Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan AYT tarih sınavına yönelik soru çözüm dersidir. Eğitimci, tarih biliminin temel kavramlarını ve tarih araştırmalarındaki kaynak çeşitlerini ele almaktadır.
- Videoda tarih biliminin temel kavramları, tarihi olay ve tarihi olgu arasındaki farklar, paleografi, epigrafi ve filoloji gibi tarih bilim dalları, ana kaynak ve ikinci el kaynak kavramları açıklanmaktadır. Ayrıca Orhun kitabeleri, Piri Reis haritası, yazılı kaya kabartmaları ve taş plaklar gibi kaynakların tarih araştırmalarındaki önemi, tarihçinin nitelikleri ve yardımcı ilimlerin tarih araştırmalarındaki önemi hakkında sorular çözülmektedir.
- Video, öğrencilere bir ödev verilmesiyle sona ermektedir ve tarih biliminin değişebilirlik özelliği gibi konular da ele alınmaktadır.
- Tarih ve Zaman Ünitesi Soru Çözümleri
- Tarihe kanalı AYT soru çözümlerine başlıyor ve her üniteden ayrı ayrı soru çözümleri yapacak.
- Tarihi olay, geçmişte meydana gelen başlangıç ve bitiş tarihleri belli olan olaylardır.
- Tarihi olay sonucunda uzun sürede gelişen durumlara ise tarihi olgu denir.
- 00:43Tarihi Olay ve Olgu Kavramları
- Olay, başlangıcı ve sonu belli olan kısa süreli gelişmelere denir.
- Olgu, başlangıcı belli, sonu belli olmayan uzun süreli gelişmelere denir.
- Fransız İhtilali, Talas Savaşı, Kurtuluş Savaşı ve Sanayi Devrimi gibi olayların ardından uzun süreli gelişmeler (olgu) ortaya çıkmıştır.
- 02:04Tarih Biliminde Bilim Dalları
- Paleografi, eski yazıları inceleyen bilim dalıdır.
- Epigrafi, kitabeleri inceler.
- Filoloji, dilleri inceler.
- 03:14Tarih Bilimi ve Bilgi Alanları
- Tarih bilimi, antlaşmalar, mektuplar, emirnameler, fermanlar, tapular ve fetihnameler gibi yazılı belgelerin okunabilmesi için paleografi, filoloji ve edebiyat gibi bilgi alanlarından yararlanır.
- Etnografya, kültür bilimidir ve tarih belgelerinin okunabilmesinde kullanılmaz.
- 04:14Tarih Olaylarının Tarihi
- Türkiye'nin Kuzey Atlantik Savunma Paktı'na (NATO) 1953 yılında üyelik tarihi net bir tarihtir.
- Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'na sonradan girmesi, Kazım Karabekir'in yaşam süresi, Anadolu'nun kapılarının Türklere açılması ve Atatürk'ün 19 Mayıs'ta Samsun'a çıkışı gibi olayların tarihleri net değildir.
- 05:36Ana Kaynak ve İkinci El Kaynak
- Olayın meydana geldiği dönemden günümüze kadar varlığını sürdüren bulgulara ana kaynak denir.
- Anlaşmalar, seyahatnameler, kitabeler ve sikkeler ana kaynaklardır.
- Makaleler, birinci el kaynağa inceleyip yeni bir ürün ortaya atıldığı için ikinci el kaynaktır.
- 07:19Türklerin Kullandığı Takvimler
- Türklerin tarih boyunca kullanılan takvimler arasında oniki hayvanlı Türk takvimi, hicri takvim, Celali takvim, Rumi takvim ve Miladi takvim bulunmaktadır.
- Hicri takvim, ay yılı esaslı bir takvimdir ve dini gereksinimler daha çok belirleyici olmuştur.
- Celali takvimi, ticarette aksaklıklar yaşanmasından dolayı Sultan Melikşah tarafından Ömer Hayyam'ın hazırlattığı takvimdir.
- 08:29Tarih Biliminin Değişebilirlik Niteliği
- Çanakkale'nin Gökçeada ilçesindeki arkeolojik kazılar, adada yaşamın 8500 yıl öncesine kadar uzandığını kanıtlamıştır.
- Bu bilgi, önceki 6500'lerde olduğu düşünülen tarihi değiştirerek tarih biliminin değişebilirlik niteliğini göstermektedir.
- 09:31Tarih Kaynakları
- Tarih öğretmeni, öğrencilerine Orhun kitabeleri, Piri Reis haritası, yazılı kaya kabartmaları ve taş plaklar gibi kaynakların tarih araştırmalarındaki öneminden bahsetmiştir.
- Orhun kitabeleri yazılı kaynak, Piri Reis haritası ve yazılı kaya kabartmaları görsel kaynak, taş plaklar ise işitsel kaynak olarak tanımlanmıştır.
- Bu kaynaklar genel anlamda yazısız kaynaklara girerken, sözlü kaynak olarak destanlar, mitler, efsaneler ve menkıbeler örnekleridir.
- 10:40Tarihçinin Nitelikleri
- Hostelde Clings'in "tarihçi metinleri iyi anlamaktan başka ihtirasa sahip olmamalıdır" sözü, tarihçinin nesnel, tarafsız ve objektif olması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Tarihçinin bilimsel olabilmesi için yardımcı ilimlerin bütün tekniklerini kullanması gerekir.
- Tarihçinin öznel olmaması gerektiği, çünkü öznelik kişisel duygular ve düşüncelerin katılması anlamına gelir.
- 11:52Bilim Alanları
- Eski Türk toplumları hakkındaki sempozyumda araştırmacılar, aile ve evlilik anlayışı, Orhun kitabelerin önemi ve Hıdırellez bayramı gibi konular hakkında bilgi vermiştir.
- Araştırmacılar paleografya, epigrafya, sosyoloji ve etnografya gibi bilim alanlarından yararlanmıştır.
- Paleografya eski yazıları incelerken, sosyoloji toplum bilimi, etnografya kültür bilimi olarak tanımlanmıştır.
- 12:55Ödev ve Kapanış
- Eğitmen, izleyicilere bir ödev vererek yorumlar kısmına cevaplarının yazılmasını istemiştir.
- İzleyicilerden videoyu beğenmeleri ve sosyal medya aracılığıyla arkadaşlarına tanıtmaları istenmiştir.
- Eğitmen, izleyicilere iyi çalışmalar dileyerek videoyu sonlandırmıştır.