Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında sunulmuş olup, dosyalama arşivleme ders kitabının ikinci ünitesindeki "Bilgi ve Belge Merkezleri" konusunu ele almaktadır.
- Video, bilgi ve belge merkezlerinin tarihçesinden başlayarak, bu merkezlerin önemi, türleri ve sosyal sorumluluk kavramını detaylı şekilde incelemektedir. İçerikte kütüphaneler, dokümantasyon merkezleri, enformasyon merkezleri, arşivler ve müzeler gibi bilgi ve belge merkezlerinin türleri açıklanmakta, ayrıca toplam kalite yönetimi kapsamında bu merkezlerin nasıl faaliyet gösterdiği ve etik ilkeleri ele alınmaktadır. Video, Türk Kütüphaneciler Derneği'nin mesleki etik ilkeleri hakkında bilgi vererek sonlanmaktadır.
- 00:10Bilgi ve Belge Merkezlerinin Tarihçesi
- Bu program, dosyalama arşivleme ders kitabının ikinci ünitesindeki bilgi ve belge merkezleri bölümünü ele alacaktır.
- Bilgi ve belge merkezlerinin tarihçesi yazının bulunduğu döneme kadar gider; Mezopotamya'da tabletlerin tasnif sistemi içinde muhafaza edildiği arkeolojik araştırmalarla ortaya çıkmıştır.
- Ticaret ve ekonominin kayıtlarının tutulması, kanunların belirlenmesi ve demokratik yazışmalarda bilgi ve belge merkezleri kullanılmaya başlanmıştır.
- 01:14Bilgi ve Belge Merkezlerinin Gelişimi
- İslam kültürünün aydınlanma çağı yaşadığı dönemlerde kitaba olan merak sayesinde bilgi ve belge merkezleri gelenek haline gelmiş, Orta Asya'dan Endülüs bölgesine kadar birçok merkez açılmıştır.
- Dünya tarihi genelinde yapılan savaşlar ve istilalar sonucu bilgi ve belge merkezleri yıkılmış, Roma İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra kütüphaneler neredeyse ortadan kalkmıştır.
- Manastırlar bilgi ve belge merkezi görevini kütüphanelerden devralarak bu merkezlerin devamını sağlamış, kitap okuma zorunluluğu ve ödünç kitap verme geleneği bilgiyi yaygınlaştırmıştır.
- 02:26Bilgi ve Belge Merkezlerinin Modern Dönemi
- Bilgi ve belge merkezleri modern anlamdaki biçimini 1876 yılında Melvil Dway tarafından başlatılan süreç ile kazanmıştır.
- Bilgi ve belge merkezleri kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda kendilerini geliştirir ve doğru ve hızlı bilgi sağlayabilmek için çabalarlar.
- Toplam kalite yönetimi kapsamında faaliyetlerini yürütmeleri gerekir; kullanıcıların bilgi gereksinimlerinin karşılanması, amaçlara uygun kullanım, memnuniyetlerin sağlanması ve hizmetlerin zamanında sunulması önemlidir.
- 03:58Bilgi ve Belge Merkezlerinin Türleri
- Bilgi ve belge merkezleri çeşitli türlere ayrılmıştır; kütüphaneler, dokümantasyon merkezleri, enformasyon merkezleri, arşivler ve müzeler birer bilgi ve belge merkezidir.
- Kütüphaneler, basılmış ya da basılmamış bilgi değerine sahip tüm dokümanların toplandığı, organize edildiği ve ödünç verildiği kurumlardır; beş grupta ele alınır: milli, üniversite, halk, özel ve okul kütüphaneleri.
- Dokümantasyon merkezleri, kurumsal yapıların bünyelerinde yer alan ve örgütlerin yönetim, üretim ve araştırma-geliştirme faaliyetleri kapsamında çalışan birimlerdir; bilgi kaynaklarının çözümlenmesi ve yayın taraması işlevlerini yerine getirir.
- 06:12Enformasyon Merkezleri ve Arşivler
- Enformasyon merkezleri, kütüphaneler ve dokümantasyon merkezleri ile benzer yapıda faaliyetlerini sürdüren kurumlardır; birincil belgeleri depolama zorunluluğu yoktur ve dijital ortamda hizmet vermeye başlamıştır.
- Arşivlerin tarihi uzun bir geçmişe sahiptir ve dünya uygarlık tarihinde her ülkenin ve örgüt yapısının vazgeçilmez bir parçası olmuştur; literatürde devlet, kurumsal ve elektronik arşivler olarak sınıflandırılmıştır.
- Müzeler, sanat ve bilim eserlerinin yer aldığı, toplum yararına faaliyet gösteren örgütsel yapılardır.
- 08:06Sosyal Sorumluluk ve Etik İlkeler
- Sosyal sorumluluk kavramı, bir örgütün toplum refahı ve çıkarlarını göz önünde bulundurarak faaliyetlerini gerçekleştirmesi olarak tanımlanabilir.
- Bilgi ve belge merkezlerinde etik ilkelerin çeşitli uygulama alanları vardır: bilginin düzenlenmesi, kullanıcı gizliliği, telif hakkı, bilgiye erişimde eşitlik, bilgi politikası, bilgi kalitesi ve yönetim alanları.
- 1996 yılında Türk Kütüphaneciler Derneği on iki maddeden oluşan mesleki etik ilkelerini yayınlamıştır; bu ilkeler bilgi hizmetleri alanında çalışanların uyması gereken norm, kural ve davranışları belirler.