Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Zafer Topak Hoca, Ayhan ve Muzaffer Toprak gibi akademisyenlerin katıldığı bir akademik panel formatındadır. Zafer Topak Hoca, Türkiye'de "Popülizm" adlı bir kitabı olan, 41 yıl önce "Toplum ve Bilim" dergisini kurmuş ve 1972'den beri hocalık yapan bir akademisyendir.
- Panelde popülizmin tarihsel gelişimi, sol ve sağ popülizm arasındaki farklar, modernite ve postmodernite arasındaki temel farklılıklar ele alınmaktadır. Zafer Topak Hoca, postmodernitenin sosyal bilimlere etkilerini, sosyalden kültürele geçiş, mikro çalışmaların artması ve naratifin ön plana çıkması gibi dört temel fark olarak açıklamaktadır.
- Ayrıca, Avrupa'da yükselen sağ popülizmin orta sınıflara yayılması, Avrupa Birliği'ne tehdit oluşturması, 2008 finansal krizi ve 2015 mülteci krizinin popülizmin beslendiği önemli krizler olduğu vurgulanmaktadır. Video, soru-cevap bölümüyle devam etmektedir.
- 00:27Konuşmacının Tanıtımı ve Popülizm Üzerine Giriş
- Konuşmacı, Zafer Topak'ın konuyla ilgili çalışmalarını ve görüşlerini takip ettiğini belirtiyor.
- Konuşmacı, Türkiye'de Popülizm adlı bir kitabının olduğunu ve bu kitabın sol popülizm üzerine olduğunu, sağ popülizm değil olduğunu açıklıyor.
- Kitabında Türkiye'de 1908'den 1923'e kadar olan süreçteki halkçılık olayını irdelediğini ve Halk Fırkası'nın kuruluş aşamasındaki rolünü ele aldığını belirtiyor.
- 03:54Popülizmin Tarihsel Gelişimi
- Popülizm teriminin anakronik bir terim olduğu ve 1968'deki LSC'deki kongre nedeniyle siyaset literatürüne girdiği belirtiliyor.
- Rusya'da Narodnik mum hareketi olarak bilinen ve Türkiye'ye Yusuf Akçura gibi entelektüeller tarafından getirilen "codit pınarot" (halka gitme) fikrinin Türkiye'de meşrutiyet yıllarında gündeme geldiği ve halkçılığın temelini oluşturduğu açıklanıyor.
- Konuşmacı, 1977 yılında Toplum ve Bilim dergisini kurduğunu ve ilk makalesini bu dergiye yazdığını, bu makalenin Türkiye'de solidarist düşünce ve halkçılık üzerine olduğunu belirtiyor.
- 07:22Halkçılığın İki Kanadı
- Konuşmacı, halkçılığın iki ana kanadı olduğunu vurguluyor: ideolojik kanadı ve siyasi kanadı.
- Ideolojik kanadının daha sola açılıp, siyasi kanadının ise daha sağa açıldığını açıklıyor.
- Halkçılığın herkesin farklı bir tanımı olduğu ve Latin Amerika'daki gelişmelerin sonucu olarak daha popüler bir nitelik taşıdığı belirtiliyor.
- 09:02Sol ve Sağ Popülizmin Farkları
- Gelişmişliğin erken döneminde, yeterince kapitalistleşmemiş ülkelerde sol popülizm olduğu, gelişip kapitalistleştiğinde ise sağ popülizme doğru yönelindiği belirtiliyor.
- Fransa gibi gelişmiş ülkelerde bile köylülük sorunu devam ediyor ve bu ülkeler de geriden geliyor.
- Konuşmacı, popülizmi Marksizm açısından değerlendirmenin en sağlıklı birikimi sağlayacağını düşünüyor.
- 11:34Avrupa'nın Gelişimi ve Neo-Liberalizm
- Avrupa projesinin iki Dünya Savaşı sonrası altın çağ yaşadığını, 1970'lerle birlikte bu sürecin sona erdiğini ve neo-liberalizm dönemine geçildiğini belirtiyor.
- 1970'lerin başlarında stagflation (hem durgunluk hem enflasyon) yaşanması, Nixon'ın dolarla altın arasındaki bağı koparması ve Arap-İsrail savaşı nedeniyle petrol fiyatları dört kat artması gibi faktörlerin bu sürecin başlamasına neden olduğu açıklanıyor.
- 1974 yılında Hayek'in Nobel ödüllerini alması, Reagan ve Thatcher'in iktidara gelmesi ve Türkiye'de Özal'ın iktidara gelmesiyle neo-liberal paketin uygulanmaya başlandığı belirtiliyor.
- 14:18Postmodernitenin Etkileri
- Postmodernite, bireysel hak ve özgürlükler gibi konuların önem kazanmasına ve feminist hareketin daha aktivist bir çizgiye girmesine katkıda bulunmuştur.
- Postmodernite, sosyal bilimlere olumsuz etkileri olmuştur; herkesin kendi gerçeği oluşması rasyonaliteyi bir ölçüde devre dışı bırakmıştır.
- Modernite ile postmodernite arasındaki önemli farklardan biri sosyalden kültürele geçiş olmuştur; sınıf kavramı literatürden çıkıp yerini din, etnikite ve tarikatlar alarak tezlerin üzerine yazılmaya başlanmıştır.
- 16:24Modernite ve Postmodernite Arasındaki Farklar
- Postmodernite, makro çalışmalar yerine mikro çalışmaların ön plana çıkmasına neden olmuştur.
- Modernite döneminde somut kongre verileri ve sayısallaşma (kantite) önem kazanırken, postmodernite döneminde kaliteye daha fazla önem verilmeye başlanmıştır.
- Modernite döneminde yapıya ve strüktüre bakılırken, postmodernite döneminde naratif (hikaye) ön plana çıkmış, fiction ile non-fiction arasındaki çizginin ortadan kalktığı bir durum ortaya çıkmıştır.
- 17:56Popülizmin Gelişimi ve Avrupa'daki Riskler
- Postmodernite süreci siyasi yapıları etkileyerek popülizmi güçlendirmiştir; popülizm eskiden marjinal bir olayken şimdi orta sınıflara yayılmış ve kuşatıcı bir nitelik kazanmıştır.
- Avrupa için bu süreç riskli bir durumdur ve iki dünya savaşı arasındaki krizi tekrar yaşayabileceğimiz bir durumla karşı karşıyayız.
- Avrupa Birliği'nin bu duruma ne kadar dayanabileceğine dair kuşku vardır.
- 19:18Sol Popülizm ve Halkçılık
- Türkiye'de "Yön" dergisi halkçılık kavramını gündeme getirmiştir, bu kavram sağ popülizmin soluna nasıl yönlendirilebileceği üzerine düşünülüyor.
- Halkçılık adı altında sol popülizminin gündeme geldiği bir evredeyiz ve Marksizm'in bu kavram altında tekrar lanse edilmesi konusunda sorular vardır.
- 2008 finansal krizi ve 2015 mülteci krizi, popülizmin ve popülist stilin gelişimini beslemiştir.