğrudan bağlı komşulara düzenli olarak tüm yönlendirme tablosunun tam kopyalarını gönderir, bu da büyük ağlarda devamlı habere güncellemeler göndermesine neden olur.
- Büyük ağlarda bu sistem, sürekli güncellemeler ve trafiğin sıkışması nedeniyle performansın düşmesine sebep olur.
- 27:12Ağ Yönlendiricilerinin Kullanım Alanları
- Ağ yönlendiricileri, ağın büyüdükçe tümleştirme sorunları yaşayarak daha yavaş çalışır.
- Bu cihazlar genellikle küçük ağlarda tercih edilir, örneğin bir merkezde 3 şube ve 3 ilçede şube bulunan bir şirket için uygundur.
- Router ve switch olarak kullanılan bu cihazlar günümüzde çok yaygın olarak kullanılmaktadır.
- 28:06Ağ Güvenliği Önemi
- Network ve güvenlik konuları günümüzde çok önemli hale gelmeye başlamıştır.
- Orta ölçekli firmalar ihalelere gireceklerken, rakipler bilgisayarlarına girebilir ve teklif mektuplarını alabilir.
- Güvenlik duvarları basit firewall'lar işe yaramaz, uzmanlar ve piyasadaki araçlar bunları geçebilir.
- 29:14Bilgi Güvenliği Sorunları
- Network ve bilgi güvenliği özellikle şu an için çok önemlidir.
- Güvenlik danışmanları ve denetim ekibi kurumları denetlerken hem sistemi hem de fiziksel ortamı (örneğin masanın temizliği) kontrol eder.
- Okullarda gibi yerlerde şifrelerin kağıtlara yazılması gibi basit güvenlik ihlalleri büyük sorunlara yol açabilir.
- 29:58RIPv1 ve RIPv2 Arasındaki Farklar
- RIPv1 ve RIPv2 iki farklı versiyon olup, RIPv2'nin RIPv1'e göre avantajları vardır.
- RIPv2, alt ağ maskesi bilgilerini de yönlendirme güncellemelerinde içerirken, RIPv1 sadece varsayılan alt ağ maskelerine göre çalışır.
- RIPv2 sınıfsız (classless) yönlendirmeyi desteklerken, RIPv1 sadece sınıflı (classful) ağları destekler.
- 32:37EIGRP Protokolü
- EIGRP, IGRP'nin geliştirilmiş versiyonu olup, sadece Cisco cihazlarda çalışır.
- EIGRP hem uzaklık vektörü hem de bağlantı durumu yönlendirme protokolü olarak geçer.
- EIGRP en fazla 256 sekmelik büyük ağlar kurabilmeyi sağlar.
- 34:53EIGRP'in Çalışma Prensibi
- EIGRP, rotayı maliyetini hesaplarken bant genişliği, yoğunluk gibi farklı ölçüler kullanır.
- EIGRP, yönlendirme tablosu dışında topoloji tablosu ve komşuluk tablosu da kullanır.
- EIGRP, dağıtılmış güncel algoritması (DUAL) kullanarak hedefe giden en kısa yolu hesaplar.
- 37:04EIGRP'in Avantajları
- EIGRP, ağda değişiklik olduğunda topoloji tablosu sayesinde alternatif rotayı hızlı bir şekilde bulabilir.
- Küçük ağlar için (15 sekmeli veya daha az) EIGRP gereksiz olabilir çünkü basit ve ağ kaynaklarını çok yormaz.
- EIGRP, merhaba paketleri göndererek kendini tanıtır ve sadece rota ölçümü değiştiğinde bilgi günceller, bu sayede ağ kaynaklarını daha az yormaktadır.
- 40:59Bağlantı Durumu Protokoller ve OSPF
- Bağlantı durumu protokoller (link-state protokoller) arasında en meşhur olanı OSPF (Open Shortest Path First) protokolüdür.
- OSPF, marka bağımlı olmayan bir protokoldür, bu sayede farklı marka router'lar arasında bağlantı kurulabilir.
