Buradasın
Atatürk ve İnönü Arasındaki Son Dönem İlişkileri ve Atatürk Sonrası Türkiye
youtube.com/watch?v=TzaLfU7NICAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının İsmet Bozdağ'ın "Bitmeyen Devlet Kavgası" ve "Siyasal Kıyamet Bitmeyen Devlet Kavgaları Türkiye'de" kitaplarını tanıttığı bir sunum formatındadır.
- Video, Atatürk ve İsmet İnönü arasındaki son dönem ilişkilerini, 1938'deki "asansör vakası" ve Atatürk'ün ölümünden sonraki Türkiye'deki siyasi gelişmeleri anlatmaktadır. Konuşmacı, Atatürk'ün ölümünden sonra İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanı seçilmesi sürecini, Celal Bayar'ın bu süreçteki rolünü ve dönemin önemli siyasi figürlerinin (Mareşal Fevzi Çakmak, Şükrü Kaya, Emin Sazak) etkilerini açıklamaktadır.
- Video, Türk tarihinin yakın tarihini aydınlatmada önemli bir rol oynayan bu kitapların içeriğini aktararak, Atatürk sonrası Türkiye'deki devlet kavgalarını ve siyasi dinamikleri anlamak isteyenler için faydalı bilgiler sunmaktadır.
- 00:43İsmet Bozdağ'ın "Bitmeyen Devlet Kavgası" Kitabı
- İsmet Bozdağ'ın "Bitmeyen Devlet Kavgası" kitabı, siyasal bilgiler, gazetecilik ve uluslararası ilişkiler öğrencilerine okunması gereken önemli bir eserdir.
- Kitap, Türk tarihinin yakın tarihinin aydınlanmasında önemli rol oynayan bir dönemi çok iyi anlatmaktadır.
- İsmet Bozdağ, Kemal Tahir, Celal Bayar, Kılıç Ali ve Şükrü Kaya gibi Atatürk'ün etrafındaki önemli isimlerle yakın dostluklar kurmuştur.
- 01:53Asansör Hadisesi
- 5 Mayıs 1938'de Ankara Anadolu Kulübü'nde gerçekleşen asansör hadisesi, Atatürk'ün İsmet İnönü'ye karşı öfkeli bir şekilde konuştuğu bir olaydır.
- Atatürk, İsmet İnönü'ye "Bir devlet adamı kerameti kendisinde görmeye başladı mı, devlet adamlığını bitirdi demektir" diyerek ağır bir eleştiri yapmıştır.
- Atatürk, İsmet İnönü'yu başvekillikten almış ve etrafındaki kadro onu istememektedir.
- 03:38Atatürk ve İnönü Arasındaki Gerilim
- Atatürk hastalanmış ve 6-7 ay sonra hayata gözlerini yumacaktır.
- İnönü dışlanmış bir siyasi şahsiyet olarak evinden çıkmıyor, ancak toplum kesimlerinde, mecliste ve milletvekillerinde etkisi vardır.
- İnönü, Batı Cephesi Kumandanı, Mudanya Mütarekesi ve Lozan Barış Antlaşması'nın imzacısı olarak Atatürk'ün her anında yanında bulunmuştur.
- 04:43Asansördeki Olay
- Asansörde İsmet İnönü, Atatürk'e evinde yemek yiyip bridge oynamak teklif etmiştir.
- Asansörün kapıları açıldığında, aşağıda medeni diyalog olmasına rağmen, yukarıda yüzler kararmış ve gözler çakmak çakmıştır.
- Atatürk, İsmet İnönü'ye asansörde kendisine neler söylediğini anlatmasını ve herkesin duymasını istemiştir.
- 07:01Atatürk'ün Vefatı ve Sonrası
- Celal Bayar'ın inisiyatifiyle İnönü ile Atatürk'ü buluşturmak için Kazım Özalp Ankara'ya gelmiştir.
- İnönü, Atatürk'e veda etmek için İstanbul'a gitmek istemiş, ancak Refik Saydam'ın "İstanbul'a gidemezsin, orada öldürecekler" uyarısı üzerine vazgeçmiştir.