- Uzaklık vektörü yönlendirme algoritması uzak ağlar hakkında az bilgi sahibi olurken, OSPF bağlantı durumu yönlendirme algoritması kullanır.
- 42:23OSPF'in Veritabanları ve Çalışma Prensibi
- OSPF yönlendiriciler arasında bağlantı durum bilgilerini tutan yönlendirme tablosu, bağlantı durum bildirimleri ve topolojik veritabanı gibi veritabanları kullanır.
- Bağlantı durum bildirimleri (LSA), yönlendirme bilgilerini taşıyan küçük paketlerdir ve yönlendiricilerin arayüzlerinin durumunu ve IP adreslerini içerir.
- Topolojik veritabanı, LSA'larla gelen bilgileri toplar ve bu bilgileri bir "patron" router'a gönderir, böylece tüm ağda güncelleme trafiği azaltılır.
- 44:33SPF Algoritması ve Çalışma Prensibi
- SPF (Shortest Path First) algoritması, her yönlendiricinin bakış açısına göre ağın topolojik haritasını oluşturan bir hesaplama yöntemidir.
- SPF ağacı, yönlendirme tablosunu oluşturmak için kullanılır ve diğer ağlara giden en kısa yolları hesaplar.
- Bağlantı durumu veritabanında değişiklik olduğunda, SPF her seferinde en iyi yolları hesaplar ve yönlendirme tablosunu günceller.
- 45:50OSPF'in Avantajları ve Özellikleri
- OSPF, RIPv2 gibi protokollere göre tetikleme tabanlı çalışır; sadece değişiklik olduğunda güncelleme bildirimleri gönderir.
- Topolojide bir değişiklik olduğunda sadece ilgili güncellemeleri gönderir, tüm yönlendirme tablosunu göndermez.
- Değişken uzunluklu alt ağ (VLSM) desteği sunar ve hem sınıflı hem de sınıfsız yönlendirmeyi destekler.
- 49:02OSPF'in Sistemindeki Kaynak Gereksinimleri
- OSPF, RAM ve işlemci kaynaklarına daha fazla ihtiyaç duyan bir protokoldür.
- Doğru yapılandırılmadığında, yönlendirici cihaz sadece güç alarak çalışır ve istenen işlevleri yerine getiremez.
- Güvenlik duvarı gibi cihazların da doğru yapılandırılmadığında, istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
- 50:41Yönlendirme Protokolleri ve Yönetimsel Uzaklık
- Dinamik yönlendirme protokolleri (RIP, IGP, OSPF) rotayı hesaplarken farklı ölçevler kullanır.
- Her yönlendirme protokolü farklı ölçevler kullanır ve bu ölçevler farklı yönlendirme protokolleri arasında karşılaştırılmaz.
- Statik rotanın ad değeri 1'dir, RIP'in ad değeri 120'dir, EIGRP'nin ad değeri 90'dur ve OSPF'nin ad değeri 110'dur.
- 52:54Yönlendirme Ölçevleri
- Yönlendirme protokolleri sekme sayısı, bant genişliği, gecikme ve güvenilirlik gibi ölçevleri kullanır.
- EIGRP güvenilirlik ölçevini kullanırken, diğer protokoller farklı ölçevleri kullanır.
- Yönlendirici, rotayı tespit ederken maliyet hesaplaması yapar ve bu hesaplama için çerçeveler kullanılır.
- 54:56Yönetimsel Mesafe ve Rota Tercihi
- Yönlendirici, rota seçerken yönetimsel mesafe (AD) değerini kullanır ve AD değeri ne kadar düşükse rota o kadar güvenilirdir.
- Aynı hedefe giden farklı rotalar arasında seçim yaparken, yönetimsel mesafe en düşük olan rotayı tercih eder.
- Direkt bağlı network, statik rota ve dinamik yönlendirme protokolleri arasında seçim yaparken, yönetimsel mesafe değerlerine göre öncelik belirlenir.
- 57:20Yönlendirme Protokolleri Kullanım Alanları
- Yönlendirme protokolleri tercih ederken yönetim kolaylığı, yapılandırma kalıcılığı ve verimlilik gibi faktörler dikkate alınır.
- Küçük yapılar için RIP, orta ölçekli yapılar için EIGRP ve büyük, küresel kuruluşlar için OSPF tercih edilir.
- Küresel kuruluşlarda sınır geçiş yönlendiricileri ve border gateway protokolü kullanılır.
- 58:42Router Bağlantısı
- Router'ları birbirine bağlamak için seri arayüzler kullanılır.
- Router'ları bağlamak için çapraz kablo kullanılır.
- Bilgisayar ve router arasında bağlantı için de çapraz kablo kullanılır.
- 1:01:31Ağ Yapılandırması ve IP Adresleri
- Ankara turuna IP adresi verilerek yapılandırma işlemi başlatılıyor.
- Serial port açılarak clock rate değeri belirleniyor.
- IP adresleri ve alt maskeler atanıyor: 10.10.10.10/24 ve 192.168.1.1/24.
- 1:02:54Ağ Bağlantıları ve Gateway Ayarları
- Fast Ethernet portları açılarak ağ bağlantıları kuruluyor.
- Gateway adresleri atanıyor: 192.168.1.1 ve 172.16.16.16.
- IP adresleri bilgisayarlara veriliyor: 192.168.1.1 ve 172.16.16.16.
- 1:05:12Ağ Yönlendirmesi
- İki ağ arasında yönlendirme olmadığı için ping testi başarısız oluyor.
- Statik rota yerine dinamik yönlendirme protokolü (RIP) kullanılması planlanıyor.
- Ping testi sonucunda paketlerin bir ağdan diğerine geçemediği gösteriliyor.
- 1:07:58RIP Yapılandırması
- Router yapılandırması için "router rip" komutu kullanılıyor.
- Versiyon 2 seçiliyor çünkü farklı alt ağ maskelerini destekliyor.
- Her router için bağlı ağlar belirtilerek RIP konfigürasyonu yapılıyor.
- 1:10:47RIP Çalışma Prensibi
- "Show ip route" komutu ile RIP tablosu görüntüleniyor.
- RIP, diğer ağları öğrenerek yönlendirme bilgilerini paylaşıyor.
- ARP protokolü ile MAC adresi öğrenilerek ping istekleri ve cevapları iletiliyor.
- 1:13:29Routing Protokolü ve Yapılandırma
- Routing protokolü kullanılarak farklı network'ler arasında bilgi paylaşımı sağlanır ve router aracılığıyla bilgisayarlar birbirine bağlanabilir.
- Router'lar otomatik olarak güncelleme bilgilerini 30 saniyede bir gönderir, ancak bir bağlantı koparsa anında tetikleme güncellemesi yapar.
- RIPv2 protokolünde en fazla 16 router kullanılabilir, bu sayede farklı network'ler arasında bağlantı kurulabilir.
- 1:15:31RIPv2'yi Yapılandırma
- RIPv2 yapılandırması Windows Server 2003-2008 üzerinde yapılabilir ve bu sunucu router olarak kullanılabilir.
- RIPv2 basit bir yapılandırma protokolüdür ve bazı ADSL modemlerinde bile yapılandırılabilir.
- Donanımsal router'lar yazılımsal çözüm'lere göre daha performanslıdır çünkü özel donanım ve işletim sistemi kullanırlar.
- 1:17:51Router Komutları
- "Show ip route" komutu kullanılarak router üzerindeki IP adresleri görüntülenebilir.
- "Debug" komutu hata ayıklama için kullanılır, ancak sürekli kullanılması sistem performansını etkileyebilir.
- Otonom sistemler (özerk sistemler) bağımsız olarak denetlenen, kendi altyapılarına sahip network'lerdir.
- 1:21:03Eğitim Planı
- Rip, Arp, Ospf gibi konular 3. kurda daha ayrıntılı anlatılacak ve uygulamalar yapılacak.
- 4. kurda genellikle tasarım konuları anlatılır ve IP versiyon 6 gibi konular ele alınır.
- Eğitimler 120 saatlik olup, asenkron olarak da takip edilebilir.