- Atatürk 10 Kasım 1938'de vefat etmiş ve İsmet İnönü'nün yeni cumhurbaşkanı olma şansı, Atatürk'ün etrafındaki kişilerin onu mesafeli tutması nedeniyle zorlaşmıştır.
- 11:09Atatürk'ün Ölümü ve Devlet Devamlılığı
- Mareşal Fevzi Çakmak, İsmet Paşa'nın can güvenliğini tehlikede görüp evinin etrafını askerler tarafından kontrol altına almasını temin ediyor.
- Devlette devamlılığı sağlamak devlet adamının üzerindeki birincil vazifedir ve bu rolü Celal Bayar oynuyor.
- Celal Bayar, İstiklal Harbi'nin içinde yer almış, Mustafa Kemal Paşa'nın en yakın ve güvendiği adamlarından biridir.
- 12:30Celal Bayar'ın Siyasi Pozisyonu
- Celal Bayar, İS Bankası Genel Müdürlüğü, ekonomiden sorumlu bakanlık, başvekillik ve başbakanlık görevlerini üstlenmiştir.
- Atatürk'ün tercihleri bu şekilde olmuştur ve Celal Bey'i çok sever, çok takdir eder.
- Atatürk'ün masasında yer gösterdiği üç kişiden biri Celal Bayar'dır.
- 13:08Cumhurbaşkanı Seçimi Meselesi
- İsmet Paşa'nın ölüm riskini göze aldığı bir dönemde cumhurbaşkanlığına gelebilmesi, başka birilerinin sistemin dışına itilmesi demektir.
- Celal Bayar, İsmet Paşa'yla rekabet ilişkisi içinde olduğu ve Atatürk kliiği çevresiyle irtibatlı olduğu için her tarafın saygı duyduğu biridir.
- Şükrü Kaya'ya "devlet devam edecek, devrimler korunacak, sistem yürüyecek" diyerek cumhurbaşkanı seçimi konusunda inisiyatif alır.
- 14:11Celal Bayar'ın Hamlesi
- Celal Bayar, yeni cumhurbaşkanının anayasamızın öngördüğü şekliyle Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilmeli olduğunu savunur.
- Şükrü Kaya, Celal Bayar'ın bu kararından dolayı onu tebrik eder ve elini öper, çünkü Atatürk'ün ölümü sonrası siyasi güç kaymaları yaşanacaktır.
- Celal Bayar, İnönü'ye durumu anlatır ve mecliste seçim yapılır, İnönü cumhurbaşkanı olur.
- 16:43Atatürk'ün Ölümünün Sonuçları
- Atatürk'ün ölümü her şeyi değiştirir, İsmet Paşa Türkiye'nin ikinci cumhurbaşkanı olarak görevi devralır.
- İkinci cumhurbaşkanının başvekili yine Celal Bayar'dır, bu devlette devamlılık örneğidir.
- Celal Bayar asla o görevde kalmak istemediği halde bu görevi kabul etmesinin tek mantığı devlette devamlılık ve geçiş suresinin sorunsuz atlatılmasıdır.
- 17:38Celal Bayar'ın Sert Tepkisi
- Atatürk'ün ölmekte olduğu birkaç gün sonra, Eskişehir milletvekili Emin Sazak ile yapılan görüşmede Celal Bayar'ın tepkisi son derece serttir.
- Celal Bayar, Emin Sazak'a "bu işlere girmeyin, mecliste karışıklık yaratmayın" der.
- "Önce asarım sonra muhakeme ederim" diyerek bu işi bir devlet meselesi, bir rejim meselesi olarak görür.
- 19:26Kitap Tavsiyesi
- İsmet Bozdoğan'ın "Siyasal Kıyamet Bitmeyen Devlet Kavgası Türkiye'de" adlı kitabı, Atatürk sonrası dönemin siyasi gerçeklerini akıcı bir roman anlatımıyla aktarır.
- Kitapta Kılıç Ali'lerin, Şükrü Kayaların hatıraları, Atatürk'ün vasiyetinin mahiyeti ve İnönü'nün çocuklarına para bırakmasının sebebi gibi önemli ayrıntılar yer almaktadır.
- 235 sayfalık kitap, siyasal bilgiler, gazetecilik ve uluslararası ilişkiler öğrencilerine şiddetle tavsiye edilir.